Вести
Триесет години од геноцидот во Сребреница
Во Меморијалниот центар Сребреница - Поточари денеска (11 јули) се одбележува 30-годишнината од геноцидот врз Бошњаците извршен од српските сили во јули 1995 година. На комеморацијата ќе бидат погребани посмртните останки на седум жртви од Сребреница, пронајдени на различни локации, меѓу кои и две 19-годишни момчиња, најмладите меѓу денешните погребани.
Претходно беше објавено дека се очекува повеќе од 150 000 луѓе да присуствуваат на одбележувањето на 30-годишнината од геноцидот.
Пристигнувањето во Поточари го најавија бројни делегации, а во Босна и Херцеговина пристигна висока делегација на американскиот Стејт департмент, предводена од вршителот на должноста помошник државен секретар на САД за Европа и Евроазија Брендон Ханрахан, војвотката од Единбург Софи Хелен Рис-Џонс, шефовите на дипломатиите на Шведска и Данска, како и потсекретарот на Обединетите Нации за политички и мировни прашања.
Досега, во Меморијалниот центар Сребреница-Поточари се погребани 6765 лица, додека на други локации, според желбите на семејствата на жртвите, се погребани околу 250 жртви на геноцидот.
Во јули 1995 година, силите на војската на Република Српска убија околу 8000 мажи и момчиња во и околу Сребреница, што беше окарактеризирано како геноцид пред меѓународните и домашните судови.
Меѓународниот суд на правдата во Хаг во 2007 година утврди дека во јули 1995 година, во Сребреница, која тогаш беше заштитена зона на ООН, војската на Република Српска изврши геноцид.
Истиот суд ја прогласи Србија за виновна за неспречување на геноцидот и дека ја прекршила обврската за казнување на сторителите на геноцидот.
Во мај минатата година, Генералното собрание на ОН усвои резолуција со која 11 јули се прогласува за Меѓународен ден на сеќавање на геноцидот во Сребреница. Пред разни судови, повеќе од 50 лица се осудени за геноцид и воени злосторства во Сребреница, на повеќе од 700 години затвор.
Меѓу другите, воениот претседател на Република Српска и командантот на војската на тој ентитет, Радован Караџиќ и Ратко Младиќ, беа осудени на доживотен затвор.
За време на војната во 1990-тите, во Босна и Херцеговина беа убиени повеќе од 100 000 луѓе, повеќе од 32 000 исчезнаа, а потрагата по останките на 7600 луѓе сè уште е во тек, вклучувајќи уште околу илјада жртви кои не беа пронајдени по геноцидот во Сребреница.
види ги сите денешни вести
Украина ја таргетира руската инфраструктура во нов бран напади со беспилотни летала
Експлозии и пожари беа пријавени во неколку руски региони по бранот украински напади со беспилотни летала, откако американскиот претседател Доналд Трамп изјави дека распоредува нуклеарни подморници „поблиску до Русија“ неколку дена пред рокот што ѝ го даде на Москва да склучи мировен договор со Киев.
Украинските напади со беспилотни летала врз руските региони во текот на ноќта, предизвикувајќи експлозии во постројки за преработка на нафта, јавува германската новинска агенција ДПА.
Властите во погодените региони Самара, Пенза и Рјазан ги потврдија нападите со беспилотни летала и рекоа дека остатоците од пресретнатите беспилотни летала погодиле индустриски објекти, иако официјално не се пријавени штети или повредени.
Видео објавено на социјалните медиуми наводно прикажува масовна експлозија во нафтен постројка во близина на градот Самара, лоцирана на реката Волга.
Поради заканата од беспилотни летала, властите во регионот Самара, исто така, привремено ги прекинаа летовите на локалниот аеродром.
Во Рјазан, очигледно беше погодена нафтена постројка. Гувернерот Павел Малков потврди напад, но одби да даде дополнителни детали, повикувајќи ја јавноста да не споделува слики што би можеле да му помогнат на непријателот.
Во регионот Пенза, се вели дека е погодена фабрика за која се вели дека произведува компоненти за системи за водење ракети. Нема потврда за нападот од страна на властите.
Во Москва, руското Министерство за одбрана во саботата наутро соопшти дека се соборени повеќе од 100 украински беспилотни летала. Во соопштението на министерството, како и претходно, не се споменуваат жртви или материјална штета во погодените региони.
Во текот на повеќе од тригодишната руска инвазија, украинските власти изјавија дека нивните напади со беспилотни летала имаат за цел да ја нарушат воената логистика на Русија длабоко зад линиите на фронтот - насочувајќи се кон складишта за гориво, залихи со муниција и транспортна инфраструктура.
Претседателот на Црна Гора побара разрешување на Вицепремиерот
Вицепремиерот Ник Ѓељошај упатил низа закани и несоодветни пораки до претседателот Јаков Милатовиќ, соопштија од Кабинетот на црногорскиот претседател, веднаш откако беше објавено дека шефот на државата го вратил Законот за данок на недвижен имот во Парламентот на повторно разгледување.
Вечерта на 1 август, канцеларијата на Милатовиќ го повика премиерот Милојко Спајиќ веднаш да го разреши Ѓељошај. Во соопштението од Кабинетот на претседателот, заканите се должат на долгогодишните правни спорови што околу извесно (нелегалното) пресметување на данок на недвижен имот на земјоделско земјиште.
„Клучната улога во овој процес“, тврди понатаму кабинетот на Милатовиќ, „ја играше сегашниот вицепремиер и тогашен претседател на Општина Тузи, Ник Ѓељошај, против кого компанијата „Плантажи“ поднесе кривична пријава до Специјалното државно обвинителство“.
Несогласувањата меѓу Општина Тузи и Плантажи траат со години. Со формирањето на Општина Тузи, добар дел од парцелите во Плантажи паднаа под територијата на таа локална самоуправа.
Ѓелјошај, пак, во изјава за медиуми посочи дека Милатовиќ се обидува да ги искористи обвинувањата за да ја одвлече темата тоа дека тој одбил да го потпише Законот за данок на недвижен имот.
Тој наведува дека Милатовиќ одбил да го потпише Законот „поради неговите кумски врски со Небојша Вуксановиќ“, поранешниот претседател на Управниот одбор на компанијата „13. јули - Плантажи“, со цел да добие лична корист за себе и за себе“.
Небојша Вуксановиќ е поранешен функционер на Социјалистичката народна партија, за кого, од Кабинетот на претседателот ги демантираат тврдењата за кумство и дека бил вработен како соработник во Кабинетот на претседателот на Црна Гора.
Како што беше најавено во петокот, Милатовиќ го врати Законот за данок на недвижен имот поради, како што тврди, кршење на Уставот, правна несигурност и можноста 22.000 земјоделци да ги изгубат даночните олеснувања.
Српскиот совет за безбедност заседава по приведувањето на осомничени за уривањето на настрешница во Нови Сад
Советот за национална безбедност на Србија на втори август ќе заседава откако 11 лица, меѓу кои и поранешен министер, беа уапсени еден ден претходно како осомничени во случајот со уривањето на настрешницата на реконструираната железничка станица во Нови Сад на 1 ноември 2024 година, кога загинаа 16 лица.
Седницата на Советот беше закажана на барање на српскиот претседател Александар Вучиќ.
„Поминавме низ бројни кризи, од поплави, миграциска криза, корона, украинска војна, многу работи што беа тешки, разни провокации што беа извршени против нас во Косово, напади во Сребреница, до сè друго. Но, Србија не била во толку тешка ситуација од 2008 година како што е сега,“ изјави Вучиќ на први август.
Српското обвинителство за организиран криминал (ТОК) првично објави на 1-ви август дека шестмина осомничени се уапсени под сомнение за сторени кривични дела поврзани со корупција во врска со проектот за модернизација на железницата од Нови Сад до границата со Унгарија, вклучувајќи го и поранешниот министер на српската влада Томислав Момировиќ.
Потоа, во попладневните часови на 1 август, беше објавено дека се уапсени уште пет лица. Обвинителството соопшти дека меѓу уапсените се Ненад Игњатовиќ, одговорното лице и сопственик на компанијата „Деко тим“ д.о.о. од Бешка, Слободанка Катаниќ, која беше инвестициски менаџер на компанијата „Инфраструктура железниче Србија“ а.д. Белград и менаџер на Проектот за модернизација и реконструкција на унгарско-српската железничка врска Белград - Будимпешта, Александар Цвјетковиќ, директор и одговорно лице на Младинската задруга „Менаџер“, како и Драган Поповиќ и Зоран Мијајловиќ, одговорни лица во неколку деловни субјекти.
Како дел од тој проект, беше спроведена тригодишна реконструкција на Железничката станица во Нови Сад.
ТОК наведува дека уапсените осомничени се осомничени дека го оштетиле буџетот за 115 милиони долари преку коруптивни дејствија.
Во исто време, се сомнева дека конзорциумот на кинески компании CRIC&CCCC (China Railway International Co. Ltd и China Communications Construction Company Ltd) кој ја гради брзата железница, „стекнал материјална корист“ во вредност од најмалку 18,7 милиони долари.
Претставници на властите во Србија склучија договор со нив и овој кинески конзорциум врз основа на меѓувладиниот договор меѓу Србија и Кина, без да распишат тендер.
Несреќата на Железничката станица во Нови Сад, во која загинаа 16 лица, предизвика бран масовни антивладини протести низ цела Србија.
Стотици илјади граѓани излегоа на улиците во изминатите осум месеци со клучно барање - да се утврди кривична и политичка одговорност за несреќата. Фокусот на протестите се обвинувањата дека корупцијата довела до уривање на кровот.
Индонезиски вулкан исфрли пепел во висина од 18км
Планината Левотоби Лаки Лаки, еден од најактивните вулкани во Индонезија, еруптираше втор ден по ред, исфрлајќи пепел во висина од 18 километри. Нема пријавено жртви.
Ерупцијата е регистрирана во индонезиската покраина Источна Нуса Тенгара и произведе густ облак од сиво-црна пепел. Пепелта се движеше кон југозапад, запад и северозапад, објави Центарот за вулканологија и намалување на геолошките опасности.
Ова е втора ерупција во послените 24 часа. Претходната ерупција создаде обласк од пепел во висина од 10 километри. Индонезиската геолошка агенција регистрираше лавина од облаци од жежок гас измешани со камења и лава што патуваа до 5 километри по падините на планината. Набљудувањата со дрон покажаа длабоко движење на магмата, предизвикувајќи потреси што беа регистрирани на сеизмичките монитори.
Вулкански материјал, вклучувајќи топол чакал со големина на палец, беше исфрлен до 8 километри од кратерот, покривајќи ги околните села и градови со густ вулкански остаток, соопшти агенцијата. Ги замоли жителите да бидат внимателни во врска со обилни врнежи од дожд што би можеле да предизвикаат лавински текови во реките што потекнуваат од вулканот.
Ерупцијата во саботата беше една од најголемите во Индонезија од 2010 година, кога планината Мерапи, најнестабилниот вулкан во земјата, еруптираше на густо населениот остров Јава. Таа ерупција уби повеќе од 350 луѓе и принуди стотици илјади да се евакуираат.
Исто така, се случи помалку од еден месец откако големата ерупција на 7 јули предизвика одложување или откажување на десетици летови на аеродромот Нгура Раи на Бали, а патиштата и оризовите полиња ги покри со густа, сива кал и камења.
Левотоби Лаки Лаки, вулкан од 1.584 метри на оддалечениот остров Флорес, е на највисоко ниво на тревога откако еруптираше на 18 јуни, а зоната на исклучување е двојно зголемена на радиус од 7 километри (4,3 милји) бидејќи ерупциите стануваа почести.
Индонезиската влада тогаш трајно пресели илјадници жители по серијата ерупции во кои загинаа девет лица и беа уништени илјадници домови во ноември.
Индонезија е архипелаг со повеќе од 280 милиони луѓе со честа сеизмичка активност. Има 120 активни вулкани и се наоѓа долж „Огнениот прстен“, низа сеизмички раседни линии во облик на потковица што го опкружуваат Тихоокеанскиот басен.
Најмалку 30 загинати при последниот руски напад врз Киев
Американскиот претседател Доналд Трамп го искоментира како „одвратен“ смртсносниот руски напад врз Киев при кој загинаа најмалку 31 лице од кои 5 деца. Тој најави нови санкции врз Москва.
Украинскиот претседател Володимир Зеленски во објава на социјалните мрежи на 1 август изјави дека спасувачките операции по „одвратниот напад“ сега се завршени, со 159 повредени други. Меѓу загинатите, додаде тој, имало и двегодишно дете.
„Уште еднаш, овој подмолен напад од страна на Русија ја покажува потребата од зголемен притисок врз Москва и дополнителни санкции. Без разлика колку Кремљ ја негира нивната ефикасност, санкциите функционираат, и тие мора да се зајакнат“, напиша Зеленски.
Претходно во Белата куќа, Трамп рече дека САД планираат да воведат нови санкции врз Москва, без да биде конкретен и додаде „не знам дали санкциите го мачат“, мислејќи на рускиот претседател Владимир Путин.
Западните земји воведоа долга низа финансиски мерки против Русија, предизвикувајќи кратер на економијата додека се обидуваат да го одбијат финансирањето потребно за финансирање на војната на Кремљ.
„Русија, мислам дека е одвратно она што го прават“, им рече Трамп на новинарите.
Американскиот претседател рече дека неговиот специјален претставник, Стив Виткоф, ќе отпатува за Москва по патувањето во Израел, каде што разговара за ситуацијата во Газа со израелски претставници. Тој не даде распоред за посетата на Виткоф во Москва.
„Тој оди во Русија, верувале или не“, им рече Трамп на новинарите.
Коментарите доаѓаат неколку часа откако Зеленски повика на „промена на режимот“ во Кремљ, велејќи дека тоа е единствениот начин да се спречи Русија да се обиде да го „дестабилизира“ регионот во иднина.
Зборувајќи од далечина на настан по повод 50 години од потпишувањето на Завршниот акт од Хелсинки од времето на Студената војна, Зеленски на 31 јули рече дека верува оти сè уште е можно западните сојузници да ја „притиснат“ Русија да ја запре војната против Украина.
„Но, ако светот не се стреми да го промени режимот во Русија, тоа значи дека дури и по завршувањето на војната, Москва сè уште ќе се обиде да ги дестабилизира соседните земји“, рече Зеленски.
Денес, јасно знаеме што е потребно за да се врати мирот во Европа, да се принуди Русија на мир, да се стави крај на оваа војна“, рече тој подоцна за време на неговото вечерно видео обраќање.
„Ќе има нови санкции против Русија и нови силни чекори во поддршка на Украина. Им се заблагодарувам на сите низ целиот свет кои помагаат“, додаде тој.
Во меѓувреме, во Обединетите нации, високиот американски дипломат Џон Кели му рече на Советот за безбедност на 31 јули дека Трамп е непоколеблив во врска со објавениот рок на 8 август за постигнување договор за прекин на огнот во Украина.
„И Русија и Украина мора да преговараат за прекин на огнот и траен мир. Време е да се постигне договор. Претседателот Трамп јасно стави до знаење дека ова мора да се направи до 8 август“, рече тој.
Советот за безбедност на ОН треба да разговара за ситуацијата во Украина подоцна на 1 август.
Одделно, американскиот државен секретар Марко Рубио изјави дека, по шестмесечна дипломатија, Трамп наскоро ќе биде принуден да одлучи како активно да ги продолжи своите напори за прекин на огнот ако едната страна одбие да прифати примирје.
Рубио рече дека американските и руските претставници воделе приватни преговори за војната на Кремљ во Украина, но дека Вашингтон „нема напредок“ во разговорите.
Трамп, кој изјави дека е „многу разочаран“ од Путин затоа што одби да ја заврши војната, на 29 јули објави дека ќе го скрати претходно објавениот 50-дневен рок за рускиот лидер да постигне договор за прекин на огнот на „10-12 дена“.
Трамп изјави дека САД ќе воведат нови тарифи за Русија доколку таа одбие да прифати прекин на огнот. Зеленски изјави дека е подготвен да прифати такво примирје и предложи директна средба со Путин - што Кремљ го отфрли.
Путин не коментираше јавно за новиот рок, но на 1 август рече дека се надева оти мировните преговори би можеле да продолжат и да постигнат напредок.
Сепак, тој повторно покажа малку простор за компромис, повторувајќи дека целите на Москва остануваат исти.
Иако Путин не ги наведе целите, Русија постави неколку услови за мир во бројни прилики за кои Киев вели дека се неприфатливи.
Овие услови вклучуваат отстапување од страна на Украина на пет региони што Москва ги тврди како свои, вклучувајќи ги и деловите што нејзините сили не ги окупираат, трајна неутралност за Украина и строги ограничувања на големината на нејзината војска.
Додека напредокот кон прекин на огнот се чини дека е застојан, насилството и убиствата продолжија меѓу цивилното население во Украина.
По нападите врз Киев од 30 и 31 јули, властите на 1 август соопштија дека најмалку 11 лица се повредени во масовниот руски напад со беспилотни летала врз источноукраинскиот град Харков. Официјалните лица изјавија дека беспилотните летала погодиле област во близина на станбена зграда.
Андриј Јермак, началник на кабинетот на Зеленски, на 1 август изјави дека за време на разговорите со британски, француски, германски и италијански претставници, Киев добил „позитивни сигнали“ за зголемување на притисокот врз Москва од страна на Белата куќа.
„Партнерите потврдија присуство на позитивни сигнали од Белата куќа во врска со решителна акција против Руската Федерација, особено во врска со санкциите врз руската нафта и секундарните давачки по истекот на рокот од 10 дена поставен од претседателот Доналд Трамп“, напиша Јермак на социјалната платформа Телеграм.
Зеленски на 1 август разговараше по телефон со британскиот премиер Кир Стармер, според британската влада. Двајцата се согласија дека „беше јасно дека Русија е единствената пречка за мир“, се вели во официјалниот резиме од разговорот.
Каја Калас, највисокиот дипломат на ЕУ, ги опиша руските напади на 1 август како „изопачени“.
„Повеќе оружје за Украина и построги санкции кон Русија се најбрзиот начин да се стави крај на војната. Брзото доставување повеќе воздушна одбрана во Украина е наш приоритет“, напиша таа во објава на социјалните мрежи, во која беше објавена и слика од знамето на блокот на половина копје.
Трамп распореди нуклеарни подморници во близина на Русија по заканите на Медведев
Американскиот претседател, Доналд Трамп, на први август изјави дека наредил распоредување на две американски нуклеарни подморници како одговор на, она што го нарече „многу провокативни изјави“ од поранешниот руски претседател Дмитриј Медведев.
На социјалната мрежа Truth Social, Трамп напиша дека подморниците се испраќаат во „соодветни региони“ во случај изјавите на Медведев да бидат повеќе од само празни закани.
„Зборовите имаат тежина и често можат да доведат до несакани последици. Се надевам дека ова не е еден од тие случаи“, додаде Трамп.
Одлуката доаѓа во време кога односите меѓу администрацијата на Трамп и Москва се особено чувствителни.
Трамп објави дека неговиот специјален пратеник, Стив Виткоф, ќе отпатува во Русија за да се обиде да го убеди Кремљ да се согласи на прекин на огнот во војната во Украина.
Трамп, исто така, се закани со нови економски санкции доколку нема напредок. Рокот што претходно го даде, од 50 дена за постигнување договор, сега е намален на 10 дена и истекува следната недела.
Порано оваа недела, Дмитриј Медведев, кој моментално е заменик-претседател на Советот за безбедност на Русија, ги обвини САД дека играат „игра на ултиматум“ откако Трамп објави дека рокот од 50 дена што ѝ го даде на Русија за прекин на војната во Украина е намален на 10 дена.
На својата страница на социјалната платформа Х, на 28 јули, Медведев напиша дека „секој нов ултиматум е закана и чекор кон војна“.
Тој, исто така, го повика Трамп да не „оди по патот“ на поранешниот американски претседател Џо Бајден, кого Москва постојано го обвинува за ескалација на тензиите со Русија.
Откако Трамп му рече на 31 јули да „внимава што зборува“, Медведев отиде чекор понатаму и го потсети американскиот претседател на рускиот команден систем „Мртва рака“, кој е дизајниран автоматски да лансира нуклеарни ракети во случај руското раководство да биде елиминирано.
„Ако некои зборови на поранешниот руски претседател предизвикаат таква нервозна реакција од моќниот претседател на САД, тогаш Русија прави сè како што треба“, додаде Медведев.
Од почетокот на руската инвазија на Украина во 2022 година, Дмитриј Медведев стана еден од најгласните противници на Западот во Москва.
Некои критичари на Кремљ го сметаат за неодговорен екстремист, додека други тврдат дека неговите изјави ги одразуваат ставовите на многу високи руски функционери.
Одговарајќи на неговите провокации, главниот советник на украинскиот претседател Володимир Зеленски, Андриј Јермак, изјави за „Њујорк пост“ претходно оваа недела дека Медведев бил „многу глупав“ што дал такви изјави.
„Не знам каква е неговата психолошка состојба. Можеби бил пијан“, додаде Јермак.
Државниот секретар на САД, Марко Рубио, рече дека не го смета Медведев за клучен носител на одлуки во Русија, но нагласи дека неговите изјави не можат да се игнорираат.
„Јасно е дека станува збор за некој што претходно имал висока функција и сè уште има улога во владата, а неговите зборови имаат влијание на провокации“, изјави Рубио за „Фокс радио“ на 31 јули.
Ова не е прв пат Трамп и Медведев да се судрат.
Поранешниот руски лидер беше гласен критичар на Трамп по неодамнешните американски напади врз Иран. Но, ова се чини дека е прв пат нивната размена на зборови да доведе до конкретна акција.
На 1 август, Трамп дополнително ги заостри нападите врз руското раководство, истакнувајќи дека за еден месец 20 илјади руски војници загинале во како што ја нарече, бесмислена војна со Украина
„Русија изгуби 112.500 војници од почетокот на годината. Тоа е многу непотребна СМРТ! Украина, сепак, исто така страдаше лошо. Од 1 јануари 2025 година, тие изгубија приближно 8.000 војници, а тој број не ги вклучува исчезнатите“, напиша тој на платформата Truth Social додавајќи дека двете страни претрпеле цивилни жртви.
Ниту една од завоените страни не објавува бројки за воени жртви.
Шестмина уапсени за уривањето на настрешницата во Нови Сад
Поранешниот министер на српската влада, Томислав Момировиќ и уште пет лица се уапсени под сомнение за сторени кривични дела поврзани со корупција во врска со проектот за модернизација на железницата од Нови Сад до унгарската граница, објави Обвинителството за организиран криминал.
Проектот вклучуваше тригодишна реконструкција на Железничката станица во Нови Сад.
Обвинителството наведува дека уапсените се осомничени дека го оштетиле буџетот за 115 милиони долари преку коруптивни дејствија.
Во исто време, се сомнева дека конзорциумот на кинески компании CRIC&CCCC (China Railway International Co. Ltd и China Communications Construction Company Ltd) кој ја гради брзата железница „добил материјална корист“ во вредност од најмалку 18,7 милиони долари.
Претставници на српските власти склучија договор со овој кинески конзорциум врз основа на меѓувладин договор меѓу Србија и Кина, без да распишат тендер.
Четири месеци по реконструкцијата и свеченото отворање на 1 ноември 2024 година, 16 лица го загубија животот, а едно лице беше тешко повредено кога се урна крошната на зградата на станицата.
Момировиќ беше на чело на Министерството за градежништво, транспорт и инфраструктура во времето кога се извршуваа работите за реконструкција на станицата.
Во постапката беше вклучен и Горан Весиќ, кој беше министер за градежништво, транспорт и инфраструктура од октомври 2022 до ноември 2024 година, и кој моментално е на болничко лекување.
Уапсена е соработничката на Весиќ во Министерството за градежништво, Анита Димоски, како и поранешниот директор на „Инфраструктура Железниче Србија“ Небојша Шурлан.
Тие се обвинети и за злоупотреба на службената должност.
Обвинителството, исто така, објави дека „во тек се претреси и притворања на уште пет лица“.
Во февруари беше објавено дека Јавното обвинителство за организиран криминал во Белград спроведува предистражна постапка во врска со финансирањето на проектот за реновирање на Железничката станица.
Никола Тривиќ, одговорно лице во компанијата „Стартинг дуо“ со седиште во Белград, исто така беше уапсен, а е осомничен и за злоупотреба на службена должност.
Компанијата „Стартинг дуо“ е наведена во документацијата на веб-страницата на српската влада - објавена по барање на дел од јавноста по несреќата на железничката станица во Нови Сад - како еден од подизведувачите ангажирани во изградбата на брза железница од Нови Сад до унгарската граница.
„Стартинг дуо“ е основана во 2008 година и, според нејзините најнови финансиски извештаи, има повеќе од 180 вработени.
Како член на различни групи понудувачи, компанијата била ангажирана преку тендери за државни работни места во Србија, вредни повеќе од 54 милиони евра, според податоците од порталот за јавни набавки анализирани од РСЕ/РЛ во декември 2024 година.
Меѓу уапсените се Синиша Јокиќ, кој беше директор на Институтот за заштита на културни споменици на градот Нови Сад од јануари до јули 2023 година, и Вељко Новаковиќ, службеник за јавни набавки на овој институт.
Како што соопшти Обвинителството, апсењата се резултат на досегашната работа на Работната група за истражување на финансиските текови поврзани со проектот за модернизација на железницата од Нови Сад до границата со Унгарија.
Членовите на работната група се полицајци од Одделот за сузбивање на финансиски организиран криминал и Одделот за спречување на перење пари, Одделот за борба против корупцијата, инспектори на даночната полиција и членови на Одделот за финансиски истраги.
Потоа, вработени во Управата за спречување на перење пари и Агенцијата за деловни регистри, како и тимот на Јавното обвинителство за организиран криминал составен од четири јавни обвинители, тројца финансиски експерти за форензика и двајца обвинителски соработници.
Обвинителен акт против шестмина за фалсификување на 114 .150 лажни евра
По спроведена истражна постапка, Основното јавно обвинителство за гонење на организиран криминал и корупција, денеска поднесе обвинителен акт против шест лица.
За нив постои основано сомнение дека како злосторничка група, организирана од првоосомничениот, сториле кривични дела против јавните финансии, платниот промет и стопанството. На пет лица им се става на товар кривичното дело „фалсификување пари“, додека првообвинетиот и уште едно лице се обвинети и за кривично дело - „правење, набавување или отуѓување средства за фалсификување“, соопштија попладнево од Јавното обвинителство на Република Северна Македонија.
Од крајот на 2023 година до февруари 2025 година, првообвинетиот на територија на македонска и српска територија создал група на која припадници станале останатите обвинети - македонски државјани и шест српски државјани за кои постапката се води во Република Србија.
„Првообвинетиот неовластено набавил и држел опрема и материјали за правење на лажни банкноти - евра во апоени од 20, 50, 100 и 200 евра, кои припадниците на групата ги дистрибуирале до заинтересираните купувачи во Република Србија по цена од 25-30 отсто од номиналната вредност на вистинските банкноти. Шестообвинетиот неовластено изработувал машини и делови за правење лажни пари и истите ги одржувал. Од јуни 2024 година до јануари 2025 година, 114 .150 лажни евра, групата ги продала за 42.400 евра“, се појаснува во соопштението.
Со обвинителниот акт, Обвинителството бара и продолжување на мерката притвор.
Мицкоски очекува царините од САД да паднат под 15 насто
Премиерот Христијан Мицкоски изјави дека очекува американските царини за македонските производи да паднат под 15 насто, истакнувајќи дека преговорите со САД ќе продолжат во следниот период после летните одмори.
„Од она што го видовте како соопштение од страна на Кабинетот на претседателот на САД, Доналд Трамп, ова е прва фаза, ова не е договор, бидејќи тој кажа дека до 1 август ќе ги објави новите царински стапки, не се ни царини, ова се трговски маржи. Преговорите продолжуваат. Во моментот се наоѓаме на една условно кажано пауза. Веднаш по годишните одмори коишто ќе ги користи и администрацијата и од Кабинетот на претседателот Трамп и канцеларијата на трговскиот претставник на САД, но и нашите луѓе во Министерството и институциите, очекуваме во втората половина на август да продолжиме со преговорите“, рече Мицкоски.
Мицкоски очекува тарифите на САД да одат уште подолу, изразувајќи благодарност кон САД што ја корегираа тарифата.
„Ние продолжуваме понатаму да преговараме и оптимист сум дека ќе одиме уште подолу“, рече Мицкоски.
Со новата извршна наредба што синоќа ја потпиша американскиот претседател Доналд Трамп за воведување царини за речиси сите земји кои досега немаат трговски договор со САД, царинската стапка за Северна Македонија од претходните 33 е намалена на 15 проценти.
Царина од 15 отсто САД ќе имаат и со Европската Унија, со која склучија трговски договор на 27 јули. Од земјите во регионот, со царинска стапка од 15 насто ќе бидат и Хрватска и Словенија, производите од Србија ќе се царинат со 35, од Босна и Херцеговина со 30 насто, а најниска царина ќе има Црна Гора 10 отсто.
Трамп во април годинава, првично објави царинска стапка за македонските производи од 33 отсто. Со новата извршна наредба на американскиот претседаел, се воведуваат нови царини помеѓу 10 и 50 проценти за речиси сите трговски партнери на САД. Новите американски царини, ќе стапат во сила на 7 август, а не на 1 август, со цел да се обезбеди повеќе време за нивно спроведување спроведување на новите царини.
Милорад Додик правосилно осуден за непочитување на одлуките на високиот претставник
Милорад Додик, претседателот на ентитетот Република Српска (РС) во Босна и Херцеговина, денеска (1 август) правосилно е осуден за непочитување на одлуките на високиот претставник, дознава Радио Слободна Европа (РСЕ).
Пресудата ја донесе тричлениот совет составен од Амела Хускиќ, Весна Јесенковиќ и Хилмо Вучиниќ, и со неа советот ја потврди првостепената пресуда од 26 февруари, со која Додик беше осуден на една година затвор и шестгодишна забрана за вршење политичка функција.
И адвокатскиот тим на Додик и Обвинителството поднесоа жалби на првостепената пресуда што беше донесена во февруари.
Обвинителството бараше зголемување на затворската казна и забраната за вршење политичка функција, додека одбраната побара пресудата да се поништи.
Додик беше прогласен за виновен за потпишување на указ за прогласување на закони што високиот претставник во Босна и Херцеговина, Кристијан Шмит, претходно ги поништи.
Со тие закони, законодавните тела во Република Српска се обидоа да го спречат спроведувањето на одлуките на Уставниот суд на БиХ и високиот претставник на територијата на овој ентитет во БиХ.
Вториот обвинет во судскиот процес, Милош Лукиќ, вршител на должноста директор на Службениот весник на РС, кој ги објави спорните закони, со првостепената пресуда беше ослободен.
Кратко по пресудата во февруари, Народното собрание на РС усвои сет закони со кои се укинува надлежноста на државните судски и полициски институции на БиХ на територијата на Република Српска. Потоа, кон средината на март судот на БиХ издаде централна потерница против Додик, под сомнение за напад врз уставниот поредок.
За истите сомневања беа издадени потерници и за Радован Вишковиќ и Ненад Стевандиќ – премиерот и претседателот на парламентот на Република Српска.
Иако централната потерница значи дека сите полициски агенции во земјата треба да ги уапсат и да ги предадат лицата во надлежност на државните судски органи, тоа не се случи.
На почетокот на јули, Додик доброволно се појави пред Обвинителството на БиХ, во придружба на неговиот адвокат Горан Бубиќ, по што неговиот притвор беше прекинат, а му беше наредено периодично да се пријавува кај државен орган.
Неколку дена подоцна, и Вишковиќ и Стевандиќ доброволно се појавија пред судот, по што и нивниот притвор беше прекинат.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете