Украинскиот претседател Володимир Зеленски, поддржан од присуството на клучните европски сојузници, треба да се сретне со претседателот Доналд Трамп на состанок што би можел да помогне во одлучувањето за иднината на неговата загрозена нација, дури и кога се чини дека Трамп го префрла товарот на Зеленски за завршување на војната со Русија.
„Претседателот Зеленски од Украина може да ја заврши војната со Русија речиси веднаш, ако сака, или може да продолжи да се бори“, напиша Трамп на Truth Social во серија објави доцна на 17 август, неколку часа пред закажаниот состанок во Белата куќа.
Трамп, кој се обиде да посредува за завршување на конфликтот, исто така го повтори своето верување дека Украина ќе мора да отстапи суверена територија на Русија во секој мировен договор - идеја што редовно ја отфрлаат Киев и неговите европски сојузници.
„Се сеќавате како започна. Нема враќање на Крим даден од Обама (пред 12 години, без да се испука ниту еден куршум!) и НЕМА ВЛЕГУВАЊЕ ВО НАТО НА УКРАИНА“, додаде тој, осврнувајќи се на претходникот претседател Барак Обама и фактот дека Русија го зазеде и нелегално го анектираше Кримскиот Полуостров на Украина во 2014 година.
Зеленски, кој пристигна во Соединетите Држави околу 22:30 часот, издаде соопштение во кое вели дека му е благодарен на Трамп за поканата и дека „сите подеднакво сакаме брзо и безбедно да ја завршиме оваа војна“.
Зеленски се осврна на „присилното“ губење на Крим од страна на Украина, но не се осврна директно на забелешките на Трамп.
„Се надевам дека нашата заедничка сила со Америка, со нашите европски пријатели, ќе ја принуди Русија на вистински мир“, напиша Зеленски.
Претходно, Зеленски рече дека една од клучните точки на неговата агенда е да обезбеди цврсти безбедносни гаранции од американскиот лидер против понатамошна руска агресија, нешто што американските претставници посочија како реална можност.
Стив Виткоф, пратеник кој се смета за еден од клучните американски преговарачи со Москва, посочи дека Трамп и рускиот претседател Владимир Путин се согласиле да обезбедат „силни безбедносни гаранции“ за Украина.
„Успеавме да ја добиеме следната отстапка од Путин: САД да можат да понудат заштита слична на Член 5, што е една од вистинските причини зошто Украина сака да биде во НАТО“, изјави Виткоф за програмата „Состојба на Унијата“ на Си-Ен-Ен.
„Тоа беше прв пат да ги чуеме Русите да се согласат на тоа“, додаде Виткоф, нарекувајќи го „пресвртница“ во преговорите.
Зеленски - кој долго време изразува желба да се приклучи на НАТО или да добие значајни безбедносни гаранции од Вашингтон и европската таканаречена „Коалиција на подготвените“ - рече дека ќе побара повеќе детали за ова прашање на состанокот, кој е закажан за 13:15 часот во Вашингтон.
„Нема детали како ќе функционира тоа и каква ќе биде улогата на Америка, улогата на Европа и што може да направи ЕУ - и ова е нашата главна задача: Ни треба безбедност за да функционираме во пракса како Член 5 од НАТО“, рече тој, осврнувајќи се на клаузулата на Алијансата во која се наведува дека нападот врз една членка се смета за напад врз сите.
„Историска одлука е дека Соединетите Држави се подготвени да учествуваат во безбедносните гаранции за Украина“, рече Зеленски подоцна на Телеграм.
Американските претставници долго време го отфрлаат членството на Киев во НАТО и во минатото беа воздржани да зборуваат за директни безбедносни гаранции за Украина. Администрациските претставници изјавија дека сите гаранции ќе бидат надвор од НАТО.
Средбата доаѓа откако Трамп го угости Путин на самитот во Алјаска,кој се чинеше дека даде малку, ако воопшто даде резултати, но ги загрижи Киев и неговите сојузници поради она што критичарите го сметаа за наклетост на Трамп кон позицијата на Кремљ за прекин на конфликтот, кој прерасна во тотална војна со руската инвазија на Украина во февруари 2022 година.
Најзагрижувачки за Украина и нејзините поддржувачи беа забелешките на Трамп дека Киев ќе мора да отстапи територија на Русија во „размена на територии“.
Исто така, загрижувачки беа коментарите на Трамп дека итно прекинување на огнот - долго заговарано од Вашингтон, Киев и европските лидери - повеќе не е посакуваниот следен чекор.
Наместо тоа, Трамп - навидум во согласност со желбите на Путин - рече дека страните треба да преговараат за целосен мировен договор, што веројатно ќе потрае многу подолго и, за што критичарите велат, дека ќе ѝ купи време на Русија да постигне дополнителни успеси на бојното поле против украинските бранители со помалку екипаж и оружје.
Европските лидери, од кои многумина одржаа видеоконференција на 17 август за да разговараат за војната во Украина, рекоа дека ќе патуваат во Вашингтон за да го поддржат Зеленскиза време на неговата средба со Трамп, иако не беше веднаш јасно на кои сесии ќе учествуваат.
„Ќе се приклучам на средбата со претседателот Трамп и другите европски лидери во Белата куќа утре“, рече претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен.
По изјавата на фон дер Лајен, голем број европски лидери, заедно со генералниот секретар на НАТО, Марк Руте, исто така објавија планови за патување во Вашингтон.
Се очекува да се приклучат францускиот претседател Емануел Макрон, британскиот премиер Кир Стармер, германскиот канцелар Фридрих Мерц, италијанската премиерка Џорџа Мелони и финскиот претседател Александар Стаб.
Групацијата „Евроазија“ во белешка наведува дека „европските лидери имаат три клучни цели: да утврдат повеќе детали за можните безбедносни гаранции на САД за Украина; да работат на подготовките за можна трилатерална средба меѓу претседателите Владимир Путин, Володимир Зеленски и Доналд Трамп и да се спротивстават на идејата за размена на територии“.
Како што се засили дипломатската активност, убиствата на терен во Украина продолжија.
Градоначалникот на Харкив, Игор Терехов, на Телеграм напиша дека три лица се убиени преку ноќ, а 17 лица се повредени во руски балистички ракетен напад врз градот во североисточна Украина во близина на руската граница. Целосните детали не се веднаш достапни.
