Вести
Трамп во Токио додека расте надежта за трговски договор со Кина
Американскиот претседател Доналд Трамп слета во Токио на последната станица од азиската турнеја, а истовремено се зголеми и оптимизмот дека конечно ќе ја заврши „жестоката трговска војна“ на разговорите со кинескиот претседател Си Џинпинг неделава, јави АФП.
На пат кон најблискиот сојузник на САД, Јапонија, Трамп рече дека се надева на договор кога ќе се сретне со Си во четврток (30 октомври), а исто така посочи дека е подготвен да го продолжи своето патување за да се сретне со севернокорејскиот лидер Ким Џонг Ун.
„Имам голема почит кон претседателот Си и мислам дека ќе постигнеме договор“, им рече Трамп на новинарите, додавајќи дека има за цел да оди во Кина на почетокот од 2026 година.
Во вторник, се очекува Трамп да се сретне со новата конзервативна премиерка Санае Такаичи и да одржи говор во американската поморска база Јокосука.
„Слушам феноменални работи. (Такаичи) беше голем сојузник и пријател на Шинзо Абе, кој беше мој пријател“, рече Трамп, осврнувајќи се на убиениот поранешен премиер.
Азиското патување на Трамп, негова прва турнеја во тој регион откако се врати на функцијата, започна во Малезија во неделата со низа договори на маргините на самитот на Асоцијацијата на земјите од Југоисточна Азија (АСЕАН).
Тој, исто така, се обиде да ги поправи односите со бразилскиот претседател Луиз Инасио Лула да Силва, но не и со канадскиот премиер Марк Карни, исклучувајќи ја можноста за средба во скоро време.
„Канада нè мами долго време и нема повеќе да нè мами“, рече Трамп.
Сепак, најголемата награда за Трамп и за глобалните пазари, останува договорот со Кина.
Трамп треба да се сретне со Си во четврток во Јужна Кореја на нивните први разговори лице в лице откако 79-годишниот републиканец се врати во Белата куќа.
Пред пристигнувањето на Трамп во Малезија, Бесент и кинескиот вицепремиер Хе Лифенг одржаа дводневни трговски разговори, барајќи договор за избегнување на дополнителни 100-процентни царини што треба да стапат во сила на 1 ноември.
Кинескиот министер за заменик-трговија, Ли Ченгганг рече дека е постигнат „прелиминарен консензус“.
Бесент во понеделникот изјави дека се договориле за „рамка за која претседателот Трамп (и) претседателот Си треба да одлучат“.
„Ќе биде одлично и за Кина, одлично и за нас“, им рече Трамп на новинарите во Куала Лумпур.
Во петокот, Такаичи во својот прв политички говор објави дека Јапонија ќе троши два проценти од бруто-домашниот производ за одбрана оваа фискална година.
Но, Вашингтон, кој има околу 60.000 воени лица во Јапонија, сака Токио да троши повеќе, потенцијално да се изедначи со петте проценти од БДП што ги ветија членките на НАТО во јуни.
Поголемиот дел од јапонскиот увоз во Соединетите Држави е предмет на царини од 15 проценти, што се помалку болни од 25-те проценти што првично се заканија.
Трамп треба да ја посети Јужна Кореја на самитот на Азиско-пацифичката економска соработка (АПЕК) во среда и да се сретне со претседателот Ли Џе Мјунг.
Трамп, исто така, ги поттикна шпекулациите дека би можел да одржи разговори лице в лице со севернокорејскиот лидер Ким додека е на Корејскиот полуостров.
Двајцата лидери последен пат се сретнаа во 2019 година во Демилитаризираната зона (ДМЗ), граничната област што ги разделува двете Кореи.
види ги сите денешни вести
Пет илјади случаи на мозочен удар годишно, не се поштедени и децата
Околу 5000 нови случаи со мозочен удар годишно има во државава и ниту една возраст не е поштедена, па дури ни децата, алармира проф. д-р Анита Арсовска, шеф на одделот за ургентна неврологија при Универзитетската клиника за неврологија. Токму на Клиниката, а по повод 29 октомври, Светскиот ден на мозочен удар, на граѓаните денеска (28 октомври) им се врши бесплатен доплер на каротидни артерии, во рамки на отворениот ден на Клиниката.
Докторката објаснува дека кога некој има мозочен удар, најважни се времето и брзото препознавање на симптомите како што се одземен говор, искривување на лицето, парализа на едната страна од телото односно на раката или на ногата. Во такви случаи пациентот треба да се донесе во најблиската здравствена установа што побрзо, односно на Клиниката за неврологија, каде доколку се работи за исхемичен мозочен удар во првите три до четири ипол часа од почетокот на симптомите може да се аплицира интравенска тромболиза. Во некои случаи, појасни таа, може да има главоболка, нестабилност, проблеми со гледањето и слично.
„Мажите на возраст од 60 до 69 години се позасегнати, но како се зголемува возраста жените почесто страдаат од срцеви заболувања и атријална фибрилација, така што во повозрасната група жените се позасегнати за добијат мозочен удар. Споредено со последните неколку години не може да се каже дека е поместена границата, меѓутоа е интересно дека класичните фактори на ризик се присутни и кај помладата популација на возраст под 45 години“, истакна д-р Арсовска одговарајќи на новинарско прашање.
Во однос на дијагностиката на мозочните удари, директорот за неврологија, д-р Божиновски посочи дека имаат соработка и со Институтот за радиологија, но со оглед на бројот на пациенти не секогаш протокот на пациенти односно добивањето резултати е брз и едноставен.
„Во таа насока веќе има идеја да се набави магнет кој ќе биде за Клиниката за неврологија. На тој начин би се подобрил квалитетот на добивањето услуги и би се растоварил и Институтот, бидејќи тие пациенти кои бараат магнетна резонанца сега единствено се снимаат само таму. Јас сум само две недели на оваа функција и после вториот круг од локалните избори ќе разговараме со министерот за здравство доколку има можност да се набави и тоа би било заокружување на тој еден процес на дијагностика на нашите пациенти“, додаде Божиновски.
Според д-р Арсовска, зголемениот крвен притисок е најчест причинител за мозочен удар, а тука се вбројуваат и зголемите вредности на шеќер во крвта, маснотии, заболувањата на срцето, крвните садови, пушењето, стресното живеење, аерозагадувањето.
Обвинителството бара притвор за директорот и за управителот на ЈП„Комунална хигиена“
Основното јавно обвинителство Скопје побара притвор за в.д. директорот и управителот за отпад во ЈП „Комунална хигиена“ – Скопје. Скопското обвинитеслтво донесе Наредба за спроведување истражна постапка против двете лица поради сомненија за сторено кривично дело – Загрозување на животната средина и природата со отпад од член 230 став 1 од Кривичниот законик.
„Осомничените, од кои едниот в.д. директор, а другиот управител за отпад во ЈП „Комунална хигиена“ – Скопје, заедно постапиле спротивно на Законот за управување со отпад и на својата основна дејност за редовно собирање и транспортирање безопасен отпад на подрачјето на Град Скопје, како и на обврските предвидени во Оперативната програма за собирање и транспортирање на комуналниот отпад и на Оперативниот план за одржување на јавната чистота во Градот. Со пропуштање на целосниот надзор над собирањето и транспортирањето на комунален отпад, како и со непрописно управување со отпадот тие овозможиле во текот на месецов да се создадат мали депонии на јавни и сообраќајни површини, во близина на предвидените садови за собирање комунален отпад, со што предизвикале значително оштетување на квалитетот на почвата, воздухот и водата и го довеле во опасност животот и здравјето на луѓето од предизвикување заразни или други болести“, се вели во соопштението од ОЈО.
Оттаму додаваат дека ваквите сомненија се утврдени и констатирани со вонредните инспекциски надзори од овластените локални инспектори за животна средина кои излегле на терен по насоки на јавното обвинителство, како и со експертско мислење за влијанието на отпадот врз јавното здравје и можноста за ширење заразни заболувања од ЈЗУ Институт за јавно здравје на РСМ.
Предлогот за притвор за двајцата осомничени е поради опасност од влијание врз сведоци и можност за повторување на делото, велат од ОЈО Скопје. Додаваат дека врз основа на прибраниот доказен материјал, постои основано сомнение за кривична одговорност само на наведените лица.
„Доколку се утврдат сомненија за кривично дело кај други лица, обвинителството ќе постапи“, велат од ОЈО.
Според Кривичниот законик приведените се осомничени за загрозување на животна средина и природата со отпадни материи.
До ова дојде откако минатата недела по владина одлука со која го задолжи Министерството за внатрешни работи (МВР), во координација со повеќе инспекциски и здравствени институции, веднаш да спроведе вонреден инспекциски надзор во Град Скопје и во ЈП „Комунална хигиена – Скопје“, поради сериозните проблеми со собирањето и транспортирањето на комуналниот отпад.
Зеленски вели дека е подготвен за мировни преговори, но не и за предавање на територии
Украина е подготвена за мировни преговори, но прво нема да ги повлече своите војници од дополнителна територија како што побара Москва, изјави претседателот Володимир Зеленски.
Во коментарите за новинарите објавени денеска(28 октомври), Зеленски рече дека е подготвен да одржи разговори каде било освен во Русија или на територијата на нејзиниот близок сојузник Белорусија.
Плановите за самитот овој месец во Будимпешта меѓу американскиот претседател Доналд Трамп и неговиот руски колега Владимир Путин се замрзнати откако Москва инсистираше на своите барања, вклучително и Украина да предаде дополнителна територија како предуслов за прекин на огнот, пишува Ројтерс.
Трамп го поддржа повикот на Украина за итен прекин на огнот врз основа на моменталните фронтовски линии.
„Апсолутно е јасно дека пристапуваме кон дипломатијата исклучиво од позицијата во која се наоѓаме сега. Нема да се повлечеме и да го напуштиме овој или оној дел од нашата земја. И важниот резултат е што американската страна конечно го направи тоа јавен сигнал: претседателот Трамп излезе со таква порака“, додаде тој.
Зеленски рече дека е подготвен да присуствува на преговорите дури и ако тие се одржат во Унгарија, и покрај резервите поради некои ставови на премиерот Виктор Орбан, за кого рече дека „блокира сè за Украина“.
„Ако има резултати, тогаш одлично. Нека преговорите се одржат каде било. Скоро и да не е важно, само што тие не се во Русија, се разбира, и дефинитивно не се во Белорусија“, рече Зеленски.
Тој, исто така, ги повика американските пратеници да гласаат за построги ограничувања за Русија откако Трамп воведе санкции врз двете најголеми руски нафтени компании.
На Украина ќе ѝ треба стабилно финансирање од своите европски сојузници уште две или три години, порача Зеленски.
ЕУ ги продолжи санкциите кон ИД и Ал Каеда за уште една година
Советот на ЕУ донесе одлука за продолжување на рестриктивните мерки на Европската Унија кон терористичките групи Исламска држава (ИД) и Ал Каеда за уште една година до 31 октомври 2026 година, јави МИА.
Со пакетот мерки, покрај кон ИД и Ал Каеда, санкции се воведени и кон поединци, групи, компании и други субјекти поврзани со нив. На оваа листа на санкционирани во моментов се наоѓаат 15 лица и седум субјекти.
На сите санкционирани им е замрзнат имотот во ЕУ, а во исто време на лица и субјектите од Унијата им е забрането да им ставаат на располагање средства, финансии или економски ресурси. Дополнително, на физичките лица опфатени со санкциите им се забранува влез во ЕУ.
Овие рестриктивни мерки на ЕУ се комплементарни на санкциите кон ИД и Ал Каеда воведени од страна на Советот за безбедност на ОН.
„ЕУ останува посветена на спротивставување на континуираната терористичка закана што ја претставуваат Ал-Каеда, ИД и нивните регионални подружници. Таа, исто така, останува посветена на преземање решителни мерки против оние кои продолжуваат да ги загрозуваат меѓународниот мир и безбедност со планирање, финансирање и извршување терористички напади и со ширење на нивната смртоносна терористичка пропаганда низ целиот свет“, соопшти Советот на ЕУ.
ЕУ го воспостави режимот на санкции кон ИД и Ал Каеда и лица, групи, компании и субјекти поврзани со нив во септември 2016 година. Од тогаш важноста на овие санкции се продолжува секоја година, со повремено проширување на листата на санкционирани или на бришење на некои од нив.
Мировните преговори меѓу Авганистан и Пакистан завршија без договор
Разговорите меѓу Авганистан и Пакистан во Истанбул, со цел постигнување долгорочно примирје, завршија без договор, изјавија во вторник (28 октомври) два извори запознаени со ситуацијата, што претставува удар врз мирот во регионот по смртоносните судири овој месец.
Целта на разговорите беше да се постигне траен мир меѓу двата јужноазиски соседа откако десетици луѓе беа убиени по должината на нивната граница во најлошото насилство откако Талибанците ја презедоа власта во Кабул во 2021 година.
Двете страни се согласија за прекин на огнот во Доха на 19 октомври, но не успеаја да најдат заедничка основа за време на втората рунда разговори посредувани од Турција и Катар во Истанбул, изјавија авганистански и пакистански извори, при што секоја страна ја обвинува другата за неуспехот, објави Ројтерс.
Пакистански безбедносен извор изјави дека Талибанците не се подготвени да се обврзат да ги совладаат пакистанските Талибанци, посебна милитантна група непријателски настроена кон Пакистан за која Исламабад тврди дека работи неказнето во Авганистан.
Авганистански извор запознаен со разговорите изјави дека тие завршиле по „тензични дискусии“ по ова прашање, додавајќи дека авганистанската страна тврдела дека нема контрола врз пакистанските Талибанци, кои во последните недели вршат напади врз пакистанските трупи.
Најновите судири започнаа по пакистанските воздушни напади претходно овој месец врз Кабул и други локации во Авганистан, насочени кон лидерите на пакистанските Талибанци.
Талибанците одговорија со напади врз позициите на пакистанската војска долж целата граница долга 2.600 км.
Прекинот на преговорите, кој го привлече вниманието на американскиот претседател Доналд Трамп, може дополнително да го затегне примирјето меѓу Авганистан под власт на Талибанците и нуклеарно вооружениот Пакистан, потсетува Ројтерс.
Пред три дена, пакистанскиот министер за одбрана изјави дека верува оти Авганистан сака мир, но дека неуспехот да се постигне договор во Истанбул би значело „отворена војна“.
И покрај прекинот на огнот меѓу Пакистан и Талибанците, во судирите за време на викендот загинаа пет пакистански војници и 25 пакистански талибански борци во близина на границата со Авганистан, соопшти војската.
Јапонија и САД потпишаа договор за ретки минерали
Американскиот претседател Доналд Трамп и јапонската премиерка Санае Такаичи потпишаа рамковен договор за обезбедување резерви на ретки минерали, објави Белата куќа.
Спогодбата беше потпишана за време на посетата на Трамп на Јапонија, дел од неговата турнеја низ Азија, насочена кон зајакнување на синџирите на снабдување со материјали критични за обновливата енергија, електрониката и автомобилската индустрија.
Според соопштението на Белата куќа, САД и Јапонија планираат заеднички да инвестираат и да користат економски инструменти за развој на диверзифициран и фер пазар за ретки минерали.
Трамп ќе се сретне и со кинескиот претседател Си Џинпинг за време на неговата посета на Азија.
Портпаролката на Белата куќа, Каролин Левит, изјави дека јапонската премиерка Такаичи ќе го номинира Трамп за Нобелова награда за мир по нивната средба во Токио.
„За толку кратко време, светот почна да ужива во повеќе мир“, изјави Такаичи за новинарите.
а време на средбата, Трамп и рече на Такаичи дека САД и Јапонија ќе имаат „фантастичен однос“.
„Отсекогаш сум имал големо почитување кон Јапонија и ова ќе биде однос посилен од кога било“, рече американскиот претседател.
Аналитичарите велат дека Такаичи, која беше блиска соработничка на Абе, се стреми да ги обнови односите со Вашингтон и да ја зајакне сопствената политичка позиција.
Двајцата лидери разговарале за завршување на војната во Украина и заедничките напори за обезбедување ретки минерали.
Унгарија на границата со Србија почна да го спроведува новиот систем за влез во ЕУ
Унгарија на граничниот премин Томпа-Келебија со Србија започна со имплементација на новиот систем за влез во Шенген зоната.
„Имплементацијата на новиот систем за влез/излез на Европската Унија (Систем за влез/излез - EES) на унгарско-српските гранични премини ќе започне наутро на 28 октомври на граничниот премин Томпа - Келебија“, објави Генералниот конзулат на Унгарија во Суботица, а пренесе Радио телевизија на Србија (РТС).
Системот EES ќе биде воведен на преминот Реске-Хоргош на 4 ноември, а до 11 ноември и на преостанатите унгарски премини.
Системот се однесува на земјите надвор од Шенген зоната. Станува збор за почеток на системот што дигитално ги евидентира податоците за влез и излез на граѓани на „трети земји“ и го заменува претходното рачно печатење на пасошите.
На граничните премини се поставени пунктови за регистрација, а полицајците ќе ги насочуваат возилата кон посебни сообраќајни ленти за оние кои треба да се регистрираат, објави унгарскиот конзулат.
На почетокот на овој систем, граѓаните на „трети земји“ што доаѓаат од правец на Србија кон Унгарија ќе треба само да се регистрираат во системот за прв пат, а потоа, преминувањето на границата ќе биде многу побрзо, објави конзулатот.
Системот EES почна да се применува на граничните премини во Хрватска, која неодамна влезе во Шенген зоната.
Скопје домаќин на 14. Меѓународен форум за енергија за одржлив развој
Скопје од денеска (28 октомври) е домаќин на 14. Меѓународен форум за енергија за одржлив развој (IFESD-14) насловен „Од цели кон акција: Напојувајќи ја иднината со одржлива енергија“.
Форумот го организира Министерството за енергетика, рударство и минерални суровини (МЕРМС) во соработка со Канцеларијата на Програмата за развој на Обединетите нации УНДП и петте регионални комисии на ОН (UNECE, UNESCSP, UNECLAC, UNECA и ESCWS).
Целта на тридневниот форум е да се премине од глобални цели кон конкретни акции – со јасни чекори за диверзификација на изворите, забрзување на обновливите инвестиции и развој на регионална соработка за енергетска стабилност.
Најавени се над 600 учесници од 70 држави, владини и претставници на меѓународни организации, банки, академската заедница, приватниот сектор и на граѓански организации. Над 150 експерти ќе дебатираат на 35 панелски сесии.
На отворањето на форумот во Македонската филхармонија свои обраќања имаат премиерот Христијан Мицкоски, министерката за енергетика, рударство и минерални суровини Сања Божиновска, Татијана Молчан, извршна секретарка на Економската комисија на Обединетите нации за Европа (UNECE) и Армен Григоријан, постојан претставник на Програмата за развој на Обединетите нации (УНДП).
Форумот IFESD-14 во Скопје ќе се надоврзе на резултатите од минатогодишното издание, што се одржа во Бангкок, а со цел да обезбеди платформа за конкретни акции и политики кои ќе ја забрзаат праведната и инклузивна енергетска транзиција.
Во рамки на форумот, ќе биде потпишана „Скопје декларација“ – документ кој ќе остане како значаен траен запис за заложбите на земјите учеснички кон одржлива, безбедна и инклузивна енергетска иднина.
Со ова, потенцираат од МЕРМС државава ја зацврстува својата позиција на енергетската светска мапа како рамноправен и кредибилен партнер во глобалната транзиција.
Комисијата на ОН ја обвини Русија за ново злосторство против човештвото во Украина
Руските сили користеле беспилотни летала за да ги протераат цивилите од нивните домови во близина на фронтовската линија во Украина, следејќи ги со камери и напаѓајќи ги додека барале засолниште, покажала истрагата на ОН објавена на 27 октомври.
Во извештајот, кој ќе биде презентиран пред Генералното собрание на ОН оваа недела, се наведува дека нападите „претставуваат злосторство против човештвото со присилно раселување на населението“.
Независната меѓународна комисија за истрага за Украина соопшти дека нападите со беспилотни летала биле извршени за да се протераат руските сили од нивните домови во три региони во јужна Украина, во близина на фронтовската линија и преку реката Днепар, повеќе од една година.
„Руските власти систематски координирале акции за протерување на украинските цивили од нивните места на живеење преку напади со беспилотни летала, како и депортации и трансфери“, се наведува во истрагата.
Извештајот ги базира своите наоди на интервјуа со 226 лица, вклучувајќи жртви, сведоци, хуманитарни работници и локални власти, и врз основа на стотици прегледани и потврдени онлајн видеа. Некои од преживеаните интервјуирани од истражителите на ОН рекле дека се чувствувале како „плен“.
Комисијата, формирана од Советот за човекови права на ООН кратко откако Москва ја започна својата целосна инвазија на Украина во февруари 2022 година, во мај утврди дека руските напади со беспилотни летала насочени кон цивили по должината на 100-километарската лента на десниот брег на реката Днепар во регионот Херсон претставуваат убиство како злосторство против човештвото.
Најзиниот извештај го проширува опсегот на тие наоди на 300-километарска лента територија контролирана од Украина низ регионите Херсон, Дњепропетровск и Николаев како дел од координирана политика на цивилни протерувања.
„Повеќе од една година, руските вооружени сили насочуваат напади со беспилотни летала против широк спектар на цивилни цели“, се вели во извештајот, „вклучувајќи луѓе, куќи или згради, точки за дистрибуција на хуманитарна помош и критична енергетска инфраструктура“.
Дејствувајќи под централизирана команда, руските трупи „намерно ги таргетираат цивилите и цивилните објекти и предизвикуваат штета и уништување“, се вели во неа.
„Погодени се дури и службите за прва помош“, се вели во извештајот на комисијата, вклучувајќи ги и екипите за итни случаи и пожарникарите, понекогаш повеќе пати, и покрај јасните ознаки на возилата.
Комисијата претходно објави дека присилното преместување и депортација на украински деца од страна на Русија во области под нејзина контрола претставуваат воени злосторства и можни злосторства против човештвото.
Москва не ја признава комисијата и не одговара на нејзините барања за пристап, информации и состаноци. Русија, исто така, негираше дека намерно ги таргетирала цивилите во Украина, и покрај широките докази за спротивното, откако ја започна својата целосна инвазија во февруари 2022 година.
По санкциите, Лукоил најави продажба на имотот во странство
Руската нафтена компанија Лукоил во понеделникот, 27 октомври, соопшти дека има намера да го продаде својот имот во странство, откако САД воведоа санкции кон оваа и кон државната руска компанија Роснефт со цел да извршат притисок врз Русија поради нејзината војна во Украина.
„Поради воведувањето рестриктивни мерки од страна на некои земји против компанијата и нејзините подружници, компанијата ја објавува својата намера да го продаде својот меѓународен имот“, се вели во краткото соопштение на Лукоил.
Министерството за финансии на САД минатата недела објави дека воведува санкции кон Роснефт и Лукоил. Двете најголеми руски нафтени компании, чиј извоз значително придонесува во буџетот на Кремљ, претходно овој месец беа санкционирани и од Обединетото Кралство.
Руската компанија соопшти дека продажбата се спроведува врз основа на дозвола за затворање на бизнисот издадена од Канцеларијата за контрола на странски средства (OFAC) при Министерството за финансии на САД.
„Почна разгледувањето на понудите од потенцијалните купувачи“, соопшти Лукоил без да даде дополнителни детали.
Санкциите на САД ги најави претседателот Доналд Трамп, кој се чини дека го губи трпението со Русија откако Москва го отфрли неговиот предлог за замрзнување на линии на фронтот.
Компанијата Лукоил е присутна со свои бензински станици во Северна Македонија и други земји од Западен Балкан – Србија и Црна Гора, но и во Бугарија и Романија каде има и рафинерии. Бензински станици Лукоил има и во Хрватска.
Заострувањето на санкциите врз рускиот нафтен сектор следеше по месеци напори на Трамп да ја заврши војната во Украина, што вклучуваше и средба со рускиот претседател Владимир Путин во Алјаска во август. Кратко пред да бидат воведени санкциите, Трамп го откажа вториот планиран самит со Путин.
Санкциите врз Лукоил и Роснефт стапуваат на сила на 21 ноември откако САД им дадоа рок од еден месец на компаниите што соработуваат со руските нафтени гиганти да ги прекинат врските или да се соочат со секундарни санкции, што би им го прекинало пристапот до американските банки и осигурителни компании.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете