Регионален шеф на украинската разузнавачка служба СБУ е пронајден мртов во неговиот дом во централна Украина, соопшти канцеларијата на јавниот обвинител. Олександр Наконечни беше пронајден од неговата сопруга со прострелни рани во соба во нивниот стан во градот Кропивницки во саботата, откако слушнала пукање. Полицијата отвори истрага за смртта. Локалниот политичар Андриј Лаврус на Телеграм напиша дека Наконечни се застрелал. Информацијата не можеше да се потврди независно. Наконечни бил на чело на СБУ во регионот Кировоград од јануари 2021 година.

Зошто украинските и руските сили се подготвуваат за долга војна?

Во јули, украинскиот претседател Володимир Зеленски ги отпушти генералниот обвинител на земјата Ирина Венедиктова и шефот на СБУ, неговиот пријател од детството и поранешен деловен партнер Иван Баканов, наведувајќи десетици случаи на соработка со Русија од страна на официјални лица во нивните агенции. Зеленски рече дека ќе има ревизија на персоналот на СБУ и неколку високи функционери во агенцијата се отпуштени во текот на изминатите неколку месеци.

На 4 ноември, Уставниот суд на Босна и Херцеговина не ја прифати жалбата на Милорад Додик против пресудата на Судот на БиХ со која тој беше осуден на 1 август на една година затвор и шестгодишна забрана за вршење јавна функција, поради непочитување на одлуките на високиот претставник.

Во тоа време, адвокатот на Додик, Горан Бубиќ, објави дека ќе биде поднесена жалба до Уставниот суд на БиХ, наведувајќи дека ова се чекори потребни за понатамошна жалба до Европскиот суд за човекови права.

Додик беше прогласен за виновен за потпишување на декрет за донесување закон што високиот претставник во БиХ, Кристијан Шмит, претходно го поништи.

Видете и ова:

Прекината истрагата против Додик, Стевандиќ и Вишковиќ за „напад на уставниот поредок“ на БиХ

Со овие закони, законодавните тела во РС се обидоа да го спречат спроведувањето на одлуките на Уставниот суд на БиХ и на Високиот претставник на територијата на овој ентитет на БиХ.

Второбвинетиот во судскиот процес, Милош Лукиќ, вршител на должноста директор на Службениот весник на РС, кој ги објави спорните закони, беше ослободен во прв степен, што беше потврдено од страна на жалбениот совет.

Обединетите нации во вторник соопштија дека дистрибуирале пакети со храна на еден милион луѓе во Газа од прекинот на огнот, но предупредија дека сè уште се во трка за спасување животи, пренесува агенцијата Ројтерс.

Светската програма за храна на ОН нагласи дека сите премини во Појасот Газа треба да бидат отворени за да се преплави со помош палестинската територија погодена од глад, додавајќи дека не е наведена причина зошто северните премини со Израел остануваат затворени.

„Три и пол недели по почетокот на прекинот на огнот во Газа, дистрибуиравме пакети со храна на околу еден милион луѓе низ Појасот Газа“, изјави портпаролката на Светската програма за храна за Блискиот Исток, Абир Етефа.

„Тоа е дел од широката операција за потиснување на гладот во Газа“, изјави таа пред новинарите во Женева, зборувајќи од Каиро.

Светската програма за храна на ОН има за цел да допре до 1,6 милиони луѓе на територијата со пакети, кои обезбедуваат доволно храна за едно семејство за 10 дена.

Видете и ова:

Психолошката траума во Газа го зголеми бројот на луѓе кои бараат помош

Сепак, за да се одвиваат операциите на потребното ниво, „навистина ни е потребен поголем пристап, отворање на повеќе гранични премини и поголем пристап до клучните патишта во Газа“, рече Етефа.

Прекинот на огнот меѓу Израел и Хамас, постигнат со посредство на САД, стапи на сила на 10 октомври.

Етефа опиша како Светската програма за храна ги зголемува операциите во Газа и отвори 44 од 145-те пунктови за дистрибуција на храна.

Се проценува дека 700.000 луѓе сега добиваат свеж леб дневно, снабдуван преку 17 пекари поддржани од Светската програма за храна: девет во јужна и централна Газа и осум на север, пренесува Ројтерс.

Етефа рече дека иако нивоата на потрошувачка на храна малку се зголемиле благодарение на хуманитарната помош и комерцијалните камиони на кои сега им е дозволено да влезат, тие остануваат далеку под нивоата пред конфликтот.

Нур Хамад, портпаролка на Светската програма за храна во Газа, рече дека комерцијалните цени на храната сè уште се надвор од дофат на повеќето семејства, велејќи дека едно јаболко сега чини колку што чини еден килограм јаболка пред да избувне војната во октомври 2023 година.

Светската програма за храна соопшти дека успеала да обезбеди само приближно половина од она што било потребно за да се задоволат потребите за храна на луѓето во Газа.

„Потребите се огромни“, рече Етефа, додавајќи: „Ние сме во трка да спасиме животи“.

Претседателот на Собранието Африм Гаши денеска одржал координација со координаторите на пратеничките групи по паузата поради одржувањето на локалните избори.

Нагласи дека потребни се или измени на Изборниот законик или да се донесе целосно нов закон, информира Гаши на неделниот брифинг со новинарите. Како што потенцира Гаши, на координацијата сите се согласиле дека треба да разговараат со цел консензуално да се донесат новите законски решенија.

„На координацијата прва по паузата за изборите, разговаравме да се донесе нов Изборниот законик, на консензуален начин. Нов Изборен законик треба меѓу другото и поради финансирањето на партиите. Беше проблем, бидејќи со одредбите напишани во 2021 година, две партии имаше само, што не соодветствува со реалноста. Имаше три на власт, три во опозиција. Не е исклучено да се зборува и за промена на изборниот систем, на пример Македонија да биде една изборна единица“, рече спикерот.

Со измените на Изборниот законик или со новото законско решение треба да се надминат сите проблеми што досега се евидентирани во изборните процеси, без разлика дали се работи за парламентарни, претседателски или локални избори.

Видете и ова:

Кондарко:Потребен ни е целосно нов Изборен законик

Препораките на ОБСЕ, начинот на финансирање на кампањата, начинот на кандидирање на независни кандидати, цензусите, предвремената кампања, но и теми како изборниот модел или организирање во една изборна единица – сите прашања во врска со изборите се очекува да бидат опфатени, рече Гаши.

Претседателот на Собранието информира дека на координацијата со координаторите не зборувале за Кривичниот законик кој амнестира и ослободува функционери од корупција и од злоупотреба на службената положба и овластувањата.

„Вратата за новиот Кривичен законик и за измените што ги бара Управниот суд во однос на амнестирачките членови во него за извршена корупција, во Собранието е отворена. Уште нема предлог, тоа зависи од Владата, рече Гаши, кој кога ги распиша локалните избори во август, потенцира дека новиот Предлог- кривичен законик „само што не пристигнал во Собранието, бидејќи така му било најавено од министерот за правда Игор Филков и од Владата“.

Прашан околу распишувањето на локалните избори во четирите општини каде не беше постигнат законскиот цензус од една третина излезност, Гостивар, Центар Жупа, Врапчиште и Маврово и Ростуше, Гаши истакна дека ќе одржи консултација со Државната изборна комисија, затоа што, како што рече, има нејаснотии околу рокот за распишување.

Видете и ова:

ВМРО-ДПМНЕ и ВРЕДИ ја потврдија доминацијата на локалните избори

Според Изборниот законик, повторените избори треба да се распишат во рок од 60 дена од објавувањето на конечните резултати од Локалните избори, Гаши рече дека дилемата е дали тие 60 дена се бројат од конечноста на резултатите во првиот круг, кога ДИК констатираше дека во четири општини не е постигнат цензусот или по конечните резултати после вториот круг.

Претседателот на Собранието информираше дека на 15 јануари следната година истекува мандатот на актуелниот состав на Државната изборна комисија (ДИК), што се поклопува со времето кога треба да се одржат повторените избори во четирите општини. Гаши вели дека е во комуникација со ДИК за решение на ситуацијата.

„Според законот, мандатот на член на ДИК трае пет години, до избор на нов член и со оваа формулација „до изборот на нов“ ќе се продолжи мандатот на актуелните членови додека завршат изборите во четирите општини“, рече тој.

Прашан за законот за локална самоуправа кој не се донесе пред локалните избори поради немање Бадентерово мнозинство, спикерот истакна дека повторно ќе се отвори расправа. Но, не можеше да каже дали ќе се тргне тоа „овој закон ќе стапи во сила од следните локални избори”, зашто ако не се смени тоа, а целта на законот е да може со референдум да се отповикуваат градоначалниците ако не си ја вршат работата, ќе значи дека законот ќе се донесе за да ги заштити градоначалниците од владејачката ВМРО-ДПМНЕ.

„Тоа зависи од волјата на пратеничките групи. Штом ќе има волја, веднаш ќе биде ставен во собраниска процедура“, рече тој.

Засега нема најава на отворање на Уставот по ниту едно прашање, потенцира Гаши одговарајќи на новинарско прашање околу мислењето на Венецијанската комисија дека потребни се уставни измени за поголема независност на Јавното обвинителство.

Гаши соопшти дека Предлог-буџетот за 2026 година стигнал вчера во Собранието и оти на пленарна седница ќе се најде на 9 декември, а овластените предлагачи ќе можат да достават амандани до 10 ноември.

Наследник на Изет Меџити, кој доби градоначалнички мандат на Општина Чаир, ќе биде Беким Сали, потврди денеска на прес-конференција портпаролот на коалицијата ВЛЕН, Дритон Сулејмани.

„Ние веќе функционираме како ВЛЕН и досегашните министри кои беа министри на ВЛЕН, а не на одделни политички партии, така и ќе продолжиме. Како што има најавено Меџити негов наследник на позицијата прв вицепремиер ќе биде Беким Сали, додека за министер за животна средина и просторно планирање ќе биде назначен друг и за тоа допрва ќе се одлучува“. Се уште нема конкретно име, рече Сулејмани одговарајќи на новинарски прашања.

Видете и ова:

Неизбежна реконструкција на Владата, можни „прелети“ во Собранието

Беким Сали е поранешен министер за здравство, а во моментов е актуелен пратеник во Собранието.

Советот на министри на Босна и Херцеговина, на својата седница на 4 ноември, го усвои нацрт-буџетот на институциите на БиХ и меѓународните обврски за 2025 година.

Според постапката, овој документ мора да биде одобрен од Претседателството на Босна и Херцеговина, а потоа од Парламентарното собрание на БиХ.

Нацрт-буџетот вклучува средства за Централната изборна комисија на Босна и Херцеговина, кои се наменети за набавка на нови технологии за спроведување избори.

Министерството за финансии и трезор подготви нов текст на Предлог-законот за буџет, откако предлогот за овој закон не беше усвоен на седницата на Претставничкиот дом на Парламентарното собрание на Босна и Херцеговина.

На 30 октомври, овој Дом, на итна седница, не го усвои буџетот на институциите на Босна и Херцеговина за оваа година во второ читање. На седницата истиот ден претходно, буџетот беше усвоен во прво читање.

Законската постапка подразбира усвојување во прво и второ читање, кога се поднесуваат амандмани.

Видете и ова:

Дали укинувањето на санкциите против Додик отвора ново политичко поглавје во Босна и Херцеговина?

Во гласањето за буџетот во второто читање немаше ентитетно мнозинство, бидејќи пратениците од ентитетите на Босна и Херцеговина во Република Српска не сакаа да поддржат распределба на пари за културни институции од државно значење, зголемување на средствата за Министерството за одбрана на БиХ и средства за отплата на долговите на БХРТ.

Буџетот беше доставен во парламентарна процедура од страна на Претседателството на Босна и Херцеговина во износ од 1,5 милијарди марки (805,3 милиони евра).

Буџетот требаше да биде предложен во октомври минатата година и да стапи на сила на 1 јануари. Сепак, поради месеци политички блокади и распадот на државната коалиција, државата е на привремено финансирање веќе 11 месеци.

Парите се трошат во согласност со буџетот за 2024 година само за тековни трошоци како што се плати, а новите проекти се блокирани.

Колегиумот на Јавното обвинителство за организиран криминал во Србија на 4 ноември објави дека српскиот претседател Александар Вучиќ се обидел да „врши несоодветно и неовластено влијание врз ова обвинителство“ во јавно појавување претходниот ден.

Со оваа изјава, обвинителството реагираше на гостувањето на српскиот претседател во емисијата „Kирилица на Миломир Мариќ“ емитувана на 3 ноември на телевизијата Прва.

За време на тоа појавување, Вучиќ ги нарече одредени обвинители од Обвинителството за организиран криминал „криминалци“ и „корумпирана банда“.

„Еве ви кажувам дека сте корумпирана банда во обвинителствата, во повеќето обвинителства, дека имате под ваша контрола колку што сакате корумпирани судии со кои работите, но исто така мислам дека мнозинството и од обвинителите и од судиите се чесни и одговорни луѓе“, изјави Вучиќ за телевизијата Прва, како што објави Бета.

Според него, „таа корумпирана банда, од одредени обвинителства, го измисли случајот со реновирањето на Генералштабот“.

Имено, истрагата на обвинителството за фалсификување документи врз основа на кои српската влада го поништи статусот на културно наследство на оштетените згради на Генералштабот во Белград е во тек.

Намерата за изградба на луксузен хотел на тоа место ја изрази на почетокот на 2024 година Џаред Кушнер, зет на американскиот претседател Доналд Трамп, а српскиот претседател претходно изјави дека е „воодушевен“ од проектот.

Видете и ова:

Српскиот парламент го забрзува одобрувањето на градежниот проект на Џаред Кушнер во Белград

Колегиумот на Јавното обвинителство за организиран криминал во соопштението од 4 ноември изјави дека претседателот на Србија „ги пречекорил и злоупотребил своите овластувања доделени со закон и Устав“ коментирајќи ги тековните кривични истраги.

„Со навредливи и невистинити изјави, Александар Вучиќ повторно ги таргетира вршителите на должноста обвинители и се обидува да изврши неовластено влијание врз исходот од покренатите постапки од позиција на авторитет и моќ на претседателот на Републиката, тврдејќи дека станува збор за „фабрикувани случаи““, се вели во соопштението.

Обвинителството, исто така, изјави дека овие изјави создаваат слика за „незаконско однесување и атмосфера на линч, директно попречување на правдата, што го поткопува уставниот и правниот поредок и владеењето на правото“.

Обвинителството за организиран криминал, исто така, во јули тврдеше дека било предмет на директен притисок и неовластено влијание од страна на владини претставници кога изјавите на службени лица со кои се дискредитира работата на специјалниот обвинител Младен Ненадиќ се појавија во провладините медиуми.

Обвинителството за организиран криминал, меѓу другото, ја презеде работата на случај поврзан со финансирањето на проектот за реновирање на железничката станица во Нови Сад по уривањето на настрешница на таа зграда, во која загинаа 16 лица.

Обвинителството на Босна и Херцеговина ја прекина истрагата против поранешниот претседател на Република Српска Милорад Додик, поранешниот премиер на РС Радован Вишковиќ и претседателот на Собранието на РС Ненад Стевандиќ, кои беа осомничени за кривично дело напад врз уставниот поредок на БиХ, потврдено е за Радио Слободна Европа (РСЕ) на 4 ноември.

Причината за прекинување на истрагата, како што ни беше кажано, е дека „нема доволно докази дека осомничените сториле кривично дело“.

Одлуката за прекинување на истрагата значи дека нема да бидат поднесени обвиненија.

Случајот е формиран на почетокот на годината откако Народното собрание на РС усвои закони со кои се забранува работењето на државните судски и полициски институции на територијата на ентитетот, кои Уставниот суд на Босна и Херцеговина ги прогласи за неуставни.

Видете и ова:

Република Српска без легален претседател, Додик одбива да се повлече

Обвинителството тврдеше дека постои основа за сомневање дека тројцата највисоки функционери на Република Српска биле организирани за уривање на уставниот поредок на државата.

Истрагата беше во фокус на јавноста со месеци, а кулминираше во март оваа година, кога Судот на Босна и Херцеговина, поради нивното неодговарање на поканите за сослушување, нареди нивно притворање и издаде централна потерница.

Потерницата важеше од 17 март, а сите полициски агенции во Босна и Херцеговина имаа наредби за нивно притворање.

По неколку месеци избегнување апсење, Додик, во придружба на адвокат на одбраната, доброволно дојде во Обвинителството на Босна и Херцеговина на 4 јули, каде што беше испрашуван како осомничен во врска со истрагата поради постоење на основано сомнение дека сторил кривично дело „Напад врз уставниот поредок“.

Видете и ова:

Дали укинувањето на санкциите против Додик отвора ново политичко поглавје во Босна и Херцеговина?

На тоа рочиште, Судот на Босна и Херцеговина донесе одлука за укинување на притворот, со мерка задолжително периодично пријавување кај надлежниот полициски орган, што повторно му овозможи легално да патува надвор од земјата, односно немаше закана дека може да биде уапсен при преминување на границата.

За кривично дело напад врз уставниот поредок, Кривичниот законик на Босна и Херцеговина предвидува затворска казна до пет години и забрана за вршење јавни функции.

Во меѓувреме, на 18 август, на Додик официјално му беше одземен мандатот како претседател на РС, откако беше законски осуден на една година затвор и шестгодишна забрана за вршење јавна политичка функција.

Истиот ден, Радован Вишковиќ поднесе оставка од функцијата премиер на РС.

Ненад Стевандиќ продолжува да ја извршува функцијата претседател на ентитетскиот парламент.

Движењето Самоопределување (ЛВО) го предложи потпретседателот на партијата, Глаук Коњуфца, за мандатар за премиер на Косово.

„Јас го преземам местото на Глаук, а тој моето, како што се договоривме синоќа“, рече претседателот на Самоопределување, Албин Курти, за време на седницата на Советот на партијата.

Курти се осврна на функцијата вицепремиер и министер за надворешни работи и дијаспора, која Коњуфца требаше да ја извршува во владата предложена од Курти на 26 октомври - но која не доби поддршка од 61 пратеник во Собранието на Косово.

Курти, исто така, рече дека на овој начин може да се избегнат двојни избори и да се овозможи Парламентот да го усвои буџетот за 2026 година.

Оваа седница на Самоопределување се одржа еден ден пред истекот на десетдневниот рок даден од претседателката Вјоса Османи за назначување претставник за формирање на новата влада на Косово или за распишување нови избори.

Претседателот на Демократскиот сојуз на Косово, Лумир Абдиџику, ја нарече седницата на Самоопределување „театарска претстава“, а мандатарот го опиша како „без демократски легитимитет“.

„Сакам да верувам дека претседателот на Републиката ќе ја почитува волјата на албанското мнозинство, пред пропагандните состаноци на партиите со целосни мандати, но без парламентарно мнозинство“, напиша тој на Фејсбук.

На 31 октомври, Османи се сретна со претставници на политичките партии за да разговараат за прашањето на носителите на мандати и можните избори.

Видете и ова:

Курти нема доволно гласови за да формира нова влада

По средбата, Демократскиот сојуз на Косово, Демократската партија на Косово и Алијансата за иднината на Косово изјавија дека нема мнозинство и дека изборите се веројатна опција. Курти не им се обрати на медиумите.

Османи по средбата изјави дека Курти побарал средба пред 5 ноември - кога истекува рокот од десет дена - за да се утврди дали може да се формира мнозинство.

Османи изјави дека Уставот ја обврзува да направи сè за да избегне вонредни избори.

Видете и ова:

Османи му го додели мандатот на Курти за составување нова влада

На 11 октомври, Курти доби мандат од Османи за формирање нова извршна власт. Неговата партија победи на изборите одржани на 9 февруари, но не освои доволен број пратенички места во Собранието што би ѝ овозможило самостојно да формира влада без соработка со други партии.

На тие избори, Демократската партија на Косово освои 24 места, Демократскиот сојуз на Косово 20 места, Алијансата за иднината на Косово пет места, а Социјалдемократската иницијатива, која се појави на заедничка листа со Алијансата за иднината на Косово, има три пратеници. Српската листа има девет од десет загарантирани места за српското малцинство, додека едно место ѝ припаѓа на партијата на Ненад Рашиќ. Другите десет места им припаѓаат на претставници на другите малцински заедници.

Поранешниот американски потпретседател Дик Чејни почина на 84-годишна возраст, објавија американските медиуми во вторник, 4 ноември, повикувајќи се на соопштение од неговото семејство.

Чејни беше 46-ти потпретседател, кој служеше за време на републиканскиот претседател Џорџ В. Буш во два мандата помеѓу 2001 и 2009 година.

Тој беше помошник во Белата куќа и во мандатот на Ричард Никсон, шеф на кабинетот во времето на Џералд Форд, секретар за одбрана за Џорџ Х. В. Буш и потпретседател за Џорџ В. Буш.

Чејни беше еден од најполаризираните потпретседатели во американската историја под Џорџ В. Буш и водечки застапник за инвазијата на Ирак.

Дик Чејни преживеал пет срцеви удари. Неговото семејство соопшти дека починал од компликации од пневмонија.

Министрите за животна средина на ЕвропскатаУнија се обидуваат да постигнат компромис за клучната цел за намалување на емисиите неколку дена пред почетокот на Конференцијата на ОН за климатските промени во Бразил (COP30), што би можело да доведе до неколку отстапки во новиот закон на ЕУ за климата.

Министрите имаат за цел да најдат заеднички став на состанокот во Брисел за законот за клима на ЕУ за 2040 година, откако Европската Комисија предложи намалување на емисиите за 90% до 2040 година во споредба со нивоата од 1990 година врз основа на научни докази.

„Европа, како континент, се затоплува побрзо во споредба со другите делови од светот. Шумски пожари на југ, топење на глечерите во Алпите и на север, обилни дождови“, рече данскиот министер за клима Ларс Агард.

Данска моментално го држи ротирачкото претседателство со ЕУ, што значи дека скандинавската нација е задолжена за претседавање со состаноците на министрите на ЕУ и водење на преговорите.

„Сите можеме да ги почувствуваме последиците од климатските промени. Мора да го направиме својот дел“, додаде тој.

Видете и ова:

ЕУ ги намали емисиите на штетни гасови, но потребни се повеќе напори за справување со климатските промени

Во моментов, земјите од ЕУ се обврзани да ги намалат емисиите што ја оштетуваат климата низ целиот блок за 55% во споредба со 1990 година до крајот на деценијата.

Агард рече дека е посветен на наоѓање компромис што ќе постигне „вистинска рамнотежа помеѓу поставување смела цел и создавање средина што може да осигури дека Европа ќе остане конкурентна и безбедна“.

Но, главните градови на ЕУ се мачат да се договорат за нови обврски за намалување поради економските загрижености и геополитичките промени. Полска, една од земјите што сè уште се двоуми да поддржи нова цел, побара уделот да се зголеми на 10%.

Евентуален компромис би можел да вклучува можност за компензација на поголем дел од првично предложениот со климатски сертификати, како и клаузула за ревизија.

Видете и ова:

Емисиите на јаглерод диоксид од војната во Украина - еднакви на годишните емисии на четири земји од ЕУ

За да се донесе одлуката, потребно е двојно мнозинство од најмалку 15 од 27-те земји-членки на ЕУ, што претставуваат најмалку 65% од населението на блокот. Законот ќе мора да се финализира во преговорите со Европскиот парламент во подоцнежна фаза.

„Дали потребното мнозинство ќе поддржи нова цел сега зависи од политичката волја“, рече Агард.

Исто така, денеска (4 ноември) министрите имаат за цел едногласно да усвојат посебна обврска за намалување што се бара според Парискиот договор за климатските промени од 2015 година, неколку дена пред преговарачите на ЕУ да се упатат кон самитот COP30.

Досега, земјите од ЕУ не успеаја да поддржат обврзувачка цел и наместо тоа се согласија за необврзувачки план за климатски план до 2035 година, со цел да се намалат емисиите во следните 10 години за помеѓу 66,25% и 72,5% од нивоата во 1990 година.

Германскиот министер за животна средина Карстен Шнајдер потсети дека „Европската Унија отсекогаш била лидер во меѓународната соработка, правејќи го нашиот свет поздрав и ставајќи ја заштитата на климата во центарот на вниманието“.

Денес беше момент на самопотврдување за ЕУ, рече министерот, нагласувајќи дека „ова се денови кога мора да се донесат одлуки“.