НАТО, предводен од европските членки, соопшти дека ја зајакнува одбраната на својот источен дел по упадот на руски беспилотни летала во полскиот воздушен простор, што ги зголеми тензиите.
НАТО на 12 септември соопшти дека започнал нова „активност“, наречена „Источна стража“, со која ќе се распореди дополнителна воена опрема од Велика Британија, Данска, Франција и Германија за да се одврати потенцијална руска агресија.
„Активноста во повеќе домени, која ќе започне во наредните денови и ќе продолжи неодредено време, е одговор на тековните нарушувања на воздушниот простор, вклучувајќи ги и бројните руски беспилотни летала што го нарушија воздушниот простор на Полска на 10 септември“, се вели во соопштението на НАТО.
„Клучот за ова е сосема нов дизајн на одбраната“, изјави американскиот генерал Алексус Гринкевич, врховен командант на сојузничките сили на НАТО во Европа, на заедничката прес-конференција со шефот на НАТО, Марк Руте, во Брисел.
Гринкевич рече дека новата опрема ќе вклучува француски борбени авиони „Рафал“, дански „Ф-16“, фрегата и копнени одбранбени системи што претходно беа ветени за регионот.
Гринкевич им рече на новинарите дека воената алијанса ќе ја брани секоја педа од својата територија.
„Полска и граѓаните од целиот сојуз треба да бидат уверени од нашиот брз одговор претходно оваа недела и нашето значајно соопштение овде денес“, рече Гринкевич.
Руте ги нарече последните постапки на Москва „неодговорни и неприфатливи. Не можеме да дозволиме руски беспилотни летала да влегуваат во воздушниот простор на сојузниците“.
Одделно, францускиот претседател Емануел Макрон рече: „Безбедноста на европскиот континент е наш врвен приоритет. Нема да се предадеме на растечкото заплашување од Русија“.
На вонредниот состанок на Советот за безбедност на ОН, вршителката на должноста амбасадорка на САД, Дороти Шеј рече дека „Соединетите Држави стојат покрај сојузниците во НАТО во услови на овие алармантни нарушувања на воздушниот простор... и бидете сигурни, ќе ја браниме секоја педа од територијата на НАТО“.
Шеј додаде дека засилените напади на Русија врз Украина и нејзиното нарушување на полскиот воздушен простор по самитот на Алјаска на 15 август меѓу американскиот претседател Доналд Трамп и рускиот претседател Владимир Путин „намерно или на друг начин покажуваат огромно непочитување кон добронамерните напори на САД за ставање крај на овој конфликт“.
Поранешната долгогодишна портпаролка на НАТО, Оана Лунгеску, сега експерт во тинк-тенкот RUSI, претходно напиша на социјалните медиуми дека останува „нејасно што повеќе - ако воопшто - САД се подготвени да направат за да ја зајакнат воздушната одбрана на НАТО.
Сепак, таа напиша на 12 септември дека заедничката прес-конференција на генералниот секретар на НАТО и врховниот командант на сојузничките сили е „многу ретка“. Значи, ова е силна порака за решителноста на НАТО, но исто така ја покажува сериозноста на ситуацијата“.
Американската војска, заедно со другите земји-членки на НАТО, веќе стационира војници во многу земји во земјите од источниот дел на алијансата, вклучително и Полска.
Џејми Шеј од тинк-тенкот Chatham House во Лондон и поранешен висок функционер на НАТО изјави за АП дека со провоцирање на западните сојузници да испратат воздушна одбрана во Полска, Путин сака да ги принуди сојузниците „да направат избор помеѓу одбрана на НАТО и одбрана на Украина“.
Доколку не можат да ги сторат и двете, рече тој, „од гледна точка на Путин, ова би бил многу среќен развој бидејќи тогаш тој би можел да ја уништи енергетската инфраструктура на Украина, предизвикувајќи мизерија за украинското население“.
Трамп: Трпението со Путин „некако се исцрпува“
Во меѓувреме, Трамп изјави за Фокс њуз дека неговото трпение со Путин „некако се исцрпува, и тоа брзо“, но не објави никакви потенцијални чекори кон нови санкции или царини кон Москва.
Трамп често зборуваше за својата висока почит кон Путин и за своето пријателство со него, но во последните месеци изрази фрустрација поради одбивањето на лидерот на Кремљ да прифати прекин на огнот или да се сретне со украинскиот претседател Володимир Зеленски. Тој, исто така, рече дека е „многу разочаран“ од континуираните напади со беспилотни летала и ракети на Русија врз украинските градови.
Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, на 12 септември негираше дека Русија ги испалила беспилотните летала што го нарушиле полскиот воздушен простор и рече дека разговорите за завршување на војната во Украина во моментов се на „пауза“.
„Човек не може едноставно да стави розови очила и да очекува дека процесот на преговори ќе даде брзи резултати“, рече Песков.
Упадот со беспилотни летала не е грешка, вели Туск
Полскиот премиер Доналд Туск - во ретка критика кон САД, најважниот сојузник на неговата земја - го отфрли мислењето на Трамп на 11 септември дека упадот со беспилотни летала во Полска можеби бил „грешка“.
„Исто така, би сакале нападот со беспилотни летала врз Полска да биде грешка“, напиша Туск на X. „Но, не беше. И ние го знаеме тоа“.
Во интервју за Ројтерс во Киев, каде што беше во посета, полскиот министер за надворешни работи Радислав Сикорски рече дека Варшава се надева на посилна акција од САД за да изврши притисок врз Русија.
„Затоа се надеваме дека САД ќе се придружат на другите сојузници во солидарност“, рече тој.
На финансискиот фронт, Велика Британија воведе нови санкции врз приходите од нафта на Русија и активностите поврзани со војната.
Објавените нови мерки вклучуваат забрани за 70 бродови за кои Велика Британија вели дека се дел од руската „флота во сенка“ што транспортира руска нафта, спротивно на западните санкции.
Велика Британија, исто така, санкционираше повеќе од дваесетина поединци и компании - вклучувајќи некои во Турција и Кина - за нивната улога во снабдувањето на Русија со електроника, хемикалии, експлозиви и компоненти за оружје.
Британската министерка за надворешни работи, Ивет Купер, отпатува во Киев на 12 септември - само една недела откако беше назначена на нејзината функција.
„Велика Британија нема да стои настрана додека Путин ја продолжува својата варварска инвазија на Украина“, рече Купер, додека го критикуваше она што го нарече „целосно непочитување на суверенитетот“ на Путин со лансирање беспилотни летала во воздушниот простор на НАТО.
