Вести
Собранието ги усвои реформските закони за дигитална трансформација
Собранието денеска (27 јуни) донесе четири закони за дигитална трансформација од реформската агенда. Изгласани се Законот за електронските комуникации, Законот за безбедност на мрежни и информациски системи, Законот за изменување и дополнување на Законот за електронски документи, електронска идентификација и доверливи услуги, Законот за архивски материјал и архивска дејност.
Со носењето на овие закони, во согласност со Инструментот за реформи и раст на Западен Балкан, Македонија добива пристап до повеќе од 19 милиони евра, од кои 5,7 милиони евра се наменети како директна буџетска подршка.
Министерот за дигитална трансформација Стефан Андоновски истакна дека со нив ќе се забрза процесот на дигитална трансформација и ќе се усогласуваме со европското законодавство.
„Пионери сме во реализацијата на реформската агенда, покажуваме максимални резултати во тоа што си го зададовме како задача и сме пример во поширокиот регион како може да се применуваат европските директиви во нашиот закон. Сега одиме во вториот чекор во нивна целосна реализација“, рече Андоновски.
Со Законот за безбедност на мрежни и информациски системи првпат во државава се воспоставува законска рамка за регулирање на сајбер безбедноста и претставува важна стратешка определба која според ресорниот министер носи јасна порака за одговорност, зрелост и визија во областа на дигиталната безбедност.
Законот за електронските комуникации, според Андоновски, носи подобрување на квалитетот на услугите, ги заштитува потрошувачите, ги унапредува универзалните услуги, ги рационализаира и поедноставува инфраструктурните изградби и поставува јасна регулаторна улога на Агенцијата за електронски комуникациии.
Со измените и дополнувањата на Законот за електронски документи, електронска идентификација и доверливи услуги се продолжува дигиталната трансформација што ја нуди ЗЕК во насока на воведување на дигитален паричник.
„Овој паричник значи електронски идентитет за граѓаните на сигурна, унифицирана и прекугранична призната алатка која ќе им овозможи на граѓаните и бизнисите безбеден пристап до јавни и приватни електронски услуги“, појасни министерот за дигитална трансформација.
Со Законот за измени и дополнувања на архивски материјал и архивска дејност, пак, како што рече, се поставуваат цврсти темели за модерна и дигитално ориентирана архива која ќе овозможи ефикасност, транспаретно и законски усогласено управување со службената документација и архивскиот материјал во државата.
Собранието денеска го донесе и Законот за ставање во употреба на техничка опрема за транспорт, исто така со европско знаменце. Со него се уредува начинот на ставање во употреба, одржување и користење на техничка опрема за транспорт (лифтови, жичари, дигалки и транспортери), условите кои треба да ги исполнуваат монтажерите, сервисерите и независните правни лица кои вршат технички прегледи и периодични испитувања на техничката опрема за транспорт (лифтови, жичари, дигалки и транспортери), како и надлежноста на Државниот пазарен инспекторат при Министерството за економија и труд во однос на инспекцискиот надзор врз техничката опрема за транспорт.
види ги сите денешни вести
Русија ја спречува Црна Гора да се приклучи на меѓународниот договор за контрола на извозот на оружје
Руските власти ја спречуваат Црна Гора да се приклучи на меѓународниот договор за контрола на извозот на оружје и стоки со двојна намена - Васенарскиот договор.
„Русија веќе некое време го попречува процесот на прифаќање нови членки“ иако сите услови за членство се исполнети, според документ од Владата на Црна Гора за исполнување на препораките од извештајот на Европската комисија.
Васенаарскиот договор има 42 членки, вклучувајќи ја и Русија, а сите одлуки се донесуваат едногласно.
Меѓу другото, членовите разменуваат информации за конвенционално оружје и чувствителни технологии со цел зајакнување на меѓународниот мир и безбедност.
Руската амбасада не одговори на барањето од Радио Слободна Европа (РСЕ) дали и зошто Москва ја спречува Црна Гора да се приклучи.
Односите меѓу Подгорица и Москва се затегнати повеќе од една деценија, првенствено поради влегувањето на Црна Гора во НАТО и руската инвазија на Украина.
Што е Васенарскиот договор?
Васенарскиот договор беше воспоставен по Студената војна, поради потребата земјите да соработуваат со цел да се намали ризикот од ширење на конвенционално оружје и стоки и технологии со двојна употреба.
Со договорот се подготвуваат две контролни листи на кои се потпираат и Европската Унија и Црна Гора во своето законодавство - едната што се однесува на извозот на оружје, а другата стоки и технологии со двојна употреба.
Првата вклучува, на пример, тенкови, борбени авиони, хеликоптери...
Втората вклучува компјутери, телекомуникации, сензори, ласери, погонски системи... односно стоки и технологии што се користат за цивилна употреба, но можат да се користат и за развој, производство или зајакнување на воените капацитети.
„Согласот не е насочен против која било држава или група држави и не се меша во правото на државите да стекнат легитимни средства за самоодбрана“, изјави дипломатски извор запознаен со ситуацијата за РСЕ/РЛ.
Сепак, тој додаде дека целта на спогодбата е извозот да придонесе за меѓународниот мир и безбедност и да спречи оружјето да заврши во рацете на терористи.
Проблемот на Црна Гора
Пред десет години, Црна Гора, членка на НАТО и кандидат за членство во ЕУ, исто така поднесе иницијатива за пристапување. Владата нагласува дека ги исполнила сите формални услови за членство.
„Сепак, конечната, консензуална одлука за прием ќе зависи од геополитичките околности и климата во рамките на Васенарскиот договор, првенствено од позицијата на Руската Федерација,“ велат од црногорската Влада.
Министерството за надворешни работи - чија надлежност е прашањето за членство - не одговори на прашањето на РСЕ/РЛ за тоа зошто Русија го попречува приемот.
Европската комисија во извештајот за Црна Гора од овој месец изјави дека нема напредок во врска со прашањето за членство во аранжманот.
„Ова е една од задачите на Црна Гора во рамките на пристапувањето кон Европската Унија, но ЕУ мора да покаже толеранција за фактот дека постои трета страна. Во овој случај, Руската Федерација ја донесува таа одлука, а не институциите на ЕУ“, изјави воениот аналитичар Александар Радиќ за РСЕ/РЛ.
Радиќ додава дека таквото однесување од страна на трети земји не е правилно, но дека како членки тие имаат право да го сторат тоа.
Сепак, тој истакнува дека Црна Гора веќе дејствува како што е пропишано со Васенарскиот договор, особено истакнувајќи го квалитетот на црногорските извештаи за извоз во споредба со оние на другите земји.
Руските дејствија во аранжманот се проблем за САД и ЕУ
Проблемот со дејствијата на Русија во работата на Васенарскиот договор е забележан и од Брисел и од Вашингтон. Имено, документ од Европскиот парламент од ноември 2023 година наведува дека ефикасноста на Васенарскиот договор се соочува со предизвици „со оглед на членството на Русија и променливата геополитичка ситуација“.
„Структурата на членство базирана на консензус предизвика загриженост за нејзината ефикасност. Соединетите Американски Држави изразија резерви во врска со придржувањето на Русија кон пактот, наведувајќи ја нејзината вмешаност во кибернапади и обиди за стекнување чувствителни технологии“, се вели во документот.
Србија и Албанија „се на чекање“?
Црна Гора не е единствената што чека членство. Воениот аналитичар Радиќ додава дека Србија е исто така на листата на чекање за членство. Европската комисија во својот извештај за Албанија наведе дека „завршувањето на процесот на пристапување беше блокирано од една од земјите учеснички“. Во извештајот на Комисијата не се наведува која земја била вклучена. Албанската амбасада не одговори на прашањето на РСЕ/РЛ дали станува збор за Русија.
Хрватска, која е членка на ЕУ и НАТО, годинава слави 20 години членство во Васенарскиот договор. Хрватското Министерство за надворешни и европски работи изјави за РСЕ/РЛ дека членството во договорот покажува дека земјата има развиен и сигурен систем за контрола на извозот.
„Ова е особено важно во денешниот геополитички контекст, во кој напредните технологии - како што се вештачката интелигенција, напредните полупроводници и квантните технологии - можат да се користат за репресија или воени цели“, соопшти министерството.
Договорот ги вклучува повеќето земји од ЕУ и НАТО.
Унгарија ќе ѝ помогне на Србија во справување со проблемите со нафтата
Унгарскиот министер за надворешни работи, Петер Сијарто, на 26 ноември пристигнува во Белград на разговори околу деталите за тоа како Унгарија ќе ѝ помогне на Србија откако испораките на сурова нафта од Хрватска беа прекинати поради санкциите на САД. Ова информација во видео порака на социјалната мрежа Фејбук ја соопшти министерот Сијарто.
Српскиот претседател Александар Вучиќ во вторник изјави дека Србија има уште четири дена целосно да ја затвори рафинеријата доколку САД не ја одобрат лиценцата за работа на Српската нафтена индустрија (НИС).
Рафинеријата за нафта на НИС во Панчево, во близина на Белград, остана без сурова нафта за преработка откако нафтоводот Јанаф низ Хрватска ги прекина испораките поради санкциите на САД воведени врз српската нафтена компанија поради нејзината руска сопственост.
НИС во вторник објави дека рафинеријата започнува со подготовките за затворање.
Претседателката на српскиот парламент, Ана Брнабиќ, изјави дека ќе биде предложен амандман на Законот за буџетот, во кој ќе бидат утврдени околностите под кои Србија би морала да ја преземе НИС.
Според најавите од српската влада, Сијарто треба да се сретне со српскиот министер за надворешни работи, Марко Ѓуриќ, и министерката за рударство и енергетика, Дубравка Ѓедовиќ Хандановиќ.
Вучиќ претходно изјави дека во владата имало гласање за национализација на НИС, но дека неговиот предлог, кој беше усвоен од владата, бил да се дадат уште 50 дена за да се најде нов купувач за НИС.
„Но, ако по 50 дена нема продажба на НИС, немаме избор и ќе мора да воведеме сопствена администрација и да им ја платиме на нашите руски пријатели највисоката можна цена“, рече Вучиќ, додавајќи дека САД побарале негов збор дека трансакцијата за удел во НИС ќе се случи „и во писмена и во усна форма“.
САД и Русија разговараа за мировниот план, Зеленски предупредува дека „има уште многу работа“
Американските и руските претставници одржаа разговори за да го доработат мировниот план за ставање крај на војната на Русија во Украина, додека Вашингтон го зголемува притисокот врз двете страни за постигнување договор што би го завршил најголемиот и најкрвавиот конфликт во Европа од Втората светска војна до денес.
Секретарот на американската армија, Ден Дрискол, се сретна со руска делегација во Абу Даби на 25 ноември, потврди портпаролот на војската, во обид да ги намали разликите во ставовите за мировниот предлог што администрацијата на Доналд Трамп го состави по разговорите меѓу американските и украинските претставници во Женева.
Украинските претставници отпатуваа во Абу Даби на нови разговори со Дрискол и други американски претставници, објавија CBS News и Financial Times.
Разговорите доаѓаат во време кога Русија повторно го бомбардираше Киев, при што загинаа најмалку шест лица, а 13 беа ранети.
Потполковникот на американската армија, Џеф Толберт, портпарол на Дрискол, рече дека тој и неговиот тим разговараат со руската делегација за да постигнат траен мир во Украина.
„Разговорите одат добро и оптимистички. Секретарот Дрискол е во тесна врска со Белата куќа додека овие разговори продолжуваат“, рече Толберт.
Првичниот предлог на САД од 28 точки за мировен договор од многумина беше оценет како многу поволен за Москва.
Украинските претставници претходно беа во Женева за да се сретнат со американски претставници, вклучувајќи го и државниот секретар Марко Рубио, во обид да изработат нацрт-договор што ќе бара помалку отстапки од Украина и нема да резултира со она што некои во Киев го сметаа за речиси капитулација.
За време на разговорите во Женева, нацрт-договорот беше намален на 19 точки, а украинските претставници рекоа дека некои од најчувствителните прашања, вклучувајќи ги и безбедносните гаранции за Киев, остануваат на маса.
„Синоќа, Русија изврши уште еден напад, додека Украина, заедно со Америка, Европа и многу други низ целиот свет, работи практично нонстоп за да го запре крвопролевањето“, рече украинскиот претседател Володимир Зеленски по разговорите со британскиот премиер Кит Стармер.
„По состаноците во Женева, гледаме бројни перспективи што можат да го направат патот кон мирот реален. Има солидни резултати, но останува уште многу работа да се заврши“, додаде тој.
Рустем Умеров, поранешен министер за одбрана, кој сега е секретар на Советот за национална безбедност и одбрана на Украина и член на преговарачкиот тим на Киев, во објава на Фејсбук посочи дека „најважните точки од мировниот план се договорени“.
„Нашите делегации постигнаа заедничко разбирање за клучните елементи на договорот за кој се разговараше во Женева. Сега сметаме на поддршката од нашите европски партнери во следните чекори“, рече Умеров.
„Со нетрпение го очекуваме патувањето на украинскиот претседател во САД што е можно поскоро во ноември, за да ги завршиме последните чекори и да постигнеме договор со претседателот Трамп“, додаде тој.
Стармер рече дека состанок на таканаречената „Коалиција на подготвените“, група од повеќе од 20 земји што ја поддржуваат Украина, ќе се одржи подоцна на 25 ноември за да се разгледаат предлозите, но додаде дека преговорите се чувствителни.
„Сè уште имаме долг пат пред нас и тешка задача, но сме повеќе од кога било посветени на оваа цел и на движењето на процесот напред“, рече тој.
Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, на 25 ноември изјави дека „нема што да каже“ за извештаите од состаноците, но дека Русија верува оти предлогот на САД „може да стане многу добра основа за преговори“.
Владата именуваше повереници во општините каде пропаднаа изборите за градоначалник
Во четирите општини во Северна Македонија, каде пропаднаа изборите за градоначалник, Владата назначи свои повереници кои ќе ги вршат функциите додека да се изберат нови градоначалници.
Станува збор за општините: Гостивар, каде како повереник е именуван Фадил Џелили; Маврово-Ростуше – Онер Јакупоски, Врапчиште - Буњамин Кадриу и Центар Жупа – Аријан Ибраим.
Одлуката за повереници била донесена на владина седница одржана денеска, 25 ноември.
Локалните избори што се одржаа на 19 октомври (прв круг) и 2 ноември (втор круг) во овие општини пропаднаа бидејќи не беше исполнет цензусот на гласање да излезат една третина од запишаните граѓани во Избирачкиот список.
Изборниот законик налага во таков случај да се одржат нови избори во рок од 60 дена од објавувањето на конечните резултати. На новите избори, нема да важи цензусот за излезност.
Претседателот на Собранието, Африм Гаши, на 17 ноември ги распиша изборите за четирите општини за 11 јануари. Тој тогаш ги повика граѓаните на Гостивар, Маврово-Ростуше, Врапчиште и Центар Жупа да го остварат своето право и масовно да излезат на гласање.
Повторувањето на изборите, рече Гаши, ја потврдува важноста на учеството на секој граѓанин во локалното одлучување и во зајакнувањето на институционалниот легитимитет.
Пет осомничени за злоупотреби со стоковите резерви, меѓу нив и ексминистер
Основното јавно обвинителство (ОЈО) Скопје соопшти дека повело постапка против пет лица во врска со злоупотреби со државните стокови резерви.
Тие се осомничени дека во соизвршителство го сториле кривичното дело „злоупотреба на службената положба и овластувања“ и го прекршиле Законот за стоковни резерви.
Меѓу нив е и поранешниот министер за земјоделството, шумарство и водостопанство, Трајан Димковски, од опозицискиот СДСМ, од каде обвинија дека станува збор за „политички монтиран случај“.
Според ОЈО Скопје, осомничените доставиле неточни информации до Владата иако биле должни да ја известат за фактичката состојба во Јавно претпријатие за берзанско работење „Агро берза“ односно дека има неоснован кусок на меркантилна пченица и јачмен во период од 2019-2021 година.
Меѓу осомничените е и надворешен соработник што бил ангажиран како вештак бидејќи се тврди дека изготвил вештачење со неточни податоци.
„Вештиот наод бил приложен кон информацијата до Влада и истата била прифатена од страна на Владата, при што Агенцијата за стоковни резерви Скопје била задолжена да изврши отпис на 1.500 тони меркантилна пченица и 500 тони јачмен за сточна храна, во вкупна вредност од 29.473.365 евра (во моментот на отписот по цените кои се набавувала пченицата и јачменот во 2022 година, вредноста на истата изнесувала 780.487 евра), што претставува штета на Буџетот“, велат од ОЈО Скопје.
Оваа постапка се води по скратена постапка и обвинителството бара од судот за осомничените да се определат мерки на претпазливост – одземање на пасоши и обврска периодично да се пријавуваат во суд.
Со истите информации за оваа истрага излезе и Министерството за внатрешни работи додека опозициската СДСМ реагираше дека на овој начин власта сака да ја дефокусира јавноста од скандалот со злоупотреба на европските пари преку ИПАРД фондовите.
„Власта се обидува со монтирани обвинувања да дефокусира, да ја замајува јавноста и да се вади од сопствениот криминал во којшто е заглавена. Ваквите монтирани и неосновани пријави за Трајан Димковски, кој целосно ги разобличи сите злоупотреби на Министерството за земјоделство и неспособноста на оваа власт не може да бидат никакво алиби“, велат од СДСМ.
Димковски беше избран за министер во владата предводена од СДСМ во 2019.
Пред десетина дена беа суспендирани исплатите преку програмата ИПАРД 3 кои се доделуваа врз основа на договори потпишани со Агенцијата за поддршка на земјоделството и руралниот развој, што следуваше откако се обелодени афера во која главен осомничен е актуелниот директор на оваа институција, Илија Стоилев од ВМРО-ДПМНЕ.
Обвинителството оформи предмет и го осомничи Стоилев дека примил ветување за поткуп од 50.000 евра од управител на приватно правно лице, под услов да потпише договор за користење на финансиски средства од ИПАРД програмата иако фирмата не ги исполнувала условите од јавниот повик.
ИПАРД е Инструмент за претпристапна помош за рурален развој кој овозможува пристап до фондовите на Европската Унија наменети за финансиска помош за одржливо земјоделство и рурален развој.
Судење за „Пулс“: Семејства на оштетените во пожарот се приклучија на кривичниот прогон
Семејства на оштетените од пожарот во кочанската дискотека „Пулс“ се приклучија на кривичниот прогон кон обвинетите во рамки на судскиот процес што се води пред Основниот кривичен суд Скопје.
На денешното рочиште, законските застапници на дел од семејствата кажаа дека се приклучуваат на кривичниот прогон, додека оштета ќе бараат да им се исплати преку граѓанска судска постапка.
На следното рочиште, вакво изјаснување треба да дадат и адвокатите на останатите оштетени во трагедијата.
Во пожарот во „Пулс“, ноќта меѓу 15 и 16 март, загинаа 63 лица, а над 200 беа повредени.
Судскиот процес стартуваше откако обвинителството покрена обвинение против 35 лица и три фирми.
Денешното беше второ по ред рочиште. Првото се одржа на 19 ноември кога свои воведни зборови даде обвинителството.
Следното треба да се одржи на 2 декември. Првично, имаше рочиште закажано за утре, 26 ноември, но судот го одложи со објаснување дека е потребно време да се повикаат и останатите оштетени од трагедијата за да се изјаснат дали се приклучуваат кон прогонот и дали имаат оштетни побарувања.
Исто така, на следните рочишта се очекува обвинетите да се произнесат дали се чувствуваат виновни или не, како и да дадат воведни зборови заедно со нивните адвокати.
Пред почетокот на денешното рочиште, дел од одбраната реагираше дека го нема добиено изменетото обвинение, а од нив се очекува да дадат воведни зборови, по што Судот даде пауза од половина час за да одлучи како ќе се продолжи.
„Судот ги прифаќа приговорите на дел од бранителите дека обвинението интегрирано со листата на докази не е доставена до обвинетите, а со оглед да бранителите не прифаќаат доставата да се изврши преку нив, Судот во текот на денешниот и утрешниот ден до сите обвинети ќе изврши достава“, рече судијката што го води овој судски процес, Дијана Груевска-Илиевска.
На првото рочиште на 19 ноември, судот одлучи да се спојат судските постапки за два предмети за пожарот во „Пулс“. Кон првичниот со 34 обвинети лица и три фирми, беше додаден и процесот против газдата на агенцијата „Рубикон“ која била задолжена за обезбедување на дискотеката.
Тогаш обвинителството направи промена поднесувајќи интегрален обвинителен акт и ревидирана листа на докази.
Воведните зборови ги даде кочанскиот обвинител Борче Јанев, кој рече дека „катастрофата што се случи во дискотеката ’Пулс‘ во Кочани не настана само од пропусти на една човечка рака“ Овој настан, како што рече, не е несреќа или случајна игра на судбината туку „се работи за цел сплет и низа на надоврзани пропусти, синџир од замижувања“.
Меѓу обвинетите лица во овој предмет има поранешни министри за економија, бивши градоначалници на Кочани, инспектори и други службеници, како и сопственикот на дискотеката.
Рафинеријата во Панчево е пред целосен прекин на работата
Српскиот претседател Александар Вучиќ изјави дека Србија има уште четири дена за целосно затворање на рафинеријата доколку Соединетите Држави не ја одобрат лиценцата за работа на Нафтената индустрија на Србија (НИС).
„Рафинеријата НИС работи во 'тивок режим', сè уште не е затворена“, рече Вучиќ.
На 18 ноември, НИС побара од САД посебна лиценца за работа додека траат преговорите меѓу акционерите и заинтересираните страни за промена на сопственичката структура.
Вучиќ рече дека се очекува Србија да ја добие таа лиценца, „но има уште работи што тие (САД) треба да ги слушнат, видат“ за да ја одобрат лиценцата.
Тој вели дека во случај на затворање на рафинеријата, потребни се 20 дена за нејзино рестартирање.
„Направивме сè што ни кажаа нашите руски пријатели и бевме доведени во многу тешка ситуација. Сè уште имаме денес и утре да ја добиеме лиценцата“, додаде тој.
Вучиќ рече дека во владата има гласови дека НИС треба да се национализира, но дека неговиот предлог, кој беше усвоен, е да се дадат уште 50 дена за да се најде нов купувач за НИС.
Тој рече дека затворањето на рафинеријата ќе „го загрози функционирањето на здравствениот систем, службите за итни случаи“, како и снабдувањето на трговските синџири и функционирањето на транспортниот систем.
Вучиќ, исто така, рече дека Народната банка на Србија добила предупредување, како и комерцијалните банки во Србија, за секундарни санкции поради соработката со НИС.
„Ги ставаме во опасност и комерцијалните банки и Народната банка. Јас лично добив усни гаранции од Американците дека нема да има такви санкции за банките“, рече тој.
Вучиќ претходно во ноември изјави дека руските сопственици преговараат за продажба на нивниот удел во Нафтената индустрија на Србија (НИС) со три партнери, но не кажа кои се тие.
Американските санкции врз НИС стапија во сила на 9 октомври во обид на американската администрација да ја спречи Русија да ги користи приходите од енергија за војната во Украина. Овие санкции претходно беа одложени осум пати.
Во 2008 година, Државата Србија продаде 51 процент од акциите на компанијата НИС на руската државна компанија Газпром Нефт за цена од 400 милиони евра, без тендер.
Во меѓувреме, сопственичката структура на НИС е променета неколку пати, но таа сè уште е претежно во рацете на руски компании, додека Србија има 29,87 проценти од акциите.
НИС е единствената компанија во Србија која се занимава со истражување, производство и преработка на нафта, како и со производство на природен гас.
Србија е единствената земја во Европа, заедно со Белорусија, која не се приклучи на санкциите на Европската Унија против Русија поради нејзината инвазија на соседна Украина.
ОН: Еден фемицид на секои 10 минути во светот
Според проценките на Обединетите Нации, минатата година на секои 10 минути една жена или девојче било убиено од партнер или член на семејството. Во најновиот извештај за фемициди (убиства на жена или девојче поради нејзиниот пол) се наведува дека лани околу 83 000 жени и девојчиња во светот биле намерно убиени.
Во околу 60% од тие случаи, сторителот бил член на семејството или партнер, соопштија телата на ОН при објавувањето на годишниот извештај на Меѓународниот ден за елиминација на насилството врз жените.
Спротивно на тоа, 11% од машките убиства биле извршени од роднини или партнери.
Според податоците на ОН, фемицидите се особено чести во африканскиот регион, каде што е забележан најголем број фемициди во 2024 година, 22 600.
Во Азискиот регион имало 17 400 случаи, во Америка 7 700, Европа 2 100 и Океанија 300 случаи на фемицид. Африка имала највисока стапка на фемициди во кои жртвата и сторителот биле во интимна или семејна врска.
Таму биле регистрирани по 3 жртви на 100.000 жени или девојчиња. Во Европа, стапката беше најниска, 0,5.
Во 2023 година, околу 51 100 девојчиња и жени беа убиени од роднини или интимни партнери ширум светот од 85.000 жени и девојчиња кои починале како резултат на насилен криминал.
Русија го бомбардира Киев додека САД водат разговори за мировниот план
Најмалку шест лица се убиени, а 13 други повредени во руските воздушни напади врз Киев во текот на ноќта, објавија украинските медиуми рано во вторник, 25 ноемрври.
Главниот град бил нападнат со хиперсонични ракети, крстосувачки ракети и борбени дронови, според медиуми, вклучувајќи го и новинскиот портал „Киев Индепендент“.
Експлозии и прекини на електричната енергија се пријавени во неколку области на украинскиот главен град. Градоначалникот на Киев, Виталиј Кличко, изјави дека станбени згради биле погодени и запалени. Една зграда била евакуирана, додаде тој.
Според „Киев Индепендент“, Министерството за енергетика на Украина го опиша нападот како „масовен комбиниран напад“ врз енергетската инфраструктура на земјата.
Воздухопловните сили на Украина издадоа национална тревога за воздушен напад откако руските воени авиони полетаа од бази во Русија.
Исцрпените Украинци веќе се соочуваа со тешка зима, бидејќи месеците руски напади врз нивната електрична мрежа и енергетска инфраструктура ги оптоваруваа работниците што брзаа да извршат поправки и да ја зајакнат одбраната.
На бојното поле, украинските сили се изморени, борејќи се да ги спречат руските сили да ги освојат клучните источни градови, вклучувајќи ги Покровск, Костјантинивка и Купјанск.
Минатата недела, Украинците и нивните европски сојузници беа изненадени од новиот мировен план на САД од 28 точки, чиј протечен нацрт содржеше неколку точки за кои Русија се залагаше од почетокот на тоталната инвазија во февруари 2022 година. Планот им беше презентиран на украинскиот претседател Володимир Зеленски и неговите советници во Киев од страна на секретарот на американската армија, Ден Дрискол, кој беше во посета.
Потоа, украинските претставници заминаа за Женева во текот на викендот за да се сретнат со претставници на САД, вклучувајќи го и државниот секретар Марко Рубио, за да се обидат да изработат нацрт-договор што ќе бара помалку отстапки од Украина и нема да резултира со она што некои во Киев го сметаа за речиси капитулација.
Во заедничка изјава на 23 ноември, Белата куќа и канцеларијата на Зеленски изјавија дека разговорите во швајцарскиот град покажале „значаен напредок“ кон завршување на војната и довеле до „ажурирана и усовршена“ рамка што „целосно ќе го поддржи“ суверенитетот на Украина и ќе обезбеди праведен мир.
„Засега, по Женева, има помалку точки - повеќе не се 28 - и многу од вистинските елементи се земени предвид во оваа рамка“, рече Зеленски на социјалните медиуми на 24 ноември. Тој рече дека ќе „разговара за чувствителните прашања“ со Трамп.
На 25 ноември, повеќе украински претставници заминаа за Абу Даби на повеќе разговори со Дрискол и други американски претставници, објавија CBS News и „Фајненшл тајмс“ (Financial Times).
Новинските агенции, вклучувајќи ги „Фајненшл тајмс“, „Волстрит џурнал“, „Политико“ и „Си-Ен-Ен“, објавија дека Дрискол се состанал и со руски претставници во Абу Даби. Сите извештаи цитираа неименувани претставници.
Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, на 25 ноември изјави дека „нема што да каже“ за пријавените средби, но дека Русија верува дека предлогот на САД „би можел да стане многу добра основа за преговори“.
Украинската делегација ја напушта Женева додека продолжува работата на мировниот предлог од САД
Украинските преговарачи ја напуштија Женева по разговорите за предлозите за завршување на војната со Русија, изјави украинскиот претседател Володимир Зеленски, додека се поставуваат прашања дали може да се постигне договор до рокот на американскиот претседател Доналд Трамп - Денот на благодарноста на 27 ноември.
„Очекувам целосен извештај вечерва за напредокот на разговорите во Женева и главните акценти на нашите партнери“, напиша Зеленски на мрежата „Икс“ на 24 ноември.
„Врз основа на овие извештаи, ќе ги утврдиме следните чекори и тајмингот. Ќе продолжиме да се координираме со Европа и со другите партнери низ целиот свет.“
Зеленски не кажа повеќе детали.
Двете страни изјавија дека разговорите во швајцарскиот град покажале „значаен напредок“ кон завршување на војната и довеле до „ажурирана и рафинирана“ рамка што „целосно ќе го поддржи“ суверенитетот на земјата разорена од војна и ќе обезбеди праведен мир.
Во соопштението од Вашингтон од 23 ноември не се прецизира какви промени се направени во мировниот план од 28 точки предложен од Трамп, кој поддржувачите на Киев го критикуваа како премногу пријателски кон Русија.
„Тие потврдија дека секој иден договор мора целосно да го почитува суверенитетот на Украина и да обезбеди одржлив и праведен мир. Како резултат на дискусиите, страните изготвија ажурирана и усовршена мировна рамка“, пишува во соопштението без натамошни детали.
Самиот Трамп не коментираше веднаш за суштината на разговорите, додека германскиот канцелар Фридрих Мерц се чини дека по консултациите со лидерите на Европската унија(ЕУ) посочи дека рокот од 27 ноември што го постави Трамп за прифаќање на планот од страна на Украина е малку веројатен.
„Тоа е макотрпен процес“, рече Мерц по дискусиите на маргините на самитот на ЕУ и Африканската унија во Луанда, главниот град на Ангола, додавајќи дека „во најдобар случај, ќе има мали чекори напред оваа недела“.
„Следниот чекор мора да биде: Русија мора да седне на масата... И ако ова е можно, тогаш секој напор ќе се исплати“.
Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, на 24 ноември изјави дека Москва уште не добила никакви информации од Вашингтон за разговорите.
„Сè уште не сме виделе никаков план. Го прочитавме соопштението објавено по дискусиите во Женева. Одредени измени се направени во текстот што го видовме претходно. Чекаме. Се чини дека дијалогот таму продолжува, некои контакти ќе продолжат. Уште еднаш, засега, не сме добиле ништо официјално“, рече Песков.
Заедно со европските сојузници на Украина, многу американски пратеници - вклучително и некои републиканци - го нападнаа оригиналниот предлог, а некои го нарекоа „список на желби“ на Кремљ.
Во соопштението на Белата куќа се вели дека „украинската делегација потврди дека сите нивни главни загрижености - безбедносни гаранции, долгорочен економски развој, заштита на инфраструктурата, слобода на навигација и политички суверенитет - биле темелно разгледани за време на состанокот“.
Повеќе западни новински агенции, цитирајќи неименувани извори, велат дека американски и украински претставници разговараат за потенцијална посета на Зеленски на Вашингтон - уште оваа недела - за да разговараат со Трамп.
Ројтерс цитираше извор кој вели дека разговорите ќе се фокусираат на најчувствителните прашања во мировниот план од 28 точки што го предложи Трамп - како што е можноста за територијални отстапки на Украина кон Русија.
И покрај отпорот од американски пратеници и од странски сојузници, Трамп ја остави отворена можноста за измени во планот.
Германската новинска агенција ДПА јави дека алтернативниот европски план нема да бара од Украина да отстапи територија што сè уште ја контролира и ќе постави повисок лимит за големината на нејзините вооружени сили - на 800.000 војници, наместо ограничувањето од 600.000 во американскиот предлог. Украина, исто така, ќе добие силни безбедносни гаранции.
Турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган изјави дека ќе има телефонски разговор со рускиот колега Владимир Путин на 24 ноември за да разговара за мировните напори во Украина.
За време на разговорите во Женева, нападите продолжија. Украинските власти изјавија дека Русија започнала „масовен“ напад со беспилотни летала врз Харков на 23 ноември, при што загинаа најмалку четири лица, а 17 други беа повредени во станбена зона.
Русија речиси секоја ноќ лансираше ракети и беспилотни летала врз украински станбени, комерцијални и инфраструктурни објекти.
Кремљ негира дека таргетира цивилни области и покрај нападите врз такви области.
Руските напади врз енергетската инфраструктура оставија милиони луѓе без греење или електрична енергија секој ден, со часови.
Украина одговори со испраќање беспилотни летала против енергетски и други објекти во Русија за кои Киев вели дека се користат за извршување напади врз украински градови.
Русија, исто така, се соочува со прекини на електричната енергија, а нејзината економија е сериозно оштетена поради воените трошоци и западните санкции.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете