Владата на Соединетите Држави го запре поголемиот дел од своето работење, бидејќи длабоките партиски поделби ги спречија Конгресот и Белата куќа да постигнат договор за финансирање, предизвикувајќи можен долг и исцрпувачки застој што би можел да доведе до губење на илјадници федерални работни места.

Блокадата на Владата, што не е невообичаена појава во САД, се јавува како последица на неуспехот да се донесе законот за трошење. Кога нема договор за трошење во Конгресот, тогаш нема јасна основа за трошење средства, па корисниците на буџетот остануваат без пари.

Поради блокадата на владата, вработените во федералните служби би можеле да одат на принудни одмори, додека се паузира и работата на некои служби и институции, како што се националните паркови, музеите, архивите...

Американските владини агенции предупредија дека 15-тото затворање на владата од 1981 година ќе го запре објавувањето на извештајот за вработување во септември, ќе го забави воздушниот сообраќај, ќе ги запре научните истражувања, ќе се спречи исплатата на платите за американските трупи и ќе наметне отпуштања за 750.000 федерални работници со дневен трошок од 400 милиони долари.

Американскиот претседател Доналд Трамп, кој води кампања за радикална реформа на федералната влада, што би можело да доведе до отпуштање на околу 300.000 работници до декември, ги предупреди демократите во Конгресот дека затворањето на владата може да го отвори патот за „неповратни“ мерки, вклучително и намалување на повеќе работни места и програми.

Затворањето на владата започна неколку часа откако Сенатот отфрли краткорочна мерка за трошење што би ги одржала владините операции во функција до 21 ноември.

Демократите се спротивставија на законот поради одбивањето на републиканците да прифатат продолжување на здравствените бенефиции за милиони Американци што истекуваат на крајот од годината. Републиканците велат дека прашањето мора да се решава одделно.

Во центарот на дебатата за финансирањето на владата се 1,7 билиони долари наменети за владини агенции, што претставува приближно една четвртина од буџетот од 7 билиони долари. Голем дел од преостанатиот износ оди за програми за здравствена заштита и пензии, како и камата за растечкиот национален долг од 37,5 билиони долари.

Независните аналитичари предупредуваат дека затворањето на владата може да трае подолго од претходните, додека Трамп и претставниците на Белата куќа се закануваат дека ќе ги казнат демократите со намалување на владините програми и федералните плаќања.

Директорот за буџет на Трамп, Расел Воут, минатата недела се закани со трајни отпуштања во случај на затворање на владата.

Фјучерсите на акциите на Волстрит паднаа, златото достигна рекордно високо ниво, а доларот падна на еднонеделно ниско ниво во однос на главните валути.

Видете и ова:

Владата на САД е на работ на прво затворање по речиси 7 години поради партискиот конфликт

Долгото затворање на владата во историјата на САД траеше 35 дена помеѓу декември 2018 и јануари 2019 година во првиот мандат на Трамп, поради спор околу безбедноста на границите.

„Сè што сакаат да направат е да се обидат да нè принудат. И нема да успеат“, рече лидерот на демократите во Сенатот, Чак Шумер, еден ден по состанокот во Белата куќа со Трамп и други конгресни лидери, кој заврши со голема двопартиска поделба.

Лидерот на мнозинството во Сенатот, Џон Тун, го опиша недонесениот закон за краткорочни трошоци како „непартиска“ мерка без партиски ознаки, која демократите немаа проблем да ја прифатат во последните години.

„Она што се промени е дека претседателот Трамп е во Белата куќа. За тоа се работи. Ова е политика. И нема фундаментална причина зошто треба да има затворање на владата“, им рече тој на новинарите.

Републиканците на Трамп имаат мнозинство во двата дома на Конгресот, но правилата бараат 60 од 100 сенатори да се согласат за законот за трошење. Тоа значи дека најмалку седум демократи треба да гласаат за законот за финансирање.

Демократите се под притисок од нивните фрустрирани поддржувачи да постигнат ретка победа пред изборите во 2026 година, кои ќе ја одредат контролата врз Конгресот во последните две години од мандатот на Трамп.

Притисокот врз здравствената заштита им даде шанса да се обединат околу прашање кое наидува на поддршка кај гласачите.

Заедно со продолжените субвенции за здравствена заштита, демократите исто така се обидоа да се осигурат дека Трамп нема да може да ги поништи тие промени, ако бидат потпишани и стапат во сила. Трамп одби да потроши милијарди долари одобрени од Конгресот, што ги натера некои демократи да се запрашаат зошто воопшто треба да гласаат за каков било закон за трошење.

Менаџерскиот тим на М-НАВ денеска реагираше околу најавите за штрајк и „затворањето на небото“ на 20 и 24 октомври, кое претходно го најави Струковиот синдикат на контролорите на летање.

„М-НАВ како институција е дел од критичната инфраструктура која директно ги штити животите и безбедноста на патниците, екипажот и воздушниот сообраќај што пристига, полетува и прелетува над Република Македонија. Работата на контролата на летање не смее и не може да запре под никакви околности поради ризикот по безбедноста на сите граѓани“, се наведува во соопштението.

Менаџментот го признава правото на синдикалните организации да организираат штрајк како дел од борбата за подобрување на работничките права на вработените, но нагласуваат дека секој штрајк во институција која обезбедува безбедносни услуги мора да биде организиран, така што работно ќе бидат ангажирани доволен број на контролори на летање за да се одржи безбедното управување со воздушниот сообраќај.

„Ниту една активност на синдикатите или било кои други субјекти не смее да доведе до загрозување на животите или инфраструктурата“, посочуваат од Менаџерскиот тим на М-НАВ.

Од М-НАВ остро ги негираат како „сензационалистички и неточни“ изјавите од раководството на струковиот синдикат, кој посочи дека состојбата во претпријатието е загрижувачка, а неопходните кадровски решенија се одложуваат и блокираат.

„Повторуваме дека ширењето на дезинформации и панични наслови е неодговорно и може да создаде неоправдан страв кај јавноста и нестабилност во работењето на службите за авијација“, се наведува во соопштението.

Видете и ова:

Тасевски: Немаме ниту еден функционален радар на скопскиот аеродром

Менаџерскиот тим на М-НАВ, како што посочуваат во соопштението, останува отворен за конструктивен социјален дијалог со синдикалните претставници и се подготвени да ги разгледаат реални и објективни барања за кадровските и организационите прашања. Оттаму додаваат дека сите барања треба да се адресираат преку официјалните процедури со цел да се најде решение кое нема да ја загрози безбедноста на летовите.

Од Синдикатот на контролорите за летање претходно информираа дека целта на штрајкот не е блокирање на системот, туку воспоставување професионален и одржлив начин на функционирање во М-НАВ, каде што ќе се вработува само неопходен стручен кадар, а не по партиска линија.

Тие меѓудругото бараат запирање на партиските вработувања во М-НАВ и распишување тендер за избор на меѓународна независна агенција за изработка на функционална анализа на потребите на претпријатието.

Кина ги проширува своите ограничувања за извоз на ретки земни метали, соопшти Министерството за трговија. Според најавите, технологиите и експертизата за екстракција и преработка на ретки земни метали(кои се основни компоненти во широк спектар на модерни уреди)во иднина може да се споделуваат само со одобрение. Ова влијае, меѓу другото, на знаењето за рударство, преработка и рециклирање на металите. Софтверот, техничките планови и документите за одржување или поправка исто така се предмет на новите правила.

Ова би можело да им отежни на странските компании да воспостават независна преработка надвор од Кина. За прв пат, производите надвор од Кина што содржат ретки земни метали од Кина или се произведени со користење на кинески процеси се исто така опфатени. Како што се најавува, компаниите што извезуваат таква стока во други земји ќе треба да аплицираат за одобрение од кинеските власти од 1 декември.

Според владини информации, извозот наменет за воени цели или генерално за армии нема да биде одобрен.

Видете и ова:

Зошто Кина покажува доминација врз ретките минерали во трговската војна со САД?

Набљудувачите ги гледаат новите регулативи во контекст на растечката конкуренција и тензиите околу технологијата меѓу Кина и САД. Соопштението доаѓа кратко пред очекуваната средба меѓу кинескиот лидер Си Џинпинг и американскиот претседател Доналд Трамп на маргините на претстојниот самит на Азиско-пацифичката економска соработка (АПЕК) во Јужна Кореја.

Соединетите Држави веќе воведоа обемни ограничувања за извоз на високо-перформансни чипови кон Кина. Дополнително, меѓу двете страни трае трговски спор.

Индустријата на ЕУ ќе биде силно погодена. Ретките метали се 17 метали потребни за производство на многу модерни производи како што се електрични мотори или ветерни турбини. Кина е најголемиот производител во светот и преработува голем дел од глобалните количини.

Во контекст на трговскиот спор со Вашингтон, Пекинг веќе го ограничи извозот на одредени производи од ретки метали и магнети во април. Компаниите од ЕУ, исто така, се борат со новите правила.

Европската стопанска комора во Кина во септември повторно предупреди за понатамошни прекини во производството кај нејзините компании-членки поради извозните контроли на Пекинг.

Претседателот Володимир Зеленски ја обвини Русија дека сака да посее „хаос“ во Украина со започнување напади врз енергетската мрежа и железничката инфраструктура на неговата земја.

Москва, чии сили ја нападнаа Украина во 2022 година, во последните недели ги засили воздушните напади врз украинските енергетски објекти и железнички системи.

„Задачата на Русија е да создаде хаос и да изврши психолошки притисок врз населението преку напади врз енергетските објекти и железниците“, им рече Зеленски на новинарите, во коментари објавени во четврток, 9 октомври.

Неодамнешните напади се одраз на слични руски бомбардирања во зимите 2022, 2023 и 2024 година, кога нападите оставија милиони Украинци без енергија или греење подолги периоди.

Зеленски рече дека руските напади оваа година веќе ја ставија украинската гасна инфраструктура под „силен притисок“ и дека повеќе напади врз гасната инфраструктура би можеле да ја принудат неговата земја да го зголеми увозот.

Видете и ова:

Украина сака да го зголеми увозот на гас за 30 отсто по руските напади

Украина неодамна ги засили и сопствените напади со беспилотни летала и ракети на руска територија во кампања за која Зеленски рече дека покажува „резултати“ и која, исто така, ги зголеми цените на горивата во Русија.

„Веруваме дека тие изгубиле до 20 проценти од снабдувањето со бензин - директно како резултат на нашите напади“, рече Зеленски, додавајќи дека има докази дека Русија го зголемила увозот од Кина и Белорусија.

Украина неодамна погоди и електрана во рускиот пограничен регион Белгород, предизвикувајќи прекини во снабдувањето со електрична енергија.

Американскиот Сенат повторно не успеа да го усвои законот за краткорочно финансирање на владата до 21 ноември, додека прекинот на работата на владата влезе во деветтиот ден.

Сенатот го одби законот што го усвои Претставничкиот дом со 54 гласа „за“ и 45 „против“, бидејќи не беше достигнат прагот од 60 гласа потребни за негово усвојување.

Ова беше шести обид за усвојување на законот за финансирање.

Сенатот, исто така, ја одби и верзијата на демократите, која содржеше неколку одредби поврзани со здравствената заштита.

Видете и ова:

Владата на САД блокирана поради партиски несогласувања во Вашингтон

Блокадата на работата на владата на САД почна на 1 октомври, на почетокот на фискалната 2026 година, откако демократите во Сенатот го одбија краткорочниот закон за финансирање што ќе им овозможеше на федералните министерства да останат отворени до 21 ноември.

Демократите одбиваат да го поддржат предлогот на републиканците без поголеми отстапки, фокусирајќи се особено на прашањата за здравствена заштита.

Германската влада на 8 октомври одобри планови за ограничување на продажбата на канабис преку интернет, во обид да го ограничи порастот на увозот што следеше по легализацијата на рекреативната употреба минатата година.

Според амандманот на постојниот закон, рецептите за канабис сега ќе се издаваат само по посета на лекар, додека нарачките преку интернет и испораката по пошта ќе бидат забранети. Продажбата ќе биде ограничена на аптеките, каде што фармацевтите ќе мора да дадат совет за употреба.

Во април 2024 година, Германија стана деветтата земја во светот што го легализираше рекреативниот канабис. Оттогаш, увозот се зголеми за повеќе од 400 проценти во првата половина од годината во споредба со истиот период минатата година, според владини податоци.

Видете и ова:

Бразил ja декриминализираше марихуаната за лична употреба

„Масовното зголемување на увозот на канабис и практиката на препишување на лекот преку интернет, без никаков личен медицински контакт, бараат политичка акција“, изјави германската министерка за здравство Нина Варкен.

Владата соопшти дека зголемувањето на увозот не е поврзано со зголемената побарувачка кај тешко болните пациенти, бидејќи рецептите издадени преку системот за јавно здравствено осигурување се зголемија за едноцифрен процент

Германската партија Алтернатива за Германија (AfD) во Хамбург го исклучи локалниот партиски член Роберт Риш од градскиот совет откако сликите анализирани од РСЕ/РЛ покажаа дека тој присуствувал на форум на крајнодесничарската партија во Русија, на кој се собрале екстремнодесничарски политичари.

Риш присуствуваше на конференцијата во Санкт Петербург на 12 септември, покажа анализата на сликите.

Меѓу организаторите на настанот беше и Константин Малофеев, тајкун поврзан со Кремљ, под западни санкции за вмешаност во агресивната војна на Москва против Украина.

Помалку од еден месец подоцна, на 6 октомври, раководството на АФД (AfD) едногласно одлучи да покрене дисциплинска постапка против Риш, изјави Дирк Нокеман, лидерот на партијата од Хамбург.

Риш ги негираше обвинувањата, велејќи дека патувањето било приватно и дека „пријателка“, која е поранешната членка на советот на АФД во Хамбург, Олга Петерсен, го замолила да ја придружува на еден настан.

Тој додаде дека роденденот на Петерсен се паднал на истиот датум како и конференцијата и тврдеше дека немал претходно знаење за учесниците или за агендата.

Риш понатаму рече дека „води кампања за мир“ и не може да биде одговорен за оние „со кои седел во иста просторија“.

Видете и ова:

Кремљ чека појаснување од САД за можна испорака на ракетите „Томахавк“ во Украина

Покрената е и постапка за исклучување против Петерсен. Според германските медиуми, таа исто така присуствувала на настанот во Санкт Петербург и сега живее во Русија, јавно поддржувајќи ја руската влада.

Во март 2024 година, Петерсен дејствувала како набљудувач на изборите на кои претседателот Владимир Путин обезбедил нов мандат и наводно го нарекол гласањето „отворено, демократско и слободно“.

Во февруари, Петерсен, која е родена во Русија, објави фотографии на кои се гледа со руски војници во руски окупиран дел од Украина.

Најавен како основачка конференција на „меѓународна лига на антиглобалисти“ наречена Паладини, на форумот во украсениот Марински дворец во Санкт Петербург од царската ера присуствувале и крајно десничарски политичари од земји, вклучувајќи ги Франција, Германија, Италија, Мексико, Шпанија и Јужна Африка.

Уставниот суд на Косово на 8 октомври ја објави целосната одлука по жалбата поднесена од Српската листа - најголемата српска партија во Косово - во врска со конституирањето на Собранието.

Во одлука објавена неколку дена претходно, судот прогласи дека Собранието не е конституирано и им даде на пратениците 12 дена да го завршат процесот, од денот кога целосната одлука ќе биде објавена на неговата веб-страница.

Косовското собрание за РСЕ/РЛ изјави дека пресудата ги обврзува партиите да закажат седница во рок од 48 часа.

„Судот потсетува дека уставните одредби, Деловникот на Собранието и судската пракса на Судот не подразбираат никаква обврска за пратениците да гласаат во пакет за потпретседателите на Собранието, без разлика дали се тие предложени од 3 (три) најголеми парламентарни групи или заедници кои не го сочинуваат мнозинството. Во овој контекст, бидејќи гласањето во пакет не е изречно утврдено со Уставот, тоа може да се спроведе доколку постои договор меѓу парламентарните групи или пратениците“, се наведува во целосната одлука.

Судот, меѓу другото, наведува дека „врз основа на парламентарната пракса за избор на потпретседатели од редот на пратениците на заедниците кои не го сочинуваат мнозинството, од 2011 година, потпретседателите од редот на пратениците на заедниците кои не го сочинуваат мнозинството се гласаат и избираат во пакет. Затоа, Судот оценува дека таквата постапка за гласање останува на дискреционо право на пратениците и пратеничките групи, под услов да се спроведе избор на членови на Претседателството на Собранието“.

Српската листа поднесе жалба токму за оваа точка од постапката, оценувајќи дека негласањето во пакет за двајца потпретседатели од малцинствата претставува кршење на законот.

Емилија Реџепи беше избрана за потпретседател на Собранието од несрпското малцинство, додека ниту еден српски пратеник не го доби потребниот број гласови за местото резервирано за тоа малцинство, и покрај неколкуте круга гласање со промени на кандидатите.

По прифаќањето на жалбата, Уставниот суд изрече привремена мерка со која им забрани на пратениците да преземат какви било дејствија за формирање нова Влада, бидејќи постоеше сомневање за кршење на Уставот.

Видете и ова:

Курти ја обвини Србија дека се меша во изборите на Косово

Јасно стави до знаење дека Собранието не се смета за конституирано без избор на потпретседател на Собранието од српска националност.

Низ целата пресуда, Судот наведе дека, врз основа на Уставот и Деловникот на Собранието, потпретседателот на Собранието од српската заедница се избира со мнозинство гласови од сите пратеници на Собранието, односно 61 глас „за“, а предлогот се поднесува писмено од мнозинството пратеници од српската заедница.

„Од горенаведеното, Судот подвлекува дека предлогот за потпретседател на Собранието од редот на пратениците на заедниците што не го сочинуваат мнозинството, во конкретниот случај на српската заедница, треба да го поднесе мнозинството или најголемиот број пратеници од редот на пратениците на српската заедница“, се наведува во пресудата.

Во Собранието на Косово, Српската листа има девет места резервирани за српската заедница, а уште едно го освои Ненад Рашиќ од српската партија За слобода, правда и опстанок. Рашиќ е министер во владата на Албин Курти

„Застапеноста на немнозинските заедници во структурата на Претседателството на Собранието е уставна гаранција, така што немнозинските заедници, имено српската заедница и другите немнозински заедници, се вклучени во целосното функционирање на Претседателството на Собранието, овозможувајќи им да учествуваат во донесувањето одлуки на Претседателството на Собранието, на начин утврден со Деловникот за работа на Собранието“, наведува Судот, меѓу другото, во образложението на одлуката.

И покрај фактот дека поминаа неколку месеци од одржувањето на парламентарните избори, Косово сè уште нема нови институции. Најголемите албански партии не постигнаа договор за продолжување на процесот и како резултат на тоа, Уставниот суд беше принуден неколку пати да донесе пресуди.

На парламентарните избори, движењето Самоопределување освои најмногу гласови и 48 места во Собранието. Демократската партија на Косово е втора со 24 места, Демократскиот сојуз на Косово е трет со 20, потоа Српската листа со девет и коалицијата на Алијансата за иднината на Косово и Социјалдемократската иницијатива со осум. Останатите места ги држат малцинствата.

Меѓународната заедница постојано повикува на Косово што поскоро да формира нови институции.

Веб страниците на социјалните платформи во Авганистан се „намерно ограничени“, соопшти во средата групата за сајбер безбедност и мониторинг на интернет Нетблокс (NetBlocks).

„Метриките покажуваат дека платформите на социјалните медиуми Instagram, Facebook и Snapchat сега се ограничени од повеќе провајдери во Авганистан; инцидентот следи по прекинот на телекомуникациите минатата недела и е најновиот во низата мерки за цензура на интернет воведени од Талибанците“, соопшти NetBlocks.

Некои корисници на социјалните мрежи во Авганистан изјавија за Радио Азади (авганистанскиот сервис Радио Слободна Европа ) претходно во текот на денот дека не можеле да пристапат до социјалните медиуми без користење филтри или VPN мрежи од вторник вечерта.

Владата предводена од Талибанците официјално не коментираше за исклучувањето на социјалните медиуми.

Минатата недела во Авганистан настана 48 часовен хаос, откако талибанските власти ги исклучија телекомуникациите низ целата земја. Талибанците го прекинаа пристапот до интернет со оптички влакна и мобилни телефонски услуги, кои се потпираат на истиот систем, без предупредување на 29 септември. Пристапот беше вратен на 1 октомври.

Видете и ова:

Масовно исклучување на интернетот во Авганистан поради „моралната“ репресија на Талибанците

Овој потег предизвика хаос, ги прекина летовите и го прекина пристапот до банкарските и е-трговските системи, како и до онлајн бизнисите и училиштата.

Талибанците не ја соопштија официјалната причина за таквата одлука, но затворањето дојде неколку недели откако радикалната исламистичка група го блокираше пристапот до интернет преку оптички влакна во неколку провинции, наведувајќи загриженост за „неморал“.

Критичарите рекоа дека потегот е дел од поширока репресија врз индивидуалните слободи и слободниот проток на информации во Авганистан.

Запирањето на комуникациите ги погоди обичните Авганистанци, приватните бизниси и владините канцеларии и создаде предизвици за илјадници Авганистанци кои живеат надвор од земјата.

Интернетот беше спас за авганистанските жени, од кои многумина го загубија правото на работа и студирање откако Талибанците воведоа забрана во 2022 година. Прекинот на интернет предизвика страв кај жените дека нивната последна надеж бледнее.

Австриската влада повторно преговараше за годишното зголемување на платите на државните службеници, со што се заштедија 310 милиони евра од буџетот за следната година, соопшти владата во среда, додека се обидува да се справи со буџетскиот дефицит над ограничувањето на ЕУ и највисоката инфлација во Западна Европа.

Трипартиската коалициска влада на власт од март презеде многу необичен чекор за повторно отворање на договорот за плати што веќе беше договорен, заканувајќи им се на синдикатите со замрзнување на платите во следните години доколку не се согласат. Земјата едвај ќе избегне трета година рецесија оваа година.

Видете и ова:

Поради закана евакуирана главната железничка станица во Виена

Владата тврдеше дека буџетските ограничувања го направија овој потег неопходен. Австрија има традиција на колективни преговори за плати по сектори во кои работниците генерално добиваат зголемување на платите приближно во согласност со инфлацијата, а штрајковите се ретки.

„Австрискиот модел што нè направи богати со децении функционира - моделот на консензус, на балансирање на интересите. Мислам дека ова е добар договор“, изјави министерот за финансии Маркус Мартербауер.

Австриската инфлација е околу 4%, двојно повеќе од просекот во еврозоната. Канцеларот Кристијан Штокер издаде соопштение во кое ја повтори својата цел за намалување на инфлацијата на 2% следната година и рече дека договорот „ќе придонесе за прекинување на спиралата плати-цени и достигнување на таа цел за инфлација“.

Португалскиот фудбалер Кристијано Роналдо стана првиот милијардер меѓу фудбалерите, откако неговото богатство беше проценето на 1,4 милијарди долари, објави новинската агенција Блумберг.

Во извештајот се наведува дека Роналдо одамна заработувал речиси иста сума пари како и аргентинскиот фудбалер Лионел Меси, кој многумина го сметаат за негов главен ривал, но дека во 2023 година имало голем јаз меѓу нив двајца кога станува збор за финансиите.

Роналдо потпишал договор со фудбалскиот клуб Ал-Наср во Саудиска Арабија вреден 200 милиони долари.

Видете и ова:

Насилство на детските спортски натпревари- годинава 15 повредени

Платата на Меси не е толку голема, но тој ќе има финансиски удел во фудбалскиот клуб Интер Мајами, каде што моментално игра, а по завршувањето на професионалната кариера би можел да има исто богатство како Роналдо.

Португалецот освоил пет титули во Лигата на шампионите, едно Европско првенство и две Лиги на нации за време на долгата и успешна кариера.

Тој е водечкиот стрелец на сите времиња за националните тимови и првиот фудбалер во историјата што постигнал 900 гола во натпреварувачки натпревари.