Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен и претседателот на Европскиот совет, Антонио Кошта, ќе се сретнат со кинескиот претседател и со премиерот во Пекинг во четврток на 24 јули, на очекувано тензичен ЕУ - Кина самит поради војната во Украина и потенцијалната трансатлантска трговска војна што се наѕира во позадина.
Брисел ќе ја покрене вообичаената загриженост за човековите права во Тибет, Ксинџијанг и Хонг Конг, а се очекува Пекинг брзо да ги отфрли критиките.
Наместо тоа, најжестоките дискусии веројатно ќе се фокусираат на поддршката на Кина за војната на Русија во Украина и на она што Европската унија (ЕУ) го смета за нечесни кинески трговски практики, што доведоа до зголемен дефицит во кинеско-европската трговија во корист на Пекинг.
На брифингот за медиумите пред самитот, претставниците на Европската унија подвлекоа дека од претставниците на ЕУ се очекува да бидат „директни, отворени и конструктивни“, но исто така се „подготвени да ги бранат нашите интереси“.
Педесет години дипломатски врски
Самитот требаше да прослави 50 години дипломатски односи меѓу Кина и европскиот блок, но да не очекуваме премногу љубезност ниту конкретни резултати.
Со оглед на тоа што двете страни се заинтересирани да ја покажат својата посветеност на еколошко дејствување, во ЕУ се надеваа барем на заедничка декларација за климата, но е многу неизвесно дали дури и тоа ќе се оствари.
Ова е во остра спротивност со самитот ЕУ - Јапонија одржан претходниот ден во Токио, каде што се очекуваше декларација од 24 страници што опфаќа широка политичка агенда, вклучувајќи напредок во билатералните безбедносни врски.
Клучниот состанок на кој треба да се внимава во Пекинг е утринската сесија, кога фон дер Лајен и Коста ќе имаат „геостратешка“ дискусија со кинескиот претседател Си Џинпинг.
Дали се фрлени ракавиците за Украина?
На Украина ќе биде посветен голем дел од состанокот, кој доаѓа само неколку недели откако кинескиот министер за надворешни работи Ванг Ји им рече на европските дипломати во Брисел дека неговата земја не може да прифати руски пораз во војната.
Брисел долго време се обидуваше да не ја предизвикува Кина премногу по ова прашање, но ракавиците се чини дека се фрлени, барем до одреден степен.
Службениците на ЕУ сега отворено велат дека 80 проценти од производите со двојна употреба(цивилна и воена) што ги користи Русија во нејзините воени активности потекнуваат од Кина. Брисел, исто така, го критикуваше континуираниот извоз на компоненти од страна на Пекинг во Москва, како што се моторите за беспилотни летала.
Кина беше и цел - директно и индиректно - во најновиот пакет санкции на ЕУ за Русија, договорен минатата недела.
Неколку кинески компании и неколку финансиски институции сега се на црната листа, а кинеското Министерство за трговија веќе го критикуваше потегот.
Фактот дека Брисел сега се чувствува самоуверен и може да најде едногласност да го таргетира Пекинг на овој начин е нешто ново.
Се очекува новите ограничувања на ЕУ, како што е забраната за рафинирани нафтени производи произведени од руска сурова нафта и преработени во трети земји, индиректно да влијаат на Кина.
Функционер на ЕУ вклучен во подготовките на самитот за Радио Слободна Европа (РСЕ) изјави дека не се очекува голема промена во „партнерството без ограничувања“ на Пекинг со Москва, но Брисел се надева на скромни чекори, како што се построги царински и финансиски контроли врз стоките со двојна употреба.
Трговски дефицит
Попладневната дискусија со кинескиот премиер Ли Кечијанг ќе се фокусира на економските односи и се очекува да биде подеднакво деликатна.
ЕУ и Кина се втори најголеми трговски партнери една на друга, со трговија што достигнува 2,3 милијарди долари дневно.
Но, токму трговскиот дефицит го иритира Брисел.
Во споредба со минатата година, дефицитот се удвои на сегашните 350 милијарди долари, а субвенциите, бариерите за набавки и контролата на извозот се наведени од ЕУ како вистински иритирачки фактори.
Не се очекуваат големи пробиви во Пекинг, но претставниците на ЕУ се надеваат дека Кина барем ќе ја признае загриженоста и ќе преземе чекори за стимулирање на домашната побарувачка или решавање на нерамнотежата.
Брисел, исто така, ќе навести можни реципрочни мерки, повикувајќи се на претходни акции против кинеските електрични возила и млечни производи.
Но, прашањето е колку далеку Унијата навистина е подготвена да оди.
Унијата се потпира на Кина за критични минерали и трајни магнети - производи кои се клучни за речиси сите модерни технологии.
Но, и покрај напорите на ЕУ да склучи нови трговски договори со Австралија, Индија и Индонезија за да ја намали зависноста од Кина, таа празнина нема да може веднаш да се затвори. Пекинг е свесен за тоа.
Тука е и чувствително прашање за односите ЕУ - САД.
Доколку не се постигне договор во наредните денови, американските царини од 30 проценти ќе ја погодат ЕУ на 1 август, а Брисел е подготвен да возврати со контрамерки за американски производи во вредност од милијарди долари, во потег што ќе ја попречи трансатлантската трговија.
Дипломат од ЕУ изјави за РСЕ дека ова е „перспектива што ги тера Кинезите да ги тријат рацете од задоволство“, бидејќи Пекинг долго време се обидува да внесе раздор меѓу Брисел и Вашингтон.
Затоа, може да се очекува Кина во следните неколку дена силно да го промовира наративот дека таа, заедно со Европа, сега го претставува меѓународниот трговски поредок базиран на правила и дека вистинскиот нарушувач на трговијата и протекционизмот не се наоѓа во Пекинг, туку во Вашингтон.
Во зависност од тоа што се случува со трансатлантските трговски разговори, ЕУ може да биде во искушение да ја прифати таквата реторика.
