Вести
Отповикани седум амбасадори на кои им заврши мандатот
Укази за отповикување на седум амбасадори од кабинетот на претседателката Гордана Сиљановска-Давкова објавија во последниот број на Службен весник од 11 ноември.
Станува збор за вонредни и ополномоштени амбасадори во пет земји и две организации. Меѓу нив е и амбасадорот на Северна Македонија во НАТО со седиште во Брисел, Дане Талески, кој според одлуката ќе остане амбасадор до 15 јануари 2025, додека на останатите шестмина мандатот ќе им заврши на 30 ноември годинава.
Од 1 декември престанува мандатот на Теута Агаи Демјаха, која е шефица на постојната мисија на Северна Македонија во Организацијата на обединетите нации во Женева.
Меѓу останатите отповикани амбасадори е и Данчо Марковски во Албанија. Тој изминатиот период беше повикан на разговор од министерот за надворешни работи и надворешна трговија Тимчо Муцунски во однос на активностите на македонската дипломатија во врска со пописот на населението што беше спроведен во Албанија.
Укази за отповикување има и за амбасадорката при Светата Столица во Ватикан, Марија Ефремова, потоа Фатон Бејта од Данска, Сали Лимани од Казахстан и Шабан Јашари кој е амбасадор во Катар со седиште во Доха.
Од кабинетот на Сиљановска Давкова велат дека им завршил мандатот.
„Објавените укази од претседателката се дел од стандардната законска процедура со која се констатира завршувањето на мандатот по навршени 4 години од упатувањето согласно член 44 од Законот за надворешни работи. По објавувањето на указите МНР и НТ ги известува амбасадорите за објавениот указ и се започнува постапка за нивно враќање во земјата“, велат од кабинетот на Претседателката.
Министерот за надворешни работи и надворешна трговија, Тимчо Муцунски, вели дека наскоро ќе почне процес на именување на нови амбасадори на местата на оние кои со указ на претседателката Гордана Сиљановска-Давкова се отповикани поради завршување на мандат.
Според Муцунски приоритет при именувањето на нови амбасадори е позицијата во НАТО бидејќи мандатот на Дане Талески завршува веднаш по новогодишните празници.
Муцунски на новинарското прашање до каде е постапката за тројцата амбасадори Љубомир Фрчковски, Андреј Жерновски и Весел Мемеди кои беа повикани на консултации, одговори дека за Фрчкоски дека е амбасадор во оставка.
„Во врска со амбасадорите Жерновски и Мемеди се водат внатрешни процедури во рамките на Министерството за надворешни работи, во согласно со Законот за надворешни работи и соодветно ќе бидат информирани кога ќе завршат тие процедури“, одговори Муцунски.
Радио Слободна Европа веќе пишуваше дека постои можност за враќање и на други амбасадори кои пред да бидат испратени во земјата домаќин не беа „сослушани“ во Комисијата за надворешна политика во Собранието.
Оваа опција се отвори откако пратеници од владејачката ВМРО-ДПМНЕ покренаа постапка за автентично толкување на Законот за надворешни работи со цел да се добие мислење дали бранењето на тези пред пратениците е задолжително или не.
„Јас лично сакам да се протолкува ова прашање бидејќи сметам дека со тоа што амбасадори се испраќаа без да ги бранат тезите пред пратениците, не е испочитуван Законот за надворешни работи“, изјави пратеникот Бојан Стојаноски за Радио Слободна Европа.
Доколку и собранискиот пленум е на истиот став, пратениците најавија дека би побарале од МНР да ги отповика тие амбасадори. Меѓутоа, автентично толкување сè уште не е дадено од Собранието.
види ги сите денешни вести
Украинските сили велат дека го бранат Покровск во услови на жестоки борби
Украинските воени власти соопштија дека нивните сили се држат во источниот град Покровск, на фронтовската линија, во услови на жестоки борби против 170.000 руски војници.
„Го држиме Покровск“, напиша на Фејсбук на 1 ноември врховниот командант на Украина, генерал Олександр Сирски.
„Сеопфатна операција за уништување и отстранување на непријателските сили од Покровск е во тек“, додаде тој еден ден откако украинскиот претседател Володимир Зеленски ја нарече борбата за претежно уништениот град „наш приоритет“.
„Русите сакаат да ја претворат целата наша земја во она што му го прават на Покровск, на Купјанск и на другите градови и заедници. Тие мора да бидат запрени таму каде што стигнале - и уништени таму“, рече Зеленски на 31 октомври.
Зеленски додаде дека руските сили собрале околу 170.000 војници во областа Покровск и дека претрпуваат големи загуби. Тој не зборуваше за нивото на украински војници или загубите.
По извештаите на западните медиуми, Киев потврди дека специјалните сили се распоредени во стратешкиот град - кој пред војната имал околу 70.000 жители - бидејќи руските сили тврдеа дека ги опколиле украинските бранители таму.
Проценките покажуваат дека помеѓу 200 и 400 руски војници сега се распоредени во источните области на градот во регионот Донецк, користејќи урбан терен, подруми и цивилни маски за да избегнат откривање од страна на Украина.
Како и главните градови во регионот Краматорск и Славјанск, кои остануваат под украинска контрола, Покровск има значајна воена вредност, обезбедувајќи им на украинските сили витални патишта за снабдување.
Аналитичарите предупредуваат дека падот на градот би можел да отвори пат кон запад кон Дњепропетровск за руските сили, ставајќи ги во опасност јужните региони на Украина.
ДИК: Излезноста до 9 часот изнесува 2,88 отсто
Сите изборачки места се навреме отворени, а гласањето тече во најдобар ред и без проблеми, соопшти Државната изборна комисија (ДИК) на првата прес-конференција на вториот круг од локалните избори за градоначалници.
Поради технички проблеми со уредот за биометриска идентификација имало мал застој во гласањето на избирачкото место 0385 во Дојран, но проблемот е решен и сега гласањето тече без проблем, уверуваат од ДИК.
Претседателот на ДИК, Борис Кондарко информираше дека до 9 часот гласале 22379 избирачи или 2,88 отсто.
Ова е мало намалување во споредба со првиот круг кога излезноста на ниво на државата до 9 часот изнесуваше 3, 05 проценти.
Кондарко најави дека претставници на ДИК ќе посетат некои избирачки места во текот на избрниот ден, како и по затворањето на гласачките кутии.
Израел предупреди на интензивни напади врз Хезболах во јужен Либан
Израел на 2 ноември предупреди дека неговата војска ќе ги засили нападите против Хезболах во јужен Либан, еден ден откако либанското министерство за здравство објави дека четири лица се убиени во израелски воздушен напад.
И покрај прекинот на огнот со либанската милитантна група од ноември 2024 година, Израел одржува војници во пет области во јужен Либан и продолжува со редовните напади.
„Хезболах си игра со оган, а претседателот на Либан одолговлекува“, изјави министерот за одбрана Израел Кац.
„Обврската на либанската влада да го разоружа Хезболах и да го отстрани од јужен Либан мора да се спроведе. Максималното спроведување ќе продолжи, па дури и ќе се интензивира - нема да дозволиме никаква закана за жителите на север.“
Илјадници Израелци кои живеат во близина на северната граница со Либан беа принудени да ги евакуираат своите домови со месеци откако Хезболах почна да испукува ракети кон Израел по избувнувањето на војната во Газа во октомври 2023 година.
Тоа предизвика конфликт што траеше повеќе од една година, а кој кулминираше со два месеци отворена војна пред да се договори минатогодишното прекин на огнот.
Милитантната група поддржана од Иран, која се спротивставува на Израел, е сериозно ослабена од војната, но останува вооружена и финансиски отпорна.
Во септември 2024 година, Израел го уби долгогодишниот водач на групата, Хасан Насрала, заедно со многу други високи лидери во текот на војната.
Од прекинот на огнот, САД го зголемија притисокот врз либанските власти да ја разоружаат групата, план на кој се спротивставуваат Хезболах и неговите сојузници.
Девет лица се борат за живот по напад со нож во воз во Англија
Десет лица од кои за деветмина се проценува дека имаат повреди опасни по живот се хоспитализирани по нападот со нож во возот на линијата Донкастер-Лондон Кингс Крос на 1 ноември.
Полицијата добила повици од патници во возот околу 19:40 часот, кои ги известиле за инцидентот, јавува Би-Би-Си.
Околу 21:45 часот, градоначалникот на Кембриџшир објави дека две лица се уапсени и се во притвор. Полицијата на Кембриџшир подоцна го потврди ова.
Британската транспортна полиција вели дека офицерите од антитерористичката служба учествуваат во истрагата додека „работат на утврдување на сите околности и мотивот за нападот“.
Сведок за Би-Би-Си изјави дека виделе човек со крвава рака како трча по вагонот викајќи „имаат нож“. Според друг очевидец полицијата го застрелала човекот на перонот со електрошок.
Премиерот Кир Стармер рече дека „ужасниот инцидент“ е „длабоко загрижувачки“ и ги повика луѓето да ги следат советите на локалните власти.
Железничката компанија LNER соопшти дека станува збор за нивен воз и ги предупреди патниците дека линиите се блокирани.
Заврши комеморативниот собир во Нови Сад
Заврши комеморативниот собир во Нови Сад во чест на жртвите од уривањето на настрешницата на железничката станица во градот.
На крајот од митингот, студентите спуштија транспарент од Петроварадинската тврдина со натпис:
„Се гледаме утре и секој втор ден, додека не се задоволи правдата.“
На собирот 16 фенери беа пуштени за 16-те жртви од уривањето на настрешницата.
Министерството за внатрешни работи тврди дека од 11:52 до 12:08 часот, во Нови Сад биле присутни околу 39.000 граѓани, кои пристигнале во Нови Сад од цела Србија.
Министерството за внатрешни работи во соопштение наведува дека во Нови Сад се одржал нерегистриран јавен собир по повод годишнината од уривањето на настрешницата на железничката станица, кога загинаа 16 граѓани.
Сè уште нема независни проценки за бројот на собрани луѓе, а според медиумските извештаи, десетици илјади граѓани од цела Србија биле во Нови Сад за да им оддадат почит на жртвите.
Изминатата година беше обележана со протести и блокади низ цела Србија, каде што студентите и граѓаните бараа кривични пријави и политичка одговорност за трагедијата во Нови Сад.
Исто така, постојат повици за предвремени парламентарни избори, кои владата ги отфрла.
До денес, никој не е повикан на одговорност за смртта на 16 лица и сериозното повредување на едно лице во Нови Сад.
Делегацијата на ЕУ во Србија испрати сочувство и изјави дека ЕУ „внимателно ја следи ситуацијата“.
Во соопштение потпишано од сите земји-членки освен Унгарија, Делегацијата на Европската Унија во Србија изрази сочувство и солидарност со семејствата на 16-те лица кои ги загубија животите при уривањето на крошната.
„Оваа трагедија нè потресе сите и остави длабока рана во срцата на многумина во Србија и пошироко. На оваа тажна годишнина, апелираме до сите да ги оплакуваат жртвите со достоинство и мир“, се вели во соопштението.
Се додава дека ЕУ „продолжува внимателно да ја следи моменталната политичка ситуација во Србија“.
„Почитувањето на основните права и вредности, вклучувајќи ја слободата на мирно собирање и слободата на медиумите, се основни вредности на ЕУ што секој мора да ги заштити и поддржи.
Апелираме до сите да дејствуваат воздржано, да ги деескалираат тензиите и да избегнуваат насилство“, се вели во соопштението.
Како студентите и граѓаните пристигнаа во Нови Сад?
Во неколку колони од цела Србија, студентите и граѓаните пешачеа кон Нови Сад за да оддадат почит на Железничката станица на 1 ноември.
Неколку илјади од нив пешачеа стотици километри, а најдолгата рута од околу 400 километри ја поминаа студенти од Нови Пазар - 16 дена за 16 жртви.
Тие пристигнаа пеш, со велосипеди, со трактори.
ДИК: Без проблеми заврши гласањето на болните, немоќните и затворениците
Гласањето за болни и немоќни лица, затвореници и лица сместени во установи за вонсемејна грижа заврши непречено и без забелешки, соопшти вечерва Државната изборна комисија (ДИК).
До 20 часот своето право на глас го оствариле 3.327 од вкупно 4.826 болни и немоќни лица, 588 од 1.256 лица во 14 казнено-поправни установи, како и 125 од 214 лица во установи за вонсемејна грижа.
Претседателот на ДИК, Борис Кондарко, претходно на изјави дека „гласањето е спроведено навреме, немаме никаков проблем ниту со изборен материјал, ниту со изборни органи. Нема забелешки, приговори или поплаки,“
Тој појасни дека гласовите од денешното гласање нема да се бројат одделно, туку ќе бидат запечатени и приклучени кон утрешното гласање, а потоа ќе бидат објавени како дел од вкупните резултати. По завршувањето на гласањето, ДИК ќе објави дополнително соопштение за одѕивот.
На продолжението на својата 151. седница, Комисијата одби еден приговор за остварување на избирачко право поднесен од лице од Боговиње, бидејќи било утврдено дека тоа лице веќе е запишано во избирачкиот список.
На денешната седница, ДИК разгледа и неколку приговори поврзани со избирачкото право. Четири приговори беа усвоени, со што подносителите добија можност да гласаат, бидејќи ги исполнуваат законските услови, додека три приговори беа одбиени како неосновани.
Според податоците на Комисијата, своето избирачко право денеска го остваруваат 4.826 болни или немоќни лица, 1.256 лица во 14 казнено-поправни установи и 214 лица сместени во 13 центри за вонсемејна грижа.
Во вториот круг од локалните избори, што ќе се одржи утре, граѓаните ќе избираат градоначалници во 32 општини и во Градот Скопје, како и советници во Шуто Оризари. Право на глас имаат 1.013.375 граѓани.
ДИК потврди дека изборниот процес ќе го следат 1.622 набљудувачи, од кои 957 домашни, 651 меѓународни и 14 странски новинари.
Фронтекс ја започна првата целосна операција во БиХ
Европската агенција за гранична и крајбрежна стража Фронтекс ја започнува својата прва целосна операција во Босна и Херцеговина, отворајќи ново поглавје во соработката на Западен Балкан, објави агенцијата.
„Повеќе од 100 службеници на Фронтекс од цела Европа наскоро ќе работат рамо до рамо со граничните полицајци од Босна и Херцеговина на границите на земјата“, соопшти агенцијата.
Заедничките тимови ќе помогнат во зајакнувањето на управувањето со границите, борбата против прекуграничниот криминал и подобрувањето на размената на информации, а операцијата ќе донесе и дополнителна опрема, обука и европска експертиза за поддршка на секојдневната работа на границите на Босна и Херцеговина.
„Заедничката работа прави вистинска разлика“, рече Ханс Лајтенс, извршен директор на Фронтекс. „Нашите службеници ќе стојат рамо до рамо со своите босански колеги, помагајќи во безбедното и законско управување со границите. Вака изгледа европската соработка во пракса.“
Почнувањето на операцијата е по години подготовка и тесно партнерство меѓу Фронтекс и босанските власти, соопшти Фронтекс.
Извршниот директор Лајтенс присуствуваше на церемонијата во Сараево по повод почетокот на оперативното присуство на Фронтекс во Босна и Херцеговина, заедно со Магнус Брунер, европски комесар за внатрешни работи и миграција, и Дубравка Бошњак, министерка за граѓански работи на Босна и Херцеговина.
„Безбедноста на Западен Балкан е безбедност на Европа - нашите предизвици во овие области се заеднички. Врз основа на Договорот со Босна и Херцеговина, Фронтекс сега ја поддржува граничната полиција во сите земји од Западен Балкан, придонесувајќи за намалување на нелегалните гранични преминувања за над 90 проценти во последните три години. Заедно, ја правиме Европа побезбеден континент“, рече директорот Лајтенс.
Вршителот на должноста министер за безбедност на Босна и Херцеговина, Ивица Бошњак, рече дека ова е „значаен чекор напред и дел од поширокиот процес на европска интеграција на Босна и Херцеговина и нејзиниот придонес кон колективната европска безбедност“.
„Денес, нашите членови на Граничната полиција на Босна и Херцеговина стојат рамо до рамо со членовите на Европската агенција за гранична и крајбрежна стража (Фронтекс), а оваа соработка во управувањето со границите и заедничките операции е видлива и на Меѓународниот аеродром во Сараево и на одредени гранични премини“, истакна Бошњак.
Фронтекс веќе го поддржува управувањето со границите надвор од ЕУ во Албанија, Молдавија, Црна Гора, Северна Македонија и Србија, тесно соработувајќи со националните власти за борба против прекуграничниот криминал и управување со миграцијата на ефикасен и хуман начин. Новата операција во Босна и Херцеговина дополнително ја проширува оваа регионална соработка, вели агенцијата.
Спогодбата за статус меѓу Европската Унија и Босна и Херцеговина му обезбедува на Фронтекс правна рамка за распоредување членови на Постојаниот корпус и спроведување заеднички операции на територијата на Босна и Херцеговина под команда на земјата домаќин.
Босна и Херцеговина стана петти партнер во Западен Балкан каде што Фронтекс работи во рамките на таква правна рамка, заедно со Албанија, Црна Гора, Северна Македонија и Србија, зајакнувајќи ја регионалната оперативна покриеност на Агенцијата.
Овој чекор се надоградува на долгогодишна соработка што веќе вклучуваше заедничка анализа на ризик, обука и размена на ситуациски информации, како и експертска поддршка на националните капацитети, кои сега станаа видливи и оперативни преку теренски распоредувања, соопшти Фронтекс.
Десетици илјади оддаваат почит на жртвите на железничката станица во Нови Сад
Комеморативен собир во Нови Сад во спомен на 16-те жртви од уривањето на настрешницата на железничката станица. Неколку групи студенти и граѓани пристигнаа во градот пешачејќи со денови. Една година по трагедијата, никој не е прогласен за виновен. Српската влада прогласи Ден на жалост.
Пораки од говорниците: „Нивните раце се крвави“
Наѓа, студентка на Филозофскиот факултет во Нови Сад, која се обрати пред толпата, рече дека Нови Сад сè уште е обвиен во црно.
„Пролетта никогаш не дошла овде. Семејствата на жртвите заслужуваат да знаат кој ги убил нивните најблиски и дека виновниците ќе бидат одговорни. Затоа сме на улица една година. Ви благодариме што сте со нас“, рече таа.
Таа додаде дека пораката е сè уште иста - „нивните раце се крвави“.
До каде стигна истрагата за кривична одговорност и корупција?
Обвинението во истрагата за кривична одговорност, кое треба да утврди што довело до уривањето на настрешницата, а во кое е вклучен, меѓу другите, и поранешниот министер за инфраструктура Горан Весиќ, е во Вишиот суд во Нови Сад, кој треба да го потврди или отфрли. Судењето може да следи дури потоа.
Обвинението го поднесе Вишото јавно обвинителство во Нови Сад на 30 декември 2024 година, а меѓу обвинетите, покрај Весиќ, се и неговата поранешна помошничка Анита Димоски, поранешната директорка на Инфраструктурата на српските железници Јелена Танасковиќ и нејзиниот претходник на чело на тоа јавно претпријатие, Небојша Шурлан.
Со одлука на Вишиот суд во Нови Сад, ниту еден од обвинетите во моментов не е во притвор.
Весиќ, заедно со уште еден поранешен министер за инфраструктура, Томислав Момировиќ, е вклучен и во истрагата за можна корупција за време на реконструкцијата на железничката пруга Белград-Будимпешта, во која е вклучена и железничката станица во Нови Сад. Истрагата против 14 лица ја води Јавното обвинителство за организиран криминал во Белград од август.
Сè уште не е познато дали кинескиот конзорциум кој беше изведувач е исто така под истрага.
Пицула: Граѓаните имаат право на вистината
Известувачот на Европскиот парламент (ЕП) за Србија, хрватскиот европратеник Тонино Пицула, изјави дека ваквите настани, кога умираат 16 лица, „мора да бидат повик за одговорност и правда“.
„Ваквите настани не смеат да останат само во нашето сеќавање - тие мора да бидат повик за одговорност и правда. Граѓаните имаат право на вистината и систем кој е способен да спречи таква трагедија да се случи повторно“, напиша тој на веб-страницата на Икс.
Српската дијаспора ја одбележува и годишнината од трагедијата во Нови Сад
Српската дијаспора се собра во центарот на Мадрид на плоштадот Пуерта дел Сол во центарот на градот, организирана од студенти, каде што беше одржано 16-минутно молчење за 16-те жртви од уривањето на крошната.
Вучиќ: Најважно е Србија да биде достоинствена и обединета
Српскиот претседател Александар Вучиќ присуствуваше на комеморацијата за жртвите во Нови Сад во храмот Свети Сава.
Тој напиша на Инстаграм дека помина една година од денот што ја промени Србија засекогаш.
„Шеснаесет животи беа изгубени поради уривањето на настрешницата на железничката станица во Нови Сад. Денес, палиме свеќа за секој од нив, молејќи се во тишина и верувајќи дека нивните имиња и спомени ќе останат засекогаш во нашите срца“, рече тој.
Додаде дека во овој тажен момент „најважно е Србија да биде достоинствена и обединета“.
„Денес е денот кога треба, без груби зборови и поделби, тивко да се молиме за жртвите“, додаде тој.
Една година од трагедијата со падот на бетонската настрешница во Нови Сад
Во Србија денеска се одбележува една година од трагедијата на железничката станица во Нови Сад, кога загинаа 16 лица, а неколку беа тешко повредени при уривање на бетонска настрешница.
Денеска е прогласен државен Ден на жалост, а илјадници граѓани од целата земја пристигнаа во Нови Сад за да им оддадат почит на жртвите.
Во ноќните часови, пред големиот комеморативен собир, новосаѓани и граѓани од повеќе градови одржаа 16-минутен молк и во тишина палеа свеќи пред железничката станица.
На чело на колоната, студенти носеа 16 венци со имињата на загинатите. Меѓу нив беше и македонскиот истражувач Васко Саздовски (46), кој работеше во Институтот „Биосенс“ во Нови Сад.
Трагедијата се случи на 1 ноември минатата година во 11:52 часот, кога се урна бетонска конструкција на реновирана железничка станица. Загинаа 14 лица на лице место, меѓу нив и четири деца, а уште две починаа подоцна од повредите.
Една година подоцна, одговорност за несреќата сè уште не е утврдена. Истрагата на Обвинителството за организиран криминал опфаќа 15 лица, меѓу кои и поранешни високи функционери од железничкиот сектор, но обвиненија сè уште нема. Дел од експертите обвинија дека постапките се одвиваат бавно и дека има обиди за опструкција.
По несреќата, во Србија започнаа масовни протести и студентски блокади со барања за одговорност и транспарентност во реконструкцијата на станицата.
Претседателот на Србија, Александар Вучиќ, вчера им се извини на студентите и граѓаните за „тешките зборови“ што им ги упатил во минатото, изрази жалење за трагедијата и најави дека ќе се моли за жртвите.
Тој порача дека први ноември треба да помине во тишина, без политички злоупотреби, и повторно повика на дијалог во општеството.
Железничкиот сообраќај меѓу Белград и Нови Сад денеска е прекинат без официјално објаснување, а дел од патните правци кон градот се затворени поради реконструкции.
„Целата омраза што врие во нашето општество не носи ништо добро, само води кон поголемо уништување“, рече Вучиќ во синоќешното обраќање.
Аеродромот во Берлин повторно работи нормално по прекин предизвикан од дрон
По привремената пауза поради забележан дрон во петокот навечер, аеродромот Берлин-Бранденбург (BER) денеска продолжи со нормалното работење.
Портпаролот на аеродромот за ДПА потврди дека во моментов нема ограничувања. Операциите за летање беа суспендирани за нешто помалку од два часа во петокот навечер, а голем број летови беа пренасочени.
Редовното работно време на аеродромот беше продолжено за да им се овозможи на авионите да полетуваат до 2 часот наутро (01:00 GMT) и да слетуваат во текот на ноќта со цел да се надоместат доцнењата.
Пет авиони што заминуваа го искористија исклучокот. Бројот на инциденти со дронови од непознато потекло се зголемува.
Операциите на вториот по големина аеродром во Германија, Минхен, беа нарушени поради забележани дронови на почетокот на октомври.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете