Вести
Норвешка укина анти-ковид мерки, Русија урива рекорди со нови инфекции
Норвешка стана втората скандинавска земја што ги укина рестриктивните мерки и ограничувања за спречување на ширењето на ковид-19 и покрај порастот на инфекции со коронавирус предизвикани од омикрон сојот кој е лесно пренеслив. Омикрон сојот предизвика пораст на бројот на заразени со ковид-19, но хоспитализацијата не е зголемена во популација каде што има широк опсег на вакцинација.
„Конечно стигнавме до точка каде што може да ги укинеме здравствените мерки со кои моравме да живееме оваа зима“ изјави премиерот Јонас Гар Стор на прес конференција
Над 780 илјади на случаи на инфекции и 1 440 смртни случаи се регистрирани во Норвешка, при што над 90 проценти од населението е целосно вакцинирано.
Норвешката одлука за укинување на рестриктивните мерки стапи на сила на почетокот на месецов, откако Данска беше првата земја од Европската Унија која ги укина сите ограничувања и покрај рекордните инфекции со коронавирусот предизвикани од омикрон варијантата.
Данска ги укина повеќето ковид мерки
Данска повторно ги отфрли мерките за задолжително н осење на маски за лице, потоа сертификатите за ковид-19 и ограниченото работно време за баровите и рестораните. Остануваат во сила само неколку ограничувања на границите на земјата за невакцинирани патници кои пристигнуваат од земји кои не се членки на Шенген.
Русија со рекорден број на заболени од ковид
Соочени со пониско ниво на хоспитализации отколку во претходните бранови, неколку европски земји, вклучувајќи ги Франција, Ирска и Обединетото Кралство, најавија укинување или значително намалување на нивните ограничувања, и покрај рекордните или многу високите случаи.
Франција на 2 февруари го укина задолжителното носење маски на отворено во обид да го олесни секојдневниот живот на граѓаните.
Ограничувањата на капацитетот на публиката за концертни сали, спортски натпревари и други настани исто така беа отстранети, и иако работењето од дома во професии каде што тоа е можно нема да биде задолжителни, тоа сепак се препорачува.
Во Кина, два дена пред церемонијата на отворање на Зимските олимписки игри во Пекинг, организаторите рекоа дека очекуваат бројот на инфекции да се намали во рок од неколку дена и покрај просечните повеќе од 30 случаи во областа во последните три дена.
Олимпијадата ќе се одржи во „затворен балон “ што ќе ги држи спортистите и другиот персонал на Игрите одвоени од пошироката јавност.
Од друга страна, Русија денеска повторно собори рекорд на дневен број случаи на ковид-19 достигнувајќи 141 883 што е за 20 илјади повеќе од претходниот ден. Во изминатите 24 часа во Русија се евидентирани 678 смртни случаи од последици од ковид-19.
види ги сите денешни вести
ЕУ ги претстави новите санкции и ја обвини Русија за кршење на меѓународното право
Европската Унија (ЕУ) го претстави новиот пакет санкции против Русија во кој, меѓу другото, Брисел бара целосна забрана за увоз на руски течен природен гас (LNG) до почетокот на 2027 со што се забрзуваат претходните планови кои предвидуваа постепено укинување на увозот до крајот на истата година.
Плановите, кои мора едногласно да бидат одобрени од земјите-членки, исто така, бараат ставање на црна листа на дополнителни 118 бродови од руската „флота во сенка“, која се користи за заобиколување на досегашните ограничувањата за извоз на нафта, како и санкции против оние кои се вклучени во индоктринацијата на украинските деца киднапирани од Русија.
„Во текот на изминатиот месец, Русија покажа целосен степен на непочитување кон дипломатијата и меѓународното право“, изјави претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, во видеообраќање објавено на 19 септември.
Наведувајќи ги масовните напади со беспилотни летала и ракети на Русија врз Украина, во кои беше погодена и мисијата на ЕУ во Киев, како и руските упади со беспилотни летала во земјите-членки на ЕУ, Полска и Романија, таа додаде:
„Постојано, претседателот Путин ја ескалира ситуацијата, а Европа одговара со зголемување на притисокот. Затоа денес го презентирам 19-тиот пакет санкции“.
Главната цел на новиот предлог-санкции е да се намалат приходите на Русија од продажба на фосилни горива, што ги користи за финансирање на војната во Украина, рече фон дер Лајен.
„Време е да се затвори славината“, рече таа, истакнувајќи дека сега под санкции се 560 бродови од руската „флота во сенка“.
Таа, исто така, најави целосна забрана за сите трансакции со руските енергетски гиганти Роснефт и Газпром-Нефт, со што ќе се укинат исклучоците што беа направени со претходните пакети санкции.
Притисок од Трамп
Овие потези од Брисел доаѓаат во период кога ЕУ е под притисок од американскиот претседател Доналд Трамп дополнително да го засили притисокот врз Русија, како услов Вашингтон да преземе казнени мерки како што се санкции или зголемување на царините, во обид да го принуди рускиот претседател Владимир Путин да преговара.
Трамп конкретно ги повика европските земји да престанат да увезуваат руска нафта. Само Унгарија и Словачка сè уште го прават тоа. Ниту една од нив не покажа подготвеност да престане, но сегашните планови на Унијата налагаат забрана за увоз на руска нафта на ниво на цела ЕУ до 2027 година.
Ова би се постигнало со користење на правилата за внатрешен пазар, што значи дека одлуката не може да се блокира со вето.
Предлозите презентирани на 19 септември бараат едногласна поддршка. Претходните пакети санкции беа изменети неколку пати, бидејќи Унгарија, која има блиски врски со Русија, се обиде да ги ублажи.
„Нашите санкции функционираат. Тие имаат видливо влијание врз јавните финансии и економскиот раст на Русија. Европската Унија мора да ги засили овие напори заедно со своите партнери додека не се постигне мир“, изјави шефицата за надворешна политика на ЕУ, Каја Калас на 19 септември.
Клучните точки на новите предложени санкции вклучуваат целосна забрана за трансакции со руски банки и финансиски институции, вклучително и оние што работат во трети земји, забрана за инвестиции во руските специјални економски зони поврзани со војната и дополнителни мерки против кинеските актери што ја поддржуваат руската воена индустрија.
„Овие нови санкции дополнително ќе го ограничат пристапот на Русија до технологии, вклучително и вештачка интелигенција и геопросторни податоци, како и клучни ресурси што се користат за производство на оружје. Ова ги вклучува и оние ресурси што Русија ги добива од странски добавувачи, вклучително и Кина и Индија“, рече Калас.
За прв пат, ЕУ, исто така, ќе ги санкционира дигиталните платформи и ќе воведе забрана за трансакции со криптовалути.
Путин „нè завлекува“
Неколку часови пред објавувањето на пакетот, шефот на британската разузнавачка агенција МИ6, Ричард Мур, изјави дека Русија нема желба за мир во Украина.
Мур, кој се повлекува од функцијата на крајот на септември, зборуваше на темата во британскиот конзулат во Истанбул.
Тој рече оти „апсолутно нема докази“ дека рускиот претседател Владимир Путин сака вистински преговори и дека досегашното вклучување на Кремљ во разговорите било „завлекување“ додека тој продолжува со својата агресија против Украина.
„Сржта на проблемот е, и отсекогаш била, суверенитетот. Путин го негира суверенитетот на Украина и нејзиното постоење како држава и нација“, предупреди Мур.
Тепачка пред болницата во Прилеп, приведени 13 лица
Вкупно 13 лица се приведени по тепачка помеѓу две групи пред градската болница „Борка Талески“ во Прилеп, информираа од полицијата на 19 септември.
За да се смири ситуацијата, еден од полицајците со пиштол испукал и еден куршум во воздух.
Од Основното јавно обвинителство Прилеп веќе постапуваат по предметот и според информациите оттаму, пресметката помеѓу двете групи почнала изутрината во селото Бела Црква, општина Кривогаштани. Потоа, тепачката се префрлила пред градската болница.
Од Итната медицинска помош информираа дека пред да се појават групите пред болницата, три лица побарале лекарска помош. Тие имале лесни телесни повреди, главно од тупаници и не биле во никаква животна опасност. Сепак биле пратени на натамошно лекување во хируршкото одделение во болницата.
По лицата кои барале лекарска помош, веднаш се појавиле двете групи кои физички се пресметувале.
Според информациите од Секторот за внатрешни работи (СВР) Битола, во тепачката лицата користеле и дрвени и други предмети.
„На местото се испратени полициски службеници, но лицата не постапиле по нивните наредби да престанат, по што еден од нив испукал неколку истрели во воздух од службениот пиштол“, изјави портпаролката на СВР Битола, Сања Стаматова.
По документирање на случајот, од полицијата најавуваат дека ќе поднесат и пријави за учесниците во физичката пресметка.
Мицкоски: Нема да одиме на предвремени парламентарни избори
Премиерот Христијан Мицкоски порачува дека по локалните, нема да се оди на предвремени парламентарни избори. Тој смета дека Владата е стабилна и кохерентна и е уверен дена владината коалиција, во која со ВМРО-ДПМНЕ се и коалицијата ВЛЕН и партијата ЗНАМ, ќе победат на локалните избори.
На средба со новинарите, Мицкоски потенцираше дека Владата има мандат од четири години, период за кој планира да ги реализира ветените проекти, а предвремените парламентарни избори, како што кажа, ќе значат само нивно одложување за најмалку шест месеци.
„Како ВМРО-ДПМНЕ можеби би ни одговарале предвремени парламентарни избори, но ние не ги гледаме работите партиски, туку државнички. Ако одиме на избори сите проекти кои треба да ги имплементираме би имале стагнација од најмалку шест месеци“, вели Мицкоски.
Опозициската ДУИ и нејзината коалиција Европски фронт, пак, постојано бараат избори обвинувајќи ја актуелната власт за неуспех, но и за тоа дека ВЛЕН освоил помалку гласови од нив и не треба да ги претставува Албанците во Владата.
Во СДСМ, пак, велат дека се подготвуваат за избори кога и да се.
„Јас како шеф на централниот изборен штаб и како генерален секретар сум сигурен дека СДСМ е во кондиција и дека СДСМ е спремна за избори кога и да бидат, сега се локалните, независно дали ќе има предвремени парламентарни избори. Но, гледајќи ги ситуациите во државата и целата нефункционалност на системот по сите нивоа без да кажуваме дали имаме очекувања, можам само да кажам дека сериозно се подготвуваме на избори кога и да бидат“, рече генералниот секретар на партијата Александар Саша Димитиревиќ во интервју за Радио Слободна Европа минатата недела.
Последните парламентарни избори во Северна Македонија се одржаа на 8 мај 2024 година. Тогаш се гласаше и во втор круг на претседателските избори. На 19 октомври ќе се одржи првиот круг од локалните избори. Во општините каде нема да се избере градоначалник во првиот, ќе се гласа во втор круг на 2 ноември.
Министерство за животна средина: Нема надминување на ПМ 10 во Трубарево
Министерството за животна средина тврди дека испитувањата на воздухот покажале нема загаденост ПМ 10 честички во Трубарево каде на 13 септември избувна пожар во простории на фабрика за електричен и електронски отпад на фирмата Ф Групација.
„Според добиените резултати, просечните концентрации на ПМ 10 честички се во рамките на дозволените граници и не е евидентирано надминување на граничните вредности“, велат од Министерството.
Оттаму посочуваат дека резултатите покажале дека просечната концентрација на овие честички е 9,8 микрограми на кубен метар, максималната измерена била 43,3, додека моменталната вредност е 8,2 микрограми на кубен метар.
Резултатите се за мерења направи во период од 24 часа односно од 11 часот на 18 септември до 11 часот на 19 септември.
Од Министерството велат дека ќе продолжат со редовно следење на квалитетот на воздухот.
Претходно од овој ресор тврдеа и оти нема загадување со тешки метали на водата и почвата, како и дека нема радиоактивност.
Причините за пожарот во Трубарево сè уште не се познати. Увидот на лице место беше направен на 17 септември, а истрагата треба да одговори од што настанал пожарот.
Израелската армија соопшти дека ќе употреби „невидена сила“ во градот Газа
Израелската војска денеска (19 септември) предупреди дека ќе делува со „невидена сила“ во градот Газа, повикувајќи ги жителите да бегаат кон југ, додека истовремено објави затворање на привремената евакуациска рута отворена пред 48 часа.
Обидот на Израел да го заземе градот Газа предизвика меѓународен гнев, со оглед на тоа што територијата е веќе уништена од речиси двегодишната војна и погодена од глад.
Ова се случува во пресрет на планираниот потег на неколку западни земји, меѓу кои Франција и Британија, да ја признаат палестинската држава следната недела на самит на ОН.
Обединетите Нации проценија на крајот на август дека околу еден милион луѓе живеат во градот Газа и околината. Израел тврди дека стотици илјади од нив веќе избегале од најголемиот град во Појасот Газа.
Во објава на „Х“ упатена до жителите на Газа, воениот портпарол Авихај Адраи,на арапски јазик изјави:
„Од овој момент, патот Салах ал-Дин е затворен за патување кон југ. Израелските одбранбени сили ќе продолжат да делуваат со невидена сила против Хамас и другите терористички организации.“
Тој додаде дека единствената можна рута кон југ е преку улицата Ал-Рашид и ги повика жителите да „ја искористат оваа можност и да им се придружат на стотиците илјади жители на градот кои се преселија на југ во хуманитарната зона“.
Израел во средата објави „привремена“ нова рута за жителите да избегаат од градот Газа, откако започна интензивна копнена офанзива и масовно бомбардирање на главниот град на палестинската територија, по речиси две години разорна војна.
Војската соопшти дека транспортната рута преку улицата Салах ал-Дин ќе остане отворена само 48 часа од пладне.
Салах ал-Дин е главниот пат кој се протега од север кон југ низ Појасот Газа.
Офанзивата врз градот Газа, поддржана од Соединетите Држави, започна во вторникот, во исто време кога истрага на Обединетите Нации го обвини Израел за извршување на „геноцид“ во Појасот Газа, тврдејќи дека премиерот Бенјамин Нетанјаху и други високи функционери го поттикнале злосторството.
Израел ги отфрли наодите и ги нарече „искривени и лажни“.
По Трамп, и Унгарија ќе го означи движењето „Антифа“ како терористичка организација
Унгарија ќе ја следи политиката што ја објави пред неколку дена американскиот претседател Доналд Трамп и ќе го означи левото, антифашистичко движење „Антифа“ за терористичка организација, изјави унгарскиот премиер Виктор Орбан.
Орбан, во коментарите на државното радио рече дека е „задоволен“ од одлуката на Трамп да ја означи Антифа како „голема терористичка организација“ во Соединетите Држави.
„Антифа е навистина терористичка организација. Во Унгарија е време да се класифицираат организации како „Антифа“ како терористички организации, следејќи го американскиот модел“, рече Орбан.
Тој се осврна и на инцидент од 2023 година во кој антифашистички активисти нападнаа неколку наводни учесници на годишен настан на крајната десница во Будимпешта. Меѓу осомничените беше и италијанската антифашистичка активистка и актуелна европратеничка Иларија Салис, која беше затворена во Унгарија повеќе од една година, што доведе до дипломатски спор меѓу Будимпешта и Рим околу нејзиниот третман зад решетки.
Салис беше ослободена во домашен притвор во мај 2024 година, пред да освои место во Европскиот парламент, што ѝ даде правен имунитет. Унгарија продолжува да бара таа да биде вратена во земјата за да се соочи со судење, а унгарските обвинители бараат 11-годишна казна.
Орбан денеска изрази жалење за ослободувањето на Салис, велејќи дека антифашистите „дојдоа во Унгарија и тепаа мирни луѓе на улиците, од кои некои беа претепани речиси до смрт, а потоа станаа членови на Европскиот парламент и оттаму ѝ држат предавања на Унгарија за владеењето на правото“.
„Антифа“, скратеница од „антифашист“, е општ термин за високо децентрализирана мрежа на автономни екстремно левичарски активистички групи кои се спротивставуваат на фашизмот, фашистите и неонацистите, особено за време на демонстрациите. „Антифа“ е повеќе како идеологија отколку организација, иако некои од групите усвоија тактики што вклучуваат насилство.
Цената на лебот останува иста
Лебот нема да поскапи, уверува претседателот на Сојузот на стопански комори (ССК), Горан Ѓорѓиевски.
Како што истакна на прес-конференција, цената на пченицата е стабилна, а не очекува големи флуктуации ниту во однос на суровото сончогледово масло.
Одговорајќи на новинарски прашања во врска со евентуалните нови владини мерки, Ѓорѓиевски нагласи дека бизнисот не се согласува со замрзнување маржи, туку за пазарно формирање на цените.
Според него, треба доследно да се применува Законот за нефер трговски практики.
Законот за нефер трговски практики стапи на сила на 28 септември, кога беше краен рок трговците да ги усогласуваат договорите за снабдување меѓу добавувачите и производителите. Во нив трошоците за рабат и други маркетинг трошоци се ограничени на 10%, а кои, според досегашната пракса изнесувале од 20% до 35%.
Казните предвидени со овој закон почнаа да се применуваат со почетокот на 2025 година. До крајот на 2024 процесот се следеше со мониторинг.
Во однос на минималната плата пак, Ѓорѓиевски потенцира дека мора да има одржлив баланс кога се работи за платите. Покачувањето на минималната плата, рече тој, влијае на зголемување на сите останати плати.
„Проблем не е бизнисот, туку администрацијата. Треба да научиме дека треба да работиме за да земаме плата. Треба да креираме ситуација на работње во општеството“, напомена претседателот на ССК.
Со последните измени, новата минимална плата во земјава изнесува 24379 денари. Синдикатите бараат таа да биде 30 000 денари.
Ле Риголер: Не ги сфаќајте реформите како обврска, туку како нешто од кое ќе имате корист
Реформите што ги бара ЕУ не треба да се сфатат како ограничувачки, ниту пак треба да се сметаат како обврска која треба да се спроведе зашто ЕУ го бара тоа, туку треба да се сфтатат како нешто што е добро и позитивно за земјата и од што бенефит ќе имаат сите граѓани, изјави денеска (19 септември)францускиот амбасадор Кристоф Ле Риголер.
Одговорајќи на новинарски прашања по потпишувањето на Меморандумот за соработка со Министерството за јавна администрација (МЈА), Ле Риголер напомена дека Франција одблиску го следи спроведувањето на реформите во земјава.
Сепак, тој не сакаше да даде оценка за тоа каква е моменталната состојба во земјава и дали има реални шанси за напредок кон Европската Унија.
Наместо тоа, тој порача да се причека Извештајот од Европската комисија за напредокот што треба да биде објавен наскоро.
„Одблиску го следиме спроведувањето на реформите. Набрзо ќе биде издаден Извештајот од Европската комисија за напредокот на сите држави кандидати за влез во ЕУ, вклучително и за земјава. Да почекаме да го погледнеме, да видиме што ќе содржи“, рече францускиот амбасадор.
Реформата во јавната администрација е еден од условите кои се бараат од нашата земја, како кандидат за членство во ЕУ. Во минатите европски извештаи, токму администрацијата беше критикувана поради партизираност и неефикасност.
Премиерот Христијан Мицкоски вчера изјави дека „завршило времето кога администрацијата беше сведена на политички плен и вети дека таа ќе се трансформира во професионален и ефикасен сервис за граѓаните.
Иран тврди дека има „фер“ предлог за да спречи повторно воведување санкции
Иранскиот министер за надворешни работи Абас Арагчи изјави дека предложил „фер и избалансиран“ нуклеарен предлог до европските сили за да се спречи враќање на санкциите на ОН против Исламската република.
Иран „презентираше креативен, фер и избалансиран предлог кој ги адресира вистинските грижи и е заемно корисен“, рече Арагчи на платформата Х.
Тој додаде дека предлогот во четврток бил доставен до Британија, Франција и Германија, познати како Е3, како и до Европската Унија.
„Претворањето на оваа идеја во акција може брзо да ги реши суштинските прашања и да спречи криза“, изјави Арагчи, нагласувајќи дека „Иран не може да биде единствениот одговорен актер“.
Коментарите беа дадени во момент кога Советот за безбедност на Обединетите Нации треба да гласа за повторно воведување на строги економски санкции против Техеран поради неговата спорна нуклеарна програма.
Дипломатски извори очекуваат дека Иран нема да ги обезбеди потребните девет гласови за одржување на статус квото и спречување на повторното воведување на казнените мерки до крајот на месецот.
Е3, потписнички на историскиот нуклеарен договор од 2015 година со кој беа укинати меѓународните санкции врз Иран во замена за ограничувања на неговата нуклеарна програма, тврдат дека Техеран ги прекршил своите обврски од договорот.
Договорот, познат како Сеопфатен заеднички план на акција, имаше цел да спречи Иран да дојде до нуклеарно оружје- нешто за што западните сили и најголемиот непријател на Иран, Израел, одамна го обвинуваат, но што Техеран постојано го негира.
Договорот е во криза уште од 2018 година, кога САД се повлекоа за време на првиот мандат на Доналд Трамп и повторно воведоа санкции против Техеран.
Ова го поттикна Иран во 2019 година да почне да ги повлекува своите обврски, вклучително и ограничувањето на пристапот на инспекторите од нуклеарната агенција на ОН до неговите објекти.
Во јуни, Израел започна невиден напад врз Иран, таргетирајќи нуклеарни и воени објекти, како и станбени области, при што беа убиени повеќе од 1000 лица, вклучувајќи високи команданти и нуклеарни научници.
Иран возврати со ракетни и дрон напади во кои беа убиени десетици во Израел.
Соединетите Држави накратко се приклучија на израелската кампања со серија напади врз клучни нуклеарни објекти пред да биде постигнато примирје по 12 дена војна.
Минатата недела, Иран се согласи на нова рамка за соработка со Меѓународната агенција за атомска енергија (МААЕ) откако ја суспендираше таа соработка по израелските и американските напади.
МААЕ предупреди дека Иран е единствената држава без нуклеарно оружје која збогатува ураниум до 60 проценти, односно многу над лимитот од 3,67 проценти утврден со договорот од 2015 година.
Трамп вели дека САД се обидуваат да ја „вратат“ базата Баграм во Авганистан
Американскиот претседател Доналд Трамп изјави дека Соединетите Држави се обидуваат да ја вратат воздухопловната база Баграм од талибанските власти во Авганистан, наведувајќи ја како причина потребата на екстремистичката група од американска помош и близината на објектот до нуклеарните објекти на Кина.
„Се обидуваме да ја вратиме“, рече Трамп на 18 септември за време на заедничката прес-конференција со британскиот премиер Кир Стармер во Лондон.
„Се обидуваме да ја вратиме затоа што на талибанските власти имаат требаат работи од нас“, рече тој, без да образложи.
„Но, една од причините зошто ја сакаме таа база е, како што знаете, дека е на еден час оддалеченост од местото каде што Кина произведува нуклеарно оружје. Значи, се случуваат многу работи“, додаде Трамп.
Во мај, Трамп, исто така, изрази жалење за губењето на огромната база на околу 40 километри од Кабул, велејќи во тоа време дека Кина ја „окупирала“.
Ниту Трамп ниту американските претставници не кажаа што се подразбира под можноста за „враќање назад“ или дали се водени какви било преговори. Талибанците не ги коментираа изјавите на Трамп.
Талибанските власти, погодени од немири, природни катастрофи, сиромаштија и терористички напади, се обидоа да ги подобрат односите со Меѓународната заедница, иако Русија е единствената земја што досега воспостави дипломатски односи.
Западните земји изјавија дека земјата прво мора да ја подобри состојбата со човековите права, особено кога станува збор за третманот на жените и девојчињата.
Баграм беше најголемата американска воена база во Авганистан, но во јули 2021 година беше предадена на претходната авганистанска влада, само неколку недели пред хаотичното повлекување на американските трупи и враќањето на Талибанците на власт.
Изградена во 1950-тите, повеќе од 100 000 американски војници поминаа низ базата за време на американското учество во земјата.
По граѓанската војна во која загинаа десетици илјади цивили, на власт дојдоа Талибанците кои го презедоа Кабул во 1996 година.
За време на првиот мандат на Трамп, американската администрација објави конечно повлекување на американските трупи од Авганистан.
Повлекувањето на крајот се случи за време на администрацијата на претседателот Џо Бајден. Повлекувањето на трупите беше проследено со хаос и најмалку 13 американски војници беа убиени, што го означи крајот на 20-годишното присуство на Америка во Авганистан.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете