Вести
Османи му го додели мандатот на Курти за составување нова влада
Претседателката на Косово, Вјоса Османи, во саботата му го додели мандатот на лидерот на движењето Самоопределување, Албин Курти, за составување нова влада, осум месеци по одржувањето на парламентарните избори.
Кабинетот на претседателката објави на Фејсбук дека Османи на 11 октомври ја потпишала уредбата за доделување на мандатот на Курти, кој во моментов ја извршува функцијата вршител на должност премиер.
Одлуката следува откако ден претходно беше конституирано Собранието на Косово со изборот на петтиот, последен потпретседател од редовите на српското малцинство.
„Оваа одлука е донесена по официјалниот предлог на партијата Движење Самоопределување, која освои најголем број пратенички места во Собранието врз основа на резултатите од изборите одржани на 9 февруари оваа година“, соопшти Кабинетот.
Според уставот, Курти има рок од 15 дена да му го претстави на Собранието составот и програмата на новата влада.
Сепак, Курти може да се соочи со потешкотии при обезбедувањето мнозинство од најмалку 61 глас во Собранието, кое брои вкупно 120 пратеници, за неговиот трет мандат, бидејќи неговата партија Самоопределување на изборите на 9 февруари освои само 48 места.
Потпретседателката на парламентот и пратеничка од Самоопределување, Албулена Хаџиу, изјави во петокот дека партијата е заинтересирана да најде коалициски партнер за управување со земјата.
Според неа, партијата е отворена за соработка со сите парламентарни партии, освен со Демократската партија на Косово (ПДК) и Српската листа.
„Отворени сме за разговори со пратеници од парламентарни групи или други политички субјекти. Имаше обиди со Демократскиот сојуз на Косово. Имаше контакти и со Социјалдемократската иницијатива, но тие не беа подготвени“, изјави Хаџиу.
Партијата на Курти исто така изрази подготвеност за соработка со претставниците на не-српските малцинства, кои имаат десет места во Собранието.
Ако не успее да обезбеди 61 глас, претседателката Османи мора во рок од десет дена да ги повика партиите на консултации и да го одреди кандидатот кој има најголеми шанси за формирање влада.
Во случај да не успее ниту вториот обид, според Уставот, претседателката мора да распише нови избори, кои треба да се одржат во рок од 40 дена.
Кандидатот на Демократската партија на Косово (ПДК) за премиер, Бедри Хамза, изјави во март дека неговата партија ќе ја преземе одговорноста за формирање влада ако Самоопределување не успее во законскиот рок.
ПДК, која има 24 пратеници, „нема црвени линии“ кон ниту една партија, изјави Хамза.
Демократскиот сојуз на Косово (ЛДК), кој има 20 места, и Алијансата за иднината на Косово (ААК), со пет места, ја исклучија можноста за коалиција со Движењето Самоопределување и изразија подготвеност за заедничко формирање влада.
Од друга страна, Социјалдемократската иницијатива (НИСМА) порача дека со своите три пратеници може да помогне во обезбедувањето на потребното мнозинство од 61 глас, заедно со Самоопределување и партиите од немнозинските заедници.
види ги сите денешни вести
Почнува зимскиот ред на летање
Зимскиот распоред на летови за 2025/26 година стапува во сила викендов.
Од Меѓународниот Аеродром Скопјe ќе има поврзување до 49 редовни дестинации што ќе ги опслужуваат 17 авиокомпании, како и 13 чартер дестинации на кои ќе сообраќа една авиокомпанија. Од Аеродромот Св. Апостол Павле во Охрид, пак, се предвидени пет дестинации, на кои ќе сообраќаат три авиокомпании.
Двата македонски аеродрома ќе бидат поврзани со 10 нови дестинации во зимската сезона, што ќе трае до крајот на март следната година. Девет од нив ќе бидат управувани од авиокомпанијата Виз Ер, со субвенции од Владата. Тоа се летовите од Скопје до Бари и Стокхолм, што ќе започнат на 27-ми овој месец, а на истиот датум ќе започне и воздушната линија од Охрид до Базел.
На 28-ми октомври, главниот град првпат ќе се поврзе со Мадрид, која е една од најпосакуваните дестинации од страна на нашите патници. Истиот ден на распоредот за летање се враќа и линијата до Ларнака. Од 15 декември, Скопје ќе се поврзе првпат со Прага, а се враќа и линијата до Келн.
Од 30 март 2026 година двата аеродрома ќе бидат поврзани со уште три нови дестинации.
Од Меѓународниот аеродром во Скопје, Виз ер ја враќа редовната линија до Будимпешта, а истиот ден авиокомпанијата отвора нова дестинација за одмор во Италија – Неапол.
На 30 март 2026 година, Аеродромот Св. Апостол Павле од Охрид ќе биде поврзан со Милано. Десеттата нова дестинација е линијата од Скопјe до Женева, која ИзиЏет ќе ја врати на 3 ноември.
Од ТАВ Македонија велат дека нивниот тим за развој на мрежата на рути преговара со авиокомпании за воспоставување директни воздушни врски со Данска, Финска и Блискиот Исток.
Можности за воспоставување нови директни авиолинии се отвораат и со Договорот за редовен воздушен сообраќај со Велика Британија, што го потпишаа вицепремеирот и министер за транспорт Александар Николоски и англискиот министер за воздухопловство, поморство и декарбонизација Киер Метер на 23. месецов во Лондон.
Меѓународниот Аеродром Скопје и Аеродромот Св. Апостол Павле Охрид опслужиле 2.585.096 патници во првите девет месеци од годинава што е зголемување од шест проценти во споредба со истиот период минатата година. Во истиот период има зголемување и на бројот на летови - за три проценти во споредба со минатата година, односно на двата аеродрома се опслужени 20.141 лет од почетокот на годината до септември.
Топ - пет земји до кои има најмногу директни летови се Турција (25,1 процент пазарен удел во вкупниот патнички сообраќај), Германија (24,7 проценти), Швајцарија (10,9 проценти), Италија (5,2 проценти) и Австрија(4,4 проценти).
Орбан: Работиме на заобиколување на санкциите на САД против руските нафтени компании
Унгарија работи на пронаоѓање начини за заобиколување на американските санкции против руските нафтени компании - изјави премиерот на земјата Виктор Орбан, без да наведе детали и без индикации дека ќе ги игнорира санкциите, пишува „Ројтерс“.
Претседателот на Соединетите Американски Држави, Доналд Трамп, близок сојузник на унгарскиот лидер, во средата за првпат во својот втор мандат воведе санкции против Русија, насочени кон „Лукоил“ и „Роснефт “, во обид да изврши притисок врз Москва да се согласи на прекин на огнот во Украина.
Потегот на Трамп ги зголеми цените на нафтата и ги загрижи Унгарија и Словачка — најголемите купувачи на руска нафта во Европската унија, кои и претходно мораа да обезбедат изземања од европските ограничувања.
Орбан изјави дека разговарал со унгарската нафтена и гасна компанија МОЛ за санкциите.
„Работиме на тоа како да ги заобиколиме овие санкции“, нагласи тој.
Рафинериите на МОЛ во Унгарија и Словачка, со вкупен капацитет за преработка од 14,2 милиони тони сурова нафта годишно, зависат од руската сурова нафта што се транспортира преку нафтоводот Дружба, потсетува „Ројтерс“.
Словачката подружница на МОЛ, Словнат, во четвртокот соопшти дека го анализира можниот ефект на американските санкции, кои треба да стапат во сила подоцна во ноември, врз нивното работење.
Минатата година МОЛ се соочи со проблеми со испораките кога Украина воведе санкции против Лукоил.
Лопатка: Време е да ја прошириме ЕУ
По подолг период кога не бевме во можност да вклучиме нови земји во нашето европско семејство, време е да ја искористиме шансата и да ја прошириме Европската Унија во текот на овој мандат на Европскиот парламент - истакна австрискиот европратеник, Рајнхолд Лопатка во изјава за Европската новинска редакција (ЕНР) од која дел е и агенцијата МИА.
„Мислам дека е позитивно она што се случува во Црна Гора, во Албанија, а исто така сум оптимист и за Северна Македонија“, изјави Лопатка, кој доаѓа од редовите на Европската народна партија (ЕПП).
Според него, кога се говори за проширувањето треба да се поздрави напредокот, но во исто време не треба да се затвораат очите кога има огромни проблеми.
„Како што веќе реков, мора да го видиме напредокот во Црна Гора и во Албанија, а гледам и добри шанси за Северна Македонија. Босна и Херцеговина се соочува со многу тешка ситуација, особено со Република Српска. Србија има многу проблеми, а исто така и Косово се соочува со проблеми. Затоа дијалогот Белград-Приштина повеќе не е во нашиот центар на интерес, бидејќи во центарот сега се проблемите во двете земји“, смета Лопотка.
Тој нагласува дека вклучувањето на сите земји од Западниот Балкан во ЕУ отсекогаш било во фокусот на Унијата, а особено на неговата татковина Австрија.
„Но, мора да бидеме искрени. Тој процес мора да биде базиран на заслуги. Ако тие не се во можност да ја завршат својата домашна задача, не можеме да им кажеме добредојдовте“, вели Лопатка.
Европратеникот нагласува дека на граѓаните на земјите од регионот на Западниот Балкан би им порачал дека треба да ја видат додадената вредност на членството во ЕУ.
„Треба да ги видат шансите на овој огромен пазар. Треба да ги видат и шансите за младите луѓе. На пример, дека имаат шанса да работат тука во европските институции. Многу Хрвати, Романци, луѓе од Бугарија, дури и во мојот кабинет, се од овие земји. И секако, ако погледнете наназад низ вековите, тие се дел од Европа и треба да ги искористат своите шанси. Мислам дека тоа е огромна шанса за младите луѓе. Политичарите не треба да ја пропуштат оваа шанса. Треба да им дадат шанса на своите млади луѓе“, заклучува Лопатка.
Трамп: Сите трговски преговори со Канада се прекинати
Претседателот на Соединетите Американски Држави, Доналд Трамп изјави во четвртокот дека сите трговски преговори со Канада се прекинати поради, како што наведе, лажен оглас во кој поранешниот претседател Роналд Реган негативно зборува за царините.
„Врз основа на нивното невидено однесување, сите трговски преговори со Канада со ова се прекинуваат“, напиша Трамп на својата социјална мрежа Truth Social.
Канадската покраина Онтарио вложи 75 милиони долари во емитување нови реклами против царините во САД, наменети првенствено за републиканските гласачи.
Рекламата користи аудио-снимка од обраќање на поранешниот американски претседател Роналд Реган од 1987 година, во кое тој зборува дека царините на долг рок не функционираат и предизвикуваат губење на работни места и трговски војни.
Емитувањето опфаќа телевизиски станици како Fox News, Fox Sports, NBC, CBS, CNBC, ESPN и ABC, пишува Ројтерс.
Премиерот на Онтарио, Даг Форд, изјави порано оваа недела дека рекламниот оглас со пораки против царините го привлекол вниманието на Трамп.
„Чув дека претседателот ја видел нашата реклама. Сигурен сум дека не беше премногу среќен“, рече Форд во вторникот.
Во врска со овој случај се огласи и претседателската фондација на Роналд Реган, порачувајќи дека рекламата на владата на Онтарио „селективно користи аудио и видео“ материјали од Реган и дека фондацијата ги разгледува своите правни можности.
„Рекламата погрешно го претставува претседателското радио-обраќање, а владата на Онтарио ниту побарала, ниту добила дозвола за негово користење и уредување“, се наведува во соопштението на фондацијата објавено во четвртокот.
Како што наведува Ројтерс, Трамп ги користел царините како средство за притисок врз многу земји ширум светот.
Неговата „трговски војна“ ги зголеми американските царини на највисоко ниво од 1930-тите години, а тој редовно се закануваше со дополнителни царини, предизвикувајќи загриженост меѓу компаниите и економистите.
Канадскиот премиер Марк Карни им изјави на новинарите во четвртокот дека Канада нема да дозволи неправеден пристап на САД до своите пазари, доколку преговорите за различни трговски договори со Вашингтон пропаднат.
Трамп претходно оваа година воведе царини на канадскиот челик, алуминиум и автомобили, што ја поттикна Отава да одговори со иста мерка.
Двете страни веќе со недели преговараат за потенцијален договор за секторите на челик и алуминиум.
Следната година, САД, Канада и Мексико треба да го ревидираат својот континентален договор за слободна трговија од 2020 година, потсетува Ројтерс.
Мерсие - Локалните избори беа конкурентни со почитување на основните слободи
Европската Унија го поздравува тоа што локалните избори во Северна Македонија беа конкурентни и што основните слободи беа во голема мера почитувани, иако тие се одржаа во високо поларизиран политички амбиент и со некои процедурални недостатоци, изјави за МИА портпаролот на Европската комисија за проширување Гијом Мерсие.
„ЕУ ги нотира прелиминарните наоди и заклучоци на меѓународната набљудувачка мисија на локалните избори во Северна Македонија на 19 октомври 2025 година“, рече Мерсие.
Според него, ЕУ ја охрабруваме земјата да ги адресира сите препораки на Канцеларија за демократски институции и човекови права (ОДИХР), вклучително и за измена на Изборниот законик
Русија предаде илјада тела на украински војници, соопшти Киев
Русија во четвртокот ѝ предаде на Украина 1.000 тела, за кои вели дека се убиени украински војници, соопшти украинската администрација задолжена за воени затвореници.
„Денес беа спроведени операции за репатријација и се однесуваат на 1.000 тела“, соопшти администрацијата на Телеграм, поздравувајќи ја помошта од Меѓународниот комитет на Црвениот крст, објави Агенцијата Франс прес.
Сега форензичките патолози и истражителите треба да спроведат идентификација на останките, под раководство на украинските судски власти. Украина веќе објави кон средината на септември дека презела над илјада тела на загинати борци, како што направи во јули и август.
Дополнително, Москва и Киев разменија 185 воени затвореници од секоја страна на почетокот на октомври.
Размената на тела на загинати војници и воени затвореници е единствениот резултат од преговорите меѓу двете завојувани страни повеќе од три и пол години по почетокот на руската инвазија на Украина.
Во февруари, украинскиот претседател Володимир Зеленски изјави за американска телевизиска станица дека неговата земја веќе изгубила 46.000 војници, додека „десетици илјади“ други се водат како исчезнати или се држат во непријателски затвори.
Би-Би-Си и независниот медиум „Меидазона“, кои се потпираат на слободно достапни податоци, тврдат дека регистрирале повеќе од 135.000 руски војници убиени во три и пол години војна, проценувајќи дека реалниот број е веројатно поголем, потсетува АФП.
Двајца украински новинари убиени во руски напад со дрон во источна Украина
Двајца новинари од украинската телевизија „Слобода“ беа убиени, а еден ранет во руски напад со беспилотно летало во Краматорск, источна Украина, објави Агенцијта Франс Прес.
Алена Грамова и Евгениј Кармазин беа убиени додека се во својот автомобил на бензинска пумпа. Гувернерот на регионот Донецк објави слики од изгорениот автомобил на новинарите.
Трет новинар, Александар Колишчев, беше ранет и хоспитализиран.
Краматорск, дом на околу 150.000 луѓе пред руската инвазија на Украина во февруари 2022 година, се наоѓа на околу 20 км од линијата на фронтот.
Тоа е еден од последните градови во регионот Донецк под украинска контрола.
Мицкоски: Духот на ВМРО го чувал македонскиот идентитет во најтемните времиња
Секој народ се изроди низ борба, откажувања, безброј жртви и силна вера и копнеж за својата слобода. Нашиот, иако по бројност мал, веројатно ја има најживописната борба за слобода, која нè учи дека нема невозможни работи и дека борбата за слобода е еден трнлив пат, испишан со крв и страдања, една голема и долга низа на востанија, на човечки приказни за храброст, за мудрост, но и на предавства, завери, меѓусебни и надворешни борби, рече во обраќање премиерот Христијан Мицкоски, на свечената академија „Од идеја до држава“ по повод Денот на македонската револуционерна борба - 23 Октомври.
„На денешен ден се роди организацијата што потоа ги одбележа сите буни и востанија, која чекореше паралелно со Македонија низ нејзиното создавање. И тој сон за слобода, таа мајка на борбата на нашиот народ – ВМРО – му припаѓа на секој еден кој ја сака и почитува нашата борба, во чие срце пламти зборот Македонија. На 23 октомври 1893 година се создаде Внатрешната македонска револуционерна организација – идеја што ја надживеа својата епоха, луѓето и сите граници“, истакна Мицкоски.
Тој кажа дека од таа скромна соба, со само неколку раце и многу срца, започна големата приказна за македонската борба и, како што рече, тие млади револуционери не беа генерали, не беа владетели, туку обични луѓе кои одбраа нешто повисоко од животот – да ѝ дадат иднина на татковината.
Мицкоски посочи дека секојпат кога пред државата стоеле темни времиња, кога се чинело дека Македонија ќе биде избришана, токму духот на ВМРО го чувал името, верата и достоинството на овој народ.
Мицкоски посочи дека во денешно време државата се соочува со поинакви предизвици, но со подеднакво значење за иднината.
„Како премиер на државата, свесен сум за секој еден од нив, и покрај сите нив, еден од најважните е битката за стандардот и подобриот живот. Тоа е она што го бара и што му е потребно на народот. И битката за Европската Унија треба да се гледа низ поривот за подобар живот и стандарди, и затоа таа наша цел, и покрај сите удари и пречки, остана патот што сакаме да го изодиме. И овој пат е наше природно право, и иако многу пати откажувањата што ги направивме не беа фер, народот со разочарување и со кнедла во грлото ги прифаќаше. Не е едно, не се две, туку тоа полека станува непринципиелен начин на однесување, подвлече премиерот во своето обраќање на свечената академија „Од идеја до држава“ по повод Денот на македонската револуционерна борба - 23 Октомври.
Независниот кандидат Милосим Војнески се повлече од трката за градоначалник на Македонски Брод
Независниот кандидат за градоначалник за општина Македонски Брод, Милосим Војнески објави на Фејсбук дека се повлекува од изборната трка во вториот круг, притоа потенцирајќи дека време за обединување и ставање крај на поделбите.
@По бројните разговори со вас, мои сограѓани, одлучив да ја повлечам својата кандидатура. Ги разбирам сите оние кои, поради различни причини, ги поделија своите гласови дури и во рамките на семејствата, и не би сакал дополнително да ги продлабочувам тие теми. ВМРО-ДПМНЕ е мојата матична партија — партија на која и го посветив поголемиот дел од својот живот, уште од времето на осамостојувањето па се до денес#, напиша Војнески на Фејсбук.
Според него, најдобрата одлука во интерес на неговите сограѓани е да се повлече од оваа изборна трка.
„Свесен сум дека оваа моја одлука за многумина ќе биде изненадување, но верувајте – ова е најдоброто нешто што можев да го направам за граѓаните на нашата Општина во овој момент. Секогаш ќе бидам достапен за граѓаните и ќе се обидам да помогнам колку што можам. Вашата поддршка никогаш нема да биде заборавена“, пишува Војнески на Фејсбук.
Во првиот круг на локалните избори одржан на 19 октомври, Ристески освои 1.539 гласови, односно 44,49 отсто, а зад него беше независниот кандидат Милосим Војнески со 705 гласа или 20,38 насто. На третото место заврши кандидатот на СДСМ, Ивица Стојкоски, кој освои 702 гласа.
Пад на поддршката на НАТО во Црна Гора, покажува истражување
Поддршката на граѓаните за членството на Црна Гора во НАТО е намалена за речиси девет насто во споредба со март минатата година, додека бројот на противници е зголемен за над 11 насто во истиот период - ова се резултатите од анкетата на Центарот за демократија и човекови права (ЦЕДЕМ) во Црна Гора спроведена во септември.
За Атлантскиот сојуз на Црна Гора, ова е потврда дека проруските и антиНАТО елементи сè уште дејствуваат во институциите и политичките структури.
„Нивните активности се насочени кон ширење сомнеж, ослабување на довербата на граѓаните и релативизирање на стратешките цели на државата“, изјавија тие за Радио Слободна Европа.
Кога беше замолен од РСЕ да коментира за овие податоци, функционер на НАТО изјави дека Црна Гора се соочува со „постојани хибридни закани од руски и странски актери“, нагласувајќи дека Алијансата ја цени континуираната соработка со неа.
Кога беше запрашан конкретно за причините за падот на поддршката во најновата анкета, функционерот го упати РСЕ до црногорските власти.
Сепак, РСЕ не доби коментар од Министерството за одбрана.
Поранешниот началник на Генералштабот на Војската на Црна Гора, Драган Самарџиќ, смета дека падот на поддршката за членство е последица на сложена комбинација од глобални влијанија, внатрешна поларизација и комуникациски слабости на државните институции.
Црна Гора стана членка на Алијансата во јуни 2017 година, за време на владата на Демократската партија на социјалистите, која ја загуби власта во средината на 2020 година.
Некои од партиите што се на власт оттогаш, главно од проруските партии на Демократскиот фронт, се противници на НАТО.
Нивниот лидер Андрија Мандиќ е претседател на Собранието на Црна Гора.
Анкетата на ЦЕДЕМ, спроведена во септември, покажа дека членството на Црна Гора во НАТО е поддржано од 40,7 насто од испитаниците, што е помалку отколку во март 2024 година, кога таа поддршка изнесуваше 49,5 насто.
Процентот на противници сега е 42,1 насто, додека во март минатата година изнесуваше 30,7 проценти.
ЦЕДЕМ го истражува јавното мислење за членството од 2008 година.
Претходните истражувања покажаа дека испитаниците постојано го поддржуваа членството на Црна Гора во НАТО со мнозинство од средината на 2020 година до март 2024 година.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете