Вести
По 40-ти пат неуспешен обид за конституирање на Собранието на Косово
40-ти пат по ред, на 1 јули, членовите на Косовското собрание не успеаја да го формираат парламентарниот состав што произлезе од изборите на 9 февруари.
Ова е трет пат пратениците да не успеат да постигнат напредок во формирањето на Собранието откако Уставниот суд на Косово донесе одлука на 26 јуни со која се бара од нив да го формираат Собранието во рок од 30 дена - рок кој истекува на 26 јули.
Демократската партија на Косово (ДПК), Демократската лига на Косово (ЛДК), Алијансата за иднината на Косово (АИК) и Социјалдемократската иницијатива, како и Српската листа, одбиваат да номинираат членови за комисијата што ќе го надгледува тајното гласање за новиот претседател од 1 мај.
Партиите тврдат дека промената од отворено на тајно гласање е неуставна и тврдат дека ова е наведено и во одлуката на Уставниот суд. Движењето „Самоопределување“ инсистира дека тајните гласања се дозволени.
По одлуката на Уставниот суд, лидерот на Самоопределување, Албин Курти, свика состанок на лидерите на политичките партии. Но, дури и по два часа состаноци, тие не успеаја да постигнат договор за излез од ќорсокакот.
Курти рече дека понудил компромиси, но партиите што беа во опозиција во текот на претходниот мандат го нарекоа состанокот што тој го нарече „фарса“, додавајќи дека лидерот на победничката партија инсистира на претходните позиции.
За да понуди можно решение, косовската претседателка Вјоса Османи на 30 јуни изјави дека ќе ги покани лидерите на политичките партии на консултации во наредните денови по прашањето за конституирање на Собранието. Таа ги повика пратениците да ја почитуваат одлуката на Уставниот суд.
„Доколку се појави потреба, претседателот останува подготвен да се обрати до Уставниот суд за дополнителни појаснувања“, рече советникот за медиуми на претседателот, Беким Купина.
Самоопределување, како победничка партија, има ексклузивно право да номинира кандидат за претседател на Собранието.
Досега, тие ја номинираа Албулена Хаџиу за позицијата - опишана од ПДК и АБК како контроверзна личност.
По одлуката на Уставниот суд, Хаџиу изјави дека ќе ја повлече својата кандидатура доколку не ги добие потребните 61 глас на тајно гласање.
За Собранието да се смета за конституирано, мора да се изберат претседател и пет потпретседатели.
Дури по тоа започнува рокот за формирање нова косовска влада.
види ги сите денешни вести
Тројца мртви, вклучувајќи го и напаѓачот, во пукотница во католичко училиште во Минеаполис
Во пукотница во католичко училиште во американскиот град Минеаполис, Минесота, загинаа три лица, вклучувајќи го и вооружениот напаѓач, а уште 20 се повредени, потврди полицијата.
Потврдена е смртта на две деца, на возраст од 8 и 10 години.
Според локалната полиција, вооружениот напаѓач бил малолетник, а мотивот за нападот сè уште не е познат. Полицијата првично соопшти дека пет лица се мртви, но подоцна го ревидираше бројот на жртви. Истрагата е сè уште во тек, а на жителите им се препорачува да ја избегнуваат училишната област.
Училиштето има околу 390 ученици, од градинка до средно училиште и се наоѓа на кампус од 62 хектари. Бројни служби за итни случаи, вклучувајќи полиција, пожарникари и медицински екипи, беа на местото на настанот.
Гувернерот на Минесота, Тони Еверс, изрази сочувство и благодарност до службите.
„Се молиме за децата, наставниците и целата училишна заедница додека чекаме повеќе информации“, рече Еверс.
Пукањето е едно од речиси 490 масовни пукања што се случија во Соединетите Американски Држави оваа година, според податоците на Архивата за насилство со оружје.
Нов протест пред Филозофскиот факултет во Нови Сад, полиција пред зградата
Нов протестен собир е организиран пред Филозофскиот факултет во Нови Сад, еден ден откако деканот на образовната институција, Миливој Алановиќ, ја прекина студентската блокада што траеше со месеци.
Пред влезот во зградата, како што јавува репортер на Радио Слободна Европа, има и полиција во опрема за нереди, додека присутните извикуваат „Администрација надвор“.
„Тука сме додека не нè пуштат во зградата, а ќе мора да нè пуштат“, рече еден од студентите преку мегафон.
Протестите пред Филозофскиот факултет се случуваат откако студентите на 26 август објавија дека деканот Миливоје Алановиќ „влегол на факултетот со неколку професори и ја сменил бравата“ тоа утро и им се заканил на студентите со дисциплински мерки.
Поради неговите постапки, студенти, професори и граѓани се собраа пред факултетот во текот на целиот ден на 26 август, а во текот на вечерта се случи инцидент кога, на повик на деканот, полицијата пристигна на факултетот.
По тој повод, насобраните се обидоа да ја спречат полицијата да влезе во зградата на факултетот.
Министерството за внатрешни работи на Србија објави дека едно лице е уапсено под сомнение за напад врз полицијата и дека се преземаат мерки за пронаоѓање на другите кои, како што е наведено, „учествувале во нападот врз полицајците“.
Академската заедница реагираше и на најновите настани на Филозофскиот факултет во Нови Сад.
Академскиот пленум на тој факултет го повика деканот Алановиќ да поднесе оставка поради „узурпирање“ на факултетот.
Исто така, околу 60 наставници и соработници на Филозофскиот факултет во Нови Сад потпишаа петиција истиот ден со која се осудува упадот на деканот во факултетот и исклучувањето на студентите кои ја блокираат институцијата.
По несреќата во Нови Сад лани во октомври, кога се урна кровот на реконструираната железничка станица и загинаа 16 лица, студентите низ цела Србија ги блокираа факултетите.
Оттогаш тие бараат кривична и политичка одговорност за несреќата.
Филозофскиот факултет во Нови Сад беше првиот во градот што беше „окупиран“ од студенти во бран блокади што подоцна следеа и на други факултети.
Граѓаните да пријават неправилности во кардиолошките интервенции
Граѓаните да пријават евентуални неправилности поврзани со кардиолошките и кардиоваскуларните интервенции, повикаа министерот за здравство Азир Алиу и директорот на Фондот за здравствено осигурување, Сашо Клековски.
Апелот до граѓаните е откако кардиохирургот Сашко Кедев изјави дека на приватни клиники пациенти биле непотребно оперирани за профит.
„Секој еден граѓанин кој мисли дека му е направено и наплатено нешто што не требало да биде направено и наплатено, зборувам за кардиологија и кардиохирургија, да поднесе претставка. Дали тука, дали во Министерство за здравство, бидејќи многу би ја олеснило работата на комисијата ако имаме одредени претставки“, рече Клековски.
Министерството за здравство соопшти дека пријавите можат да се поднесат преку посебна алатка на веб-страницата на министерството при што пријавите се доверливи.
Клековски на прес-конференција кажа дека интерната комисија формирана да ги испита наводите на Кедев, располага со потребната документација.
Супервизија ќе прават тројца странски доктори за јавноста дополнително да се увери дека постапката ќе биде објективна, рече Клековски.
Сè уште се дискутира методологијата по која ќе работи комисијата - дали да биде по доставени случаи или „слепа“ контрола на избран пример.
Вкупниот буџет во 2025 година за петте специјализирани болници (Клиника за кардиологија, за кардиохирургија, СБ Охрид, Аџибадем Систина и Жан Митрев) изнесува над 2.4 милијарди или околу 40 милиони евра, а вклучувајќи ги другите надминува 45 милиони евра. Од тоа околу 26 милиони евра се во јавно здравство, а 19 милиони во приватно здравство.
Буџетот за 2025 година е поголем за околу 400 милиони денари од тој во 2022 година.
Во 2024 година биле извршени вкупно 9.404 интервенции од кои 6.876 во јавно здравство и 2.528 во приватно здравство. Во 2024 година биле извршени 418 интервенции помалку од 2023 година (тогаш имало 9.822). Ова се податоци само за услуги платени од Фондот, без приватно платени услуги.
Иако Кедев не посочи конкретна болница, „Аџибадем Систина“ му се закани со тужба и побара да каже на кого мисли, а тој врати дека „тужбата ќе биде можност конечно да се види што навистина се случува во македонското приватно здравство“.
Изборната комисија на БиХ ќе одлучува за предвремени избори за претседател на Република Српска
Централната изборна комисија (ЦИК) на Босна и Херцеговина(БиХ) на 28 август закажа седница на која ќе биде донесена одлука за распишување предвремени избори за претседател на Република Српска (РС).
Оваа позиција стана празна откако Централната изборна комисија му го одзеде мандатот на Милорад Додик на 18 август, врз основа на конечна пресуда на Судот на Босна и Херцеговина, со која го осуди на една година затвор и шестгодишна забрана за вршење јавна функција поради неспроведување на одлуките на високиот претставник на меѓународната заедница во Босна и Херцеговина, Кристијан Шмит.
Додик одбива да се повлече од функцијата.
Народното собрание на Република Српска на 22 август донесе неуставна одлука за одржување референдум на кој граѓаните на тој ентитет треба да го искажат своето мислење за пресудата на Судот на БиХ против Додик и одлуката на ЦИК со која му беше одземен мандатот како претседател на Република Срска.
Референдумот ќе се одржи, како што е усвоено, на 25 октомври оваа година.
Одлуката за референдумот не е во согласност со Уставот на Босна и Херцеговина, кој не предвидува можност субјектите самостојно да распишуваат референдуми за одлуки на државните институции.
Членовите на ЦИК ќе разговараат за процедурите за одржување предвремени избори за претседател на Република Српска и ќе донесат заклучок во врска со распределбата на пари од буџетот за оваа година за одржување на овие избори.
Босна и Херцеговина сè уште не усвоила буџет.
На 19 август, Претседателството на БиХ поднесе предлог-буџет во кој се предвидени пари за одржување предвремени избори во РС.
За да стапи на сила, тој мора да биде усвоен во двата дома на Парламентот на БиХ. Спротивставување на овој буџет веќе најавија претставници на властите на РС, предводени од Алијансата на независни социјалдемократи на Додик.
И сите претходни предлози за буџетот во парламентот беа усвоени на ист начин оваа година.
Папата го повикува Израел да ја запре војната и „колективното казнување“ на Палестинците во Газа
Папата Лав XIV побара Израел да го запре „колективното казнување“ и присилното раселување на Палестинците во Газа, додека апелираше за итно и трајно прекинување на огнот на опколената територија, во услови на израелски подготовки за нова воена офанзива.
Папата двапати беше прекинат од аплауз додека гласно го читаше својот последен апел за крај на 22 месечната војна за време на неговата неделна општа аудиенција на која присуствуваа илјадници луѓе во ватиканскиот аудиториум.
Првиот американски папа во историјата, исто така, повика на ослободување на заложниците земени од Хамас, кого САД и ЕУ го означија како терористичка организација, во јужен Израел - од кои 50 се уште се во Газа - и двете страни и меѓународните сили да ја прекинат војната „која предизвика толку многу терор, уништување и смрт“, објави агенцијата АП.
„Барам да се постигне трајно прекинување на огнот, безбедно да се обезбеди хуманитарна помош и целосно да се почитува хуманитарното право“, рече Папата.
Тој рече дека меѓународното право наметнува обврска за заштита на цивилите и „забранува колективно казнување, неселективна употреба на сила и присилно раселување на населението“.
Палестинците во Газа се подготвуваат за проширена офанзива што Израел ја вети во некои од најнаселените области на територијата, вклучувајќи го и градот Газа, каде е документиран и прогласен глад.
Израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху изјави дека Израел ќе почне офанзива во градот Газа, а воедно ќе бара и прекин на огнот, иако Израел сè уште не испратил преговарачки тим за да го разгледа предлогот што е на маса. Тој рече дека офанзивата е најдобриот начин да се ослаби Хамас и да се вратат заложниците, но семејствата на заложниците и нивните поддржувачи се спротивставија на тоа, велејќи дека тоа дополнително ќе ги загрози.
Хамас зеде 251 заложник на 7 октомври 2023 година, во напад во кој загинаа околу 1.200 луѓе и ја предизвика војната. Повеќето од заложниците беа ослободени според претходните прекини на огнот или други договори. Од 50 што се уште се во Газа, израелските власти веруваат дека околу 20 се уште се живи.
Нетанјаху изјави дека населението на Газа треба да се пресели во други земји преку она што неговата влада го опиша како доброволна емиграција.
Групите за човекови права се спротивставија, а Палестинците стравуваат дека дури и ако привремено заминат за да избегнат војна, Израел никогаш нема да им дозволи да се вратат.
Забранети 250 нелегални онлајн приредувачи на игри на среќа
Забранети се околу 250 онлајн приредувачи на игри на среќа, кои немаат извадено лиценца во Македонија, информираше министерот за дигитална трансформација, Стефан Андоновски.
„Тоа е битка на нашата генерација и мора да се справиме со нелегалното приредување на онлајн игри на среќа. Затоа што е пандемија којашто ги зафаќа сите граѓани, особено таргет се младите, бидејќи не можат да играат исгри на среќа со лична карта, ги земаат документите на своите родители и нелегално се приредуваат игри на среќа. Потоа имаме украдени пари, банкарски податоци, украдени банкарски картички итн“, рече Андоновски.
Министерот додаде дека секој месец имаат активности и процесот на затворање на онлајн приредувачи на игри на среќа, кои работат нелегално, трае во континуитет.
Тој очекува до крајот на месецот забрана за уште 50 онлајн приредувачи на игри на среќа без лиценци.
Пред да се донесат законските измени за електронски комуникации кои поминаа во февруари годинава, а во кои е опфатено нелегалното електронско коцкање, биле направени и соодветни анализи.
Според министерството за дигитална трансформација во државата се издадени 48 лиценци на компании за организирање игри на среќа, но евидентирани околу 160 нелегални приредувачи на онлајн игри на среќа, а граѓаните досега на коцкање потрошиле 210 милиони евра.
Андоновски смета дека на тој начин ќе ги заштитат граѓаните од злоупотреба на нивните лични податоци, картички, сметки во банките, „и ќе го заштитиме буџетот од излевање на средства, коишто би требало да се слеат, како даночна обврска кон буџетот на Македонија“.
Германската влада усвои закон за доброволна воена служба
Германската влада усвои нацрт-закон за воведување систем на доброволна воена служба, со можност за воведување и регрутирање доколку не се исполнат целите за регистрација, објавија официјални лица.
Планот на германското Министерство за одбрана е доброволната воена служба да трае шест месеци.
Целта е да се зголеми бројот на обучени резервисти од сегашните 100.000 на околу 200.000, со очекување дека дел од волонтерите ќе останат во активна служба.
Германскиот министер за одбрана Борис Писториус изјави дека сака до почетокот на 2030 година бројот на припадници на Бундесверот да се зголеми од сегашните 180.000 на 260.000 за да се исполнат новите цели на НАТО и да се подобри националната безбедност.
„Планот е дел од поширокта стратегија за зголемување на воените трошоци и зајакнување на одбранбените капацитети на Германија“, соопшти надлежното министерство.
Како што претходно беше наведено, според нацрт-законот, почнувајќи од 1 јануари 2026 година, сите 18-годишни мажи ќе бидат обврзани да пополнат онлајн прашалник кој ќе содржи прашања за нивните интереси, физичка подготвеност и способности.
Оние кои ќе се докажат како соодветни за службата ќе бидат повикани на лекарски преглед, кој ќе стане задолжителен од јули 2027 година. За да привлече волонтери, Германија ќе понуди значително подобри финансиски услови.
Војниците ќе имаат зголемување на платата, со нето месечна плата од 2.700 евра, што е значително повеќе од сегашните 1840 евра. Исто така, ќе им биде обезбеден бесплатен сместување, оброци и превоз, додека оние кои ќе потпишат договор на 12 месеци ќе можат да добијат и до 3500 евра за возачка дозвола.
ДЗР: Одложувањето на законот за климатска акција негативно влијае на справувањето со климатските промени
Оддолжувањето на постапката за донесување на законот за климатска акција, што трае повеќе од пет години, има негативно влијание во институционален систем, координација и комуникација меѓу институциите вклучени во процесот на климатски промени, оценува Државниот завод за ревизија во најновиот извештај за подготвеноста на државава за справување со климатските промени.
„Надлежните органи во државата потребно е да преземат дополните мерки и активности за справување со климатските промени поради тоа што меѓу другото отсуствува јасно дефинирана структурна поставеност, координација и комуникација меѓу инволвираните страни во процесот на климатски промени, а Национален план за адаптација на климатските промени не е донесен“, наведуваат ревизорите.
Во однос на управувањето со климатските промени, ревизорите оценуваат дека постојното законодавство од областа на животната средина, иако регулира одредени прашања поврзани со климатските промени, сепак тоа не е доволно да се воспостави систем со кој државата ќе управува со климатските промени.
Меѓудругото, се посочува и дека поради слабите административни капацитети, не е обезбедена ниту единствена база на податоци потребна за изготвување и ажурирање на Националниот инвентар на стакленички гасови којшто со помош на меѓународни проекти последен пат е изработен во 2019 година. Тоа значи дека во последните пет години државата нема податоци за емисии на стакленички гасови.
Во однос на финансирање на климатските промени, во Долгорочната стратегија за климатска акција, предвидено е дека за реализација на политиките и мерките за периодот од 2020-2050 година ќе бидат потребни капитални инвестиции во висина од 35 милијарди евра и трошоци во енергетскиот сектор од 121 милијарда евра.
„Имајќи во предвид дека сѐ уште нема законска основа, во Буџетот на државата не е воспоставен систем за климатско означување на проектите релевантни или поврзани со климатски промени поради што државата не располага со релевантни податоци за финансиските средства наменети за климатски промени. Во периодот од 2020-2024 година не се изготвени двогодишни извештаи со кои државата има меѓународна обврска да известува за искористените средства од домашниот буџет, буџетите на единиците на локалната самоуправа, како и средства од меѓународни фондови и институции и приватниот сектор“, наведуваат ревизорите.
Од ДЗР посочуваа дека државата нема национален план за адаптација на климатските промени, но дел од секторските стратегии предвидуваат мерки и политики за адаптација.
САД ги одложија санкциите врз српската нафтена индустрија по шести пат
Соединетите Држави по шести пат ја одложија примената на санкциите врз Нафтената индустрија на Србија (НИС), воведени поради учеството на Русија во сопственоста на компанијата, изјави во среда српската министерка за рударство и енергетика Дубравка Ѓедовиќ-Хандановиќ.
„Санкциите врз НИС воведени на 10 јануари поради таканаречениот „секундарен ризик“ поради неговата поврзаност со рускиот Газпром Нефт, кој е под западни санкции поради руската инвазија на Украина, сега се одложени до 26 септември“, се вели во соопштението на Министерството за рударство и енергетика.
Ѓедовиќ Хандановиќ изјави дека со досегашното одложување на санкциите, Србија успеала да ја зачува енергетската безбедност и дека крајната цел е да се отстрани НИС од листата на санкции на Канцеларијата за контрола на странски средства (OFAC) при Министерството за финансии на САД, која, како што изјави, не зависи од Србија.
Таа изрази надеж дека продолжувањето на разговорите на високо ниво меѓу САД и Русија ќе придонесе за напредокот на целиот пакет американски санкции против руските компании, како и за договор што би можел да има позитивен ефект врз отстранувањето на неизвесноста во врска со НИС.
Откако НИС беше санкциониран во јануари, Газпром Нефт префрли околу пет проценти од својот удел на Газпром, руска компанија која не е опфатена со западните санкции, па сега уделот на Газпром Нефт во НИС е помал од 50 проценти.
Сега уделот на Газпром Нефт во НИС е околу 44,9 проценти, државата Србија има 29,9 проценти удел, а компанијата Газпром околу 11 проценти. Другите акции им припаѓаат на помали акционери.
Претседателот на Србија, Александар Вучиќ, во јануари изјави дека се бара „целосно излегување на Русија од сопственоста на НИС“, што ќе бара трансформација на сопственоста.
Директорот на компанијата „Србијагас“, Душан Бајатовиќ, на почетокот на август изјави дека Србија ќе ја купи оваа компанија, но дека руската страна вели дека НИС не е на продажба.
Стапува во сила одлуката на Трамп за двојно зголемување на царините за Индија
Од денеска (27 август) стапува во сила одлуката на американскиот претседател, Доналд Трамп, за двојно зголемување на царините за индискиот извоз до 50 проценти, објавија британските медиуми.
Новата казнена царина од дополнителни 25 проценти е воведена како одговор на купувањето руска нафта од страна на Индија, покрај претходната царина од 25 проценти.
Најпогодени категории на производи се текстилот, скапоцените камења, накит, обувки, спортска опрема, мебел и хемикалии - при што вкупните царини се меѓу највисоките во трговската политика на САД, споредливи со оние за Бразил и Кина.
Одлуката беше донесена по пет неуспешни рунди преговори.
Индиското Министерство за трговија, повикувајќи се на анонимни извори, објави финансиска поддршка за ранливите извозници и стимулации за проширување на пазарите како што се Кина, Латинска Америка и Блискиот Исток.
Особено изложени на ризик од новите царини се производителите од Гуџарат, матичната држава на индискиот премиер Нарендра Моди.
Привременото ослободување од царини се однесува на стоки кои веќе се испратени во САД пред крајниот рок - до полноќ на 17 септември.
Одредени сектори, исто така, се ослободени, вклучувајќи челик, алуминиум, патнички возила и бакар, кои подлежат на други одредби за национална безбедност.
Според податоците на САД, вкупната трговија на двете земји во 2024 година достигна 129 милијарди долари, а трговскиот дефицит на САД изнесува 45,8 милијарди долари.
Извозниците проценуваат дека зголемените царини би можеле да достигнат 55 проценти од извозот на Индија во САД од 87 милијарди долари, отворајќи ја вратата за конкуренција од Виетнам, Бангладеш и Кина.
И покрај трговската криза, САД и Индија вчера го потврдија продолжувањето на стратешката соработка.
Стејт департментот и Министерството за надворешни работи на Индија објавија дека високи претставници одржале виртуелен состанок и ја изразиле својата посветеност на зајакнување на билатералните односи и партнерството во рамките на Четворката - безбедносниот сојуз на САД, Индија, Австралија и Јапонија.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете