Неколку десетици млади и пензионери, собрани од страна на Асоцијацијата на независни интелектуалци „Круг 99“, учествуваа во протестен марш низ центарот на Сараево.

Причината, како што велат, лежи во актуелната политичка криза, отворени сепаратистички намери, усложнување на безбедносната состојба и непочитување на владеењето на правото во државата.

Повод за протестите, како што истакнуваат, е и недостатокот на конкретно дејствување на високите претставници во сите околности, но и во случај на одбележување на неуставниот ден на боснохерцеговскиот ентитет Република Српска.

„Расте вознемиреноста на граѓаните пред актуелниот сепаратизам и иредентизам кој може да доведе до вонредна, па дури и воена состојба во Босна и Херцеговина“, смета Ријад Ахметовиќ, претседателот на форумот на Млади Круг 99.

Носејќи транспаренти и извикувајќи „Сите за Босна, Босна за сите“, „Стоп за неуставниот ден на Република Српска“, учесниците на протестот прошетаа од Башчаршија, преку центарот на градот до зградата на претседателството на БиХ.

Таму ги претставија своите барања и ги повикаа на „акција сите домашни и интернационални актери кои преку Дејтонскиот договор се обврзаа на помош во демократскиот развој на БиХ“.

Во едно од барањата образложија и дека 9 јануари, денот на Српската Република, покрај тоа што е неуставен, е и „датум потопен во крв на илјадници убиени и повредени, неброени невини жртви на геноцид, за кои и интернационалните судови дале конечен збор“, како и тоа дека на неговото одбележување треба „транспарентно да се одговори со расположливите сили на одбраната на државата“.

Инаку, уставниот суд во БиХ три пати го прогласи 9 јануари, денот на Српската Република, за неуставен, а Венецијанската комисија го означи како дискриминаторски.

Уставниот суд на Босна и Херцеговина трипати го прогласи 9 јануари за Денот на Српската Република за неуставен, а Венецијанската комисија, советодавното тело на Советот на Европа за уставни прашања, го прогласи за дискриминаторски.

Според судската одлука, не е спорно дека субјектот може да има свој ден, но спорно е неговото обележување на 9 јануари.

Видете и ова:

Додик го назначи Вулин за сенатор на Република Српска

На тој датум во 1992 година, Собранието на српскиот народ во Босна и Херцеговина ја усвои Декларацијата за прогласување на Република на српскиот народ на Босна и Херцеговина како независен ентитет во Босна и Херцеговина.

На чело на самопрогласената република беа Радован Караџиќ, Билјана Плавшиќ и Момчило Крајишник, кои беа осудени од Хашкиот трибунал за воени злосторства. Претставниците на Бошњаците и Хрватите не учествуваа во потпишување на декларацијата.

Премиерот, Христијан Мицкоски останува на ставот дека локацијата на ГОБ „8 Септември“ е најдобра за нов клинички центар.

Тој денеска (14 ноември) изјави дека сега, откако завршија изборите продолжува постапкатата за изградба на Клиничката болница во Штип, Медицинскиот факултет и Студентскиот дом. Потоа болницата во Кичево со проширена дејност и реконструкцијата на Клиничката болница во Тетово.

„Мислам дека тој процес откако ќе почне, тогаш може да се посветиме на овој за којшто зборуваме сега. Сепак тој периметар, мислам дека е најсоодветен, бидејќи има пристап до гас и исклучително добра сообраќајна инфраструктура и мислам како целина може сериозно да се разгледува со лесна надградба да дојдеме до она коешто го посакуваме како држава и пациентите коишто ќе го добијат како квалитет. Не се откажуваме. Не е ова во консултација со експерти, ова е лично мој став“, рече Мицкоски.

Видете и ова:

Три опции во игра за нов Клинички центар во Скопје

Во однос на финансиската конструкција, рече дека треба да се види колку ќе се интервенира во надградба, модернизација, број на кревети...

„Ајде да дојдеме до таа фаза, па ќе споделуваме повеќе информации со јавноста“, рече Мицкоски.

Изградбата на нов Клинички центар е предизборно ветување на неколку влади досега.

Претходно, министерот за здравство Азир Алиу во неделното интервју за Радио Слободна Европа истакна дека за нов Клинички центар во Скопје, во игра се три опции.

Во моментот се размислува помеѓу постоечкиот Клинички клинички центар – инфраструктурно и други можности. Една од нив е градење на потполно нов клинички центар во нова географска положба. И третиот момент е „8 Септември“, значи да се гради комплекс таму каде што ќе се префрли целиот Клинички центар како таков кај „8 Септември“ – додаде Алиу.

Пратеникот од ДУИ, Блерим Беџети кој три мандати беше градоначалник на Сарај денеска (14 ноември) на прес-конференција во Собранието се осврна на кривичната пријава, што вчера беше покрената против неколку лица, меѓу кои е и тој.

Пријавата која се однесува на проневера на 108 милиони денари или 1,7 милиони евра, тој ја оцени како „политички монтирана и правно неоснована“.

Според него пријавата е дел од „организирана хајка, режирана од власта и директно од премиерот Христијан Мицкоски, со, како што посочи, јасна цел да се врши притисок врз него како пратеник за да се зголеми мнозинството“.

Управата за финансиска полиција до Основното јавно обвинителство – Скопје вчера поднесе кривична пријава против неколку лица, меѓу кои и Беџети, под сомнение дека групата на чело со тогашниот градоначалник измислила урбанизација на неурбанизирана парцела во ДУП, изработила лажна дозвола за градба, измислиле надомест за уредување градежно земјиште, па дури извршиле и „технички преглед“ на нелегално изградениот објект, сопственост на фирма од Глумово, родното село на Беџети.

„Кривичната пријава поднесена од страна на Финансиската полиција е целосно неоснована и затоа против директорот Слободан Ивановски, заменик-директорот Илбер Имери и уште две лица, кои заедно со нив учествувале како организирана банда во оваа политичка хајка ќе поднесеме соодветна пријава“, истакна Беџети на прес конференција.

Видете и ова:

Фирма за отпадоци се „офајдила“ од зграда на парцелата за која се гони Беџети

На прашањето дека клучниот аргумент на Финансиска полиција е давањето одобрение за градба во момент кога немало ДУП, Беџети рече дека ДУП-от е донесен кога тој бил градоначалник, а министер и градоначалник на Скопје биле од редовите на ВМРО-ДПМНЕ.

„Постои Детален урбанистички план“, одговори тој и нагласи дека сите постапки на општината биле спроведени во рамки на законските надлежности.

Додаде и дека Законот за локална самоуправа јасно кажува дека градоначалникот издава одобрение за градба и рече дека тоа е негова законска должност, а не криминал.

Прашан дали го познавал и бил близок со инвеститорот, посочи дека како градоначалник на Сарај во три мандати, тој ги познава скоро сите и секако и инвеститорот, но додаде дека не е близок со него.

Управата за финансиска полиција до Основното јавно обвинителство – Скопје поднесе кривична пријава против осум физички лица – поранешни функционери и службеници во Општина Сарај и Град Скопје, како и надзорен инженер, поради сомнение за злоупотреба на службената положба и овластување, несовесно работење во службата и фалсификување или уништување на деловни книги.

-Постојат основи на сомнение дека пријавените лица, вработени во Општина Сарај, иако биле свесни дека за катастарската парцела КП 10405/6 КО Сарај не постои донесен детален урбанистички план, со пречекорување на своите службени овластувања изготвиле и одобриле извод од план и одобрение за градба со невистинита содржина, како и пресметки за надоместок за уредување на градежно земјиште, спротивно на законските прописи, а надзорниот инженер извршил технички преглед на објектот и изготвил завршен извештај со невистинита содржина, соопшти вчера Управата за финансиска полиција.

На овој начин, се вели во вчерашното соопштение, пријавените лица, злоупотребувајќи ја својата службена положба и овластувања, како и несовесно вршејќи ги своите должности, му овозможиле на правниот субјект „Азра Идриз“ ДООЕЛ с. Глумово, Скопје – Сарај да се стекне со противправна имотна корист во износ од 108.638.840 денари.

Унгарскиот премиер Виктор Орбан изјави дека подготовките за мировниот самит на Русија и САД во Будимпешта се во полн ек и дека земјата може да игра клучна улога во постигнувањето мир.

„Не сакам да зборувам за деталите, бидејќи преговорите се во тек. Унгарија има вредност и придонес кон целта за мир“, рече Орбан, додавајќи дека Унгарија „ги држи дипломатските канали отворени за Русија“, изјави Орбан за Радио Кошут.

Тој истакна дека Унгарија е единствената европска земја која е во постојан контакт и преговори со Русија и дека тој лично може, „а понекогаш и би сакал“, да разговара со рускиот претседател Владимир Путин доколку е потребно.

Видете и ова:

Орбан вели дека САД ќе ја исклучат Унгарија од санкциите за руска енергија

Орбан нагласи дека способноста на Унгарија во овој процес може да придонесе за завршување на конфликтот и ја нагласи важноста на земјата како посредник во мировните напори.

Плановите за самитот меѓу американскиот претседател Доналд Трамп и неговиот руски колега Владимир Путин во Будимпешта се замрзнати откако Москва инсистираше на своите барања, вклучително и Украина да предаде дополнителна територија како предуслов за прекин на огнот.

Неодамна украинскиот претседател Володомир Зеленски рече дека Украина е подготвена за мировни преговори, но дека нема да ги повлече своите војници од дополнителна територија како што побара Москва.

Зеленски рече дека е подготвен да одржи разговори каде било освен во Русија или на територијата на нејзиниот близок сојузник Белорусија.

Европското јавно обвинителство ја затвори истрагата за корупција против Европската народна партија (ЕПП) и нејзиниот претседател Манфред Вебер, што беше покрената врз основа на сомнежи за наводна злоупотреба на средства на ЕУ за време на изборите за Европарламентот во 2019 година, јави МИА.

„По темелна истрага, која, меѓу другото, вклучуваше и сослушувања на сведоци, обемно собирање податоци и анализа на банкарски сметки, Европското јавно обвинителство заклучува дека нема разумни основи да се верува дека е сторено кривично дело“, соопшти Обвинителството, кое е задолжено за заштита на финансиските интереси на ЕУ.

Во соопштението се додава дека со истрагата биле опфатени „претседател на политичка група во Европскиот парламент и неколку негови соработници“, без при тоа да се споменат имињата на Вебер и ЕПП, но контекстот и наведените сомнежи врз основа на кои е покрената постапката укажуваат за кој случај станува збор.

Сепак, ова е првпат Обвинителството јавно да потврди дека со истрагата бил опфатен и „претседател на политичка група“, бидејќи досега се сметаше дека таа е насочена кон други функционери и асистенти на партијата.

Видете и ова:

Европската народна партија ги повика лидерите на СНС на разговори во врска со внатрешна истрага

Одлуката за затворање на постапката е донесена по препорака на белгискиот обвинител, кој беше вклучен во истрагата на Обвинителството врз основа на податоците за случајот до кои дошле истражните органи на Белгија.

Во белгиските полициски документи, кои протекоа во јавноста при објавувањето на информациите дека е покрената истрагата, беа наведени сомнежи за неколку сторени кривични дела, како „фалсификување на јавна исправа“, „фалсификување на јавни документи од страна на државен службеник при вршење на должноста“, „нарушување на довербата“, „измама“ и „корупција“.

Случајот се однесуваше на наводни злоупотреби на средствата на ЕУ во текот на кампањата за изборите за членови на Европскиот парламент во 2019 година, на кои Вебер беше т.н. „шпиценкандидат“ на ЕПП. Сепак, по изборите дел од земјите членки не се согласија со номинацијата на Вебер за оваа функција, сметајќи го за „премногу конзервативен“ и на негово место како замена дојде Урсула фон дер Лајен, која во тоа време беше германска министерка за одбрана и потпретседателка на Христијанско демократската унија

Кај 10 од 19 анализирани случаи, Интерната комисија за кардиолошки и кардиохируршки интервенции утврди дека се непотребно извршени операции или непотребно се упатени за операции, соопшти министерот за здравство Азир Алиу, на денешната прес-конференција.

Тој посочи дека од пристигнатите 25 случаи, комисијата утврдила дека шест треба да се испратат до Државниот санитарен и здравствен инспекторат (ДСЗИ), бидејќи таа не е надлежна.

Претседавачот на комисијата доктор Жарко Христовски, рече дека во оваа првична фаза анализирале само потреба од реваскуларизација т.е. пациенти кои имаат васкуларна болест, а сите други пациенти ќе се анализираат по пријава или при следната фаза од нивното работење.

Тој додаде дека ова е само првична анализа и понатаму ќе се постапува заедно со меѓународна комисија за дополнителна анализа за случаите со проблематични индикации.

Во втората фаза, како што инфромираа членовите на комисијата, ќе следува влегување во институции по случаен избор, а ќе се направи и анализа околу стратегијата на лекување на пациентите со кардиолошки проблеми и комплетен увид на медицинската документација.

Видете и ова:

Кардиолошки операции под лупа – за здравје или за профит?

Инаку Комисијата беше формирана непосредно откако проф.д-р Сашко Кедев рече дека во приватни клиники се прават непотребни операции за профит.

Иако Кедев не посочи конкретна болница, „Аџибадем Систина“ му се закани со тужба и побара да каже на кого мисли, а тој врати дека „тужбата ќе биде можност конечно да се види што навистина се случува во македонското приватно здравство“.

По оваа изјава Министерството за здравство најави формирање комисија со експерти од три различни земји за проверка на работењето во приватните здравствени институции, но и продолжување на контролите во јавните здравствени установи кои се занимаваат со истата проблематика.

Директорот на Фондот за здравство Сашо Клековски пак упати апел до можните оштетени граѓаните во кардиохирургијата и до сите други пациенти, да поднесат жалби.

Во десетина комплексни сценарија на копно, во вода и воздух, специјалните сили од девет држави, меѓу кои и македонските „Волци“, ги демонстрираа своите способности и капацитети на меѓународната воена вежба „ОРИОН-25“ што се одржува во Грција.

Вежбата започна на 3 ноември и завршува утре, а во неа учествуваат припадници на Командата за специјална војна на Грција, Единицата за подводни мисии на Крајбрежната служба, Единицата за борба против тероризам на грчката полиција, како и сили за специјални операции од Бугарија, Северна Македонија, Швајцарија, Италија, Хрватска, Кипар, САД и Романија. Денеска, на Денот за високи гости и претставници на медиуми, припадниците ги прикажаа своите оперативни способности.

Целта на вежбата е да се тестираат операциите на специјалните сили во реални услови, да се унапреди борбената готовност на тактичко ниво и да се зајакне мултинационалната и меѓуинституционалната соработка.

Во крајбрежното место Мегара, во западниот дел на областа Атика, специјалците изведоа над 15 сложени сценарија со употреба на дронови, дронови-камикази, авиони Ф-16, хеликоптери, бродови и оклопни возила, јавува МИА.

Видете и ова:

Трамп најави почеток на нови тестирања на нуклеарно оружје

Меѓу најимпресивните вежби беа заземање на мал остров, инфилтрација на непријателска територија од воздух и евакуација со SPIES систем, при што војници беа извлечени со јаже од хеликоптер во област каде што не е можно слетување.

Вежбата опфати и справување со непријателски сили, евакуација на повредени со хеликоптер NH90, како и спуштање на гумени чамци во море. Традиционално, заврши со падобранци кои ги носеа знамињата на земјите учеснички.

Началникот на Генералштабот на националната одбрана на Грција Димитрис Хупис истакна дека вежбата „ОРИОН“ ја потврдува важноста на зајакнувањето на сојузите преку заедничка обука и соработка, како и високата оперативна подготвеност на сите единици кои учествуваа.

Министерството за финансии најави дека утре ќе се изврши исплата на главницата и каматата за втората година од издадената втора Граѓанска обврзница.

На сметките на граѓаните кои запишаа обврзници ќе бидат префрлени 17,6 милиони евра како главница и 880 илјади евра како камата.

Втората Граѓанска обврзница беше издадена на 7 ноември 2023 година со рок на достасување од 2 години и каматна стапка од 5% годишно.

Видете и ова:

Над 24 милиони евра од Првата граѓанска обврзница за 1.448 граѓани

Министерството истакнува дека досега се издадени две емисии во вкупен износ од 41,1 милиони евра, а веќе се подготвува нова емисија како дел од напорите за проширување на финансиските инструменти и поддршка на економските политики.

Граѓанската обврзница беше воведена во 2023 година, со цел да се збогати понудата на нови инструменти за финансирање на финансискиот пазар, како и проширување на изворите на финансисрање на економските политики.

Досега се издадени 2 емисии во вкупен износ од 41,1 милион евра. Во првата емисија беа запишани обврзници во износ од 23,5 милиони евра, додека во втората 17,6 милиони евра.

Србија повторно не се усогласи со санкциите на Европската Унија воведени врз Русија и Белорусија на 23 октомври поради руската инвазија на Украина или нејзината поддршка за таа агресија.

На 23 октомври, Советот на ЕУ усвои четири одлуки во врска со санкциите против Русија и Белорусија, а Србија, како земја-кандидат за членство, не се придржуваше до ниту една од овие одлуки.

Во една од одлуките додадени се 22 лица и 42 субјекти одговорни за дејствија што го поткопуваат или загрозуваат територијалниот интегритет, суверенитет и независност на Украина на списокот на лица, субјекти и тела што подлежат на рестриктивни мерки.

Таа одлука воведе дополнителен критериум за наведување на физички или правни лица, субјекти или тела одговорни за поддршка или спроведување дејствија или политики што придонесуваат за депортација, присилно преместување и присилна асимилација.

Видете и ова:

Бугарија усвои закон за преземање контрола врз руската рафинерија на Лукоил

Албанија, Босна и Херцеговина, Исланд, Лихтенштајн, Молдавија, Црна Гора, Северна Македонија, Норвешка и Украина ја почитуваа таа одлука, соопшти ЕУ.

Советот на ЕУ, исто така, на 23 октомври усвои одлука за рестриктивни мерки со оглед на ситуацијата во Белорусија и вмешаноста на Белорусија во руската агресија против Украина.

Советот додаде две физички и три правни лица на списокот на физички и правни лица, субјекти и тела кои подлежат на рестриктивни мерки.

Албанија, Босна и Херцеговина, Исланд, Лихтенштајн, Црна Гора, Северна Македонија, Норвешка и Украина се согласија со одлуката.

Македонската економија покажува отпорност и стабилност, со очекуван солиден раст и постепено намалување на инфлацијата во следните години, покажуваат најновите макроекономски проекции на Народната банка за периодот 2025–2028 година, што ги претстави гувернерот Трајко Славески пред дипломатскиот кор и претставници на меѓународните институции.

Според проекциите, инфлацијата во 2025 година ќе изнесува во просек 3,9 отсто, а потоа ќе продолжи да опаѓа – на 2,5 проценти во 2026 година и 2 отсто на среден рок. Постепеното стабилизирање, како што наведуваат од Народната банка, ќе биде резултат на смирени ценовни притисоци и стабилни инфлациски очекувања.

Видете и ова:

Минималната плата веројатно ќе чека „минимално“ покачување до март

Економскиот раст во 2025 година се предвидува на 3,5 проценти со можност да достигне 4 отсто на среден рок. Главен двигател ќе бидат инвестициите, особено јавните инфраструктурни проекти, а растот ќе биде дополнително поддржан од домашната потрошувачка, извозот и кредитната активност, која се очекува да расте со над 7 проценти годишно.

Проекциите покажуваат дека дефицитот на тековната сметка ќе изнесува 4,2 отсто од БДП во 2025 година, но се очекува постепено намалување до 2,6 проценти до 2028 година. Народната банка предвидува стабилни странски директни инвестиции и раст на девизните резерви.

Сепак, институцијата предупредува дека глобалните економски услови остануваат неизвесни и потенцира потреба од претпазливо водење на макроекономските политики.

Гувернерот Славески додаде дека доколку продолжи трендот на намалување на инфлацијата, Народната банка е подготвена да преземе мерки за натамошно нормализирање на монетарната политика.

Со 128 гласа „за“, 59 „против“ и без „воздржани“, Народното собрание го отфрли ветото на претседателот Румен Радев и повторно ги усвои измените на Законот за административно регулирање на економските активности поврзани со нафта и нафтени производи.

Ова се однесува на итните законски измени усвоени во петокот поврзани со назначувањето на специјален управител со средствата на Лукоил, но и на други компании во Бугарија. Амандманите му даваат на идниот специјален управител (назначен од државата) широки овластувања, вклучително и можност за продажба на средствата на компаниите, а неговите дејства се исклучени од судска контрола.

Тие беа усвоени од владејачките партии ГЕРБ, „ДПС-Нов почеток“, БСП и ИТН како одговор на санкциите усвоени од САД кон крајот на октомври против Лукоил и други руски компании поради војната на Русија во Украина. Тие треба да стапат во сила на 21 ноември и ќе важат за сите компании поврзани со руската компанија, кои имаат голем удел во производството и складирањето на гориво во Бугарија.

Видете и ова:

Бугарија усвои закон за преземање контрола врз руската рафинерија на Лукоил

Во среда, претседателот Радев стави вето на измените, кои беа поништени од парламентарната комисија за енергетика само неколку часа подоцна.

Според претседателот, измените во законот водат кон „поткопување на правниот поредок во земјата, спротивставување на основните европски правни норми и претставување висок ризик за јавните финансии“.

„Денес, со надминување на ветото, следниот понеделник-вторник ќе имаме решение за смирување на народот на Бугарија“, изјави лидерот на ГЕРБ, Бојко Борисов, пред гласањето. Тој рече дека гарантира дека Бугарија ќе добие отстапка од санкциите наметнати од САД, кои Унгарија веќе ги доби.

Видете и ова:

Зошто бугарските служби ја чуваат рафинеријата Лукоил во Бургас?

По гласањето, претставниците на ПП-ДБ ги повторија своите барања за примена на сериозни критериуми при изборот на специјален управител. Коалицијата инсистира тој да има богато меѓународно искуство во големи компании во случај на евентуална помош од Европската комисија.

„Потребен е национален акционен план. Итно мора да се побара помош и координација од Европската комисија“, рече Мартин Димитров од ПП-ДБ.

Тој додаде дека е потребно во Бугарија да се вратат сите количини гориво што се дел од државните резерви, како и сите компании што не ги исполниле условите за надополнување на резервите да бидат принудени да го сторат тоа што е можно поскоро.

Усвоените измени беа остро критикувани од опозицијата, која рече дека станува збор за „панични акции“ и обид средствата на Лукоил во Бугарија да се стават под контрола на Делјан Пеевски, кој е санкциониран за корупција. Претседателот Румен Радев, исто така, ги критикуваше промените и изрази сомнежи дека зад нив стои друга цел.

Во среда, Бојко Борисов изјави дека веќе е избрано лице за позицијата специјален управител, без да го прецизира неговото име.

Назначувањето специјален управител е една од опциите за да се обезбеди континуирано работење на рафинеријата за нафта Лукоил во Бургас откако ќе почнат да се применуваат санкциите на 21 ноември.