Вести
Тројца убиени и петмина ранети во напади во северна Украина
Иако Украина доживеа релативно мирна ноќ во споредба со претходните денови, руските сили извршија ограничени напади со беспилотни летала и водени бомбардирања, соопштија украинските власти на 13 септември.
Украинските воздухопловни сили пријавија неколку беспилотни летала кои се насочиле кон јужните региони Херсон и Николаев, како и Запорожје. Руските сили, исто така, лансираа водени воздушни бомби во регионот Сум на североисток, иако немаше извештаи за масовни ракетни напади кои беа речиси секојдневни во последните недели.
Русија наводно испалила една балистичка ракета „Искандер-М“ и 164 беспилотни летала, вклучувајќи ги моделите „Шахед“ и „Геран“. Според извештаите, воздушната одбрана соборила или онеспособила 137, додека 27 беспилотни летала и една ракета погодиле цели на девет локации низ целата земја.
Иако Украина имаше релативно мирна ноќ во споредба со претходните денови, руските сили извршија ограничени напади со беспилотни летала и водени бомбардирања, соопштија украинските власти на 13 септември.
Украинските воздухопловни сили пријавија неколку беспилотни летала кои се насочуваат кон јужните региони Херсон и Николаев, како и кон Запорожје. Руските сили, исто така, лансираа водени воздушни бомби во регионот Суми на североисток, иако немаше извештаи за масовни ракетни напади кои беа речиси секојдневни во последните недели.
Украинската војска додаде дека најтешките копнени борби во изминатите 24 часа биле на фронтовската линија во регионот Донецк, каде што се регистрирани 49 судири.
Три лица беа убиени, а петмина беа ранети во напад со беспилотни летала и ракети во близина на Суми во северна Украина, рече регионалниот гувернер.
И покрај постојаното гранатирање и обидите за освојување на села во близина на границата, Зеленски рече дека руските сили во областа претрпеле големи загуби и „изгубиле офанзивна способност“.
Борбите продолжуваат во пограничните области, но украинските трупи ги одбија напредувањата во Суми, како и на фронтовските линии во Донецк и Запорожје.
види ги сите денешни вести
Двајца припадници на американската Национална Гарда застрелани во близина на Белата куќа
Двајца припадници на американската Национална Гарда беа застрелани во близина на Белата куќа на 26 ноември, соопшти гувернерот на Западна Вирџинија, Патрик Морисеј. Полицијата во Вашингтон соопшти дека еден осомничен е во притвор и дека областа е обезбедена.
Гувернерот Морисеј, во објава на социјалната платформа Х објави дека членовите на Националната гарда починале од повредите.
Кратко потоа, тој објави дека информациите се сè уште контрадикторни и дека состојбата на членовите на Националната гарда е нејасна, откако претходно се велеше дека починале.
„Сега добиваме спротивставени извештаи за состојбата на нашите двајца членови на гардата и ќе дадеме дополнителни информации кога ќе добиеме поцелосни информации“, објави Морисеј, гувернерот на Западна Вирџинија.
Полицијата во Вашингтон соопшти дека осомничениот е во притвор по пукањето што се случи на еден блок од Белата куќа и дека областа е обезбедена, јавува новинската агенција Ројтерс.
„Претседателот е известен“, изјави портпаролката на Белата куќа, Каролин Ливит.
Директорот на ФБИ, Кеш Пател, изјави дека се ангажирани и дека помагаат во истрагата.
Главниот обвинител на САД, Пам Бонди, исто така, изјави за X Network дека се распоредени федерални агенти.
Трамп е во своето одморалиште во Палм Бич пред државниот празник Денот на благодарноста кој во САД се одбележува на 27 ноември. Потпретседателот Џ.Д. Венс е во Кентаки.
Федералната администрација за воздухопловство на САД (FAA) соопшти дека летовите до Националниот аеродром Роналд Реган во Вашингтон беа накратко прекинати откако двајца припадници на Националната гарда беа застрелани во близина на Белата куќа, но воздушниот сообраќај оттогаш е обновен.
Краткиот прекин се случи еден ден пред државниот празник, што е меѓу најпрометните периоди во годината за воздушен сообраќај во Соединетите Држави.
Уставниот суд испраќа тројца кандидати за судија во Стразбур
Тројца кандидати предложи Уставниот суд за судија во Европскиот суд за човекови права (ЕСЧП) во Стразбур. Тие ќе бидат испратени на разгледување до експертскиот панел на Советот на Европа. Станува збор за адвокатите Јордан Апостолски и Наташа Бошковска и професорот Сашо Георгиевски.
Претседателот на Уставен суд, Дарко Костадиновски изјави дека одлуката ја донеле врз основа на критериумите за висок морален углед, квалификации за судиска функција и признат правнички углед.
„Мал број на кандидати што го исполнуваа вториот услов, квалификации за вршење на судиска функција“, изјави Костадиновски.
До крајот на неделата имињата ќе бидат испратени до експертскиот панел на Советот на Европа, кој ќе даде конечна оценка.
„Кога ќе го добиеме одговорот, ние тогаш на Владата ќе ѝ кажеме дека нашиот избор го добил или не го добил зеленото светло од експертскиот панел и во зависност од одговорот постапката продолжува“, појасни Костадиновски.
Според неговото објаснување на процедурата откако ќе ја известат Владата, таа треба да ги предложи до Комитетот при Советот на Европа.
„Потоа ќе се спроведе постапка на интервјуирање од Комитетот при Советот на Европа, дури после тоа предлогот оди на пленарен состанок на Совет на Европа. Следниот е во јануари, се сомневам дека ќе стигнеме, другиот е во април, до април треба да стигнеме“, рече Костадиновски.
Во игра за судија во Стразбур биле судии, обвинители, адвокати, но и деканот на Правниот факултет, Сашо Георгиевски се пријавија на повторениот оглас за избор на кандидати за судија на Македонија во Европскиот суд за човекови права во Стразбур. Вкупно биле пријавени 20 кандидати, а 11 од нив го поминаа првиот филтер на Комисијата.
Претходно Владата во јули годинава ја поништи претходната предлог листа и формира нова Комисија, во која наместо претходните девет, брои пет члена и тоа претседателот на Уставниот суд, Дарко Костадиновски, заедно со претседателите на Врховниот суд Африм Фидани, Основниот кривичен суд Даниела Димовска, Основниот граѓански суд Бесник Авдија и директорката на Академијата за судии и јавни обвинители Ирина Трајкоска Стрезоски.
Новата комисија тогаш беше формирана на 25 јули, откако Владата ги поништи предлозите на претходната со оценка дека ниту еден од нив не ги исполнувал потребните критериуми.
Кандидати тогаш беа поранешната директорка на Академијата за судии и обвинители, Наташа Габер Дамјановска, членот и поранешен претседател на ДИК, Александар Даштевски и обвинителката во поранешното Специјално обвинителство Ленче Ристоска.
Претходно, Ристовска во објава на Фејсбук посочи дека имала укажувања оти треба да ја повлече нејзината кандидатура за судија во судот во Стразбур, а посочува дека во исто време во јавноста се одвивала клеветничка кампања против нејзе.
„Затоа и потегот на Владата за неприфаќање на листата за мене беше очекуван, само формата како Владата ќе се обиде да ги прекрши процедурата и препораките на Совет на Европа за избор на кандидати за судии, но и насоките што самата Влада ги дала на Комисијата во решението за нејзино формирање беше неизвесна“, напиша тогаш Ристоска на социјалните мрежи.
Претходниот состав на Комисијататогаш предлог листата наместо до Советот на Европа ја испрати прво до Владата, каде што беше отфрлена. Сега новата Комисија предлозите ќе ги прати прво до Советот пред да бидат доставени до Владата.
Која е улогата на Судот во Стразбур?
Европскиот суд за човекови права и слободи е надлежен да постапува по индивидуални или меѓудржавни жалби, на сите оние тужители кои се незадоволни од судските процеси во матичните земји и ги исцрпеле сите правни средства, па како крајна инстанца се жалат пред ЕСЧП.
Од фебруари 2017 година, Јован Илиевски беше избран да биде судија од Северна Македонија во судот во Стразбур. Неговиот девет годишен мандат истекува на 1 фебруари 2026 година.
Неговиот избор за тогаш се поврзуваше со неговиот баџанак, екс директорот на Управата за безбедност и контраразузнавање, Сашо Мијалков. Тој дојде на оваа позиција од шеф на Обвинителството за организиран криминал и корупција, именуван во времето на поранешната влада на ВМРО-ДПМНЕ.
Иако во тесно мнозинство во трката пред Илиевски водеше Наташа Габер - Дамјановска, сепак, Парламентарното собрание со тајно гласање го избра обвинителот Јован Илиевски за судија од Северна Македонија во Европскиот суд.
БиХ одби слетување на воениот авион на Сијарто
Министерот за одбрана на Босна и Херцеговина, Зукан Хелез, на 26 ноември, одбил да даде согласност за слетување на унгарски воен авион на аеродромот во Бања Лука, кој требаше да го донесе унгарскиот министер за надворешни работи, Петер Сијарто, во БиХ.
Хелез во објава на социјалните мрежи изјави дека одлуката е донесена поради „недостаток на јасно објаснување зошто шефот на унгарската дипломатија ќе пристигне во БиХ со воен авион, а не со цивилен“.
Министерот за одбрана на БиХ, според своите овластувања, одобрува прелети и слетувања на воени авиони над и во рамките на територијата на БиХ.
Тој исто така нагласи дека Унгарија континуирано му давала отворена политичка поддршка на Милорад Додик, поранешниот претседател на ентитетот Република Српска, и неговите постапки што Хелез ги оценил како штетни за суверенитетот и територијалниот интегритет на БиХ.
„Со години, унгарскиот премиер Виктор Орбан и министерот Сијарто му даваат отворена поддршка на Милорад Додик во неговите постапки што го поткопуваат суверенитетот, територијалниот интегритет и единството на Босна и Херцеговина“, изјави Хелез.
Тој нагласи дека негова обврска како министер за одбрана е да го заштити уставниот поредок и законите на државата.
„Моја должност е да го заштитам уставниот поредок, законите и интересите на Босна и Херцеговина. Затоа решив да не го одобрам овој лет, сè додека не се обезбеди целосна транспарентност и почитување на нашата држава“, рече Хелез.
Унгарија претходно изјави дека не ја признава пресудата на Судот на Босна и Херцеговина, со која Милорад Додик во август беше осуден на едногодишна затворска казна што ја откупи со пари и шестгодишна забрана за вршење јавна функција.
На денот кога Хелез одби да му даде согласност на унгарскиот министер за надворешни работи да пристигне во БиХ со воен авион, Додик се сретна со унгарскиот премиер Виктор Орбан во Будимпешта.
Доаѓањето на Сијарто го најави Додик пред неколку дена.
Унгарските власти претходно одржуваа добри односи со Додик, а официјална Будимпешта ги блокираше обидите на Европската Унија да го санкционира.
Според податоците од Министерството за финансии на БиХ, во 2022 година, Република Српска позајмила 215,5 милиони евра од унгарската EXIM банка, а на крајот на април 2025 година, долгот на ентитетот кон таа банка изнесувал околу 112 милиони евра.
Додик, по разговорите со Орбан, постојано најавуваше дека Унгарија ќе преземе и проекти чие финансирање Германија го напушти поради сецесионистичките потези на владата на Република Српска , но тоа никогаш не се случи.
Русија ја спречува Црна Гора да се приклучи на меѓународниот договор за контрола на извозот на оружје
Руските власти ја спречуваат Црна Гора да се приклучи на меѓународниот договор за контрола на извозот на оружје и стоки со двојна намена - Васенарскиот договор.
„Русија веќе некое време го попречува процесот на прифаќање нови членки“ иако сите услови за членство се исполнети, според документ од Владата на Црна Гора за исполнување на препораките од извештајот на Европската комисија.
Васенаарскиот договор има 42 членки, вклучувајќи ја и Русија, а сите одлуки се донесуваат едногласно.
Меѓу другото, членовите разменуваат информации за конвенционално оружје и чувствителни технологии со цел зајакнување на меѓународниот мир и безбедност.
Руската амбасада не одговори на барањето од Радио Слободна Европа (РСЕ) дали и зошто Москва ја спречува Црна Гора да се приклучи.
Односите меѓу Подгорица и Москва се затегнати повеќе од една деценија, првенствено поради влегувањето на Црна Гора во НАТО и руската инвазија на Украина.
Што е Васенарскиот договор?
Васенарскиот договор беше воспоставен по Студената војна, поради потребата земјите да соработуваат со цел да се намали ризикот од ширење на конвенционално оружје и стоки и технологии со двојна употреба.
Со договорот се подготвуваат две контролни листи на кои се потпираат и Европската Унија и Црна Гора во своето законодавство - едната што се однесува на извозот на оружје, а другата стоки и технологии со двојна употреба.
Првата вклучува, на пример, тенкови, борбени авиони, хеликоптери...
Втората вклучува компјутери, телекомуникации, сензори, ласери, погонски системи... односно стоки и технологии што се користат за цивилна употреба, но можат да се користат и за развој, производство или зајакнување на воените капацитети.
„Согласот не е насочен против која било држава или група држави и не се меша во правото на државите да стекнат легитимни средства за самоодбрана“, изјави дипломатски извор запознаен со ситуацијата за РСЕ/РЛ.
Сепак, тој додаде дека целта на спогодбата е извозот да придонесе за меѓународниот мир и безбедност и да спречи оружјето да заврши во рацете на терористи.
Проблемот на Црна Гора
Пред десет години, Црна Гора, членка на НАТО и кандидат за членство во ЕУ, исто така поднесе иницијатива за пристапување. Владата нагласува дека ги исполнила сите формални услови за членство.
„Сепак, конечната, консензуална одлука за прием ќе зависи од геополитичките околности и климата во рамките на Васенарскиот договор, првенствено од позицијата на Руската Федерација,“ велат од црногорската Влада.
Министерството за надворешни работи - чија надлежност е прашањето за членство - не одговори на прашањето на РСЕ/РЛ за тоа зошто Русија го попречува приемот.
Европската комисија во извештајот за Црна Гора од овој месец изјави дека нема напредок во врска со прашањето за членство во аранжманот.
„Ова е една од задачите на Црна Гора во рамките на пристапувањето кон Европската Унија, но ЕУ мора да покаже толеранција за фактот дека постои трета страна. Во овој случај, Руската Федерација ја донесува таа одлука, а не институциите на ЕУ“, изјави воениот аналитичар Александар Радиќ за РСЕ/РЛ.
Радиќ додава дека таквото однесување од страна на трети земји не е правилно, но дека како членки тие имаат право да го сторат тоа.
Сепак, тој истакнува дека Црна Гора веќе дејствува како што е пропишано со Васенарскиот договор, особено истакнувајќи го квалитетот на црногорските извештаи за извоз во споредба со оние на другите земји.
Руските дејствија во аранжманот се проблем за САД и ЕУ
Проблемот со дејствијата на Русија во работата на Васенарскиот договор е забележан и од Брисел и од Вашингтон. Имено, документ од Европскиот парламент од ноември 2023 година наведува дека ефикасноста на Васенарскиот договор се соочува со предизвици „со оглед на членството на Русија и променливата геополитичка ситуација“.
„Структурата на членство базирана на консензус предизвика загриженост за нејзината ефикасност. Соединетите Американски Држави изразија резерви во врска со придржувањето на Русија кон пактот, наведувајќи ја нејзината вмешаност во кибернапади и обиди за стекнување чувствителни технологии“, се вели во документот.
Србија и Албанија „се на чекање“?
Црна Гора не е единствената што чека членство. Воениот аналитичар Радиќ додава дека Србија е исто така на листата на чекање за членство. Европската комисија во својот извештај за Албанија наведе дека „завршувањето на процесот на пристапување беше блокирано од една од земјите учеснички“. Во извештајот на Комисијата не се наведува која земја била вклучена. Албанската амбасада не одговори на прашањето на РСЕ/РЛ дали станува збор за Русија.
Хрватска, која е членка на ЕУ и НАТО, годинава слави 20 години членство во Васенарскиот договор. Хрватското Министерство за надворешни и европски работи изјави за РСЕ/РЛ дека членството во договорот покажува дека земјата има развиен и сигурен систем за контрола на извозот.
„Ова е особено важно во денешниот геополитички контекст, во кој напредните технологии - како што се вештачката интелигенција, напредните полупроводници и квантните технологии - можат да се користат за репресија или воени цели“, соопшти министерството.
Договорот ги вклучува повеќето земји од ЕУ и НАТО.
Унгарија ќе ѝ помогне на Србија во справување со проблемите со нафтата
Унгарскиот министер за надворешни работи, Петер Сијарто, на 26 ноември пристигнува во Белград на разговори околу деталите за тоа како Унгарија ќе ѝ помогне на Србија откако испораките на сурова нафта од Хрватска беа прекинати поради санкциите на САД. Ова информација во видео порака на социјалната мрежа Фејбук ја соопшти министерот Сијарто.
Српскиот претседател Александар Вучиќ во вторник изјави дека Србија има уште четири дена целосно да ја затвори рафинеријата доколку САД не ја одобрат лиценцата за работа на Српската нафтена индустрија (НИС).
Рафинеријата за нафта на НИС во Панчево, во близина на Белград, остана без сурова нафта за преработка откако нафтоводот Јанаф низ Хрватска ги прекина испораките поради санкциите на САД воведени врз српската нафтена компанија поради нејзината руска сопственост.
НИС во вторник објави дека рафинеријата започнува со подготовките за затворање.
Претседателката на српскиот парламент, Ана Брнабиќ, изјави дека ќе биде предложен амандман на Законот за буџетот, во кој ќе бидат утврдени околностите под кои Србија би морала да ја преземе НИС.
Според најавите од српската влада, Сијарто треба да се сретне со српскиот министер за надворешни работи, Марко Ѓуриќ, и министерката за рударство и енергетика, Дубравка Ѓедовиќ Хандановиќ.
Вучиќ претходно изјави дека во владата имало гласање за национализација на НИС, но дека неговиот предлог, кој беше усвоен од владата, бил да се дадат уште 50 дена за да се најде нов купувач за НИС.
„Но, ако по 50 дена нема продажба на НИС, немаме избор и ќе мора да воведеме сопствена администрација и да им ја платиме на нашите руски пријатели највисоката можна цена“, рече Вучиќ, додавајќи дека САД побарале негов збор дека трансакцијата за удел во НИС ќе се случи „и во писмена и во усна форма“.
САД и Русија разговараа за мировниот план, Зеленски предупредува дека „има уште многу работа“
Американските и руските претставници одржаа разговори за да го доработат мировниот план за ставање крај на војната на Русија во Украина, додека Вашингтон го зголемува притисокот врз двете страни за постигнување договор што би го завршил најголемиот и најкрвавиот конфликт во Европа од Втората светска војна до денес.
Секретарот на американската армија, Ден Дрискол, се сретна со руска делегација во Абу Даби на 25 ноември, потврди портпаролот на војската, во обид да ги намали разликите во ставовите за мировниот предлог што администрацијата на Доналд Трамп го состави по разговорите меѓу американските и украинските претставници во Женева.
Украинските претставници отпатуваа во Абу Даби на нови разговори со Дрискол и други американски претставници, објавија CBS News и Financial Times.
Разговорите доаѓаат во време кога Русија повторно го бомбардираше Киев, при што загинаа најмалку шест лица, а 13 беа ранети.
Потполковникот на американската армија, Џеф Толберт, портпарол на Дрискол, рече дека тој и неговиот тим разговараат со руската делегација за да постигнат траен мир во Украина.
„Разговорите одат добро и оптимистички. Секретарот Дрискол е во тесна врска со Белата куќа додека овие разговори продолжуваат“, рече Толберт.
Првичниот предлог на САД од 28 точки за мировен договор од многумина беше оценет како многу поволен за Москва.
Украинските претставници претходно беа во Женева за да се сретнат со американски претставници, вклучувајќи го и државниот секретар Марко Рубио, во обид да изработат нацрт-договор што ќе бара помалку отстапки од Украина и нема да резултира со она што некои во Киев го сметаа за речиси капитулација.
За време на разговорите во Женева, нацрт-договорот беше намален на 19 точки, а украинските претставници рекоа дека некои од најчувствителните прашања, вклучувајќи ги и безбедносните гаранции за Киев, остануваат на маса.
„Синоќа, Русија изврши уште еден напад, додека Украина, заедно со Америка, Европа и многу други низ целиот свет, работи практично нонстоп за да го запре крвопролевањето“, рече украинскиот претседател Володимир Зеленски по разговорите со британскиот премиер Кит Стармер.
„По состаноците во Женева, гледаме бројни перспективи што можат да го направат патот кон мирот реален. Има солидни резултати, но останува уште многу работа да се заврши“, додаде тој.
Рустем Умеров, поранешен министер за одбрана, кој сега е секретар на Советот за национална безбедност и одбрана на Украина и член на преговарачкиот тим на Киев, во објава на Фејсбук посочи дека „најважните точки од мировниот план се договорени“.
„Нашите делегации постигнаа заедничко разбирање за клучните елементи на договорот за кој се разговараше во Женева. Сега сметаме на поддршката од нашите европски партнери во следните чекори“, рече Умеров.
„Со нетрпение го очекуваме патувањето на украинскиот претседател во САД што е можно поскоро во ноември, за да ги завршиме последните чекори и да постигнеме договор со претседателот Трамп“, додаде тој.
Стармер рече дека состанок на таканаречената „Коалиција на подготвените“, група од повеќе од 20 земји што ја поддржуваат Украина, ќе се одржи подоцна на 25 ноември за да се разгледаат предлозите, но додаде дека преговорите се чувствителни.
„Сè уште имаме долг пат пред нас и тешка задача, но сме повеќе од кога било посветени на оваа цел и на движењето на процесот напред“, рече тој.
Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, на 25 ноември изјави дека „нема што да каже“ за извештаите од состаноците, но дека Русија верува оти предлогот на САД „може да стане многу добра основа за преговори“.
Владата именуваше повереници во општините каде пропаднаа изборите за градоначалник
Во четирите општини во Северна Македонија, каде пропаднаа изборите за градоначалник, Владата назначи свои повереници кои ќе ги вршат функциите додека да се изберат нови градоначалници.
Станува збор за општините: Гостивар, каде како повереник е именуван Фадил Џелили; Маврово-Ростуше – Онер Јакупоски, Врапчиште - Буњамин Кадриу и Центар Жупа – Аријан Ибраим.
Одлуката за повереници била донесена на владина седница одржана денеска, 25 ноември.
Локалните избори што се одржаа на 19 октомври (прв круг) и 2 ноември (втор круг) во овие општини пропаднаа бидејќи не беше исполнет цензусот на гласање да излезат една третина од запишаните граѓани во Избирачкиот список.
Изборниот законик налага во таков случај да се одржат нови избори во рок од 60 дена од објавувањето на конечните резултати. На новите избори, нема да важи цензусот за излезност.
Претседателот на Собранието, Африм Гаши, на 17 ноември ги распиша изборите за четирите општини за 11 јануари. Тој тогаш ги повика граѓаните на Гостивар, Маврово-Ростуше, Врапчиште и Центар Жупа да го остварат своето право и масовно да излезат на гласање.
Повторувањето на изборите, рече Гаши, ја потврдува важноста на учеството на секој граѓанин во локалното одлучување и во зајакнувањето на институционалниот легитимитет.
Пет осомничени за злоупотреби со стоковите резерви, меѓу нив и ексминистер
Основното јавно обвинителство (ОЈО) Скопје соопшти дека повело постапка против пет лица во врска со злоупотреби со државните стокови резерви.
Тие се осомничени дека во соизвршителство го сториле кривичното дело „злоупотреба на службената положба и овластувања“ и го прекршиле Законот за стоковни резерви.
Меѓу нив е и поранешниот министер за земјоделството, шумарство и водостопанство, Трајан Димковски, од опозицискиот СДСМ, од каде обвинија дека станува збор за „политички монтиран случај“.
Според ОЈО Скопје, осомничените доставиле неточни информации до Владата иако биле должни да ја известат за фактичката состојба во Јавно претпријатие за берзанско работење „Агро берза“ односно дека има неоснован кусок на меркантилна пченица и јачмен во период од 2019-2021 година.
Меѓу осомничените е и надворешен соработник што бил ангажиран како вештак бидејќи се тврди дека изготвил вештачење со неточни податоци.
„Вештиот наод бил приложен кон информацијата до Влада и истата била прифатена од страна на Владата, при што Агенцијата за стоковни резерви Скопје била задолжена да изврши отпис на 1.500 тони меркантилна пченица и 500 тони јачмен за сточна храна, во вкупна вредност од 29.473.365 евра (во моментот на отписот по цените кои се набавувала пченицата и јачменот во 2022 година, вредноста на истата изнесувала 780.487 евра), што претставува штета на Буџетот“, велат од ОЈО Скопје.
Оваа постапка се води по скратена постапка и обвинителството бара од судот за осомничените да се определат мерки на претпазливост – одземање на пасоши и обврска периодично да се пријавуваат во суд.
Со истите информации за оваа истрага излезе и Министерството за внатрешни работи додека опозициската СДСМ реагираше дека на овој начин власта сака да ја дефокусира јавноста од скандалот со злоупотреба на европските пари преку ИПАРД фондовите.
„Власта се обидува со монтирани обвинувања да дефокусира, да ја замајува јавноста и да се вади од сопствениот криминал во којшто е заглавена. Ваквите монтирани и неосновани пријави за Трајан Димковски, кој целосно ги разобличи сите злоупотреби на Министерството за земјоделство и неспособноста на оваа власт не може да бидат никакво алиби“, велат од СДСМ.
Димковски беше избран за министер во владата предводена од СДСМ во 2019.
Пред десетина дена беа суспендирани исплатите преку програмата ИПАРД 3 кои се доделуваа врз основа на договори потпишани со Агенцијата за поддршка на земјоделството и руралниот развој, што следуваше откако се обелодени афера во која главен осомничен е актуелниот директор на оваа институција, Илија Стоилев од ВМРО-ДПМНЕ.
Обвинителството оформи предмет и го осомничи Стоилев дека примил ветување за поткуп од 50.000 евра од управител на приватно правно лице, под услов да потпише договор за користење на финансиски средства од ИПАРД програмата иако фирмата не ги исполнувала условите од јавниот повик.
ИПАРД е Инструмент за претпристапна помош за рурален развој кој овозможува пристап до фондовите на Европската Унија наменети за финансиска помош за одржливо земјоделство и рурален развој.
Судење за „Пулс“: Семејства на оштетените во пожарот се приклучија на кривичниот прогон
Семејства на оштетените од пожарот во кочанската дискотека „Пулс“ се приклучија на кривичниот прогон кон обвинетите во рамки на судскиот процес што се води пред Основниот кривичен суд Скопје.
На денешното рочиште, законските застапници на дел од семејствата кажаа дека се приклучуваат на кривичниот прогон, додека оштета ќе бараат да им се исплати преку граѓанска судска постапка.
На следното рочиште, вакво изјаснување треба да дадат и адвокатите на останатите оштетени во трагедијата.
Во пожарот во „Пулс“, ноќта меѓу 15 и 16 март, загинаа 63 лица, а над 200 беа повредени.
Судскиот процес стартуваше откако обвинителството покрена обвинение против 35 лица и три фирми.
Денешното беше второ по ред рочиште. Првото се одржа на 19 ноември кога свои воведни зборови даде обвинителството.
Следното треба да се одржи на 2 декември. Првично, имаше рочиште закажано за утре, 26 ноември, но судот го одложи со објаснување дека е потребно време да се повикаат и останатите оштетени од трагедијата за да се изјаснат дали се приклучуваат кон прогонот и дали имаат оштетни побарувања.
Исто така, на следните рочишта се очекува обвинетите да се произнесат дали се чувствуваат виновни или не, како и да дадат воведни зборови заедно со нивните адвокати.
Пред почетокот на денешното рочиште, дел од одбраната реагираше дека го нема добиено изменетото обвинение, а од нив се очекува да дадат воведни зборови, по што Судот даде пауза од половина час за да одлучи како ќе се продолжи.
„Судот ги прифаќа приговорите на дел од бранителите дека обвинението интегрирано со листата на докази не е доставена до обвинетите, а со оглед да бранителите не прифаќаат доставата да се изврши преку нив, Судот во текот на денешниот и утрешниот ден до сите обвинети ќе изврши достава“, рече судијката што го води овој судски процес, Дијана Груевска-Илиевска.
На првото рочиште на 19 ноември, судот одлучи да се спојат судските постапки за два предмети за пожарот во „Пулс“. Кон првичниот со 34 обвинети лица и три фирми, беше додаден и процесот против газдата на агенцијата „Рубикон“ која била задолжена за обезбедување на дискотеката.
Тогаш обвинителството направи промена поднесувајќи интегрален обвинителен акт и ревидирана листа на докази.
Воведните зборови ги даде кочанскиот обвинител Борче Јанев, кој рече дека „катастрофата што се случи во дискотеката ’Пулс‘ во Кочани не настана само од пропусти на една човечка рака“ Овој настан, како што рече, не е несреќа или случајна игра на судбината туку „се работи за цел сплет и низа на надоврзани пропусти, синџир од замижувања“.
Меѓу обвинетите лица во овој предмет има поранешни министри за економија, бивши градоначалници на Кочани, инспектори и други службеници, како и сопственикот на дискотеката.
Рафинеријата во Панчево е пред целосен прекин на работата
Српскиот претседател Александар Вучиќ изјави дека Србија има уште четири дена за целосно затворање на рафинеријата доколку Соединетите Држави не ја одобрат лиценцата за работа на Нафтената индустрија на Србија (НИС).
„Рафинеријата НИС работи во 'тивок режим', сè уште не е затворена“, рече Вучиќ.
На 18 ноември, НИС побара од САД посебна лиценца за работа додека траат преговорите меѓу акционерите и заинтересираните страни за промена на сопственичката структура.
Вучиќ рече дека се очекува Србија да ја добие таа лиценца, „но има уште работи што тие (САД) треба да ги слушнат, видат“ за да ја одобрат лиценцата.
Тој вели дека во случај на затворање на рафинеријата, потребни се 20 дена за нејзино рестартирање.
„Направивме сè што ни кажаа нашите руски пријатели и бевме доведени во многу тешка ситуација. Сè уште имаме денес и утре да ја добиеме лиценцата“, додаде тој.
Вучиќ рече дека во владата има гласови дека НИС треба да се национализира, но дека неговиот предлог, кој беше усвоен, е да се дадат уште 50 дена за да се најде нов купувач за НИС.
Тој рече дека затворањето на рафинеријата ќе „го загрози функционирањето на здравствениот систем, службите за итни случаи“, како и снабдувањето на трговските синџири и функционирањето на транспортниот систем.
Вучиќ, исто така, рече дека Народната банка на Србија добила предупредување, како и комерцијалните банки во Србија, за секундарни санкции поради соработката со НИС.
„Ги ставаме во опасност и комерцијалните банки и Народната банка. Јас лично добив усни гаранции од Американците дека нема да има такви санкции за банките“, рече тој.
Вучиќ претходно во ноември изјави дека руските сопственици преговараат за продажба на нивниот удел во Нафтената индустрија на Србија (НИС) со три партнери, но не кажа кои се тие.
Американските санкции врз НИС стапија во сила на 9 октомври во обид на американската администрација да ја спречи Русија да ги користи приходите од енергија за војната во Украина. Овие санкции претходно беа одложени осум пати.
Во 2008 година, Државата Србија продаде 51 процент од акциите на компанијата НИС на руската државна компанија Газпром Нефт за цена од 400 милиони евра, без тендер.
Во меѓувреме, сопственичката структура на НИС е променета неколку пати, но таа сè уште е претежно во рацете на руски компании, додека Србија има 29,87 проценти од акциите.
НИС е единствената компанија во Србија која се занимава со истражување, производство и преработка на нафта, како и со производство на природен гас.
Србија е единствената земја во Европа, заедно со Белорусија, која не се приклучи на санкциите на Европската Унија против Русија поради нејзината инвазија на соседна Украина.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете