Вести
Самит во Самарканд - нова ера во односите меѓу ЕУ и Централна Азија
Европската унија (ЕУ) соопшти дека влегува во „нова ера“ во односите со државите од Централна Азија по самитот во градот Самарканд чија цел беше да се направи продор во регионот во кој доминираат Русија и Кина.
Говорејќи на последниот ден од самитот, одржан во дребниот град на Патот на свилата во Узбекистан, претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен рече дека поплавата од глобални царини наметнати од американскиот претседател Доналд Трамп на 3 април ја покажаа важноста за градењето односи во новата ера.
„Се наоѓаме на уште една пресвртница. Се појавуваат нови глобални бариери, инвестициите се пренасочуваат, силите ширум светот сечат нови сфери на влијание“, нагласи Фон дер Лајен во говорот на 4 април.
„Никогаш не било поважно да се има сигурни партнери. Сакаме да истражуваме нови патишта“, рече претседателката на Европската комисија.
Дводневниот самит на кој учествуваа лидерите на Казахстан, Киргистан, Таџикистан, Туркменистан и Узбекистан доаѓа во време кога традиционалниот сојузник Русија и соседна Кина се борат за влијание во овој регион кој сака да ги продлабочи врските и со Западот.
Централна Азија е заинтересирана за напредната индустриска технологија во Европа - која Русија и Кина се борат да ја обезбедат, додека Брисел се интересира за скапоцените природни ресурси со кои располага регионот.
Фон дер Лајен ја потврди инвестицијата на ЕУ од 10 милијарди евра во Транскасписката меѓународна транспортна рута (ТИТР), проект кој потенцијално би можел да го преполови времето на патување меѓу Европа и Централна Азија, а истовремено да ја заобиколи Русија.
Фон дер Лајен, исто така, најави дополнителна инвестиција од 12 милијарди евра во Global Gateway со цел да се започне нов проект за дигитален и инфраструктурен развој.
Инвестицијата е насочена кон зајакнување на поврзаноста и трговијата, поврзување на петте земји од Централна Азија поблиску до европските пазари и отворање на патот за пристап до богатството на регионот со критични суровини како што се ураниум, бакар, јаглен, цинк, титаниум, манган, литиум, графит.
„Сакаме да бидеме партнери не само во експлоатацијата, туку и во градењето на локалната индустрија“, рече Фон дер Лејен.
Централноазиските лидери се обидуваат да одржат рамнотежа со Москва и Пекинг додека развиваат врски со Европа. Тие исто така се обидоа и да ги отворат границите меѓу себе по децении неразвиени односи.
„Пред седум-осум години беа затворени границите меѓу земјите. Немаше трговија, транзит, работа... Односите беа замрзнати“, изјави узбекистанскиот претседател Шавкат Мирзијоев, кој претседаваше со самитот.
„Никој не можеше да замисли дека можеме да се обединиме за да го претставуваме регионот во преговорите со европските лидери“, рече тој.
Мирзијоев го отвори Узбекистан откако дојде на власт во 2016 година по децении изолација во време на владеење на неговиот претходник Ислам Каримов.
види ги сите денешни вести
Листата на лекови ќе се ревидира два пати годишно
Листата на лекови ќе биде ревидирана два пати годишно и ќе имаме нови лекови, истакна денеска (24 септември) министерот за здравство Азир Алиу, одговарајќи на новинарско прашање на прес-конференција.
Тој најави набрзо ревидирање на листата и информираше дека ќе има нов информациски електронски модул наречен „Систем за евиденција и управување со барањата за Листата на лекови”. Преку овој систем ќе се знаат датумите кога ќе одржуваат состаноци членовите на Комисијата за ревидирање на позитивната листа и кога ќе има нејзино проширување.
„Модулот овозможува електронско поднесување на барањата и внесување на неопходната документација за лекот во системот, кои што досега се доставуваа исклучиво во хартиена форма. Со ова се постигнува значителен напредок во дигитализација на одделните процеси на стандардната оперативна процедура на уредената постапка“, истакна Алиу.
Министерот вели дека станува збор за прва електронска евиденција и управување со барањата за Листата на лекови во националниот систем, со што се овозможува и транспарентност на процесот преку достапен јавен портал и следење на одделните процеси и на напредокот на постапката во реално време.
Инаку од 16 септември лани, граѓаните од аптеките бесплатно ги земат новите девет лекови со кои беше проширена позитивната листа, по дури десет години од последното ажурирање, кога беше збогатена со само еден лек. На листата беа додадени лекови за крвен притисок, за срцеви заболувања, анти-агреганси, лекови за третман на депресија и за деменција.
Ставањето нови лекови на позитивната листа во пракса значи дека пациентите ќе добиваат посовремени и поевтини лекови на рецепт, на товар на државата, наместо да ги купуваат од џеб и поскапо, а често и од други држави.
Поради тоа што листата не беше ажурирана повеќе од една деценија, граѓаните добиваа застарени лекови иако постојат нови и поефикасни за нивната болест.
Мицкоски: Ќе има одговорност за несобраното ѓубре во Скопје
Премиерот Христијан Мицкоски им се извини на жителите на Скопје, затоа што пред четири години ја поддржал Данела Арсовска за градоначалничка на главниот град и најави одговорност за сегашната состојба во која скопските општини се затрупани со ѓубре.
„Да, чуствувам и сум се извинил најмалку 10 пати. И еве повторно ќе кажам, се извинувам што тогаш застанав позади независниот кандидат Данела Арсвоска. И затоа сум го кажал тоа најмалку 10 пати дека таа грешка повеќе нема да ја повториме. Затоа на следните избори ќе победи Орце Ѓорѓиевски уште во првиот круг и како што самиот се обврза пред скопјани, во првите 72 часа ќе ги засука ракавите и ќе го исчисти Градот Скопје од смет“, изјави денеска Мицкоски во одговор на новинарско прашање.
Им се извинувам на граѓаните што сум мислела дека си чесен, професор и интелектуалец, не знаејќи што навистина си, му одговори Арсовска на премиерот Мицкоски.
„Јас завршувам со борбата во која твојот претседател на Совет на Град Скопје и твоите советници 4 години го блокираа и урнисаа градот. Не гласаа за нови автобуси, не гласаа за бесплатен превоз, не дозволија да се набави нова механизација за да се чисти ѓубрето, не гласаа ништо во интерес на граѓаните за да биде задоволена твојата суета. Ни за вработување на нови пожарникари, ни за нови противпожарни возила им кажа да не гласаат“, напиша Арсовска на својот фејсбук профил.
Тој потсети на ситуацијата кога градоначалниците од скопските општини се самоорганизирале да го соберат сметот и оти одговорните тогаш во депонијата Дрисла ја затвориле портата, а градоначалниците добиле и кривични пријави.
„Работиме внимателно. Ние не правиме естрада од ништо, водиме политика, која е многу внимателна. Процесите што ги водите имаат одговорност и на крајот тој процес мора да има име и презиме. Бидете сигурни дека ќе има одговорност и ќе има име и презиме“, одговори премиерот Мицкоски на прашањето дали МВР влегло во ЈП „Комунална хигиена“, каде што очигледно нешто ги сопира камионите да излезат и да го соберат ѓубрето.
Веќе неколку недели контејнерите на улиците во скопските општини се претрупани со отпад, кој службите на Комунална хигиена не го собираат. Граѓаните се револтирани, а за колапсот со собирањето на комуналниот отпад, градоначалничката Данела Арсовска, политичките партии и кандидатите за градоначалници, преку прес-конференции и соопштенија вината си ја префрлаат меѓу себе.
Активирана димна бомба пред салата на Собранието на Заечар
Во собраниската сала во Заечар, на југот на Србија, пред почетокот на продолжението на конститутивната седница, била активирана чадна бомба.
Советниците ја напуштиле просторијата, објавена е пауза, а салата е заклучена, објави порталот „Нова С“.
Според тој медиум, пред инцидентот, пред претседателската маса и говорницата во салата имало кордон од приватно обезбедување, кој не им дозволувал на новинарите и советниците од опозицијата да се приближат.
Во продолжението на конститутивната седница на Собранието на Заечар, треба да се потврдат мандатите на советниците.
Вишиот суд во Заечар ја прифати жалбата на опозицијата на почетокот на септември и ја поништи одлуката на Собранието на тој град за потврдување на мандатот на советниците на 6 август.
Во известувањето за закажување на седницата пишува дека конститутивната седница е закажана во согласност со Мислењето на Министерството за државна управа и локална самоуправа од 19 септември.
Како што е наведено во соопштението, во тоа мислење е наведено дека „е потребно да се продолжи со конститутивната седница на собранието, со што ќе се потврди и потврди мандатот на советниците на Градското собрание на Заечар и ќе се донесат одлуки на таа седница“.
Локалните избори во Заечар и Косјериќ на западот од Србија се одржаа на 8 јуни во екот на антивладините протести поради трагедијата во Нови Сад.
Учесниците на протестот бараат одговорност од властите за смртта на 16 лица при падот на бетонската настрешница на Железничката станица во Нови Сад и вонредни парламентарни избори.
Дополнителни санкции кон Израел „не се неопходни“, вели германскиот шеф на дипломатијата Вадепфул
Дополнителни санкции кон Израел „не се неопходни,“ изјави германскиот министер за надворешни работи Јохан Вадепфул, додека позицијата на Берлин за војната во Газа продолжува да се разликува од неговите западни партнери.
Претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен претстави пакет санкции против Израел, вклучувајќи укинување на трговски концесии и насочување кон екстремно десничарски министри, како одговор на тековната израелска операција во Газа.
Канцеларот Фридрих Мерц има намера да ја објави позицијата на Германија за санкциите пред неформалниот состанок на Советот на ЕУ во Копенхаген на 1 октомври, по консултациите во рамки на неговата коалициска влада.
„Ќе го разгледаме ова повторно следната недела, но во моментов верувам дека досега преземавме ефективни мерки и дека дополнителни мерки не се неопходни,“ изјави Вадепфул за радио „Дојчландфунк“.
Во почетокот на август, Мерц објави забрана за германски извоз на оружје во Израел кое би можело да се користи во Газа, оправдувајќи го потегот со претстојната офанзива во градот Газа.
Целосната офанзива започна минатата недела, при што стотици илјади Палестинци го напуштија градот, а хуманитарните организации предупредуваат на катастрофални услови за цивилното население.
Потегот предизвика земји како Обединетото Кралство, Франција, Канада и Австралија во последниве денови да ја признаат палестинската држава, приклучувајќи се на мнозинството членки на ОН кои веќе го сториле тоа.
Но, Берлин и Италија и натаму се противат на непосредното признавање, при што Вадепфул истакна дека тој чекор треба да се преземе по пронаоѓањето решение за две држави.
Министерот за надворешни работи изјави дека едностраното признавање на палестинска држава „само ја зацврстува израелската позиција.“
Вучиќ и Рубио разговарале за зајакнување на односите меѓу Србија и САД
На официјалниот Инстаграм профил „Иднината на Србија“, претседателот на Република Србија, Александар Вучиќ, објави дека имал важен и значаен разговор со државниот секретар на Соединетите Американски Држави (САД) Марк Рубио.
Како што е наведено во соопштението, разговорот бил фокусиран на зајакнување на политичкиот дијалог меѓу Србија и САД, подобрување на економската соработка и заедничките безбедносни предизвици.
„Посебен акцент беше ставен на прашања од областа на економијата и трговијата, вклучувајќи го решавањето на американските царини, како и можностите за нови инвестиции, соработка во енергетиката и развој на нови технологии. Беа разгледани и перспективите што ги нуди механизмот за стратешки дијалог меѓу двете земји“, пишува во објавата на Инстаграм.
Вучиќ истакна дека Србија е посветена на зачувување на мирот и стабилноста како предуслов за понатамошен напредок и подобар живот за граѓаните. Тој им се заблагодари на САД за нивната улога во заштитата на безбедноста на српскиот народ во Косово, како и за нивниот придонес во дијалогот меѓу Белград и Приштина.
Тој, исто така, ја истакна важноста на американската поддршка на европскиот пат на Србија, наведувајќи дека полноправното членство во Европската Унија е една од стратешките цели на земјата.
„Отворен и искрен дијалог, заснован на меѓусебна доверба и почитување, е најдобриот начин за зајакнување на партнерството меѓу Србија и САД“, рече Вучиќ, додавајќи дека верува оти односите меѓу двете земји ќе добијат дополнителен импулс во иднина, во нивна заемна корист и во интерес на мирот, стабилноста и просперитетот.
Русија вели дека „нема алтернатива“ освен да ја продолжи офанзивата во Украина
Кремљ соопшти дека нема избор освен да ја продолжи својата воена офанзива врз Украина, откако Москва ја отфрли изјавата на претседателот на Соединетите Држави, Доналд Трамп, дека Русија е „тигар од хартија“.
Коментарите доаѓаат еден ден откако Трамп рече дека Украина може да ја врати целата своја територија од Русија, која тој ја опиша како „тигар од хартија“ со економија во пропаѓање, што е голем пресврт во неговиот став за три и полгодишниот конфликт.
„Ние ја продолжуваме нашата специјална воена операција за да ги обезбедиме нашите интереси и да ги постигнеме целите“ што ги постави рускиот претседател Владимир Путин, изјави во средата портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, користејќи го терминот на Москва за нејзиниот напад врз Украина.
„Ова го правиме и за сегашноста и за иднината на нашата земја. За многу идни генерации. Затоа, немаме алтернатива,“ додаде тој во радио-интервју за руски весник.
Тој, исто така, возврати на забелешката на Трамп, но призна дека економијата која забавува по три години брз раст и со тврдоглава инфлација, се соочува со одредени тешкотии.
„Русија ја одржува својата макроекономска стабилност. Да, Русија доживува напнатости и проблеми во различни сектори на економијата“, изјави Песков.
Кремљ, исто така, даде мрачна проценка за пошироките напори за подобрување на односите меѓу Москва и Вашингтон.
Приближувањето што започна кога Трамп се врати во Белата куќа во јануари донесе „речиси нула“ резултати, рече Песков.
„Овој процес е бавен, многу бавен,“ додаде тој за напорите за рестартирање на врските.
Москва се обидува да ги прикаже преговорите со САД како пошироки од конфликтот во Украина, обидувајќи се да промовира можна економска и дипломатска соработка меѓу двете нуклеарни сили.
Трамп: Сојузниците треба да ги соборат руските авиони ако навлезат во воздушниот простор на НАТО
Американскиот претседател Доналд Трамп изјави дека земјите од НАТО треба да соборат руски авиони ако влезат во воздушниот простор на алијансата, додека ја започнуваше средбата со својот украински колега, Володимир Зеленски, кој бара поголем притисок врз Москва да ја прекине војната против Украина.
Зборувајќи со новинарите собрани околу двајцата лидери, кои се состанаа на маргините на Генералното собрание на Обединетите нации во Њујорк на 23 септември, Трамп одговори со „Да, да“ на прашањето дали би поддржал соборување на руски авиони ако се најдат во воздушниот простор на НАТО.
Тој рече дека вклучувањето на Соединетите Американски Држави во таква акција ќе зависи од околностите.
Одговорите на Трамп следат по серијата неодамнешни упади на руски борбени авиони и беспилотни летала во воздушниот простор на алијансата во земји, вклучувајќи ги Полска и Естонија.
Одговорите следуваа откако американскиот претседател ги повика европските сојузници за време на обраќањето во ОН, веднаш да престанат да купуваат нафта од Русија и ги обвини Кина и Индија дека ја финансираат војната на Москва против Украина преку нивните купувања.
Трамп рече дека може да воведе санкции врз Русија за да ги запре борбите, но без слични акции од Европа, „сите губиме многу време“.
„Во случај Русија да не е подготвена да склучи договор за прекин на војната, тогаш Соединетите Американски Држави се целосно подготвени да воведат многу силна рунда моќни царини што би го запреле крвопролевањето, верувам, многу брзо“, изјави тој пред собранието за време на борбениот говор каде што упати остри критики кон многу светски лидери.
„Но, за да бидат ефективни тие царини, европските нации... ќе мора да ни се придружат во усвојувањето на истите мерки... Европа мора да го забрза тоа“.
Санкциите, заедно со безбедносните гаранции во случај на мировен договор меѓу Киев и Москва, се области во кои Зеленски се надева дека ќе добие поддршка од Белата куќа за време на нивните разговори.
Трамп рече дека планира да го повика унгарскиот премиер Виктор Орбан, сојузник на американскиот лидер, за да го повика да престане да купува руска нафта.
Зеленски, кој треба да присуствува на седница на Советот за безбедност на ОН за војната во Украина на 23 септември и ќе се обрати пред собранието на 24 септември, им рече на новинарите дека видел движење од словачкиот премиер Роберт Фицо за прекинување на купувањето руска нафта.
Унгарија и Словачка, обете земји без излез на море што делат граница со Украина, се спротивставија на повиците да го прекинат своето потпирање на руската енергија без ветувања за обезбедување доволно алтернативни резерви.
Изминатите неколку недели не донесоа забележлив напредок кон мирот, а Русија покажа голема воинственост, која напредуваше на фронтовските линии, погоди цивили во Украина со масовни бомбардирања и го предизвика НАТО со упади со беспилотни летала и воени авиони.
Тасевски: Немаме ниту еден функционален радар на скопскиот аеродром
Ние немаме ниту еден функционален радар за полетување и слетување на скопскиот аеродром, вели Александар Тасевски, претседател на синдикатот на контролори на летање при М-НАВ во интервју за Аргумент плус на ТВ 24.
М-НАВ е компанија во државна сопственост, која делегира задачи и одговорност за управување и контрола на цивилниот воздушен сообраќај во Македонија.
„Радарите кои моментално се користат претежно за прелети, за авиони кои полетуваа и слетуваат, а кои ги гледаме на повисоките висини се радари кои се одалечени од Скопје. Едниот е во Бугарија, другиот е во Грција, а третиот е во Охрид. Од двата радари кои беа лоцирани во скопскиот аеродром, не работи ниту еден. Тоа значи дека авионите на скопскиот аеродром не ги гледаме од земја до некаде 3,5 до 4 илјади метри надморска висина“, вели Тасевски.
Тој објаснува дека во таква ситуација постојат процедури по кои постапуваат, но додава дека не требало да се дозволи да дојде до тоа да откаже и бекап системот.
„Едниот радар, кој е на самата контролна кула е поставен пред 1995 година, па тој е нефункционален и не дава точни податоци, наназад веќе десетина години, требаше да биде сменет, ама за жал тоа не е направено досега. Вториот радар кој е во близина на скопскиот аеродром е монтиран 2000 година, со опремата која се уште ја користиме и тој е тој што сега откажа. Веќе имаме двојно откажување на радарска опрема што не смееше да се дозволи да откаже“, додава тој.
По објавувањето на информацијата дека контролата на летање имаат проблем со радарите, од М-НАВ на 22 септември соопштија дека тие проблеми не влијаат на безбедноста, туку на темпото со коешто се одвива слетувањето, односно на бројот на авиони што можат да се опслужат во еден час.
„Се работи на отстранување на дефектот на еден од радарите на Меѓународниот аеродром Скопје и во моментов тоа нема никакво безбедносно влијание врз одвивањето на авио – сообраќајот“, соопштија од М-НАВ на 22 септември.
Пред еден месец, Тасевски во интервју за Радио Слободна Европа изјави дека неколку пати до сега ги известиле надлежните за проблематичната застарена опрема, како и дека поради тоа македонскиот воздухопловен сообраќај губи пари.
„Работата е што веќе нема ни резервни делови многу години наназад за таа опрема, и прашањето е, доколку таа откаже, кој дел ќе откаже и дали воопшто ќе можеме повторно да профункционира. Некогаш, можеби и со само ресетирање, палење и гасење ќе профункционира, меѓутоа некогаш може да не дојдеме во таква ситуација“, изјави Тасевски пред еден месец за РСЕ.
Опозициската СДСМ обвини дека ова не е само технички дефект.
„Ова е последица на насилното вдомување на партиски кадри во една од најважните институции за безбедноста на сите нас. И македонското небото е под ризик од партизацијата која ја спроведува ВМРО-ДПМНЕ секој ден“, се вели во нивното соопштение.
Владејачката ВМРО-ДПМНЕ возврати со реакција дека СДСМ „намерно креваат лажна паника за наводно нарушена безбедност на скопскиот аеродром“.
„Што се однесува за партизираноста на МНАВ само да потсетиме дека каубојците од ДУИ се тепаа на работно место, а пајташите на СДС вработија 70 партиски војници во оваа институција“, се вели во нивното соопштение.
МОН:Привремена забрана за работа на Факултетот за бизнис-економија во Скопје
Привремена забрана за работа доби вискота стручна школа„ Факултет за бизнис економија“ во Скопје од Министерството за образование и наука по утврдено незаконско работење.
Во соопштението е наведено дека посебна комисија по проверка на работата утврдила нерегуларности и непостапување по законски задолженија, но детали не соопштија.
„Одлуката за времено запирање на работата на оваа приватна високообразовна установа е донесена и врз основа на мислење од страна на Одборот за акредитација на високото образование“, велат од МОН.
На Факултетот за бизнис економија нема запишани нови студенти во академската 2025-2026 година. Според соопштението од Министерството од Факултетот кон веќе запишаните студенти, ќе ги исполни обврските со цел овозможување непречена понатамошна едукација, односно префрлање на други факултети.
Во соопштението е наведено дека почитувањето на законските прописи мора да биде основен принцип во работењето на сите образовни установи.
Од Министерството соопштија дека во изминатите 15 месеци затворени се и 14 приватни научни институти, од кои дел поради неактивност, а дел поради неисполнување на условите за работа.
Експертите на ОН бараат исклучување на Израел од фудбалските натпревари
Неколку експерти назначени од Советот за човекови права на Обединетите нации побараа исклучување на Израел од меѓународни фудбалски настани во соопштение објавено во вторник.
Советот ги повика ФИФА, управното тело на фудбалот, и УЕФА, управното тело на европскиот фудбал, да преземат соодветни чекори како неопходен одговор за решавање на тековниот конфликт во Газа.
„Спортот мора да ја отфрли перцепцијата дека сè е како и обично“, рекоа експертите.
„Спортските тела не смеат да затвораат очи пред тешките кршења на човековите права, особено кога нивните платформи се користат за нормализирање на неправдите“.
Израел постојано ги отфрла сите обвинувања изнесени во рамките на Советот за човекови права на ОН. Земјата го обвинува Советот и неговите известувачи дека се пристрасни кон Израел.
Групата експерти вклучува известувачи за културни права, за состојбата со човековите права на окупираните палестински територии и за расизам.
Тие се повикаа на извештајот од минатата недела на независната истражна комисија на Советот за човекови права на ОН, во кој се вели дека Израел врши геноцид врз Палестинците во Појасот Газа.
Меѓународниот олимписки комитет (МОК) неодамна ги отфрли санкциите против Израел. Во нивното соопштение се наведува дека немало прекршување на Олимписката повелба.
Во случај на санкции против руските и белоруските спортисти поради војната во Украина, МОК како причина ги наведе прекршувањата на Олимписката повелба.
На руските и белоруските спортисти им е дозволено да учествуваат на меѓународни спортски настани само како неутрални.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете