Достапни линкови

Вести

Ќе се формира ентитетска гранична полиција во Република Српска

Припадник на државната гранична полиција на БиХ, илустрација
Припадник на државната гранична полиција на БиХ, илустрација

Канцеларијата на претседателот на Република Српска (РС) денеска (17 март), објави дека на состанокот на „врвното раководство“ на тој ентитет од Босна и Херцеговина било заклучено дека треба да се формира Гранична полиција на РС.

Соопштено е и дека е формирана работна група, која денеска го одржа првиот состанок за нацрт-законите со кои ќе се регулира работата на Граничната полиција на територијата на Република Српска.

„По тој повод, попладнево ќе се одржи затворена седница на Владата на Република Српска, на која ќе се разгледаат и други прашања од севкупната политичка и безбедносна ситуација во Република Српска и БиХ. На седницата ќе присуствува и претседателот на Република Српска, Милорад Додик и српскиот член и претседател на Претседателството на БиХ, Жељко Цвијановиќ“, се вели во соопштението од Кабинетот на претседателот на РС.

Во соопштението се додава дека ова е правна рамка „во согласност со Дејтонскиот договор“, и дека „спротивно на Дејтонскиот договор и Уставот на БиХ, на 13 јануари 2000 година, високиот претставник Волфганг Петрич со своја одлука ја наметна „Државната“ гранична служба на БиХ“.

Сепак, ова е неуставна активност, бидејќи Државната гранична полиција веќе функционира на ниво на Босна и Херцеговина, која може да се укине само со одлука на двата дома на Парламентот на БиХ.

Новиот сецесионистички и неуставен потег на властите на РС доаѓа откако Судот на БиХ нареди на претседателот на РС Милорад Додик, премиерот на ентитетот Радован Вишковиќ и претседателот на Народното собрание на РС Ненад Стевандиќ да им биде одреден еден месец притвор, откако ќе бидат донесени на сослушување.

Додик, Вишковиќ и Стевандиќ се осомничени за кривично дело нарушување на уставниот поредок, а во последните денови не одговараа на повиците да дадат изјави во Обвинителството на БиХ. Бидејќи наредбата на Обвинителството на БиХ за присилно притворање не била испочитувана, Судот на БиХ издаде наредба за притвор.

Во случај тоа да не е можно или осомничените да се недостапни, следен чекор е да се издаде налог за апсење. Во тој случај, сите полициски агенции во БиХ, вклучително и Државната гранична полиција, се обврзани да ги уапсат Додик, Вишковиќ и Стевандиќ.

Законот предвидува и можност да се одреди притвор доколку постои ризик од бегство или ако постои страв дека ќе се влијае на сведоците.

Наредбата за нивно притворање заради давање изјави пред Обвинителството на БиХ доаѓа во време кога властите на ентитетот на РС иницираа усвојување на низа неуставни закони.

Ова е потегот на кој се решија откако на 26 февруари Додик со првостепена пресуда на Судот на БиХ беше осуден на една година затвор и шестгодишна забрана за вршење функција поради непочитување на одлуките на високиот претставник во БиХ, Кристијан Шмит.

Ден по пресудата, Собранието на РС усвои закон со кој се обиде да ја забрани работата на Судот и Обвинителството на БиХ, Државната агенција за истраги и заштита (СИПА) и Високиот судски и обвинителски совет на територијата на тој ентитет.

Едностраниот престанок на јурисдикцијата на државата БиХ на дел од нејзината територија не е во согласност со Уставот на БиХ и Уставниот суд на БиХ привремено го суспендираше овој закон на 7 март.

Сепак, Додик рече дека РС нема да се откаже од законот и покрај обврзувачката одлука на Уставниот суд на БиХ и бројните предупредувања од меѓународната заедница дека тоа се обиди за уривање на уставниот поредок на државата БиХ.

види ги сите денешни вести

Укината суспензијата за параолимпијците од Русија и Белорусија пред игрите во Италија

Франција - Отварање на параолимписките игри во Париз, 2024 година.
Франција - Отварање на параолимписките игри во Париз, 2024 година.

Генералното собрание на Меѓународниот параолимписки комитет (МПК) ја укина суспензијата на Русија и Белорусија и им го врати статусот на полноправни членови на оваа организација.

Забраната да се натпреваруваат беше од руската инвазија на Украина во февруари 2022 година.

Одлуката беше изгласана на Генералното собрание на МПК на 27 септември во Сеул, Јужна Кореја и го отвора патот за руските и белоруските параолимписки спортисти да се натпреваруваат под своите национални знамиња на Зимските олимписки игри Милано-Кортина што ќе се одржат од 6 до 15 март 2026 година.

Ова доаѓа осум дена откако Меѓународниот олимписки комитет (МОК) го одобри учеството на руските и белоруските спортисти на претстојните игри во Италија под неутрални знамиња, како што беше случајот на Летните олимписки игри во Париз во 2024 година.

Рускиот параолимписки комитет го поздрави укинувањето на суспензијата, нарекувајќи ја фер и „пример за тоа како треба да се заштитат правата на спортистите, без дискриминација врз основа на националност или политичко влијание“.

Украина соопшти дека Меѓународниот параолимписки комитет „ги предал олимписките вредности“ со враќањето на полноправното членство на Русија и Белорусија.

Делумна суспензија за руските и белоруските параолимписки спортисти беше усвоена есента 2023 година, дозволувајќи им на руските и белоруските спортисти да се натпреваруваат на Параолимписките игри во Париз во 2024 година под строги услови на неутралност.

ИПЦ претходно ги исклучи руските и белоруските параолимписки комитети од игрите во Пекинг во 2022 година, неколку дена откако Русија ја започна својата инвазија на Украина на 24 февруари.

За да се квалификува за Параолимписките игри, спортистот мора да има активна меѓународна федерациска лиценца за сезоната 2025-2026.

Убиени најмалку 44 лица во Газа додека Израел ги игнорира барањата за прекин на огнот

Израелски напад во Газа
Израелски напад во Газа

Израелските напади и огнено оружје убија најмалку 44 лица низ Газа, соопштија здравствените власти, додека расте меѓународниот притисок за прекин на огнот, јави агенцијата АП.

Меѓу загинатите имало деветмина од исто семејство настрадани во куќа во бегалскиот камп Нусеират, според персоналот во болницата Ал-Авда, каде биле донесени телата. Пет други лица биле убиени кога нападот погодил шатор за раселени лица, според болницата во која биле донесени телата на загинатите.

Израелската армија соопшти дека не знаела дека некој бил убиен од огнено оружје во саботата во јужна Газа и не дала непосреден коментар за воздушните напади.

Директорот на болницата Шифа во градот Газа изјави за АП дека медицинските тимови таму се загрижени за израелските „тенкови што се приближуваат во близина на болницата“, ограничувајќи го пристапот до објектот каде што се лекуваат 159 пациенти.

„Бомбардирањето не престана ниту за момент“, рече д-р Мохамед Абу Селмија.

Тој додаде дека 14 предвремено родени бебиња биле третирани во инкубатори во болницата Хелу, иако раководителот на неонаталната интензивна нега таму, д-р Насер Булбул, изјавил дека главната порта на објектот била затворена поради беспилотни летала што летале над зградата.

Нападите се случија неколку часа откако израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху им рече на другите светски лидери на Генералното собрание на ОН на 26 септември дека неговата нација „мора да ја заврши работата“ против Хамас во Газа.

Нетанјаху се обрати откако десетици делегати од повеќе нации масовно ја напуштија салата на Генералното собрание на ОН кога тој почна да зборува.

Меѓународниот притисок врз Израел да ја заврши војната се зголемува, како и изолацијата на Израел, со растечки список на земји кои неодамна одлучија да ја признаат палестинската државност, што Израел го отфрла.

Земјите лобираат кај американскиот претседател Доналд Трамп да изврши притисок врз Израел за прекин на огнот. Трамп изјави дека верува оти САД се блиску до постигнување договор за ублажување на борбите во Газа што „ќе ги врати заложниците“ и „ќе ја заврши војната“.

Израелската кампања во Газа уби повеќе од 65.000 луѓе, а повреди повеќе од 167.000 други, соопшти Министерството за здравство на Газа. Министерството е дел од владата предводена од Хамас (организација прогласена за терористичка од САД и од ЕУ) но агенциите на ОН и многу независни експерти ги сметаат неговите бројки за најсигурна проценка на жртвите во војната.

Мицкоски до кандидатите за градоначалници: Кампањата не смее да биде театар на празни ветувања

Христијан Мицкоски, претседател на ВМРО-ДПМНЕ, на промоција на кандидати за градоначалници, Штип, 27 септември 2025 година.
Христијан Мицкоски, претседател на ВМРО-ДПМНЕ, на промоција на кандидати за градоначалници, Штип, 27 септември 2025 година.

Кампањата не смее да биде театар на празни ветувања, вашиот мандат е договор со граѓаните, порача претседателот на ВМРО-ДПМНЕ, Христијан Мицкоски, на промоцијата на кандидатите за градоначалници на ВМРО-ДПМНЕ што се одржа во Штип на 27 септември.

Мицкоски рече дека очекувањата секогаш се високи и оти народот очекува подобар живот, сигурност, правдина и перспектива.

„Но, во суштина тој очекува нешто уште подлабоко: достоинственост и човечност, да не биде излажан, да не биде третиран како средство, туку за цел, за чија благосостојба мора да се работи одговорно“, рече Мицкоски.

Лидерот на ВМРО-ДПМНЕ и премиер ги наброи и обврските што ги презема Владата: борба против корупцијата, повисок животен стандард, реформи во сите области.

Тој рече дека градоначалниците на ВМРО-ДПМНЕ кои во минатите четири години ги менаџираа општините, а се од редовите на ВМРО-ДПМНЕ, меѓу другото, изградиле и реконструирале над 770 километри улици и патишта, 47 километри нови водоводи, канализации од должина од речиси од 91 километар, модернизирани се повеќе од 400 училишта, 70 детски градинки, завршени или во завршна фаза се 274 спортски игралишта или детски рекреативни терени.

Кампањата за локалните избори ќе почне на 29 септември. Изборите ќе се одржат на 19 октомври.

Русија ги критикува плановите на ЕУ за „ѕид од беспилотни летала“

Полска - Пожарникари ја обезбедуваат областа каде се верува дека паднале делови од дрон, веројатно откако бил соборен во близина на Бјала Подласка, Полска, 10 септември 2025 година.
Полска - Пожарникари ја обезбедуваат областа каде се верува дека паднале делови од дрон, веројатно откако бил соборен во близина на Бјала Подласка, Полска, 10 септември 2025 година.

Русија ги критикуваше плановите на Европската Унија (ЕУ) за зајакнување на својата одбрана од беспилотни летала, велејќи дека одговорот на Унијата на неидентификувани беспилотни летала што ги преминуваат нејзините граници само ќе ги зголеми тензиите, јави агенцијата АФП.

Министрите за одбрана од десетина земји од ЕУ на 26 септември се согласија таканаречениот „ѕид од беспилотни летала“ да стане приоритет за ЕУ, откако неколку земји-членки беа потресени од серијата повреди на нивниот воздушен простор од страна на Русија во последните недели.

Руското Министерство за надворешни работи изјави дека мерките ќе доведат до „зголемени воени и политички тензии на нашиот континент“, според државната новинска агенција РИА Новости, објави АФП.

Министерството додаде дека плановите претставуваат „лични амбиции и политички игри на владејачките елити на ЕУ“.

Шефицата на ЕУ, Урсула фон дер Лајен, првпат повика на „ѕид од беспилотни летала“ во говор на почетокот на септември, неколку часа откако НАТО собори руски беспилотни летала во Полска.

ЕУ, исто така, изјави дека треба да учи од Украина, која се соочува со секојдневни средби со руски беспилотни летала и затоа разви поевтини решенија за нивно пресретнување.

Москва негираше дека го нарушила воздушниот простор на НАТО и го нарече одговорот на ЕУ „хистерија“, велејќи дека руските пилоти ги почитувале меѓународните правила за воздушна навигација и дека нема докази дека беспилотните летала што го преминале европскиот воздушен простор биле руски.

Неидентификувани дронови над најголемата воена база во Данска

Данска - Данската полиција на аеродромот Каструп во близина на Копенхаген, 22 септември 2025 година.
Данска - Данската полиција на аеродромот Каструп во близина на Копенхаген, 22 септември 2025 година.

Неидентификувани дронови биле забележани ноќта меѓу 26 и 27 септември над најголемата воена база во Данска, соопшти полицијата, најнови во низата забележани надлетувања што данските власти ги нарекоа „хибриден напад“, јави агенцијата АФП.

Мистериозните набљудувања со беспилотни летала доведоа до тоа да се затворат неколку аеродроми во скандинавската земја од понеделникот, кога беа забележани првите дронови.

„Можам да потврдам дека имавме инцидент околу 20. 15 часот во петокот, што траеше неколку часа. Едно до две беспилотни летала беа забележани надвор и над воздухопловната база Каруп“, изјави дежурниот офицер Симон Скелсјер за АФП.

Тој рече дека полицијата не може да коментира од каде доаѓаат беспилотните летала, додавајќи: „Ние не ги соборивме“.

Полицијата во истрагата соработува со војската, рече тој.

„Базата Каруп ги дели своите писти со цивилниот аеродром „Мидтиланд“, кој беше кратко затворен иако во тој час не беа закажани комерцијални летови“, рече Скелсјер.

Данската премиерка Мете Фредериксен претходно изјави дека „во последните денови, Данска беше жртва на хибридни напади“.

Германската влада сака да постигне договор за депортација со Сирија

Александар Добринт, министер за внатрешни работи на Германија
Александар Добринт, министер за внатрешни работи на Германија

Германскиот министер за внатрешни работи Александар Добринт изјави дека владата сака да постигне договор со Сирија оваа година за депортација на одбиени баратели на азил, јави агенцијата ДПА.

„Сакаме да постигнеме договор со Сирија оваа година и прво да ги депортираме криминалците, а потоа и оние без законски престој“, изјави Добринт за весникот „Рајнише пост“ во изјава објавена во сабота, 27 септември.

„Важно е да се направи разлика помеѓу луѓето кои се добро интегрирани и работат и оние без право на азил кои се потпираат на социјална помош“, рече тој, додавајќи дека се очекува разговорите да започнат наскоро.

Добринт рече дека ѝ наложил на Федералната канцеларија за миграција и бегалци делумно да ги продолжи суспендираните процедури за азил за Сиријците, отворајќи го патот за депортации.

Германија не депортирала никого во Сирија од 2012 година. Бројот на сириски бегалци кои доброволно се враќаат во својата татковина полека се зголемува од падот на долгогодишниот режим на Башар ал-Асад во декември минатата година.

Според Министерството за внатрешни работи, 1.867 лица се вратиле во Сирија со владина поддршка до крајот на август. На крајот на јули, според Централниот регистар на странци, нешто помалку од 955.000 сириски државјани живееле во Германија. Минатата година, околу 83.150 Сиријци добиле германско државјанство, покажаа податоците на Министерството за внатрешни работи.

Бројките за 2025 година уште не се објавени.

Германија ги заострува мерките против имиграцијата
please wait

No media source currently available

0:00 0:02:13 0:00

Добринт, исто така, сака поструктуриран пристап кон депортациите во Авганистан.

„Мојата цел е редовно и систематски да депортирам. Во моментов, тоа е можно само со поддршка на Катар“. Во иднина, би сакал ова да се организира без посредници, што бара директни разговори со властите во Кабул“, рече тој, опишувајќи ги разговорите како „технички“.

Германија нема дипломатски врски со Талибанците, кои се вратија на власт во август 2021 година и остануваат меѓународно изолирани поради кршењата на човековите права и правата на жените. Оттогаш, само два лета за депортација од Германија во Авганистан се реализирани со помош на Катар, и двата со осудени криминалци.

Во Србија уапсени осомничени за подготовка на дестабилизација на изборите во Молдавија

Српска полиција (фотоархива).
Српска полиција (фотоархива).

Надлежните органи во Србија уапсија две лица под сомнение за сторено кривично дело организирање учество во војна или вооружен конфликт во странска земја, објави на 26 септември српското Министерство за внатрешни работи (МВР).

Во соопштението се тврди дека уапсените лица – Л.П. и С.С., се товарат за организирање борбено-тактичка обуки за државјани на Молдавија и Романија. Целта на обуката е, според сомнежите, да се обучат лица за поефикасно пружање физички отпор на молдавските полицајци во случај на немири за време на денот на изборите во Молдавија, закажани за 28 септември.

Српското МВР објави дека едно од лицата е осомничено за организирање и финансирање на обуките, која била спроведена во угостителски објект во близина на Лозница, додека другиот уапсен се сомничи дека помагал во сето тоа.

Наводно, обуките биле организирани помеѓу 16 јули и 12 септември за 150 до 170 државјани на Молдавија и Романија.

Од полицијата посочија дека при претрес на станот на осомничените заплениле лаптопи, мобилни телефони, како и уред за откривање и следење на радиофреквенциски сигнали. Кај едно од лицата е пронајден и запленет пиштол.

Надлежните соопштија дека по покренување истрага за случајот, Министерството за правда на Република Србија ќе побара информации и докази од Република Молдавија преку инструментот за меѓународна правна помош.

На осомничените им е одреден притвор од 48 часа, по што со кривична пријава ќе бидат спроведени пред Вишото јавно обвинителство во Шабац.

На 22 септември, молдавските власти соопштија дека извршиле 250 рации и уапсиле десетици луѓе како дел од истрагата за наводен заговор за кој велат дека бил координиран од Руската Федерација преку криминални елементи. Молдавија посочи дека повеќето од осомничените биле обучувани во Србија.

На брифинг со медиумите во Кишињев, безбедносните претставници на молдавските служби рекоа дека руските разузнавачки оперативци обучувале молдавски граѓани во Србија за тактики на протести.

Виктор Фуртуна, шеф на канцеларијата на Обвинителството за организиран криминал на Молдавија, рече дека истрагата започнала во јуни.

Молдавските обвинители посочија дека откриле голем број луѓе, на возраст меѓу 19 и 45 години, кои патувале во Србија каде што биле обучени да пробиваат полициски кордони, да се спротивставуваат на спроведувањето на законот, да користат гумени палки, лисици и, во некои случаи, огнено оружје.

Се тврди дека организаторите планирале лицата кои ги поминале обуките да учествуваат во немири во Молдавија.

Обуки се одржувале и во Молдавија, додека во Србија биле организирани од лица од Руската Федерација, според молдавските власти.

Властите во Молдавија ја обвинуваат Русија за водење хибридна војна, вклучувајќи мешање во изборите, кампањи за ширење дезинформации и нелегално финансирање на проруски партии, а се со цел земјата да се одврати од нејзиниот проевропски курс.

Молдавската претседателка Маја Санду изјави и дека Москва троши стотици милиони евра за да влијае на парламентарните избори на 28 септември.

Србија е кандидат за членство во Европската Унија од 2012 година, но во исто време одржува блиски политички и економски односи со Руската Федерација. Таа е една од ретките европски земји што не воведе санкции против Москва поради руската инвазија на Украина.

Претстојните парламентарни избори во Молдавија би можеле да бидат клучни за нејзиниот проевропски пат.

Кишињев тврди дека Москва се обидува да го спречи евентуалното членство на Молдавија во ЕУ преку кампањи за ширење дезинформации, организирање масовни немири и купување гласови.

Русија, пак, негира дека се меша во внатрешните работи на Молдавија.

Дисциплинска за 11 вработени во полицијата за случајот со убиената Росица

Министерство за внатрешни работи на Северна Македонија.
Министерство за внатрешни работи на Северна Македонија.

Вкупно 11 вработени во Секторот за внатрешни работи (СВР) Велес ќе подлежат на дисциплинска постапка, откако таков предлог дала внатрешната контрола во Министерството за внатрешни работи (МВР), а во врска со постапувањето на полицијата за случајот со убиената велешанка Росица Коцева.

Од МВР соопштија дека Одделот за внатрешна контрола, по насока од министерот Панче Тошковски, го проверувал постапувањето на полицијата по сите настани кои Росица Коцева ги пријавувала во полицијата.

„Во најголемиот дел од случаите полицијата постапила согласно законските процедури, за што била поднесена и кривична пријава против пријавениот, која заврши со условна пресуда во судска постапка. Сепак, внатрешната контрола утврди дека во дел од претходните пријави на жртвата не било постапено целосно согласно законските обврски и процедурите“, соопштија од МВР.

Институциите да не затајуваат кога треба да ги заштитат жените
please wait

No media source currently available

0:00 0:01:55 0:00

За 11 вработени во СВР Велес за кои се утврдени пропусти, Министерството го известило и Јавното обвинителство, но оттаму соопштија дека сè уште не го добиле писменото известување.

Специјализирано одделение за гонење на кривични дела сторени од лица со полициски овластувања, велат од Јавното обвинителство, ќе постапи согласно своите надлежности.

31-годишната Росица Коцева и нејзиниот татко, беа убиени на 15 септември од нејзиниот поранешен партнер Илија Стефановски, кој потоа се самоуби. Пет дена пред убиството, нејзиниот партнер во судска постапка пред Основниот суд во Велес беше прогласен за виновен за загрозување на сигурноста и за насилство врз Росица. За овие дела му беше изречена условна казна.

Овој случај на фемицид во Северна Македонија предизвика низа реакции во јавноста и од невладиниот сектор со обвинувања дека системот не ја заштитил жртвата откако беше објавено дека убиената Росица повеќе пати го пријавувала експартнерот за насилство, за палење на возилото на нејзиниот татко, како и за непочитување на забраната за приближување.

ЕУ планира „ѕид против дронови“ поради страв од руски упади во воздушниот простор

Патници чекаат во ред за нови билети на аеродромот во Копенхаген на 23 септември, еден ден откако поради прелет на неидентификувани дронови беа прекинати летовите.
Патници чекаат во ред за нови билети на аеродромот во Копенхаген на 23 септември, еден ден откако поради прелет на неидентификувани дронови беа прекинати летовите.

Неколку министри за одбрана на Европската Унија денеска, 26 септември, одржуваат итни разговори за „ѕид против дронови“ откако руски беспилотни летала наводно изминативе денови го нарушија воздушниот простор на Полска и Романија, а прелети со дронови привремено затворија и аеродроми во Данска и Норвешка.

За ова прашање состанок преку видеоконференциска врска свика комесарот за одбрана на ЕУ, Андриус Кубилиус, и на него присуствуваат неколку министри од земји од источното крило на НАТО, како и Данска и Украина. Идејата е да се координираат сензорите, уредите за блокирање и правилата за брз одговор, така што малите, евтини дронови ќе може да бидат откриени и неутрализирани пред да ја загрозат европската цивилна авијација или критичните бази.

Се очекува министрите да разговараат за инфраструктурата и финансирањата кои се потребни за координиран и ефикасен систем за одбрана од дронови по серијата инциденти со дронови во последниот период.


На 9 и 10 септември, околу 20 руски дронови наводно влегоа во полскиот воздушен простор за време на напад на Украина, што доведе до затворање на аеродромите и полетувања на авиони на НАТО. Неколку дена подоцна, сличен упат пријави и Романија.

На 22 септември, аеродромот во Копенхаген беше затворен неколку часа, а исто се случи и во Осло. Подоцна беше објавено дека беспилотни летала ги попречиле операциите на аеродромите во данските градови Алборг и Билунд. Некои беспилотни летала беа видени и во близина на воени објекти.

Сведоци опишаа дека дроновите имале трепкачки зелени светла, додека властите ја нарекоа оваа активноста „хибридна“ и потенцираа дека изгледа како да е координирана акција без да посочат кој е одговорен.

Западните претставници веруваат дека Москва стои зад активноста, опишувајќи ја како форма на „сива зона“ или хибридно војување. Со користење на евтини беспилотни летала за вознемирување на аеродромите и воздухопловните бази, Русија може да предизвика скапи одбранбени одговори, да вознемирува цивили и да ја тестира ранливоста на одбраната. Сето тоа без да предизвика отворен конфликт.

Данските и регионални медиуми објавија дека рускиот амфибиски јуришен брод од класата Ропух, „Александар Шабалин“, бил снимен од хеликоптер на околу 12 километри од данскиот остров Лангеланд во исто време кога спорните беспилотни летала беа видени во скандинавските земји. На бродот наводно му бил исклучен транспондерот.

Официјални лица јавно не го поврзаа бродот со упадите со дронови, но коинциденцијата со времето и близината покренаа сомнежи дека некои од беспилотните летала можеби биле лансирани од море.

Русија негираше вмешаност.

Експертите велат дека цивилно-воениот воздушен простор на Европа е ранлива зона.
Беспилотните летала за општа употреба или модифицираните дронови можат да полетуваат од копно или море веднаш надвор од заштитените области, накратко спуштајќи се во пристапните коридори на аеродромите или прелетувајќи над базите. На тој начин се создаваат прекумерни нарушувања: пренасочувања, одложувања на летови и безбедносни проблеми.

Средба на историската комисија со Бугарија: Се разговарало за заеднички чествувања и учебници

Знамињата на Северна Македонија и Бугарија.
Знамињата на Северна Македонија и Бугарија.

Заедничката мултидисциплинарна експертска комисија за историски и образовни прашања меѓу Северна Македонија и Бугарија одржала нова средба во Софија на 25 и 26 септември, соопштија од македонската страна.

Дел од прашањата за кои дискутирале биле новиот учебник по историја за седмо одделение во Северна Македонија, како и заеднички чествувања на одредени историски личности.

„Македонската страна во Комисијата ја претстави новата реалност во историското образование во Македонија, при што на бугарската страна ѝ го достави новиот учебник по Историја за VII одделение. Поради тоа дискусијата по првата точка од дневниот ред беше беспредметна“, пишува во соопштението од македонскиот тим во Комисијата, пренесе државната агенција МИА.

Кога се во прашање евентуални заеднички одбележувања, во соопштението се тврди дека бугарската страна инсистирала на заедничко чествување на одредени личности, според нивната перцепција за т.н. „заедничка историја“.

Македонскиот тим, пак, инсистирал на заедничко одбележување на крајот на Втората светска војна како симбол на победата на доброто над злото.

„И овој пат по дискусијата по оваа тема, до израз дојдоа различните разбирања и позиции на двете страни“, стои во соопштението од македонскиот тим.

Ова беше 37-ма средба по ред на заедничката историска комисија меѓу Северна Македонија и Бугарија. Следната треба да се одржи во првата половина на ноември, во Скопје.

Комисијата беше формирана според Договорот за пријателство, добрососедство и соработка што на 1 август 2017 го потпишаа Скопје и Софија и во неа двете држави имаат по седум члена.

Пред една година од македонска страна беа сменети најголем дел од членовите откако на претходните им истекоа мандатите во септември 2024 година.

Промената во македонскиот тим дојде и по смената на власта во Северна Македонија по изборите во мај 2024 на кои победи ВМРО-ДПМНЕ, која потоа формираше Влада заедно со ЗНАМ и коалицијата ВРЕДИ (ВЛЕН).

Инаку, откако беше потпишан Договорот за добрососедство, Република Бугарија во ноември 2020 стави вето за почеток на пристапните преговори на Северна Македонија со Европската Унија поради спор околу јазикот, историјата и бугарското малцинство.

Со посредство на европските партнери, беше пронајден компромис за преговарачката рамка на Северна Македонија која прифати во Преамбулата од Уставот, покрај веќе постоечките, да се додаде и бугарската заедница. Од друга страна, пак, се задржа чистата формулација за македонскиот јазик со тоа што Бугарија даде унилатерална изјава во која го изрази својот став за ова прашање.

По постигнатото решение, Северна Македонија на 19 јули 2022 година ја одржа Првата меѓувладина конференција со ЕУ во рамки на пристапниот процес. За да се одржи втората и да почнат да се отвораат поглавјата македонскиот парламент треба да изгласа уставни измени со кои Бугарите ќе ги вметне во Преамбулата.

Вчитај повеќе

XS
SM
MD
LG