Министрите за надворешни работи на Европската Унија ќе се состанат на 11 август за да разговараат околу завршувањето на војната во Украина, пред најавената средба меѓу американскиот претседател Доналд Трамп и неговиот руски колега Владимир Путин неделава.
Врвните дипломати на ЕУ ќе одржат видеоконференција во текот на денот, на која ќе учествува и украинскиот министер за надворешни работи Андриј Сибиха, за да разговараат за состанокот на 15 август во Алјаска, во услови на растечки гласини од американските претставници дека мировниот договор би вклучувал отстапување на териториии од страна на Украина на Русија.
Се чини дека Вашингтон ги подготвува и Киев и Москва за големи компромиси за да се стави крај на долгата, крвава војна пред средбата на Трамп и Путин.
Потпретседателот на САД, Џеј Ди Венс, предупреди дека секој мировен договор веројатно ќе ги остави двете страни „незадоволни“.
„Тоа нема да направи никого супер среќен. И Русите и Украинците, веројатно, на крајот на краиштата, ќе бидат незадоволни од тоа“, рече Венс во интервју за Фокс њуз емитувано на 10 август.
Коментарите дојдоа пред закажаната средба на 15 август во Алјаска меѓу американскиот претседател Доналд Трамп и рускиот претседател Владимир Путин, сесија што ќе означи пауза во долгата меѓународна изолација на лидерот на Кремљ откако ја започна својата целосна инвазија на Украина во февруари 2022 година.
Разговорите доаѓаат во клучен момент, при што Трамп е сè повеќе фрустриран од Путин и Зеленски кој не покажува знаци дека ќе подлегне на максималистичките барања на Кремљ.
Трамп во последните денови сугерираше дека секое решение за војната би можело да вклучува„размена на територии“.
„Ќе добиеме дел назад, а дел ќе смениме. Ќе има размена на територии за доброто на двете страни, но за тоа ќе разговараме или подоцна или утре,“ рече Трамп во Белата куќа на 8 август.
Овие забелешки предизвикаа гласни реакции од украинскиот претседател Володимир Зеленски и европските сојузници на Киев, кои изразија силна поддршка за безбедноста и територијалниот интегритет на Украина.
„Крајот на војната мора да биде фер и им сум благодарен на сите што денес стојат покрај Украина и нашиот народ заради мирот во Украина, кој ги брани виталните безбедносни интереси на нашите европски нации“, рече Зеленски во објава на социјалните мрежи на 10 август.
Тој додаде дека Киев „ја цени и целосно ја поддржува“ изјавата за поддршка од своите западни сојузници.
Зеленски, во видео обраќање објавено претходно, предупреди дека секој мировен договор што го исклучува Киев или принудува отстапување на територија нема да биде прифатлив.
„Украинците нема да ја дадат својата земја на окупаторот. Секоја одлука што е без Украина е во исто време и одлука против мирот. Тие нема да донесат ништо. Ова се мртви одлуки. Тие никогаш нема да функционираат“, рече Зеленски.
Во своето вечерно обраќање на 10 август, Зеленски истакна:
„Ја разбираме намерата на Русија да се обиде да ја измами Америка, но нема да го дозволиме тоа“.
Шефицата за надворешна политика на Европската унија, Каја Калас, исто така, изрази барања секој договор меѓу Вашингтон и Москва за завршување на војната да ги вклучува Киев и ЕУ.
„САД имаат моќ да ја принудат Русија сериозно да преговара. Секој договор меѓу САД и Русија мора да ги вклучи Украина и ЕУ, бидејќи станува збор за безбедноста на Украина и на цела Европа“, рече Калас.
„Меѓународното право е јасно: Сите привремено окупирани територии ѝ припаѓаат на Украина“, додаде Калас.
Таа предупреди дека „договорот не смее да обезбеди појдовна точка за понатамошна руска агресија против Украина, трансатлантската алијанса и Европа“.
Калас рече дека ќе свика состанок на европските министри за надворешни работи на 11 август за да разговараат за следните чекори. Украина соопшти дека министерот за надворешни работи Андриј ќе присуствува на состанокот.
Европските лидери ги поздравија напорите на Трамп да се обиде да го реши 41-месечниот воен конфликт, но ја нагласија потребата да се изврши притисок врз Москва и да се обезбедат безбедносни гаранции за Киев.
Во изјавата на 9 август од страна на британските, француските, италијанските, германските, полските, финските и лидерите на Европската комисија се нагласи дека „само пристап што ги комбинира активната дипломатија, поддршката на Украина и притисокот врз Руската Федерација да ја прекине нивната нелегална војна може да успее“.
Европските лидери, исто така, ветија дека ќе ја поддржат својата „суштинска воена и финансиска поддршка за Украина“, додавајќи дека „Украина има слобода на избор врз сопствената судбина“.
Во друга изјава објавена од западните сојузници на Киев на 10 август, групата Нордиско-балтички 8 ја изрази својата поддршка за Украина и рече дека мирот може да се постигне само преку зголемен притисок врз Русија да ја запре нејзината „незаконска“ војна.
Лидерите на Данска, Естонија, Финска, Исланд, Латвија, Литванија, Норвешка и Шведска изјавија дека „го потврдуваат принципот дека меѓународните граници не смеат да се менуваат со сила“.
„Волстрит џурнал“, повикувајќи се на неименувани преговарачи, на 9 август објави дека европските претставници презентирале контрапредлог на неодредениот американски план, вклучувајќи барање за прекин на огнот пред да се преземат какви било други чекори и дека секоја размена на територии е реципрочна и вклучува безбедносни гаранции.
„Европските претставници ги презентираа своите предлози на Венс за време на состанокот со украински и европски претставници во селска вила надвор од Лондон на 9 август“, се вели во извештајот.
Извештајот на Волстрит џурнал не можеше веднаш да се потврди. Ројтерс цитираше европски функционер кој изјави дека на Венс му е презентиран алтернативен план, но не даде детали.
Руската инвазија се претвори во најголемата копнена војна во Европа од Втората светска војна, уништувајќи ја Украина и трансформирајќи ја Русија, претворајќи ја нејзината економија во воена машина и воспоставувајќи влада на полициска држава со која се криминализира неистомислењето.
Жртвите на Москва, мртви и ранети, изнесуваат повеќе од 1 милион, според западните проценки. Се верува дека бројот на жртви во војната во Украина надминува 100.000, со вкупни жртви од околу 400.000.
И покрај бројот на жртви и меѓународниот притисок, Путин ја искористи својата предност на и надвор од бојното поле.
Не беше јасно што мисли Трамп под „размена“ на територија. Украина во моментов не држи никаква руска територија.
Русија ја презеде контролата врз Кримскиот Полуостров и делови од источна Украина во 2014 година и сега окупира околу една петтина од земјата, вклучувајќи го речиси целиот регион Луганск и значителни делови од регионите Донецк, Запорожје и Херсон, за кои Москва сега неосновано тврди дека ѝ припаѓаат на Русија.
Ројтерс цитираше жителката на Киев, Олесија Петрицка, која рече дека „ниту еден војник нема да се согласи да отстапи територија, да повлече војници од украинските територии“.
Најавата за средбата во Алјаска се совпадна со рокот што Трамп му го постави на Путин да се согласи на прекин на огнот или да се соочи со строги тарифи насочени кон руската нафта и другиот извоз, заедно со нејзините трговски партнери кои се соочуваат со секундарни тарифи за нафта купена од Русија.
