Претседателот на Владата Зоран Заев денеска на вакциналниот пункт во спортската сала „Борис Трајковски“ се вакцинира против коронавирусот со вакцина од кинескиот производител „Синофарм“.

„Ја примив првата доза од вакцината Синофарм, односно онаа што беше на располагање кога ми дојде мене редот согласно со Националниот план за вакцинација. Се чувствувам одлично и ќе ја продолжам мојата дневна работна агенда во денешните поладневни часови“, рече Заев по вакцинирањето.

• Со кинеските вакцини започнува имунизацијата низ цела држава

Премиерот верува дека со дозите вакцини што пристигнаа минатата седмица, како и со сите договорени и потврдени количини што треба да пристигнат во претстојниот период, е можно до почетокот на летото да имаме висок процент население кое ќе биде вакцинирано, што ќе придонесе за целосно менување на сликата на епидемијата кај нас.

Тој ги охрабри сите граѓани кои досега не се пријавиле за вакцинација, да го направат тоа што поскоро и со тоа, како што нагласи, да си го обезбедат единствениот ефикасен начин за заштита од коронавирусот.

Иранскиот министер за надворешни работи Абас Арагчи изјави дека предложил „фер и избалансиран“ нуклеарен предлог до европските сили за да се спречи враќање на санкциите на ОН против Исламската република.

Иран „презентираше креативен, фер и избалансиран предлог кој ги адресира вистинските грижи и е заемно корисен“, рече Арагчи на платформата Х.

Тој додаде дека предлогот во четврток бил доставен до Британија, Франција и Германија, познати како Е3, како и до Европската Унија.

„Претворањето на оваа идеја во акција може брзо да ги реши суштинските прашања и да спречи криза“, изјави Арагчи, нагласувајќи дека „Иран не може да биде единствениот одговорен актер“.

Коментарите беа дадени во момент кога Советот за безбедност на Обединетите Нации треба да гласа за повторно воведување на строги економски санкции против Техеран поради неговата спорна нуклеарна програма.

Дипломатски извори очекуваат дека Иран нема да ги обезбеди потребните девет гласови за одржување на статус квото и спречување на повторното воведување на казнените мерки до крајот на месецот.

Е3, потписнички на историскиот нуклеарен договор од 2015 година со кој беа укинати меѓународните санкции врз Иран во замена за ограничувања на неговата нуклеарна програма, тврдат дека Техеран ги прекршил своите обврски од договорот.

Договорот, познат како Сеопфатен заеднички план на акција, имаше цел да спречи Иран да дојде до нуклеарно оружје- нешто за што западните сили и најголемиот непријател на Иран, Израел, одамна го обвинуваат, но што Техеран постојано го негира.

Видете и ова:

Иран размислува за одговор по активирање на механизмот за повторно воведување санкции

Договорот е во криза уште од 2018 година, кога САД се повлекоа за време на првиот мандат на Доналд Трамп и повторно воведоа санкции против Техеран.

Ова го поттикна Иран во 2019 година да почне да ги повлекува своите обврски, вклучително и ограничувањето на пристапот на инспекторите од нуклеарната агенција на ОН до неговите објекти.

Во јуни, Израел започна невиден напад врз Иран, таргетирајќи нуклеарни и воени објекти, како и станбени области, при што беа убиени повеќе од 1000 лица, вклучувајќи високи команданти и нуклеарни научници.

Иран возврати со ракетни и дрон напади во кои беа убиени десетици во Израел.

Видете и ова:

Конфликтот Иран-Израел го става на тест дипломатското балансирање на Пакистан

Соединетите Држави накратко се приклучија на израелската кампања со серија напади врз клучни нуклеарни објекти пред да биде постигнато примирје по 12 дена војна.

Минатата недела, Иран се согласи на нова рамка за соработка со Меѓународната агенција за атомска енергија (МААЕ) откако ја суспендираше таа соработка по израелските и американските напади.

МААЕ предупреди дека Иран е единствената држава без нуклеарно оружје која збогатува ураниум до 60 проценти, односно многу над лимитот од 3,67 проценти утврден со договорот од 2015 година.

Американскиот претседател Доналд Трамп изјави дека Соединетите Држави се обидуваат да ја вратат воздухопловната база Баграм од талибанските власти во Авганистан, наведувајќи ја како причина потребата на екстремистичката група од американска помош и близината на објектот до нуклеарните објекти на Кина.

„Се обидуваме да ја вратиме“, рече Трамп на 18 септември за време на заедничката прес-конференција со британскиот премиер Кир Стармер во Лондон.

„Се обидуваме да ја вратиме затоа што на талибанските власти имаат требаат работи од нас“, рече тој, без да образложи.

„Но, една од причините зошто ја сакаме таа база е, како што знаете, дека е на еден час оддалеченост од местото каде што Кина произведува нуклеарно оружје. Значи, се случуваат многу работи“, додаде Трамп.

Во мај, Трамп, исто така, изрази жалење за губењето на огромната база на околу 40 километри од Кабул, велејќи во тоа време дека Кина ја „окупирала“.

Ниту Трамп ниту американските претставници не кажаа што се подразбира под можноста за „враќање назад“ или дали се водени какви било преговори. Талибанците не ги коментираа изјавите на Трамп.

Видете и ова:

Тивко заминување на сојузниците и брзо напредување на талибанците во Авганистан

Талибанските власти, погодени од немири, природни катастрофи, сиромаштија и терористички напади, се обидоа да ги подобрат односите со Меѓународната заедница, иако Русија е единствената земја што досега воспостави дипломатски односи.

Западните земји изјавија дека земјата прво мора да ја подобри состојбата со човековите права, особено кога станува збор за третманот на жените и девојчињата.

Баграм беше најголемата американска воена база во Авганистан, но во јули 2021 година беше предадена на претходната авганистанска влада, само неколку недели пред хаотичното повлекување на американските трупи и враќањето на Талибанците на власт.

Изградена во 1950-тите, повеќе од 100 000 американски војници поминаа низ базата за време на американското учество во земјата.

По граѓанската војна во која загинаа десетици илјади цивили, на власт дојдоа Талибанците кои го презедоа Кабул во 1996 година.

За време на првиот мандат на Трамп, американската администрација објави конечно повлекување на американските трупи од Авганистан.

Повлекувањето на крајот се случи за време на администрацијата на претседателот Џо Бајден. Повлекувањето на трупите беше проследено со хаос и најмалку 13 американски војници беа убиени, што го означи крајот на 20-годишното присуство на Америка во Авганистан.

Бомба од Втората светска војна откриена во реката Шпре во централниот берлински округ Мите не треба да се деактивира, соопштија властите на 19 септември.

„Можеме да кажеме дека се е во ред. Веќе нема никаква опасност“, изјави портпарол на берлинската полиција за ДПА.

Областа околу местото каде што била откриена бомбата во населбата Фишеринсел беше блокирана, што доведе до евакуација на неколку илјади жители.

„Бомбата не треба да се деактивира. Ќе биде извадена од Шпре и безбедно отстранета“, рече портпаролот и додаде дека запаливата бомба била класифицирана како безопасна за време на проценката.

Нуркачите ја прегледале бомбата рано изутрината.

Во меѓувреме, бомба од Втората светска војна од 100 килограми треба да биде деактивирана подоцна во петокот во западниот берлински округ Шпандау, каде што властите исто така поставија блокирана безбедносна зона.

Според извештаите, евакуациите не ги засегнале медицинските установи. Сепак, областите кои се блокирани се амбасади и административни згради. Затворени с епатишта, а една линија на метрото е привремено суспендирана. Обезбедени се привремени засолништа за луѓе кои не можат да останат кај пријатели или роднини.

Германија ќе одлучи дали да ги поддржи најавените санкции на ЕУ кон Израел пред неформалниот состанок на земјите-членки на ЕУ во Копенхаген во октомври, изјави германскиот канцелар Фридрих Мерц за време на посетата на Шпанија.

За време на разговорите со шпанскиот премиер Педро Санчез, Мерц рече дека потезите на Израел во Газа се непропорционални на неговите најавени цели и нагласи дека за Германија, признавањето на палестинската државност во моментов не е предмет на дискусија.

„Ќе разговараме повторно за овие прашања следната недела на ниво на федерален кабинет. Претпоставувам дека на неформалниот состанок на советот на 1 октомври во Копенхаген ќе имаме став што ќе биде поддржан и од целата германска влада“, рече Мерц.

Видете и ова:

ЕУ објави план за нови царини и санкции против Израел

Берлин и Мадрид ќе се обидат да постигнат решение за проектот за европски борбени авиони на иднината (FCAS) до крајот на 2025 година, изјави германскиот канцелар.

Европската комисија формално му предложи на Советот на ЕУ во средата суспендирање на договорот за слободна трговија со Израел поради војната во Газа, санкции против Хамас, екстремистички израелски министри и насилни доселеници и суспендирање на билатералната поддршка за Израел, со исклучок на поддршката за граѓанското општество.

Израел започна нови воздушни напади врз воените цели на Хезболах во јужен Либан за да ја спречи милитантната група да се прегрупира во тој дел на земјата, јави агенцијата Ројтерс.

Соединетите Американски Држави (САД) во ноември минатата година посредуваа во примирје меѓу Либан и Израел по повеќе од една година конфликт предизвикан од војната во Газа, но Израел продолжи спорадично да го напаѓа Хезболах, кој го поддржува Иран преку границата.

Хезболах е означена како терористичка група од страна на САД, додека Европската Унија го стави на црна листа военото крило на либанската група, но не и нејзината политичка партија.

Израелската војска во соопштение потврди дека спроведува неодредени напади, откако претходно изјави дека ќе ја таргетира воената инфраструктура на Хезболах „како одговор на нелегалните напори на групата за повторно воспоставување активности во областа“.

Војската ги предупреди жителите на три села да се евакуираат.

Видете и ова:

Израел ги нападна лидерите на Хамас во Катар

Либанската државна новинска агенција ННА ги потврди нападите во областа. Немаше коментар од Хезболах, ниту пак извештаи за штети или за жртви.

Либанскиот премиер Наваф Салам рече дека предупредувањето за евакуација е спротивно на меѓународните мировни напори.

Либанската влада е посветена на прекинување на непријателствата и е ангажирана да обезбеди спроведување на резолуцијата на Обединетите Нации со која се стави крај на борбите меѓу Хезболах и Израел во 2006 година, напиша Салам во објава на мрежата Икс.

Либан е под притисок од САД, Саудиска Арабија и внатрешните соперници на Хезболах да ја разоружа групата.

Хезболах соопшти дека би бил „многу погрешен чекор“ дури и да се разговара за разоружување додека Израел продолжува со воздушните напади врз Либан и окупира големи делови од земјата на југ.

Во неколку градови во Србија има протести на повик на студентите во блокадата за поддршка на Богдан Јовичиќ, студент на Факултетот за природни науки во Нови Сад, кого српското обвинителство го обвини за насилно однесување и кој штрајкува со глад во притвор.

Студентите и граѓаните бараат Јовичиќ да биде ослободен.

Протестната прошетка во Белград се одржува на две локации - во Нов Белград и во центарот на градот.

Во Нови Сад, граѓаните и студентите се собраа на универзитетскиот кампус.

Јовичиќ е во притвор од средината на август, по протестот во Нови Сад кога беа демолирани просториите на владејачката Српска напредна партија.

Тој штрајкуваше со глад на 12 септември откако му беше продолжен притворот. Пет дена подоцна, беше префрлен од Нови Сад во затворската болница во Белград.

Видете и ова:

Уапсениот студент од Нови Сад присуствуваше на погребот на својот татко врзан со синџир

Додека студентот Јовичиќ беше во притвор, неговиот татко почина. Видеата од погребот објавени на социјалните мрежи, каде што може да се види студентот Богдан Јовичиќ како стои до ковчегот со врзани нозе, предизвикаа јавна осуда.

Управата за извршување на кривични санкции тврди дека Јовичиќ бил врзан со лисици на погребот за да не избега.

Управата објави и на 18 септември, со соопштение во кое наведува дека, по дијагнозата во Специјалната затворска болница, ќе се донесе одлука за понатамошната терапија на Јовичиќ.

Тие истакнуваат дека неговите витални параметри биле следени секојдневно, од моментот кога решил да штрајкува со глад на 12 септември - бидејќи, како што навел во писмена изјава, бил незадоволен од работата на судот.

Управата ги негираше обвинувањата дека Богдан имал нехуман третман за време на неговиот престој во притвор.

Митинзи во поддршка на студентот Богдан Јовичиќ беа одржани и во Нови Сад и Суботица на 18 септември.

Видете и ова:

Протест во Белград - „Индексот е посилен од палката“

Речиси 300 вработени на Факултетот за технички науки во Нови Сад објавија „Апел за одбрана на правата, слободата и достоинството“, со кој бараат студентот Богдан Јовичиќ да се брани од слобода.

Истото барање го упати и неформалната мрежа на професори, Академски пленум.

Во писмо до јавноста, Јовичиќ вели дека бара од институциите да дејствуваат во согласност со законот, а не со наредбите на режимот.

„Бидејќи очигледно сакаат да ме претстават како еден од најголемите непријатели на оваа земја, сметав дека ова е единствената форма на борба што ми преостанува“, напиша Јовичиќ.

Антивладините протести во Србија почнаа на 1 ноември минатата година, кога 16 лица загинаа при уривањето на настрешница на железничката станица во Нови Сад.

Стотици илјади граѓани се придружија на протестите, предводени од студенти кои го блокираа факултетот, со барање да се утврди одговорноста на властите за несреќата.

Владата ја негира вината и одбива и да распише предвремени парламентарни избори, што е последното барање на демонстрантите.

Дмитриј Козак, долгогодишен близок соработник на рускиот претседател Владимир Путин, кој наводно се противел на војната во Украина, поднесе оставка од функцијата заменик-шеф на моќната претседателска администрација.

Козак одлучил сам да си замине, изјави портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, на 18 септември.

Објавата следеше по денови на шпекулации за 66-годишниот Козак, кој е еден од најдолгогодишните соработници на Путин од почетокот на неговата политичка кариера во канцеларијата на градоначалникот на Санкт Петербург во 1990-тите години.

Заминувања на високи функционери од администрацијата или владата под Путин се ретки.

Неколку руски новински извештаи велат дека на Козак му била понудена позицијата на највисок функционер во Северозападниот федерален округ на Русија, но ја одбил.

Козак, роден во Украина, влезе во Кремљ кога Путин стана претседател во 2000 година и во текот на годините имаше неколку високи функции, вклучително и функцијата вицепремиер на која беше речиси 12 години.

Тој беше главниот човек на Кремљ за организирање на Зимските олимписки игри во Сочи во 2014 година, што Кремљ го сметаше за знак за враќање на Русија на светската сцена. Откако Москва го анектираше Кримскиот полуостров, САД и другите западни влади воведоа санкции против него.

Во 2020 година, Козак влезе во претседателската администрација, која игра моќна улога во Кремљ. Тој беше познат и како чест соговорник на западните амбасадори и претставници.

Некои аналитичари го гледаат заминувањето на Козак како нов сигнал дека е непожелно секое прашање за поддршка на војната против Украина.

Видете и ова:

Додека решава што со Украина, Путин е опкружен со тесен круг „јастреби“

Во месеците пред и во деновите веднаш по руската инвазија на Украина во февруари 2022 година, имаше извештаи за тивко противење или несогласување меѓу некои од блиските советници на Путин во врска со одлуката за инвазија.

Во деновите по инвазијата, Козак, кој беше назначен за клучен човек на Кремљ за украинското прашање, приватно му кажа на Путин дека се спротивставува на тоа, објави „Њујорк тајмс“.

Се вели дека Козак, исто така, разработил рамка за мировен договор со Украина што ќе одговори на неколку од приоритетните барања на Кремљ, објави „Ројтерс“. Путин го отфрли тој план.

Заминувањето на Козак е значајно не само поради неговиот долг мандат како човек наПутин - познато е дека Путин ја цени лојалноста пред сè - туку и поради релативно ретките случаи луѓе да го напуштаат Кремљ или владата, без разлика дали поради противење на војната или од други причини.

Други високи функционери за кои се знае декасе противеле на војната се претседателката на Централната банка, Елвира Набиулина, која наводно му ја поднела својата оставка на Путин, но Путин одбил да ја одобри.

Генералот Валериј Герасимов, кој ја надгледува војната во Украина, останува на позицијата началник на Генералштабот и покрај широко распространетото верување дека првите месеци од инвазијата на Украина беа катастрофа за руските вооружени сили.

Тој наполни 70 години минатата недела, далеку над вообичаената возраст за пензионирање за офицери.

Пратениците во албанскиот парламент го усвоија составот и програмата на новата влада, која ќе ја предводи Еди Рама по четврти пат, во гласање проследено со тензии околу министерката генерирана со вештачка интелигенција, наречена „Диела“.

Рама излезе на говорницата за да ја претстави програмата, но тензиите се зголемија откако во салата беше емитувано обраќање на ботот Диела.

На тоа се спротивставија опозициските партии, што доведе до 15-минутна пауза на седницата.

„Не сум тука да ги заменам луѓето, туку да им помогнам“, рече Диела во видео - обраќањето.

Опозицијата го критикуваше назначувањето како неуставно бидејќи ботот не е личност, нема албанско државјанство и може да доведе до поголема корупција, објави Ројтерс.

Видете и ова:

Социјалистите на Еди Рама водат на парламентарните избори во Албанија

Минатата недела, Рама го номинираше бототот Диела да управува со јавни тендери за приватни компании за справување со проблемите со корупцијата. Неговата четврта влада со Диела има вкупно 17 министри.

По тензиите, Социјалистичката партија на Рама се закани дека програмата нема да биде презентирана и дека нема да има дискусија за неа, туку дека ќе биде ставена на директно гласање.

По продолжението на пленарната седница, програмата за работа на владата беше изгласана со 82 гласа „за“.

За време на електронското гласање, пратениците на опозициската Демократска партија се приближија до местото каде што седат министрите и фрлија деловник за работа на Собранието и шише вода кон Рама и кон новиот претседател на Собранието, Нико Пелеши.

Ова е прв пат програмата да не им се презентира на пратениците и да нема дискусија за неа, туку да се стави на директно гласање.

Седницата траеше само 25 минути, иако се очекуваше да трае 25 часа и да се дискутира за дневниот ред.

По седницата, Рама напиша на Фејсбук дека пратениците треба да можат слободно да дискутираат во Собранието.

За време на краткото обраќање до Собранието, пред ситуацијата да ескалира, Рама рече дека неговиот четврти мандат се совпаѓа со планот Албанија да стане дел од Европската Унија.

Во октомври 2024 година, Албанија го отвори првото поглавје во преговорите за пристапување со ЕУ. Ова следеше по долго чекање, бидејќи Тирана аплицираше за членство во 2009 година и доби статус на кандидат во 2014 година.

Социјалистичката партија на Еди Рама освои 83 места на парламентарните избори во Албанија на 11 мај, со што Рама го доби четвртиот мандат како премиер на Албанија.

Полска забележала поголема активност на беспилотни летала во близина на границата со Белорусија во текот на ноќта, соопшти полската влада на 18 септември, откако ја затворила границата пред воените вежби на Минск со сојузникот Русија, јави агенцијата Ројтерс.

Загриженоста на Полска, која е членка на НАТО и членка на Европската унија (ЕУ), во врска со воените вежби „запад“ беше засилена кога 21 руско беспилотно летало влегоа во нејзиниот воздушен простор ноќта меѓу 9 и 10 септември.

На прашање зошто границата е сè уште затворена со оглед на тоа што вежбите „Запад“ завршија, министерот за внатрешни работи Марчин Киервински рече дека Полска ќе ја отвори границата повторно кога тоа ќе биде безбедно.

„Синоќа Граничната стража забележа зголемена активност на белоруски и руски беспилотни летала кои се обидуваа да го преминат полскиот воздушен простор“, рече Киервински . „Јасно е дека ситуацијата на полско-белоруската граница останува многу, многу напната.“

Киервински не даде дополнителни детали.

Видете и ова:

Полска собори руски дронови во својот воздушен простор

Портпаролот на полското Министерството за внатрешни работи рече дека немало полска интервенција или обид за соборување беспилотни летала.

Белорусија и Русија ги зајакнаа врските за време на инвазијата на Русија во Украина, при што Минск ѝ дозволи на Москва да испрати војници преку нејзина територија. Полска е еден од најголемите поддржувачи на Украина во конфликтот.

Помеѓу Полска и Белорусија има шест патни гранични премини, од кои четири Варшава веќе ги затвори поради долготрајните несогласувања со Минск.

Три железнички гранични премини за товар беа исто така затворени.

Главниот преговарач на Катар, Мохамед ал-Кулаифи, денеска (18 септември)се сретна со претседателката на Меѓународниот Кривичен суд (МКС), судијката Томоко Акане во Хаг, во обид да ги искористи „сите достапни правни и дипломатски патишта за да се обезбеди одговорност за нападот на Израел врз Катар“, изјави катарскиот официјален претставник за агенцијата АФП.

Смртоносниот израелски напад од минатата недела ги таргетираше лидерите на палестинската милитантна група Хамас со седиште во Катар и предизвика шок низ земјите од Персискиот Залив кои долго време зависеа од Соединетите Држави за нивната безбедност.

Хамас, која САД и ЕУ ја прогласија за терористичка организација, соопшти дека врвни претставници на неговото политичко крило сместено во Катар го преживеале нападот, но соопшти дека пет члена биле убиени, заедно со еден офицер од внатрешните безбедносни сили на Катар.

Зборувајќи под услов на анонимност поради чувствителноста на дискусиите, официјален претставник го нарече нападот на Израел „незаконски“, додавајќи дека „претставува тешки прекршувања на меѓународното хуманитарно право“.

Видете и ова:

Што значи израелскиот напад врз Хамас во Катар за Иран и регионот?

Катар, како држава набљудувач во МКС, не може сам да ги упатува случаите до судот.

Но, по вонредните разговори во Доха, арапскиот и исламскиот блок во понеделник ги повикаа своите членови да ги преземат „сите можни законски и ефикасни мерки за да го спречат Израел да продолжи со своите дејствија“.

Во објава на платформата X по средбата со шефот на МКС, Хулаифи рече дека неговата посета била „дел од работата на тимот задолжен за истражување на законски патишта за одговор на нелегалниот израелски вооружен напад врз државата Катар“.

Минатата година, МКС започна гонење на израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху за воени злосторства и злосторства против човештвото за време на израелската војна во Газа, вклучително и со намерно таргетирање цивили и користење глад како метод на војување.

Видете и ова:

Судот во Хаг бара апсење на Нетанјаху и воениот лидер на Хамас, Деиф

МКС, исто така, побара апсење на поранешниот министер за одбрана на Израел, Јоав Галант, и командантот на Хамас, Мохамед Деиф, за кој оттогаш е потврдено дека е убиен од Израел.

Војната во Газа беше предизвикана од нападот на Хамас во октомври 2023 година, што резултираше со смрт на 1219 луѓе, повеќето од нив цивили, според пресметката на АФП на израелски официјални бројки.

Во одмаздничката кампања на Израел загинаа најмалку 65141 луѓе, претежно цивили, според бројките од Министерството за здравство на територијата, кои Обединетите Нации ги сметаат за веродостојни.