Вести
Трамп распореди нуклеарни подморници во близина на Русија по заканите на Медведев
Американскиот претседател, Доналд Трамп, на први август изјави дека наредил распоредување на две американски нуклеарни подморници како одговор на, она што го нарече „многу провокативни изјави“ од поранешниот руски претседател Дмитриј Медведев.
На социјалната мрежа Truth Social, Трамп напиша дека подморниците се испраќаат во „соодветни региони“ во случај изјавите на Медведев да бидат повеќе од само празни закани.
„Зборовите имаат тежина и често можат да доведат до несакани последици. Се надевам дека ова не е еден од тие случаи“, додаде Трамп.
Одлуката доаѓа во време кога односите меѓу администрацијата на Трамп и Москва се особено чувствителни.
Трамп објави дека неговиот специјален пратеник, Стив Виткоф, ќе отпатува во Русија за да се обиде да го убеди Кремљ да се согласи на прекин на огнот во војната во Украина.
Трамп, исто така, се закани со нови економски санкции доколку нема напредок. Рокот што претходно го даде, од 50 дена за постигнување договор, сега е намален на 10 дена и истекува следната недела.
Порано оваа недела, Дмитриј Медведев, кој моментално е заменик-претседател на Советот за безбедност на Русија, ги обвини САД дека играат „игра на ултиматум“ откако Трамп објави дека рокот од 50 дена што ѝ го даде на Русија за прекин на војната во Украина е намален на 10 дена.
На својата страница на социјалната платформа Х, на 28 јули, Медведев напиша дека „секој нов ултиматум е закана и чекор кон војна“.
Тој, исто така, го повика Трамп да не „оди по патот“ на поранешниот американски претседател Џо Бајден, кого Москва постојано го обвинува за ескалација на тензиите со Русија.
Откако Трамп му рече на 31 јули да „внимава што зборува“, Медведев отиде чекор понатаму и го потсети американскиот претседател на рускиот команден систем „Мртва рака“, кој е дизајниран автоматски да лансира нуклеарни ракети во случај руското раководство да биде елиминирано.
„Ако некои зборови на поранешниот руски претседател предизвикаат таква нервозна реакција од моќниот претседател на САД, тогаш Русија прави сè како што треба“, додаде Медведев.
Од почетокот на руската инвазија на Украина во 2022 година, Дмитриј Медведев стана еден од најгласните противници на Западот во Москва.
Некои критичари на Кремљ го сметаат за неодговорен екстремист, додека други тврдат дека неговите изјави ги одразуваат ставовите на многу високи руски функционери.
Одговарајќи на неговите провокации, главниот советник на украинскиот претседател Володимир Зеленски, Андриј Јермак, изјави за „Њујорк пост“ претходно оваа недела дека Медведев бил „многу глупав“ што дал такви изјави.
„Не знам каква е неговата психолошка состојба. Можеби бил пијан“, додаде Јермак.
Државниот секретар на САД, Марко Рубио, рече дека не го смета Медведев за клучен носител на одлуки во Русија, но нагласи дека неговите изјави не можат да се игнорираат.
„Јасно е дека станува збор за некој што претходно имал висока функција и сè уште има улога во владата, а неговите зборови имаат влијание на провокации“, изјави Рубио за „Фокс радио“ на 31 јули.
Ова не е прв пат Трамп и Медведев да се судрат.
Поранешниот руски лидер беше гласен критичар на Трамп по неодамнешните американски напади врз Иран. Но, ова се чини дека е прв пат нивната размена на зборови да доведе до конкретна акција.
На 1 август, Трамп дополнително ги заостри нападите врз руското раководство, истакнувајќи дека за еден месец 20 илјади руски војници загинале во како што ја нарече, бесмислена војна со Украина
„Русија изгуби 112.500 војници од почетокот на годината. Тоа е многу непотребна СМРТ! Украина, сепак, исто така страдаше лошо. Од 1 јануари 2025 година, тие изгубија приближно 8.000 војници, а тој број не ги вклучува исчезнатите“, напиша тој на платформата Truth Social додавајќи дека двете страни претрпеле цивилни жртви.
Ниту една од завоените страни не објавува бројки за воени жртви.
види ги сите денешни вести
За Кремљ, договорот меѓу Франција и Украина за борбени авиони е „поттикнување“ на војната
Русија го критикуваше потпишувањето на договорот на Франција за евентуално обезбедување до 100 борбени авиони „Рафал“ на Украина, нарекувајќи го поттикнување на војната.
Францускиот претседател Емануел Макрон и неговиот украински колега Володимир Зеленски потпишаа писмо за намери со кое се утврдуваат идните испораки на оружје за време на посетата на Зеленски на Париз во понеделник.
„Париз на никаков начин не придонесува за мирот, туку напротив, ги поттикнува милитаристичките и провоените чувства“, изјави портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, за новинарите, како одговор на прашање од АФП.
Франција испорача борбени авиони „Мираж“ на Киев, но досега немаше разговори за тоа Украина да го купи „Рафал“, бисерот на француската борбена авијација.
Договорот доаѓа откако претходно овој месец беше објавено дека Шведска и Украина се блиску до обезбедување финансирање за договор со кој Киев би можел да купи до 150 борбени авиони „Грипен“ од четвртата генерација.
Во текот на војната, Русија ги критикуваше земјите од НАТО за снабдување со оружје на Украина и рече дека тоа не прави разлика на фронтот.
„Без разлика какви авиони се продаваат на режимот во Киев, ова нема да ја промени ситуацијата на фронтот и не може да ја промени динамиката“, порача Песков во вторник.
Украина долго време се обидува да ја зајакне својата воздушна одбрана за да се спротивстави на руската доминација во најголемиот и најсмртоносен конфликт во Европа од крајот на Втората светска војна.
Советот за безбедност на ОН усвои резолуција за планот на Трамп за Газа
Советот за безбедност на ОН доцна во понеделник, 17 ноември, одобри резолуција подготвена од Соединетите Држави со која се поддржува планот на претседателот Доналд Трамп за прекин на војната во Појасот Газа.
Резолуцијата, исто така, овластува меѓународни сили за стабилизација во палестинската енклава.
Израел и палестинската група Хамас, која е прогласена за терористичка група од САД и другите сили, минатиот месец се согласија за првата фаза од планот на Трамп од 20 точки за Газа - прекин на огнот во нивната двегодишна војна и договор за ослободување на заложниците.
Сепак, резолуцијата на ОН се смета за клучна за легитимирање на привременото управно тело и нудење гаранции на земјите кои размислуваат да испратат трупи во Газа.
Што пишува во резолуцијата?
Текстот на резолуцијата наведува дека земјите-членки можат да учествуваат во Мировниот комитет со кој претседава Трамп, дизајниран како транзициско тело кое би го надгледувало обновата и економското закрепнување на Газа.
Исто така, овластува меѓународни сили за стабилизација, кои би обезбедиле демилитаризација на Газа, вклучително и уништување на оружјето и воената инфраструктура.
Хамас повтори дека нема да се разоружа и тврдеше дека неговата борба против Израел е легитимен отпор.
„Резолуцијата воспоставува меѓународен механизам за старателство за Појасот Газа, на што се спротивставуваат нашиот народ и нашите фракции“, се вели во соопштението издадено по усвојувањето на резолуцијата.
Пат кон палестинското самоопределување
Мајк Валц, амбасадорот на САД во ОН, рече дека резолуцијата, која го вклучува планот на Трамп од 20 точки како анекс, „отвора можен пат кон самоопределување за Палестинците каде што ќе има маслинови гранки наместо ракети и каде што постои можност за договор на политичкиот хоризонт“.
Русија, која има право на вето во Советот за безбедност, претходно ја остави отворена можноста за противење, но се воздржа од гласање, дозволувајќи резолуцијата да помине.
Амбасадорите на Русија и Кина во ОН, кои исто така се воздржаа, се пожалија дека резолуцијата не ѝ дава на ОН јасна улога во иднината на Газа.
„Во суштина, Советот го дава својот благослов на американската иницијатива врз основа на ветувањата на Вашингтон, давајќи целосна контрола врз Појасот Газа на Мировниот комитет и Меѓународните сили за стабилизација, чии модалитети сè уште не ги знаеме“, рече рускиот амбасадор Василиј Небензја по гласањето.
Поддршка од Палестинската самоуправа
Палестинската самоуправа ја поздрави резолуцијата и изјави дека е подготвена да учествува во нејзиното спроведување.
Дипломатите рекоа дека поддршката на владата за резолуцијата минатата недела била клучна за спречување на руско вето.
Американскиот претседател Доналд Трамп го нарече гласањето како „момент од историски размери“ во објава на социјалните мрежи.
„Членовите на одборот и многу други возбудливи најави ќе бидат дадени во наредните недели“, напиша Трамп.
Резолуцијата стана контроверзна во Израел, бидејќи ја споменува можноста за палестинска државност во иднина.
Во текстот на резолуцијата се наведува дека „условите за кредибилен пат кон палестинско самоопределување и државност конечно може да бидат воспоставени“ откако Палестинската самоуправа ќе ја спроведе својата програма за реформи и ќе напредува реконструкцијата на Газа.
„Соединетите Држави ќе го охрабрат дијалогот меѓу Израел и Палестинците со цел да се постигне договор за политички хоризонт за мирен и просперитетен соживот“, се наведува во документот.
Израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху, под притисок од десничарските членови на неговата влада, во неделата изјави дека Израел останува против палестинска држава и вети дека ќе ја демилитаризира Газа „на лесен или на тежок начин“.
Гори облакодерот Вјесник во Загреб, гасењето ќе трае цел ден
Речиси 100 пожарникари се ангажирани во гаснењето на голем пожар во облакодерот „Вјесник“ во Загреб, кој гори од синоќа, јавува Хрватската радиотелевизија.
Во моментот на пожарот, во зградата, која била претежно напуштена, немало никој.
По избувнувањето на пожарот, пожарот се проширил вертикално и зафатил неколку ката и покривот на облакодерот. Штетата е голема.
Причината за пожарот засега е непозната.
Загрепската противпожарна служба наведува дека имало само една пријава од граѓани за пожарот, иако секогаш добиваат многу пријави во случај на големи пожари.
Облакодерот Вјесник се наоѓа на раскрсницата на Савска цеста и Славонска авенија во поширокиот центар на Загреб и е еден од урбаните симболи на хрватската престолнина.
Облакодерот порано беше седиште на дневниот весник „Вјесник“, чиј последен број беше објавен на 20 април 2012 година, а печатницата „Вјесник“ е затворена од 2022 година. Сепак, зградата сè уште се нарекува така, како и трамвајската и автобуската станица „кај Вјесник“.
Во минатото, дваесет редакции на весници беа сместени во и околу облакодерот „Вјесник“. Тој беше најголемиот издавач на весници во поранешна Југославија, чиј пад започна уште во 1990 година, кога беа овозможени првите приватизации на поранешните организации за социјална работа, објавува Indeks.hr.
Денес, државата е најголемиот сопственик на целиот комплекс „Вјесник“, кој вклучува и голема површина од поранешната печатница „Вјесник“ во ликвидација, дел од „нефункционалниот облакодер“ изграден како прес-центар за Универзијадата во 1987 година, како и придружни згради и паркинзи.
Министерството за просторно планирање, градежништво и државен имот има околу 61 процент сопственост во „Вјесник“, додека останатите се сосопственици на приватна компанија.
Откако печатницата престана да работи - дневните весници и другите списанија што сè уште се издаваат се печатат во сопствени печатници или на други локации додека комплексот е празен, освен радио станицата „Лаганини ФМ“ која е сместена на петнаесеттиот кат.
Силен ветер пренасочи два авиона од Скопје кон Приштина, два кружат над аеродромот
Поради силниот јужен ветер што вечерва го зафати скопскиот регион, два авиона се пренасочени да слетаат на аеродромот во Приштина, информира Дирекцијата за заштита и спасување (ДЗС).
Според ДЗС, уште два авиона во моментов кружат над Меѓународниот аеродром Скопје и чекаат инструкции за безбедно слетување.
Надлежните ја следат состојбата во реално време и апелираат патниците да ги проверуваат информациите од авиокомпаниите и аеродромските служби.
Според веб-страницата на ТАВ Македонија, забележани се доцнења, меѓу кои и на летот од Скопје кон Милано Малпенса.
Управата за хидрометеоролошки работи претходно предупреди дека регионот ќе биде зафатен од обилни врнежи, над 30 литри дожд на метар квадратен, како и засилен јужен ветер кој може да достигне и до 60 километри на час.
Во текот на ноќта, во северозападните делови од земјата се очекува слаб локален дожд.
Украина потпиша договор за борбени авиони со Франција, Кремљ сака нов самит со САД
Украина постигна 10-годишен договор со Франција за испорака на 100 борбени авиони „Рафал“ за зајакнување на нејзината одбрана, додека Кремљ изјави дека се надева на нов самит со Соединетите Американски Држави за да разговараат за можно решение за прекин на војната во Украина.
Украинскиот претседател Володимир Зеленски се сретна со францускиот претседател Емануел Макрон во Париз на 17 ноември, каде што се согласија за договорот, додека руските сили ги интензивираат воздушните напади низ Украина и напредуваат во источниот дел на земјата.
„Тоа ќе биде најголемата воздушна одбрана, една од најголемите во светот“, рече Зеленски откако беше постигнат договорот за авионите.
Елисејската палата соопшти дека договорот вклучува и системи за воздушна одбрана, бомби и беспилотни летала - нова опрема што не доаѓа од сегашните залихи на француските вооружени сили.
Договорот доаѓа откако претходно овој месец беше објавено дека Шведска и Украина се блиску до обезбедување финансирање за договор со кој Киев би можел да купи до 150 борбени авиони „Грипен“ од четвртата генерација.
Украина долго време се обидува да ја зајакне својата воздушна одбрана за да се спротивстави на руската доминација во најголемиот и најсмртоносен конфликт во Европа од крајот на Втората светска војна.
Додека Зеленски беше во Париз каде што го потпишуваше договорот, а потоа во вторник патува во Шпанија, Кремљ ги повтори своите надежи за втор самит меѓу претседателот Владимир Путин и американскиот лидер Доналд Трамп.
Двајцата се состанаа во Алјаска во август во обид да ги поттикнат мировните преговори за завршување на војната. Но, тие разговори не донесоа пробив.
Санкциите на САД врз руските енергетски гиганти следеа по неколку неуспешни рунди американско-руски разговори, за време на кои во еден момент беше предложен самит во Будимпешта.
Кратко по разговорите меѓу американскиот државен секретар Марко Рубио (Марко) и рускиот министер за надворешни работи Сергеј Лавров, Трамп рече дека нема да „губи време“ на средба со Путин ако лидерот на Кремљ не е подготвен да постигне договор за завршување на војната во Украина.
Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, им рече на новинарите во Москва во понеделник дека самитот може да се одржи штом ќе се завршат потребните подготовки, изјава што тој периодов ја повтори неколку пати.
„Тешко е сега да се предвиди кога ќе се појават овие услови. Иако, секако, сите сме заинтересирани овие услови да се случат што е можно порано“, рече тој.
„Затоа, штом ќе завршат овие подготовки и ќе се исполнат условите за самитот, се надеваме дека тој ќе се одржи“, додаде Песков.
Западните медиуми генерално објавија дека имало мала промена во ставот на Русија за прекин на конфликтот од средбата на Трамп со Путин во Алјаска во август, која не резултираше со прекин на огнот.
Трамп изјави на почетокот на ноември дека сè уште не гледа дека Русија е подготвена да ги запре борбите, иако сè уште ја фаворизира Будимпешта како место за мировен самит кога ќе се исполнат условите за таков состанок.
Трамп изјави во неделата дека е отворен за нови санкции од Конгресот на САД кои би биле насочени кон „секоја земја што соработува со Русија“.
Тој не даде дополнителни детали.
Комисијата за финансирање и буџет го заврши општиот претрес по Предлог-буџетот за 2026 година
По тридневна расправа, Собраниската комисија за финансирање и буџет денеска го заврши општиот претрес по Предлог-буџетот за 2026 година.
Дискусијата по повеќе од 100 поднесени амандмани ќе продолжи утре, по завршување на пленарната седница, соопшти претседателката на Комисијата, Јованка Тренчевска.
Пратениците од владејачкото мнозинство оценија дека буџетот е реален, развоен и насочен кон економски раст, со повеќе средства за плати, пензии, инфраструктура, дигитализација и капитални инвестиции.
Тие нагласија дека во документот се забележуваат првите чекори на фискална консолидација и подобрување на економската прогноза.
„Предлог буџетот е реален со силно изразена развојна компонента, ја изразува волјата на извршната власт за стабилизација и основа за развој, со непотребни трошоци сведени на нула. Сведоци сме на мерки и активности кои веќе покажаа резултати“, рече пратеникот од ВМРО-ДПМНЕ Тони Јаревски.
Опозицијата, пак, смета дека буџетот е нереален, социјален и неразвоен, без потенцијал за подобрување на стандардот на граѓаните.
Пратениците предупредија на раст на јавниот долг и намалување на капиталните инвестиции, оценувајќи дека 91% од расходите се наменети за трошоци кои не генерираат раст.
Фатмир Битиќи од СДСМ во реплика го праша Јаревски за какви развојни проекти зборува кога, како што рече, во Извештајот на Европската комисија било укажано дека капиталните расходи се 46 проценти во средина на ноември.
„Тагувам кога ќе видам ваков буџет и кога 7 проценти раст на платите го кажувате како револуционерно, а е поради усогласувањето со минималната плата“, рече Битиќи.
Проекциите во Предлог-буџетот за 2026 година предвидуваат вкупни приходи од 374,7 милијарди денари, расходи од 413,9 милијарди денари и капитални инвестиции од 40,5 милијарди денари. Економскиот раст е планиран на 3,8 проценти, инфлацијата на 2,5 проценти, а буџетскиот дефицит на 3,5 проценти од БДП.
За градоначалници во Гостивар, Маврово Ростуше, Врапчиште и Центар Жупа ќе се гласа на 11 јануари
На 11 јануари ќе се одржат локалните избори во четирите општини каде на првиот круг на Локалните избори немаше доволен број граѓани кои излегоа на гласање. Претседателот на Собранието Африм Гаши денеска(17 ноември)го потпиша актот за одржување избори во Гостивар, Маврово Ростуше, Врапчиште и Центар Жупа.
„Изборите ќе се одржат на 11 јануари 2026 година во согласност со Уставот, Изборниот законик и соодветното законодавство. Со стапувањето во сила на овој акт надлежните институции почнуваат со спроведување на законските рокови и процедури. Упатувам повик до Државната изборна комисија, општинските изборни комисии, како и до набљудувачките организации, да постапуваат совесно, транспарентно и професионално“.
Гаши ги повика сите политички субјекти и кандидатите учесници во овој процес да водат, како што вели, мирен, фер и демократски изборен процес, со почитување на изборните стандарди и европските вредности.
„Исто така, им се обраќам на граѓаните на овие општини да го остварат своето право и масовно да учествуваат на гласањето. Повторувањето на изборите ја потврдува важноста на учеството на секој граѓанин во локалното одлучување и во зајакнувањето на институционалниот легитимитет. Собранието останува посветено на редовните демократски процеси и на консолидирањето на институциите на државата“, се вели во писмената изјава на собранискиот спикер.
Локалните избори се одржаа на 19 октомври (прв круг) и на 2 ноември(втор круг). Според резултатите од двата круга на локалните избори, коалицијата предводена од владејачката партија ВМРО-ДПМНЕ победи во 54 општини и Град Скопје.
Втора по бројот на освоени градоначалнички места е коалицијата ВРЕДИ со девет. Коалицијата на СДСМ ќе има шест градоначалници, НАИ 4, а Движење ЗНАМ и Унијата на Ромите, по еден градоначалник.
Две општини ќе ги водат независни кандидати.
Во општините Гостивар, Врапчиште, Маврово и Ростуше и во Центар Жупа изборите за градоначалници пропаднаа, бидејќи не беше исполнет цензусот на гласање да излезат најмалку една третина од запишаните гласачи во Избирачкиот список.
Туск: Експлозијата на железницата е „чин на саботажа“
Полскиот премиер Доналд Туск изјави дека експлозијата на една важна железничка линија што се користи за транспорт на воена опрема и помош за Украина била предизвикана од „невиден чин на саботажа“.
Туск во објава на социјалните мрежи на 17 ноември рече дека експлозијата се случила еден ден претходно на линијата што води од Варшава до источниот полски град Лублин, околу 100 километри од границата со Украина.
„Разнесувањето на железничката пруга на рутата Варшава–Лублин е невиден чин на саботажа насочен против безбедноста на полската држава и нејзините граѓани,“ напиша Туск, додавајќи дека е во тек истрага.
Тој не даде дополнителни детали за експлозијата или за тоа кој можел да стои зад неа, но рече дека е откриена и втора локација со оштетување на истата линија, подалеку кон исток.
Полските претставници, како и оние од други европски земји, одамна обвинуваат дека Москва води „хибридна“ кампања на саботажи и шпионажа против земјите што и помогнаа на Украина откако Русија ја започна својата целосна инвазија во февруари 2022 година.
Минатиот месец, полските власти уапсија осум лица осомничени за шпионажа или планирање напади во име на Русија.
Во јануари, Туск ја обвини Русија дека планира терористички напади врз неименувани цели користејќи воздушни летала.
Неговите коментари дојдоа во услови на сè поголем број сомнителни, вознемирувачки и необјаснети инциденти.
Некои од нив вклучуваа меѓународни авиокомпании и обвинувања дека Русија се обидувала да постави тајни експлозиви на карго летови, додека други се однесуваа на бродови што предизвикале прекини на подводни кабли.
Москва постојано ги негира западните обвинувања за терористички напади, вклучувајќи палење, кражби, труења и напади врз поединци на Запад.
Косовската полиција ги негира обвинувањата за пукање врз српската армија
Косовската полиција ги негираше наводите на медиумите во Србија кои вечерта на 16 ноември објавија дека „група Албанци пукале врз припадници на српската армија во близина на базата „Дебела Глава“.
Косовската полиција наведува дека станува збор за неосновани информации кои „не одговараат на никакви официјални информации или настани потврдени од властите на територијата на Косово“.
„Врз основа на сите оперативни податоци, извештаите на полициските единици на терен и координацијата со други надлежни институции, не е регистриран ниту еден инцидент од ваков карактер. Објавувањето на вакви неточни информации придонесува за создавање лажни перцепции и зголемување на непотребните тензии во граничните области“, наведува косовската полиција.
Оттаму исто така додаваат дека треба да се напомене дека полициските единици во неделата уапсиле четворица ловџии со српско државјанство за нелегално преминување на границата и нелегално поседување оружје, кои влегле на територијата на Косово од правец на Србија.
„Пронајденото оружје и муниција беа конфискувани, додека осомничените, според одлуката на надлежните судски органи, беа приведени во согласност со законските процедури“, се додава во соопштението.
Косовската полиција не одговори на прашањето на Радио Слободна Европа за националноста на притворените српски државјани.
Во меѓувреме, Вишото јавно обвинителство во Врање, град на југот од Србија, во одговор до Радио Слободна Европа потврди дека неколку неидентификувани лица, најверојатно од ловечко оружје, испукале неколку истрели во правец на патролата на српската армија во близина на воената база „Дебела Глава“, која исто така се наоѓа во близина на границата со Косово.
Овие лица, како што е дополнително наведено, се оддалечиле со неколку возила кон територијата на Косово, а инцидентот бил пријавен на дежурниот јавен обвинител од страна на Воената полиција во вечерните часови на 16 ноември.
„Во овој инцидент нема повредени лица. Според наредбата на обвинителството, полицијата презема потребни мерки за утврдување на сите околности на овој настан“, се наведува во одговорот.
Неколку медиуми во Србија, вклучувајќи го и Јавниот сервис - Радио телевизија на Србија, во неделата навечер објавија дека група „маскирани Албанци нападнале припадници на српската армија во регионот на базата Дебела Глава, во близина на границата со Косово“.
Сепак, не беа презентирани докази дека групата била составена од Албанци, туку само се наведува дека „тие избегале во правец на Косово со шест џипови“.
Радио Слободна Европа ја праша мисијата на НАТО во Косово, КФОР, која ја контролира граничната област со Србија, дали е запознаена со овој инцидент, но одговор засега не добивме.
Протест во Стразбур против судењето на поранешните водачи на ОВК во Хаг
По протестите во неколку различни европски градови, своите негодувања против судењето на поранешните водачи на Ослободителната војска на Косово (ОВК) демонстрантите сега ги упатија од Стразбур, Франција, пред Парламентарното собрание на Советот на Европа.
Целта на протестот, организиран од групи што произлегуваат од војната на ОВК, е да се изрази незадоволство од судењето на поранешните команданти – Хашим Тачи, Кадри Весели, Јакуп Красниќи и Реџеп Селими – пред Специјализираните совети на Косово во Хаг.
Судењето на Тачи, Весели, Красниќи и Селими започна во 2023 година и е при крај. Сите тие ги негираат обвиненијата за воени злосторства и злосторства против човештвото.
Претходно, слични протести се одржаа и во Тирана, Хаг и Приштина.
Организаторите рекоа дека протестот во Стразбур ги обединува Албанците „онаму каде што започна неправедната сага во нашата историја“.
Во извештај од 2010 година, составен од тогашниот швајцарски сенатор Дик Марти и одобрен од Парламентарното собрание на Советот на Европа, се тврди дека лидерите на Ослободителната војска на Косово (ОВК) биле вклучени во трговија со органи за време на војната 1998-99 година.
Ова доведе до формирање на Специјализираните совети за Косово во 2015 година за да се истражат наводните злосторства од страна на членовите на ОВК против етничките малцинства и политичките ривали.
Судење во Хаг
Судењето на четворицата поранешни команданти на ОВК започна во 2023 година, три години откако беа уапсени и притворени во косовскиот суд во Хаг.
Сега, повеќе од две години подоцна, нивното судење се ближи кон крајот, откако одбраната на поранешниот косовски претседател Хашим Тачи ги повика своите сведоци.
Во септември, во корист на одбраната сведочеа поранешниот помошник државен секретар на САД – Џејмс Рубин, правниот советник на косовската делегација за време на разговорите во Рамбује во 1999 година – Пол Вилијамс, специјалниот претставник на САД за време на косовската војна – Крис Хил, и поранешниот британски дипломат – Џон Стјуарт Данкан.
Сите сведочеа дека Тачи немал авторитет над ОВК.
Специјализираните совети очекуваат судењето на поранешните водачи на ОВК да биде завршено до крајот на декември.
Тачи беше политички лидер на ОВК пред и за време на војната 1998-1999 година, Весели беше началник на разузнавачката служба, Красниќи беше портпарол, а Селими беше член на Генералштабот.
Обвинението против нив вклучува обвиненија за незаконско притворање, тортура, убиство, злосторства против човештвото, присилно исчезнување и прогон на стотици цивили и лица кои не учествувале во војната.
Се тврди дека овие злосторства се случиле помеѓу март 1998 и септември 1999 година на различни локации во Косово, а исто така и во северна Албанија.
Според Специјализираните совети, Тачи, Весели, Красниќи и Селими носат лична кривична одговорност за овие злосторства, но сите негираат вина.
Адвокатите на одбраната изјавија дека ОВК немала да добие поддршка од меѓународната заедница доколку постоел злосторнички план, како што тврдат обвинителите.
Според нив, обвинението се базира на селективно погрешно толкување на настаните.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете