Стотици граѓани се собраа пред зградата на Ректоратот на Универзитетот во Нови Сад во знак на поддршка на студентите кои изминативе денови ги блокираа сите факултети на тој универзитет со седиште во тој град.

Претставничката на организацијата „Свиќе“, Јелена Божиќ на почетокот на средбата ги повика присутните да оддадат едноминутно молчење за жртвите од трагедијата во Нови Сад.

„Студентите покажаа што е одговорност, покажаа што е непослушност и како да се врати легитимитетот на институциите“, рече таа.

Доротеја Антиќ од групата „Став“ рече дека граѓаните покажале хуманост и солидарност.

Како резултат на тоа постигнавме ослободување на активистите од притвор“, посочи таа.

Како дел од акцијата за поддршка, дел од демонстрантите оставија пораки низ целиот кампус, како и налепници со отворена крвава дланка - симболот на протестот. Обоија и дел од кампусот во црвено На митингот имаше помал инцидент кога еден од учесниците, кој, според тврдењата на некои присутни, претходно бил на протести и како полицаец апсел студенти, одбил да го напушти. митингот.

Граѓаните го отстранија од кампусот и му нацртаа отворена крвава тупаница на облеката.

Протестниот собир го организираа неформалната младинска група „Свиќе“ и студентската организација „Став“. Потсетија дека повеќе од 40 државни факултети во моментов се под блокада, а студентите од цела Србија ја „држат најважната лекција“.

„Со блокирањето на факултетите со денови полагаа испити за слобода и непокор и храброст. Сега е време сите да застанеме со нив“, наведуваат овие организации.

Од 14-те факултети во рамките на Универзитетот во Нови Сад, 11 се блокирани, како и самата зграда на Ректоратот. Беше блокиран откако дел од професорите на универзитетот на 11 декември побараа оставка од ректорот Дејан Мадиќ бидејќи сметаат дека тој „го урна интегритетот и автономијата на Универзитетот“.

Откако ја блокираше зградата, ректорот им порача на студентите дека нема да поднесе оставка.

Повеќе од 40 факултети и неколку ректорати во Србија две недели се блокирани.
Студентите на блокадите бараат политичка и кривична одговорност за падот на настрешницата на железничката станица во Нови Сад, објавување на сите документи поврзани со реконструкцијата на станицата и зголемување на буџетот на факултетот.

Надлежните тврдат дека се исполнети сите барања на студентите, меѓу другото, како што велат, објавена е и документацијата за реконструкција на Железничката станица во Нови Сад.

Групата студенти на блокадата соопшти дека со објавувањето на документацијата не се дава одговор на прашањето кој е одговорен и што се случило.

Бетонската настрешница на зградата на станицата во Нови Сад се урна само неколку месеци по свеченото отворање на станицата по тригодишна реконструкција и тврдењето на надлежните дека е изградена по највисоки европски стандарди.

13 лица се уапсени под сомнение дека се одговорни за падот на настрешницата.

Меѓу нив беше и до неодамна министерот за градежништво, транспорт и инфраструктура Горан Весиќ, кој по неколку дена беше пуштен од притвор.

Гасното и коридорското поврзување со Србија, е темата на која македонскиот премиер, Христијан Мицкоски разговарал на денешната средба со премиерот на Република Србија, Ѓуро Мацут кој престојува во официјална посета на нашата земја.

„Разговаравме за гасно и коридорско поврзување, како и за унапредување на економската соработка меѓу двете држави. Уверени сме дека заедничките проекти ќе придонесат за посилни врски и подобра иднина за нашите граѓани“, напиша премиерот на неговиот Фејсбук профил.

Од владината прес-служба информираат дека двајцата премиери разговарале и за унапредување на билатералните односи, економската соработка и инфраструктурното поврзување. Акцент бил ставен и на трговската размена, заедничките енергетски проекти и олеснувањето на движењето на луѓе и стоки.

Премиерот Мицкоски истакнал дека Србија е искрен партнер и пријател, со кого ја споделуваме визијата за стабилен, безбеден и просперитетен Балкан.

Премиерот Мацут изразил поддршка за реформските процеси во државата нагласувајќи дека Белград и Скопје ќе продолжат да соработуваат на заеднички проекти кои се во интерес на граѓаните на двете земји. Двете страни се согласиле дека продлабочувањето на пријателските врски меѓу двете држави претставува значаен придонес за регионалната стабилност и европската перспектива на Западен Балкан.

Во Фондот за здравствено осигурување пристигнале 15 претставки од пациенти за сомнителни кардиохируршки интервенции, кои се препратени до Министерството за здравство за натамошно постапување. Ова денеска (3 октомври) го соопшти генералниот директор на ФЗО, Сашо Клековски кој рече дека пет од претставките се индивидуални, а десет се поднесени од установа.

Според него, досега се пристигнати вкупно 25 претставки од пациенти за сомнителни кардиолошки интервенции.

„Претставките опфаќаат различни периоди, најстарата е за нешто што се случило во 2010 година“, рече тој.

Клековски додаде дека во основа, има три категории поплаки, односно претставки: „едната е каде можно е да им е направена интервенција на пациенти, а немало потреба од тоа, втората е каде на пациенти требало да им се направи, а не им е направено тоа што требало да се направи, и третата се однесува на пациенти кај кои од тоа што е направено нема да има помош. Во смисла интервенциите кои се направени кај пациенти кои можеби се во терминална фаза нема да водат кон подобрување на нивната здравствена состојба или кон продолжување на животниот век“.

Директорот на Фондот, додаде дека тоа може да го спореди со „давање скапи онколошки лекови на терминално болни пациенти, каде единствено палијативна нега е потребна во моментот“

Апелираше и дека не треба да се очекуваат брзи резултати и не е пожелно да има брзо резултати, бидејќи тие би биле погрешни.

„Тука брзината е помалку важна од квалитетот на сработеното, бидејќи мора да бидеме сигурни во тоа што ќе постапиме и доколку има сериозни грешки тоа треба да заврши со кривични пријави, да биде еден процес на барање и преземање одговорност, а ние како здравствени власти да извлечеме поука како да го промениме системот од контрола на квантитет кој контрола на квалитет на сработеното“, потенцира Клековски.

Извештајот пак, кој претходно го објави ФЗО, а кој се однесува на ланската година, покажува дека Фондот обезбедил над 16 милиони евра (вкупно 16.747.967 евра) за кардиоваскуларни интервенции во двете приватни клинички болници „Жан Митрев“ и „Аџибадем Систина“.

Станува збор за интервенции што осигурениците имаат право да ги направат во приватните болници, а не плаќаат речиси ништо, исто како да ги направиле на државно. Ги плаќа Фондот преку таканаречените договорни надоместоци кои ги дава и за приватни и за јавни здравствени установи.

За овие операции на срце и на крвни садови, Фондот има случено договори со четири болници - две приватни, „Аџибадем Систина“ и „Жан Митрев“ и две државни, Клиника за кардиохирургија и Клиника за торакална и васкуларна хирургија.

Во минатите четири години до Фондот за здравство не стигнале претставки од пациенти за непотребни медицински интервенции.

„Сепак, немаме законска надлежност да ја оценуваме медицинската оправданост на изведените интервенции, ниту да вршиме инспекциски надзор врз стручната работа на здравствените установи. Овие надлежности се во доменот на Државниот здравствен и санитарен инспекторат или на специјални комисии што ги формира министерот за здравство“, соопштија од ФЗОМ.

Надлежност на Фондот е да следи дали има неправилности во користењето на парите од страна на болниците. По таа основа, Фондот за здравство соопшти дека по сопствен наод направиле девет контроли за приватно наплатени средства, но не откриваат кој бил исходот.

До понеделник (6 октомври 2025) доколку не биде исплатен долгот кон приватните превозници во Град Скопје, нивниот возен ред ќе биде намален за 70 проценти. Тие ќе возат само прва смена од 5 до 10 часот - соопшти денеска сопственикот на „Јофи Бус“, Јовица Зафировски.

Приватните превозници Јофи Бус, Вестор Транс, Радос Компани кои сообраќаат во Скопје денеска побараа од ЈСП да им биде исплатен вкупниот долг од 170 милиони денари, од кој, како што изјавија, во моментов се доспеани 90 милиони денари.

„Долгот кон нас не е подмирен од април, односно од пред шест месеци. Ако вработените на ЈСП можат да издржат без плата шест месеци, ние не можеме. Денеска имавме план да прекинеме со возење, но сакаме да бидеме коректни кон граѓаните на Скопје и ќе чекаме до понеделник. Доколку ни се уплатат средства ние сакаме да работиме и ќе продолжиме да возиме. Ни треба уплата веднаш од ЈСП“, истакна Зафировски.

Доколку не се исплатат парите до понеделник, приватниците рекоа дека ќе се редуцира возењето, односно трите компании ќе возат само прва смена со 30 проценти капацитет, сѐ до исплатата на долгот.

Директорот на ЈСП Скопје Драги Кушовски, кој се придружи на прес-конференцијата на приватните превозници, рече дека е позната состојбата во која се наоѓа ЈСП и дека тоа не е никакво оправдување, но нагласи дека кон приватните превозници се исплаќаат долговите согласно нивните можности.

„Траба да се престане со манипулација на граѓаните. Недостаток на автобуси знаеме дека има, а ние да пуштаме наши автобуси да бидат полни за да се штедат приватните автобуси за да не се амортизираат, тоа не е дозволиво. Треба да бидат коректни кон граѓаните, а не да се влечат позади автобусите на ЈСП. Долгот кон сите тројца приватни превозници е околу 60 милиони денари“, истакна Кушовски.

На ова реагираа приватните превозници дека долгот е поголем поради што настана надвикување која информација е точна. И двете страни бараа да се покажат уплатите, но сѐ остана само на зборови. Директорот на ЈСП ги праша дали имале средба и дали се договориле дека исплатата ќе се врши според можностите на ЈСП, приватниците потврдија, но рекоа дека не им е исплатена сумата, односно им е исплатен само мал дел од долгот. Вчера им биле исплатени по 300 илјади денари, а пред пет недели по 10 милиони денари за долгот од март.

Превозниците на директорот му посочија дека не можат да ги покријат долговите кон бензинските пумпи и дека веќе им се најавени извршители.

Советот за заштита на виталните интереси на Уставниот суд на Република Српска (РС) одлучи дека одлуката за референдум за пресудата против Милорад Додик и одземањето на неговиот мандат не го нарушува виталниот национален интерес на бошњачкиот народ.

Уставниот суд на РС одлучи по жалбата на Бошњаците во Советот на народот на РС.

Заклучено е дека изјавите на Клубот на делегати на бошњачкиот народ во Советот на народот на Република Српска, во кои се изразуваат загриженост и претпоставки за можните последици што резултатите од референдумот и нивното спроведување можат да ги имаат за бошњачкиот народ, како и за потенцијална дискриминација, „не се правно релевантни за прашањето за повреда на виталниот национален интерес“.

Одлуката за одржување на референдумот ја усвои Народното собрание на РС на 22 август, по конечната пресуда на Судот на Босна и Херцеговина и одлуката на ЦИК за одземање на мандатот на Додик.

Неговиот мандат му беше одземен официјално кон средината на август, откако Судот на Босна и Херцеговина го осуди на една година затвор за непочитување на одлуките на Високиот претставник, казна што тој ја плати веднаш, и шестгодишна забрана за вршење јавни и политички функции.

Еден од заклучоците, усвоени од Собранието на РС, е дека референдумот ќе се одржи на 25 октомври оваа година.

Уставот на Босна и Херцеговина не предвидува можност субјектите самостојно да распишуваат референдуми за одлуките на државните институции.

Пониските нивоа на власт во Босна и Херцеговина можат законски да распишуваат референдум само за прашања од нивна надлежност, но не и за национални.

Патем, одлуката за референдумот на 22 август беше проследена со усвојување на измени на Законот за референдум и граѓанска иницијатива по итна постапка, што треба да му овозможи на Собранието на РС да формира посебни комисии за референдуми.

На 29 август, Бошњачкиот клуб во Советот започна постапка за заштита на националниот интерес поради таа одлука.

Исто така, за овој Клуб, спорни се и измените на Законот за референдум на РС, кои предвидуваат дека референдумот може да го спроведе ад хок комисија назначена од Парламентот на ентитетот.

Потоа, Народниот совет на Република Српска не го усвои ветото на Бошњачкиот клуб, по што одлуката за референдумот заврши пред Уставниот суд на Република Српска.

Од 96 планирани матични лекари во руралните подрачја, функционираат само 44, алармира генералниот директор на Фондот за здравствено осигурување, Сашо Клековски. Тој ги повика младите доктори да дадат предлози за измени во правилникот кој ја регулира нивната работа за да се подобрат условите за отворање ординации во руралните места и да се поттикнат лекарите да работат како рурални матични лекари.

Добиените предлози ќе бидат разгледани од посебна комисиија задолжена за подготовка на измените и доколку тие се во согласност со законската регулатива, ќе бидат вградени во новиот правилник или ќе послужат како основа на измени на законската регулатива.

На 6 октомври министерот за здравство Азир Алиу ќе го објави пакетот од 12 закони за кои се планира во наредниот период да се направат нивни измени и дополнувања на законската регулатива.

Клековски вели дека тоа што Фондот може да го направи е да се олеснат критериумите и да се зголеми финансирањето.

„Ако треба друг тип промени тоа ќе мора да оди преку законски измени. Многу набрзо ќе мора да размислуваме за малите места кои не се дефинирани како рурални. Во Ресен има само тројца матични лекари. Демографската, возрасната структура на матичните лекари е исклучително лоша и за 10 до 15 години ќе имаме сериозна криза во покриеноста. Ако гледаме дека тоа ќе биде проблем за десеттина години, ние мора сега да дејствуваме, за да не се најдеме во ситуација на 30 до 40 километри да нема доктор достапен за населението“, предупреди Клековски.

Одговарајќи на новинарско прашање, Клековски истакна дека имаат дотации кои не зависат од бројот на осигуреници и за руралните подрачја има посебно плаќање кое е независно од бројот на осигуреници.

Од ФЗО појаснуваат дека една од можностите е понатаму да го либерализаат тој дел, односно да ги зголемат дотациите независно, бидејќи главниот проблем на руралните подрачја е малиот број осигуреници што значи ниска капитација, односно ниски примања.

Недостигот на лекари е еден од многуте проблеми со кој се соочува здравствениот систем во државава. Покрај неисполнетоста на руралните амбуланти, последните статистики покажуваат дека од лани досега, вкупниот број на лекари во државата се намалил и тоа за 509, според бројот на активни лиценци во Лекарската комора.

Радио Слободна Европа неодамна пишуваше дека доктори специјалисти недостасуваат на речиси сите клиники во Скопје и во многу болници низ државата. Загрижува фактот што за една година има 125 лекари помалку од специјалностите што и онака, најмногу недостасуваат во болниците.

Шпанската влада планира да ги вметне правата за абортус во Уставот, во услови на она што го нарекува глобален напад врз репродуктивните слободи, изјави премиерот Педро Санчез.

Доколку се усвои, Шпанија ќе стане втората земја во светот што уставно го гарантира правото на абортус, откако Франција го стори тоа минатата година. Оваа година, Шпанија одбележува четири децении откако абортусот беше декриминализиран.

„Со оваа влада нема да има назадување кога станува збор за социјалните права“, напиша Санчез на социјалната мрежа X.

Коалициската влада на социјалистичко-тврдокорната левица дополнително ги зацврстува прогресивните и феминистичките политики за да го мобилизира својот електорат, додека анкетите покажуваат растечка поддршка за крајно десничарската партија Вокс.

Реформата бара поддршка од три петтини од Долниот дом на парламентот, што значи дека ќе биде потребна и поддршка од пратениците од редовите на конзервативната опозициска Народна партија (ПП).

Владата, исто така, сака да го промени законот за абортус за да ги спречи жените кои сакаат да ја прекинат бременоста да добиваат лажни информации кои можат да влијаат на нивната одлука.

Според соопштението од канцеларијата на премиерот Санчез, изменетиот закон ќе ги обврзе здравствените власти да им обезбедат на жените информации за абортус само врз основа на објективни научни докази, во согласност со стандардите на институции како што се Светската здравствена организација или Американската психијатриска асоцијација.

Овој потег доаѓа откако градскиот совет на Мадрид претходно оваа недела донесе мерка со која ги обврзува здравствените служби да ги информираат жените кои размислуваат за абортус за таканаречениот „синдром по абортус“. Мерката беше предложена и усвоена од десничарските, конзервативни партии.

Според тврдењата на партијата Вокс, синдромот, чие постоење нема научен консензус, наводно води до употреба на алкохол и дрога, самоубиствени мисли или дури и рак на женскиот репродуктивен систем.

Застапниците на репродуктивните права велат дека глобалните напори за ограничување на репродуктивните слободи на жените се интензивирале откако Врховниот суд на САД ја поништи пресудата „Роу против Вејд“ од 1973 година, со која се призна уставното право на абортус.

Активистите од Глобалната флотила „Сумуд“, кои се обидоа да испловат кон Појасот Газа носејќи хуманитарна помош, денеска (3 октомври) изјавија дека израелската морнарица го пресретнала последниот од нејзините бродови, кратко пред да стигне до блокираната крајбрежна територија.

„Маринет, последниот преостанат брод од Глобалната флотила Сумуд, беше пресретнат во 10:29 часот по локално време, на приближно 42,5 наутички милји од Газа“, соопштија организаторите на флотилата во соопштението.

Видео објавено од пропалестинската група го прикажува израелскиот брод како се приближува кон бродот на активистите, пред снимката да заврши додека војниците се качуваат на бродот.

Според извештаите, бродот имал технички проблеми и се движел зад флотата. Морнарицата веќе ги запрела останатите 42 брода на флотилата во Медитеранот.

Израелските власти приведоа повеќе од 400 членови на екипажот од десетици земји, вклучувајќи ја и шведската активистка Грета Тунберг и соопштија дека ќе бидат вратени во нивните матични земји.

Активистите сакаа директно да достават хуманитарна помош до населението на Појасот Газа и да протестираат против воената кампања на Израел на затворената територија.

Тие ја отфрлија понудата на Израел да ги насочува испораките до Газа преку израелските пристаништа, велејќи дека израелската блокада на Појасот Газа е нелегална.

Според извештаите, уште една пропалестинска флотила веќе ја напуштила Европа и се движи кон Појасот Газа. Се наведува дека деветте бродови биле во близина на брегот на Крит во петок наутро (3 октомври).

Судскиот Совет го разреши од функција, судијата од Апелацискиот суд Скопје, Енвер Беџети.

Судскиот совет донесе решение со кое го разреши Беџети, наведувајќи дека е утврдена потешка дисциплинска повреда што го прави недостоен за вршење на судиската функција.

Инаку Беџети, заедно со поранешниот прв вицепремиер и министер за политички систем и односи меѓу заедниците, Артан Груби, пред неколку месеци беше ставен на таканаречената црна листа на САД. Како причина беше наведено тоа што примал мито и одолговлекувал предмети поврзани со поранешниот прв човек на некогашната Управа за безбедност и контраразузнавање (УБК), Сашо Мијалков.

Судскиот совет по спроведена постапка за утврдување одговорност на судијата Енвер Беџети на 26 мај донесе одлука за негово разрешување.

Беџети ја обжали одлуката, по што Врховниот Суд на денешната седница донесе одлука со која го потврди решението од мај годинава.

Финскиот окружен суд пресуди дека нема надлежност да ги гони капетанот и двајцата офицери на танкерот за нафта „Игл С“, кои се обвинети за прекинување на подводните енергетски и интернет кабли во Балтичкото Море минатата година.

Финска соопшти дека „Игл С“ е дел од руската флота во сенка составена од танкери што ги користи Русија за да ги заобиколи санкциите за нејзиниот извоз на нафта.

Инцидентот од 25 декември беше еден од низата прекини на каблите и гасоводите во Балтичкото Море откако Русија ја нападна Украина во февруари 2022 година, ставајќи ги силите на НАТО во регионот во состојба на висока готовност. Русија негираше вмешаност во прекинувањето на каблите.

Судењето беше меѓу првите судски обиди за казнување на осомничените сторители за оштетување на критичната подводна инфраструктура, но е комплицирано од одредбите на меѓународното поморско право и тежината за докажување на криминална намера. Тројцата членови на екипажот ги негираа обвиненијата.

„Окружниот суд денеска донесе пресуда со која се отфрла обвинението во случајот заедно со барањата за отштета што произлегуваат од обвинението, бидејќи во конкретниот случај не беше можно да се примени финскиот кривичен закон “, се вели во соопштението на судот.

Според Конвенцијата на Обединетите Нации за правото на морето, овластувањето за гонење на какво било кривично дело е на државата на знамето на бродот или на матичните земји на обвинетите, додаде судот.

Бродот пловел под знамето на Куковите Острови.

Танкерот, кој превезуваше руска нафта, го влечеше своето сидро 90 км (56 милји) преку морското дно на Финскиот Залив, прекинувајќи го финско-естонскиот кабел за напојување Estlink 2 и четири интернет линии, соопштија обвинителите.

Финска ги обвини грузискиот капетан, како и грузискиот прв офицер и индискиот втор офицер, за тешко кривично дело и тешко мешање во телекомуникациите.

Обвиненијата се темелеа на обвинувања за груба небрежност од страна на екипажот во врска со лошата состојба на витлото за сидро на бродот, наместо на цврсти докази дека сидрото било намерно фрлено за да предизвика штета, покажаа судските документи.

Обвинетите на судењето изјавија дека сидрото на бродот паднало незабележано поради технички грешки во витлото кое требало да го држи на место.

Тие, исто така, ги отфрлија барањата на сопствениците на кабелот за десетици милиони евра отштета.

Обвинителот побара од судот да ги осуди обвинетите на минимум две и пол години затвор поединечно.

Судот ги укина забраните за патување на обвинетите на крајот од судењето во септември и оттогаш тие ја напуштија Финска.

Летовите на аеродромот во Минхен биле откажани синоќа (2 октомври) поради забележани дронови, соопштија рано утринава аеродромските власти и германската полиција.

Според полицијата, неколку лица пријавиле дека виделе дрон во близина на аеродромот, а подоцна биле забележани и над самиот аеродромски простор. Првично не било јасно дали станува збор за еден или повеќе дронови, јави ДПА.

Поради безбедносни причини, пистите на аеродромот биле затворени доцна синоќа. Како што соопштија од аеродромот, безбедноста на патниците е најголем приоритет во случаи кога ќе се забележи дрон.

Вкупно 17 летови не можеле да полетаат, што погодило речиси 3000 патници.

Дополнително, петнаесет слетувања закажани за Минхен биле пренасочени кон аеродромите во Штутгарт, Нирнберг, Виена и Франкфурт.

Државни и федерални службеници, како и полициски хеликоптер, го пребарале подрачјето во потрага по дронови и сомнителни лица, но не пронашле ништо.

Инаки инцидентот ањ случува додека во Минхен се одржува светски познатиот пивски фестивал Октоберфест, кој трае до недела (5 октомври).

Нарушувањата доаѓаат во време кога Европа е во состојба на зголемена готовност по неодамнешните инциденти со дронови, вклучувајќи ги и забелешките над критична инфраструктура во северна Германија, како и околу аеродроми во Данска и над воената база Орланд во Норвешка, каде што се стационирани борбените авиони Ф-35 произведени во Соединетите Држави.