Достапни линкови

Вести

ЕК обезбедува половина милијарда евра за производство на муниција

илустрација
илустрација

Европската Комисија соопшти дека ќе обезбеди 500 милиони евра за развој на европското производство на муниција. Овие средства се очекува да се искористат за создавање капацитет за производство на два милиони проектили годишно од следната година.

Во соопштението се истакнува дека во буџетот на ЕУ се предвидени две милијарди евра за поддршка на европската одбрана, вклучително и преку заеднички јавни набавки. Комисијата ги оцени пристигнатите предлози за поддршка на одбранбеното производство и избра 31 проект поврзани со производство на експлозиви, проектили и ракети.

Проектите ќе се финансираат со 513 милиони евра од буџетите на ЕУ и Норвешка. Ова финансирање ќе привлече дополнителни инвестиции до вкупно 1,4 милијарди евра, објаснува Комисијата.

Се додава дека од почетокот на годинава ЕУ има можност да произведува по еден милион проектили од 155 мм годишно.

Комисијата предлага да се обезбедат 310 милиони евра за заедничка набавка на муниција, системи за противвоздушна одбрана, за замена на застарената воена опрема и за надополнување на залихите исцрпени поради помошта за Украина.

ЕК потсетува дека одвоила 1,1 милијарда евра за воено технолошки развој.

види ги сите денешни вести

Русија повторно нападна железничка станица во Украина

Покрај нападот врз железничката инфраструктура во Полтава, беше погодена и бензинска пумпа, 17 септември 2025 година
Покрај нападот врз железничката инфраструктура во Полтава, беше погодена и бензинска пумпа, 17 септември 2025 година

Русија продолжи со нападите врз железничката инфраструктура на Украина во четврток (17 септември), при што беа повредени најмалку пет лица во централниот регион Полтава, додека Украина возврати со напади со беспилотни летала во Русија.

Во областа Миргород во Полтава, рускиот напад предизвика пожари кои подоцна беа локализирани од службите за итни случаи, изјави регионалниот гувернер Володимир Кохут на Телеграм, додавајќи дека едно лице е повредено.

Украинскиот државен железнички оператор „Укрзализница“ соопшти дека нападите во текот на ноќта предизвикале привремен прекин на електричната енергија на станиците во регионот, предизвикувајќи доцнења на патничките возови.

Руските напади врз Полтава се случија еден ден по уште еден голем напад врз железничката инфраструктура на Украина, во кампања што го наруши железничкиот сообраќај, особено во централните центри во регионите Харкив и Донецк.

Украинскиот министер за територијален развој Олексиј Кулеба ја обвини Русија за намерно таргетирање на украинската логистика и цивилната инфраструктура во обид да го зголеми притисокот врз населението и економијата на земјата.

„Целта на ваквите напади е јасна - да се комплицира транспортот на патници и товар, да се нарушат стабилните транспортни операции и да се изврши дополнителен притисок врз луѓето и економијата“, рече Кулеба во среда.

Русија постојано негираше дека таргетирала цивилни цели за време на нејзината повеќе од тригодишна војна против Украина, и покрај сè поголемиот број докази за спротивното.

Одделно, напад со беспилотно летало доцна во ноќта во регионот Полтава оштети бензинска пумпа и предизвика пожар, додека четири лица беа повредени, објавија украинските служби за итни случаи.

Други напади беа пријавени во регионите на Киев и Чернихив. Во Нижин, регионот Чернихив, еден спасител беше убиен, а двајца беа ранети, изјави локалниот воен администратор Вјачеслав Чаус.

Тој додаде дека смртоносниот напад врз локалната спасувачка единица се случил на Денот на спасувачите на Украина.

Воздухопловните сили на Украина соопштија дека собориле 48 од 75 беспилотни летала лансирани од Русија и пријавиле 26 напади со беспилотни летала на шест локации.

Дотогаш, Русија објави дека Украина извршила голем напад со беспилотни летала врз регионот Волгоград. Според гувернерот на регионот, Андреј Бочаров, остатоците од беспилотното летало ги скршиле прозорците и ги оштетиле покривите на две приватни куќи.

Телеграм каналот SHOT цитираше очевидци кои пријавиле дека слушнале серија експлозии во јужниот дел на Волгоград. Подоцна, украинските специјални сили објавија дека погодиле рафинерија за нафта во Волгоград, што предизвикало затворање на објектот.

Руските власти тврдат дека во напад со украински дрон е убиен еден човек, а неговиот брат е сериозно повреден во градот Шебекино во рускиот регион Белгород.

Италија усвои закон за вештачка интелигенција со затворски казни за споделување лажни фотографии

Седница на италијанскиот парламент (илустрација)
Седница на италијанскиот парламент (илустрација)

Италијанскиот парламент ја усвои рамката на новиот закон за вештачка интелигенција, со кој дистрибуцијата на слики или видеа генерирани од вештачка интелигенција без согласност на прикажаните ќе се казнува со затвор до пет години.

Мерката, која беше поддржана од двата дома на парламентот (вклучувајќи го и конечното гласање од 77-55 во Сенатот доцна на 17 септември) е насочена кон поединци и компании кои дистрибуираат фотографии или видеа создадени од вештачка интелигенција без дозвола.

Во таканаречените „dipfakes“, може да се појави дека некој рекол или направил нешто што никогаш не го направил.

Усвојувањето на законот беше поттикнато од низа случаи поврзани со порнографски видеа генерирани од вештачка интелигенција, во кои жените, вклучително и јавните личности, честопати беа жртви.

Според владата во Рим, Италија е првата земја од ЕУ што воспостави национална правна рамка што ги вклучува новите упатства на Европската Унија за вештачка интелигенција.

Законот утврдува општи принципи за употреба на вештачка интелигенција и ѝ наложува на владата да развие детални прописи за употреба на системи за вештачка интелигенција.

Блокади и штрајкови на француските синдикати поради мерките за штедење

илустрација
илустрација

Наставници, машиновозачи, фармацевти и болнички персонал денеска (18 септември) штрајкуваа, додека тинејџерите ги блокираа средните училишта во Франција во рамките на деновите на протести поради најавените намалувања на буџетот.

Синдикатите бараат крај на фискалните планови на претходната влада, повеќе трошоци за јавни услуги, повисоки даноци за богатите и крај на непопуларната промена што бара од луѓето да работат подолго за да добијат пензија.

Како дел од протестот „Да блокираме сè“ во Париз, многу линии на метрото требаше да бидат суспендирани поголемиот дел од денот, освен во утринските и попладневните шпиц часови. Учениците се собраа за да го блокираат влезот во некои училишта.

„Блокирајте го вашето средно училиште против мерките за штедење“, пишуваше на транспарент поставен од ученик пред средното училиште „Лисе Морис Равел“ во француската престолнина.

Социјалните немири доаѓаат во време кога претседателот Емануел Макрон и неговиот новоназначен премиер Себастијан Лекорну се соочуваат со политичка криза и притисок да ги стават финансиите под контрола во втората по големина економија во еврозоната.

Извор од Министерството за внатрешни работи изјави дека се очекува дури 800.000 луѓе да учествуваат во штрајкови и протести.

„Работниците што ги претставуваме се лути“, изјавија главните синдикати во заедничка изјава со која ги отфрлаат „бруталните“ и „неправедни“ фискални планови на претходната влада.

Буџетскиот дефицит на Франција минатата година беше речиси двојно поголем од прагот на ЕУ од три проценти, но колку и да сака да го намали, Лекурну - кој се потпира на други партии за донесување закони - ќе се соочи со политичка битка за да добие парламентарна поддршка за буџетот за 2026 година.

На претходникот на Лекорну, Франсоа Бајру, минатата недела му беше изгласана недоверба во парламентот поради план за намалување на буџетот за 44 милијарди евра. Новиот премиер сè уште не кажа што ќе прави со плановите на Бајру, иако ја отвори вратата за компромис.

„Ќе продолжиме да се мобилизираме сè додека нема соодветен одговор. За буџетот ќе се одлучува на улица“, изјави шефицата на синдикатот CGT, Софи Бине, по состанокот со Лекорниу претходно оваа недела.

Еден од тројца наставници во основно училиште штрајкува, објави синдикатот FSU-SNUipp.

Регионалните возови се силно погодени од штрајкот, додека поголемиот дел од брзите железнички линии на TGV во земјата ќе работат, соопштија официјални лица. Демонстрантите се собраа за да го забават сообраќајот на автопат во близина на југоисточниот град Тулон.

Производството на нуклеарна енергија во француската компанија EDF се намали малку за 1,1 гигават рано во четврток, покажаа податоците на компанијата, бидејќи работниците го намалија производството на енергија во реакторот Фламанвил 1.

Синдикатот на земјоделци Конфедерација Пејсан, исто така, повика на мобилизација. Фармацевтите се лути поради промените што влијаат на нивниот бизнис, а синдикатот на фармацевти USPO изјави дека анкетата што ја спроведе во аптеките покажа дека 98 проценти би можеле да бидат затворени еден ден.

Министерот за внатрешни работи Бруно Рејто им изјави на новинарите рано во четврток дека полицијата веќе отстранила некои блокади, вклучително и пред автобуските станици во парискиот регион. Тој предупреди дека очекува 8000 демонстранти да се обидат да предизвикаат нереди и да се судрат со полицијата.

Околу 80000 полицајци ќе бидат распоредени во текот на денот, рече министерот, а ќе бидат достапни единици за разбивање на демонстрации, беспилотни летала и оклопни возила.

Трамп најави дека ќе го прогласи антифашистичкото движење „Антифа“ за терористичка организација

Американскиот претседател Доналд Трамп
Американскиот претседател Доналд Трамп

Американскиот претседател Доналд Трамп најави дека ќе го прогласи левичарското, антифашистичко движење „Антифа“ за терористичка организација, по убиството на десничарскиот политички активист Чарли Кирк.

„Исто така, ќе препорачам оние што ја финансираат „Антифа“ да бидат темелно истражени според највисоките законски стандарди и практики“, напиша Трамп на својата социјална мрежа „Truth Social“.

Белата куќа ја објави изминатите денови својата намера да се справи со „левичарскиот домашен тероризам“.

Осомничениот за убиството на Кирк, Тајлер Робинсон, е опишан како „убиец од крајната левица“ бидејќи ја осудил „омразата“ за која рекол дека Кирк ја ширел кон неговото семејство и пријатели и користел муниција со гравирани антифашистички пораки.

Робинсон беше обвинет по обвиненија што повлекуваат смртна казна.

Белата куќа подготвува извршна наредба за политичко насилство и говор на омраза, изјави претходно во среда функционер на администрацијата на Трамп.

Потпретседателот на САД, Џ.Д. Венс, во интервју за „Фокс њуз“ во среда, постојано ја обвинуваше левичарската политичка радикализација за убиството.

Тој рече дека Белата куќа работи напорно за да се осигури дека „мрежите што финансираат левичарско насилство“ се третираат како терористички организации.

Критичарите велат дека Трамп го користи убиството на Кирк како изговор за справување со политичките противници.

Трамп првпат ја спомена можноста за означување на Антифа како терористичка организација во 2020 година, среде насилните протести низ целата земја по убиството на Џорџ Флојд од страна на полицијата.

Во тоа време, правните експерти рекоа дека таков потег нема законска основа, дека ќе биде тешко да се спроведе и ќе предизвика загриженост за слободата на говорот, со оглед на тоа што застапувањето идеологија генерално не е кривично дело.

Уапсениот студент од Нови Сад присуствуваше на погребот на својот татко врзан со синџир

Сцени од протестите во Србија - архивска фотографија
Сцени од протестите во Србија - архивска фотографија

22-годишен студент на Факултетот за технички науки во Нови Сад присуствувал на погребот на својот татко со врзани нозе во лисици и синџир.

Богдан Јовичиќ е во притвор во Нови Сад од средината на август, откако канцелариите на владејачката Српска напредна партија во градот беа демолирани за време на антивладиниот протест.

Фотографија од младиот човек на гробишта со врзани нозе предизвика јавно негодување, додека властите тврдат дека законот бил почитуван.

Управата за извршување на кривични санкции објави дека при отстранувањето од притвор биле почитувани безбедносни процедури за да се спречи бегството на лицето.

Адвокатот Никола Ковачевиќ изјави за РСЕ/РЛ дека секоја мерка на принуда, вклучително и врзување, треба да се користи само во обем потребен за постигнување на легитимна цел.

„Секоја непропорционална употреба на сила води кон понижувачки третман“, рече тој.

Тој оцени дека доведувањето на млад човек на погребот на неговиот татко со лисици и синџир може да биде „потенцијално непропорционален третман“.

За да се процени дали мерката била пропорционална, рече тој, потребно е да се знае дали лицето е осудено, како се однесува во притвор и како се однесува кон вработените во Управата за извршување на кривични санкции.

„Адвокатите на одбраната имаат право да побараат од Управата индивидуална проценка зошто биле преземени строги безбедносни мерки во многу чувствителен момент како што е погребот на неговиот татко, и врз основа на тоа да се види дали таа проценка била пропорционална или не“, вели Ковачевиќ.

Студентот обвинет за кривично дело насилно однесување на јавен собир штрајкуваше со глад на 12 септември откако му беше продолжен притворот.

Управата за извршување на кривични санкции објави дека Јовичиќ е префрлен во Специјалната затворска болница во Белград доцна попладнето на 17 септември.

Беше наведено дека тој е примен во болницата врз основа на лекарска одлука и со одобрение на судот.

Масовни антивладини протести, предводени од студенти во блокадата, беа започнати по уривањето на бетонскиот крошна на Железничката станица во Нови Сад, во која загинаа 16 лица, а едно беше тешко повредено.

Тие бараат одговорност од властите и распишување предвремени парламентарни избори, што властите го отфрлаат.

Управата за извршување на кривични санкции тврди дека Богдан Јовичиќ не бил подложен на понижувачки третман.

„Имајќи разбирање за загубата на најблискиот член на семејството, лисиците не беа употребени, како што бара постапката, туку само за нозете за да може да прима изрази на сочувство“, се вели во соопштението.

Во соопштението се вели дека членовите на Службата за обезбедување се должни да ги следат безбедносните процедури за време на отстранувањето на лицата од притвор, што вклучува врзување лисици и за рацете и за нозете за да се спречи бегство.

„Доколку не го сторат тоа на пропишан начин, тие би биле предмет на дисциплинска одговорност, што при такво отстапување од безбедносните процедури за време на отстранувањето на лицата би значело губење на нивните работни места“, се додава.

Уредбата за мерки за одржување на редот и безбедноста во установите за извршување на кривични санкции наведува дека „врзувањето на нозете се врши само по исклучок кога е експлицитно наведено во наредбата за извршување“.

Управата за извршување на кривични санкции не одговори на прашањето на РСЕ/РЛ дали ризикот од бегство можел да се спречи во чувствителна ситуација како што е погреб на друг начин, особено ако притворениот немал криминално досие.

Адвокатот Срѓан Ковачевиќ, кој го застапува притворениот студент, за РСЕ/РЛ изјави дека Управата изјавила дека нивните службеници би биле дисциплинирани доколку му ги тргнеле лисиците, напоменувајќи дека тие дури и не му ги ставиле на рацете.

Барања студентот да се брани од слобода

Речиси 300 вработени на Техничкиот факултет во Нови Сад покренаа „Апел за одбрана на правата, слободата и достоинството“, барајќи студентот Богдан Јовичиќ да биде бранет од слобода.

„За какво дело и да е обвинет, ваквиот третман кон млад, паметен, образован човек, иден академик и интелектуалец, не им доликува на властите на земја во срцето на Европа во 21 век“, беше објавено.

Неформалната мрежа на професори, Академски пленум, ја повика јавноста во Србија да користи „секојдневен силен притисок“ за да му дозволи на студентот Богдан Јовичиќ, приведен за напад врз просториите на Српската националсоцијалистичка партија, да се брани од слобода.

Во соопштението, тие предупредија дека Јовичиќ е во притвор „иако не повредил никого“ и дека „сторителите кои му нанеле сериозни телесни повреди на студентот на Академијата за уметности се на слобода“.

Студентот Богдан Јовичиќ во писмо до јавноста, кога штрајкуваше со глад, изјави дека бара од институциите да дејствуваат во согласност со законот, а не со наредбите на режимот.

„Бидејќи очигледно сакаат да ме претстават како еден од најголемите непријатели на оваа земја, сметав дека ова е единствената форма на борба што ми преостанува“, изјави Јовичиќ.

Неговиот адвокат поднесе жалба на 17 септември против продолжувањето на неговиот притвор, а Вишиот суд во Нови Сад има четири часа да одлучи по неа.

ЕУ објави план за нови царини и санкции против Израел

Европската комисија презентира пакет мерки за Израел во Брисел на 17 септември
Европската комисија презентира пакет мерки за Израел во Брисел на 17 септември

Европската Унија во среда го откри својот најстрог план досега за притисок врз Израел да ја прекине војната во Појасот Газа, каде што Палестинците се принудени да бегаат од тенкови, беспилотни летала и израелски трупи кои напредуваат подлабоко во крајбрежната енклава разорена од војна.

Каја Калас, шефицата за надворешна политика на ЕУ, ги повика 27-те земји-членки да ги зголемат царините за одредени израелски производи и да воведат санкции врз 10 лидери на Хамас, израелски доселеници и двајца членови на кабинетот на израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху: министерот за национална безбедност Итамар Бен-Гвир и министерката за финансии Безалел Смотрич.

Хамас е прогласен за терористичка организација од ЕУ, како и САД.

„Ние не ги предлагаме овие мерки за да го казниме Израел или израелскиот народ, туку да извршиме притисок врз израелската влада да го промени курсот и да ги прекине страдањата на народот во Газа“, рече Калас.

„Војната мора да заврши, страдањата мора да престанат и сите заложници мора да бидат ослободени“, додаде таа.

Санкциите би вклучувале замрзнување на средствата на поединци во Европа и забрана за нивно патување во рамките на ЕУ.

ЕУ е најголемиот трговски партнер на Израел, па затоа царините би можеле да имаат значителни последици за израелската економија, која веќе се опоравува од трошоците за долготрајна војна.

Околу 32 милиони евра билатерални фондови под контрола на Европската комисија ќе бидат веднаш суспендирани. Комисијата, исто така, обезбедува поддршка за Палестинската самоуправа.

Израел негира дека има недостиг од храна во Газа и вели дека дозволува доволно хуманитарна помош.

Израелскиот министер за надворешни работи, Гидеон Саар, испрати писмо до претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, ветувајќи дека Израел нема да се поклони пред европската кампања.

„Притисокот преку санкции нема да функционира. Државата Израел е горд и суверен народ и ние нема да се поклониме пред заканите додека безбедноста на Израел е во опасност“, напиша тој во писмото.

Поделени мислења во рамките на ЕУ

Европската унија, која има 27 члена, беше поделена во текот на изминатите 23 месеци војна во Појасот Газа.

Не е јасно дали мнозинството членови би поддржале воведување санкции и трговски мерки.

Крвопролевањето во Газа предизвика протести во голем број европски градови, од Амстердам до Барселона, и ги засили критиките кон бирократијата во Брисел за нејзината наводна неспособност да изврши вистински притисок врз Израел да ги запре воените операции и да дозволи прилив на поголема хуманитарна помош.

Бројот на жртви во Газа надмина 67.000 Палестинци од почетокот на војната на 7 октомври 2023 година, според здравствените службеници во енклавата.

Војната започна по офанзивата предводена од Хамас во јужен Израел, во која милитантите убија околу 1.200 луѓе и киднапираа 251, според израелските службеници.

„Предложеното делумно суспендирање е промислен одговор на сè поитната ситуација“, рече Марош Шефчовиќ, трговски претставник на Европската комисија.

Што содржи предлогот?

Доколку доволен број земји-членки на ЕУ го поддржат предлогот, тој ќе воведе царини во вредност од околу 230 милиони евра за 37 проценти од израелските производи увезени од ЕУ, во вкупна вредност од 15,9 милијарди евра, рече Шефчовиќ. Во моментов, ЕУ не воведува царини за оваа категорија израелски производи благодарение на Договорот за асоцијација.

Анализата на дипломатскиот кор на ЕУ во јуни покажа дека Израел ја прекршил компонентата за човекови права од договорот, позната како Член 2.

Европските критичари на израелската политика побараа трговскиот договор целосно да се суспендира поради војната во Газа.

Засега, Европската комисија предлага да се укине преференцијалната нулта царина за одредени израелски производи и да се применат царини на Светската трговска организација, кои се движат од 8 до 40 проценти, во зависност од видот на производот.

„Не предлагаме да се суспендира трговијата со Израел, туку да се суспендираат трговските преференции“, изјави висок европски функционер задолжен за комуникации со Европската комисија, кој не беше овластен јавно да зборува во согласност со политиката на Комисијата.

Предлогот следува по најавата на Урсула фон дер Лајен минатата недела дека ќе бара санкции и делумно суспендирање на трговијата со Израел поради неговата воена кампања во Газа, што е отстапување од нејзиниот претходен произраелски став.

Ново обвинение за Мерко за злоупотреби при осветлувањето на Црн Дрим

Рамис Мерко - градоначалник на општина Струга
Рамис Мерко - градоначалник на општина Струга

Основното јавно обвинителство Струга денеска поднесе обвинителен предлог против струшкиот градоначалник Рамис Мерко.

Тој е осомничен дека од 1 април 2021 година до 27 јуни 2022 година како градоначалник ги пречекорил службените овластувања и склучил договор за изведување на осветлувањето на дел од речното корито на Црн Дрим, без претходно да обезбеди водостопанска согласност од Министерството за животна средина и просторно планирање.

„Со тоа овозможил на избраната фирма-изведувач да постави светлосни тела во водите на реката во должина од по 900 метри од двете страни на коритото, иако обвинителството во текот на постапката презеде повеќе дејствија и обезбеди вештачење согласно кое таквата инсталација од 300 светлински арматури негативно влијаела на режимот на водите, морфологијата на водното тло и хидро-биолошкиот систем во реката“, соопшти Јавното обвинителство.

За изведба на проектот на правно лице од струшкото село Мислодежда му биле исплатени 6.763.722 денари и за тој износ бил оштетен буџетот на Општина Струга.

Во јуни 2023 година, градоначалникот Рамиз Мерко заврши на црната листа на САД, а како причина за одлуката беше наведена негова вмешаност во корупција, мешање во судски и други јавни постапки, со што ја наришил довербата во демократските институции на Северна Македонија.

Во јуни годинава, Мерко доби ослободителна пресуда во предметот што се водеше против него за наводна злоупотреба на службената положба при набавката на службен автомобил „ауди“ во вредност од 67 000 евра.

Мерко е обвинет и за незаконски поставување на директори на училишта и други институции, како и за поставување на спомен обележје – плоча на влезот на општинската зграда, со кое поттикнал етничка омраза и раздор меѓу жителите на Струга.

Трамп пречекан во замокот Виндзор од кралот Чарлс и високи членови на кралското семејство

Претседателот Доналд Трамп и британскиот крал Чарлс III со почесна гарда по пристигнувањето во замокот Виндзор, во Виндзор, Англија, во среда, 17 септември 2025 година.
Претседателот Доналд Трамп и британскиот крал Чарлс III со почесна гарда по пристигнувањето во замокот Виндзор, во Виндзор, Англија, во среда, 17 септември 2025 година.

Претседателот на Соединетите Американски Држави, Доналд Трамп, пристигна во Велика Британија на својата втора државна посета, која започна со формален пречек во замокот Виндзор.

Посетата е обележана со раскошни церемонии, најстроги безбедносни мерки и протести.

Доналд Трамп, кралот Чарлс III, кралицата Камила, Меланија Трамп, принцезата Кејт и принцот Вилијам во замокот Виндзор, во Виндзор, Англија, во среда, 17 септември 2025 година
Доналд Трамп, кралот Чарлс III, кралицата Камила, Меланија Трамп, принцезата Кејт и принцот Вилијам во замокот Виндзор, во Виндзор, Англија, во среда, 17 септември 2025 година

Трамп и првата дама Меланија беа пречекани во Виндзор од кралот Чарлс и кралицата Камила.

Во поворката со кочии низ кралскиот имот, со нив се возеа принцот Вилијам и принцезата Катерина, како и принцот и принцезата од Велс.

Кралот Чарлс III, лево, и претседателот Доналд Трамп се возат во поворка со кочии до замокот Виндзор, Англија, среда, 17 септември 2025 година
Кралот Чарлс III, лево, и претседателот Доналд Трамп се возат во поворка со кочии до замокот Виндзор, Англија, среда, 17 септември 2025 година

Поворката беше придружувана од почесна гарда и изведба на американските и британските национални химни.

Трамп и кралот Чарлс влегоа во замокот Виндзор на приватен ручек по церемонијалната поворка. Остатокот од денот ќе биде одбележан со заедничко прелетување на британските и американските воздухопловни сили.

После тоа, американскиот претседател ќе положи венец на гробот на кралицата Елизабета II во капелата „Свети Ѓорѓи“, а вечерта е планиран државен банкет во големата сала на „Свети Ѓорѓи“ во замокот Виндзор.

Британската влада објави дека ова ќе биде најголемиот воен церемонијален прием за државна посета во живо сеќавање.

Поворка од кочии пристигнува во замокот Виндзор во Беркшир за време на церемонијалниот пречек на американскиот претседател Доналд Трамп, на првиот ден од неговата втора државна посета на Велика Британија
Поворка од кочии пристигнува во замокот Виндзор во Беркшир за време на церемонијалниот пречек на американскиот претседател Доналд Трамп, на првиот ден од неговата втора државна посета на Велика Британија

Трамп, обожавател на кралското семејство, не го криеше своето задоволство што не само што е првиот американски лидер, туку и првиот избран политичар поканет на две посети од британски монарх.

„Го сакам кралот Чарлс“, напиша тој на својот профил на социјалните мрежи Truth Social во февруари.

Премиерот Кир Стармер се надева дека ќе го искористи тоа чувство во корист на Велика Британија, бидејќи неговата влада се стреми да ја искористи посетата за да го зацврсти „специјалниот однос“ меѓу двете земји, да ги продлабочи економските врски, да обезбеди милијарди долари инвестиции, да разговара за тарифите и да изврши притисок врз американскиот претседател во врска со Украина.

Веќе имаше големи најави од компании како што се Гугл и договор за нуклеарна енергија.

„Јас сум исто така таму за трговија. Тие сакаат да видат дали можат малку да го подобрат трговскиот договор. Добивме договор и тоа е одличен договор. И јас сум тука да им помогнам“, рече Трамп додека ја напушташе Белата куќа во вторник.

Преглед на гардата на честа за време на церемонијална добредојде во квадрантот на замокот Виндзор во Виндзор, 17 септември 2025 година, за време на втората државна посета на претседателот на САД
Преглед на гардата на честа за време на церемонијална добредојде во квадрантот на замокот Виндзор во Виндзор, 17 септември 2025 година, за време на втората државна посета на претседателот на САД

„Тие би сакале да видат дали можат да добијат малку подобар договор, па затоа ќе разговараме со нив“, рече тој.

Портпаролот на Стармер ја опиша државната посета како „историска можност“ што доаѓа „во клучно време за глобалната стабилност и безбедност“.

Кралското семејство ќе им покаже на претседателот и првата дама историски предмети од Кралската колекција поврзани со Соединетите Американски Држави, пред Трампови да ја посетат капелата „Свети Ѓорѓи“, последното почивалиште на кралицата Елизабета, која го угости Трамп за време на неговата прва државна посета во 2019 година, каде што ќе положат венец на нејзиниот гроб.

Потоа ќе следи прелет на воени авиони пред државниот банкет каде што кралот и претседателот ќе одржат говори.

Демонстранти со маски учествуваат во протестот „Трамп не е добредојден“ за време на државната посета на американскиот претседател Доналд Трамп и првата дама Меланија Трамп на Лондон, Обединето Кралство, на 17 септември 2025 година
Демонстранти со маски учествуваат во протестот „Трамп не е добредојден“ за време на државната посета на американскиот претседател Доналд Трамп и првата дама Меланија Трамп на Лондон, Обединето Кралство, на 17 септември 2025 година

Безбедноста е засилена, со голема полициска операција во Виндзор, додека 1.600 полицајци се распоредени во Лондон за справување со протестот „Коалицијата за стоп на Трамп“.

За самиот Чарлс, посетата би можела да предизвика мешани чувства. Тој очигледно има малку заедничко со Трамп, по 50 години застапување за животната средина и меѓуверската хармонија, но и неодамнешната силна поддршка за Канада, чиј официјално шеф на државата е.

Посетата исто така ќе му даде најголемо глобално внимание од неговото крунисување.

Во четврток, настанот ќе се пресели во селската резиденција на Стармер, Чекерс, каде што фокусот ќе биде на геополитиката.

Премиерот се надева дека кралската свеченост ќе помогне да се избегнат прашања како што се слободата на говорот во Велика Британија, која предизвика критики од американската администрација, или последиците од отстранувањето на Питер Манделсон од функцијата амбасадор на Велика Британија во Вашингтон.

Манделсон беше отстранет поради неговите врски со осудениот сексуален престапник Џефри Епштајн, а тоа би можело да покрене непријатни прашања за Стармер и Трамп, чиј однос со него исто така е предмет на критика.

Советот на министри на БиХ повторно не успеа да го усвои планот потребен за повлекување на пари од ЕУ

Совет на министри на Босна и Херцеговина (архивска фотографија)
Совет на министри на Босна и Херцеговина (архивска фотографија)

Советот на министри на Босна и Херцеговина не ја усвои реформската агенда, што е еден од предусловите за БиХ да добие средства од Планот за раст на Европската унија за Западен Балкан, на својата седница на 17 септември.

Рокот за поднесување на конечната верзија на реформскиот план истече минатата година, по што износот планиран за БиХ беше намален за десет проценти, а новиот рок што го постави Европската комисија е 30 септември.

Доколку не го достават навреме, БиХ би можела да изгуби дополнителни 100 милиони евра од фондот што првично изнесуваше речиси милијарда евра за БиХ.

„Сè уште сум оптимист во врска со усвојувањето на Нацрт-агендата за реформи, иако документот денес не ја доби потребната поддршка“, изјави Борјана Кришто, претседателка на Советот на министри на Босна и Херцеговина по седницата.

Кришто рече дека надлежните институции имаат 772 коментари за кои треба да се постигне согласност.

„Мене ми е неверојатно што некој е против ова, а не ми е неверојатно што СНСД (Сојуз на независни социјалдемократи, предводен од Милорад Додик) е против ова. Единствената причина зошто некој урива е тоа што не сака напредок за БиХ. Не станува збор само за спречување на напредокот, туку за држење на сите граѓани како заложници“, рече Един Форто, министер за транспорт и врски на БиХ по седницата.

Форто оцени дека политиката на СНСД, која има двајца министри од српскиот народ во државната влада и каде што барем еден мора да гласа за секоја одлука, „не може да се објасни поинаку освен дека сите работат за еден човек“.

„Тој се обидува да ја уценува целата држава и меѓународната заедница за укинување на санкциите. Тој не бара подобар статус за РС, туку подобар статус за себе“, додаде Форто, кој е претседател на владејачката Наша странка.

Министерот за надворешна трговија Сташа Кошарац, кадар на СНСД, рече дека „потребно е повеќе време за да се договорат уште некои елементи“ и дека „мора да се обезбеди видливоста на институциите на Република Српска во сите процеси“.

„Секако, видливоста на институциите на РС во спроведувањето на чекорите од Агендата за реформи е важна за нас. Мислам дека затоа е донесена таква одлука во првиот круг од гласањето. Имаме и втор круг“, рече Кошарац, кој гласаше против усвојувањето на агендата за реформи.

БиХ изгуби 108 милиони евра во јули бидејќи не ги исполни роковите. Тие пари беа пренасочени кон други земји во регионот.

Иако Советот на министри ја усвои Нацрт-агендата за реформи на крајот на јуни, оттогаш, властите на сите нивоа не направија ништо за да ја усвојат.

Властите во БиХ не беа во можност да се договорат за план за реформи речиси две години, бидејќи ентитетите и кантоните се расправаат за надлежностите, законите и реформите во неколку сектори, како што се образованието, социјалната политика и пазарот на трудот. Владите се расправаат и за новиот закон за државниот суд и обвинителство и Уставниот суд на БиХ.

Властите во Босна и Херцеговина планираа да номинираат инфраструктурни проекти во вредност од повеќе од 2,3 милијарди евра.

Со пари од ЕУ, БиХ планираше да ги заврши работите на паневропскиот Коридор 5Ц, кој би го поврзал хрватското пристаниште Плоче со Будимпешта.

Исто така, планирана е модернизација на железничката мрежа, а номинирани се и важни енергетски проекти и реконструкција на преносната мрежа, како и дигитализација на земјата.

Планот за раст на Европската Унија за Западен Балкан содржи вкупно шест милијарди евра, од кои четири милијарди се меки заеми, додека две милијарди се грантови. Парите од овој фонд се исплаќаат двапати годишно.

Србија веќе повлече над 110 милиони евра, Албанија 65 милиони, а Црна Гора 27 милиони евра.

Сите проекти од Планот за раст мора да бидат завршени до крајот на 2027 година, и нема да има продолжувања.

Уставниот суд не поведе постапка за Правилникот на ДИК

Седница на Уставниот суд на Северна Македонија (архивска фотографија)
Седница на Уставниот суд на Северна Македонија (архивска фотографија)

Уставниот суд на денешната седница донесе одлука да не поведе постапка за Правилникот за регулирање на постапката за собирање потписи за поддршка на кандидатските листи поднесени од група избирачи и начинот на определување на нотарите, донесен на 17 август годинава од Државната изборна комисија.

Подносители на иницијативата до Уставниот суд беа Здружението „Светски македонски конгрес” од Скопје застапувано од претседателот Тодор Петров и Стевче Стојанов.

Во иницијативата поднесена од Здружението „Светски македонски конгрес”, се наведува дека со донесување на оспорениот Правилник е напрaвена повреда на неколку членови од Изборниот законик и Уставот.

Подносителот тврди дека иако изборните рокови се во тек, ДИК постапила надвор од своите овластувања и со подзаконски акт пропишала услови за остварување на избирачко право на граѓаните да учествуваат во вршење на јавни функции.

Во иницијативата поднесена од Стевче Стојанов е наведено дека со оспорениот Правилник, ДИК уредила норма за поддршка на кандидатска листа за членови на совет, односно листа на кандидат за градоначалник поднесени од „група избирачи” која треба да биде потпишана од најмалку двајца избирачи и со тоа уредување, ДИК излегла надвор од законските рамки и се ставила во улога на законодавач.

Претседателот на Уставен суд, Дарко Костадиновски на седницата рече дека е добро што има дискусија и оти предметот е важен. Смета дека пополнувањето на правни празнини е многу важна тема и во уставното и во регуларното судство и воопшто во правото. Појасни дека кога во околности се укинати некои одредби или поништени одредби, тогаш и право и должност на законадавецот е да ги полни тие правни празнини.

„Што правиме кога правната празнина не ја пополнува законодавецот? Која порака тој ја праќа спрема сите останати? Оваа одлука што денес ќе ја донесе Уставниот суд, како што рече, е многу важна и затоа јас лично се определувам за мериторна одлука. Со тоа Уставниот суд кажува дека кога во услови кога законадавецот не е уставно дисциплиниран, тоа е негова желба или определба, тогаш уставните празнини ќе се попополнуваат и ова е еден од начините на пополнување. Дали има основа ДИК? Има, и тоа како има“, смета Костадиновски.

Судијата Јадранка Дабовиќ - Анастасовска рече дека е убедена дека ДИК не постапувале спротивно закон и Устав., додека судијата Добрила Кацарска смета дека овој Правилник е спротивен на закон и рече дека тој не е објавен во Службен весник.

„Ние не можеме да ги затвориме очиме пред нешто што е незаконито. Станува збор за судии на Уставен суд“, рече Кацарска.

Со Правилникот кој го донесе ДИК, се овозможи само со два потписи од двајца избирачи да бидат потребни за да можат независните кандидати за советници и градоначалници да учествуваат на претстојните локални избори кои треба да се одржат во октомври.

Вчитај повеќе

XS
SM
MD
LG