Разговорите во Вашингтон меѓу американскиот претседател Доналд Трамп и украинскиот претседател Володимир Зеленски не донесоа големи дипломатски пробиви, но и не „пропаднаа во огорченост“, а дипломатскиот процес е продолжен, следната станица е Будимпешта.
Пред посетата на украинскиот претседател Володимир Зеленски на Вашингтон, многу се зборуваше за тоа дека тој ќе бара од САД ракети „Томахавки“ или друго оружје за да ѝ помогне на својата земја да ја продолжи својата борба по целосната инвазија на Русија која трае речиси четири години.
Но, многу набљудувачи велат дека ова отсекогаш било нереално очекување.
Томахавки
„Украинците не дојдоа очекувајќи дека тоа ќе се случи, па во таа смисла тоа не е баш разочарување“, изјави за РСЕ/РЛ Џереми Шапиро, директор за истражување на Европскиот совет за надворешни односи.
„Нема шанси американската војска да се откаже од нив. Тие се премногу скапи“, додаде тој, забележувајќи исто така дека украинските вооружени сили немаат поморски средства за лансирање на „Томахавки“.
Сепак, симболиката на потенцијалот што би им бил обезбеден предизвика силна реакција на Кремљ и се чини дека го натера рускиот претседател Владимир Путин да го повика Трамп на 16 октомври.
Снабдувањето со Томахавки би нагласило колку далеку се движела администрацијата од своите први месеци, кога Трамп изрази оптимизам дека брзо би можел да постигне договорен крај на војната.
Зеленски по разговорите во Белата куќа забележа дека иако немало договор за обезбедување томахавки, Трамп не ги отстранил целосно од масата.
Вишиот потпретседател на Американскиот совет за надворешна политика, Илан Берман вели дека ова е значајно.
„Прашањето сега е дали е можно Белата куќа да состави пакет стапчиња на кои Русија навистина ќе одговори на начин на кој не реагирала порано. И мислам дека тука влегуваат томахавците“, рече Берман, кој е и член на одборот на РСЕ/РЛ.
„Моето чувство е дека тоа е она што го поттикнува размислувањето. Но, мислам дека и претседателот и неговите советници се многу помалку оптимисти за Владимир Путин како конструктивен актер отколку што беа пред шест месеци.“
Некои аналитичари во Украина имаа мрачен став за разговорите, посочувајќи во интервјуа за украинската служба на РСЕ/РЛ на недостатокот на какви било конкретни договори или најави.
„Суштинската приказна е дека, од 1 ноември, немаме механизми за добивање оружје од САД. Претходниот пакет [помош] заврши, а новиот буџет издвојува само 500 милиони долари. Тоа е половина од батеријата „Патриот“, рече Валериј Чалиј, амбасадор на Украина во Вашингтон од 2015 до 2019 година.
Всушност, итната потреба за дополнителна воена поддршка беше јасна во деновите пред самитот, бидејќи руските напади со беспилотни летала и ракети продолжија да паѓаат врз украинските градови.
Институтот Кил, кој ја следи помошта за Украина, забележа пад од 57 проценти во распределбата на воена поддршка од европските земји во текот на јули и август во споредба со првите шест месеци од годината.
Институтот со седиште во Германија забележа дека ова вклучува придонеси за новата шема PURL, според која европските земји купуваат американска воена опрема за Украина откако САД ги прекинаа своите нови пакети помош претходно во 2025 година.
Зеленски рече дека разговарал за воздушната одбранасо Трамп, но немал нови испораки за кои да извести.
Поради недостатокот на суштински напредок, вниманието неизбежно се сврте кон расположението. Во објава на социјалните мрежи подоцна, Трамп го опиша како „срдечен“ и секако беше во контраст со горчливата размена на мислења меѓу Трамп и Зеленски во Овалната соба во февруари.
Во таа прилика, ручекот беше откажан. Овој пат, двајцата мажи седеа со своите тимови на маса што веќе беше поставена.
„Трамп го омекна [својот став за Украина]. Ова е многу подобро отколку во првите месеци од неговото претседателствување“, изјави Володимир Дубовик, вонреден професор по меѓународни односи на Универзитетот во Одеса, за украинската служба на РСЕ/РЛ.
„Не го гледам [овој состанок како] неуспех. Гледам позитивна динамика“, додаде тој.
Одржување на дипломатските односи
Аналитичарите во Вашингтон се согласија дека ова е позитивниот заклучок: односот меѓу двајцата лидери е одржуван на вистинскиот пат.
„Да го земеме ова како низа, а не како еднократен настан. Кога ќе го разгледаме како низа, Украинците навистина напреднаа од тогаш... со понижување во Белата куќа“, вели Берман.
Шапиро забележа дека Зеленски „воспоставил еден вид паралелизам со... самитите Трамп-Путин. Тој во основа ја прифатил идејата дека Трамп секогаш ќе се сретне со [Путин] во исто време, или приближно во исто време“.
Во никој случај не е јасно дали тоа значи дека Зеленски би можел да патува и во Будимпешта, каде што Трамп вели дека ќе се сретне со Путин во блиска иднина.
Трамп, кога беше прашан за тоа, рече дека разговорите „најверојатно ќе бидат двојна средба“, но со Зеленски „во контакт“. Тој додаде дека „ќе бидеме вклучени во тројки, но можеби ќе биде одвоено“.
Деталите за форматот сè уште треба да се разјаснат. Трамп, исто така, посочи дека е загрижен дека Путин се обидува да го пролонгира процесот што е можно подолго.
Повторно, не е јасно колку време ќе му даде американскиот претседател пред, во одреден момент, да одлучи да примени дополнителен притисок преку санкции, секундарни тарифи врз руските увозници на енергија или нови воени резерви.
