Трамп ја поздрави „историската зора“ на Блискиот Исток и повика на фокус кон Русија

Пристигнувањето на американскиот претседател Доналд Трамп на Блискиот Исток означува нешто што може да биде пресвртница во дипломатијата во регионот. Но, дали тој успех ќе го обнови притисокот за прекин на војната на Русија против Украина?

Американскиот лидер одржа говор во израелскиот парламент (Кнесет), по што ќе биде копретседател на самит во Египет на кој ќе присуствуваат лидерите на повеќе од 20 земји, со цел финализирање на трајно примирје во Газа.

Трамп прогласи „историска зора“ на Блискиот Исток и вети дека ќе се фокусира на мировните договори што ги вклучуваат Иран и Русија.

Трамп рече дека прекинот на огнот во војната во Газа го означи „историскиот почеток на новиот Блиски Исток“.

„Ова не е само крај на војната. Ова е историски почеток на нов Блиски Исток“, рече Трамп во говорот во Кнесетот.

Тој го нарече договорот што доведе до прекин на огнот во Газа и ослободување на заложниците што ги држеше Хамас триумф, заблагодарувајќи им се на медијаторите од арапскиот и муслиманскиот свет.

„Имавме многу помош. Неверојатен триумф е за Израел и светот што сите овие нации работат заедно како партнери во мир“, додаде Трамп.

Тој се обрати во Кнесетот пред да отпатува во египетскиот Шарм ел Шеик на самит на светските лидери за завршување на војната во Газа.

Видете и ова: Зеленски: Договорот за Газа носи надеж за Украина

Американскиот лидер ја изложи својата визија за мир на Блискиот Исток во говорот пред израелскиот парламент, во она што би можело да биде пресвртница во дипломатијата во регионот.

Според договорот што го посредуваше тој, се очекуваше неговата посета на Израел да вклучува емотивни средби со семејствата на заложниците ослободени од Хамас - кој САД го сметаат за терористичка организација.

„Денес небото е мирно, оружјата се тивки, сирените се тивки, а сонцето изгрева над Светата земја, која конечно е во мир“, рече Трамп во говорот што беше прекинат од овациите и додворувањето на опозицискиот пратеник.

Во долгиот говор што траеше повеќе од еден час, Трамп се осврна и на американските воени напади насочени кон иранските нуклеарни постројки во јуни и рече дека се надева дека ќе постигне мир со Техеран.

„Лесно ќе го постигнете тој договор. Мислам дека ќе биде лесно, но прво мора да ја завршиме Русија... ајде прво да се фокусираме на Русија“, рече Трамп.

Во Тел Авив, околу 65.000 луѓе го прославија ослободувањето на 20 преживеани заложници што ги држеше Хамас.

Американскиот претседател пристигна во Израел во време на размена на заложници и затвореници во рамките на прекинот на огнот, посредуван од САД, меѓу Израел и Хамас.

Хамас ослободи 20 израелски заложници, за возврат, Израел ослободува околу 2.000 палестински затвореници.

„Луѓето се среќни што две години војна, убиства и раселување конечно завршија“, додаде тој.

Видете и ова: Нетанјаху нема да му се придружи на Абас на самитот за Газа во Египет

Израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху, во говорот пред парламентот, рече дека Израел може да се стреми кон нови „мировни договори“ со арапските и муслиманските земји на Блискиот Исток и пошироко.

„Под ваше водство, можеме да склучиме нови мировни договори со арапските земји во регионот и муслиманските земји надвор од регионот“, рече Нетанјаху, обраќајќи му се на Трамп.

Тој рече дека „никој не сака мир повеќе од народот на Израел“.

Нетанјаху го опиша Трамп како „најголемиот пријател“ што Израел некогаш го имал во Белата куќа.

Но, откако ќе стивнат помпезноста и околностите на значајниот мировен план, останува прашањето дали Белата куќа ќе го насочи својот фокус кон најголемиот и најсмртоносен конфликт во Европа од Втората светска војна.

На повеќе од 2000 километри од Ерусалим во Киев, се надеваме дека Трамп ќе продолжи да го следи своето ветување за инаугурација да биде „миротворец и обединувач“, а не тивко да се повлече од водењето на напорите за мировни преговори со изгледи за брзо решение што се чини дека е недостижно.

„Ако војната може да се запре во еден регион, тогаш сигурно и другите војни можат да се запрат - вклучително и руската војна“, напиша украинскиот претседател Володимир Зеленски на социјалните мрежи неколку часа пред Трамп да тргне на патување на Блискиот Исток на 12 октомври.

Зеленски, исто така, рече дека Русија „отворено го искористува фактот дека светот е фокусиран на обезбедување мир на Блискиот Исток“, со засилување на воздушните напади врз Украина.

Овие тековни напади послужија да се нагласи дека, иако Трамп постигна напредок на Блискиот Исток, разговорите за ставање крај на речиси 4-годишната целосна инвазија на Русија во Украина се чини дека губат интензитет.

Секако, постојат клучни разлики помеѓу двата конфликта. Израел е толку дипломатски изолиран што зависи од поддршката на САД. Всушност, тој е најголемиот примател на американска помош во светот.

Видете и ова: Со нападот врз Израел, Хамас се обидува да ја „преуреди“ безбедноста на Блискиот Исток

Многу аналитичари велат дека Трамп ја искористил оваа предност приватно за да го натера Израел да се согласи со неговиот мировен план од 20 точки. Исто така, имаше јавен притисок врз израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху, особено по израелскиот воздушен напад минатиот месец врз цел на Хамас во Катар - клучен сојузник на САД.

Ова вклучуваше некои „прилично впечатливи визуелни снимки“ на Нетанјаху како „се извинува на Катарците за нападот во Доха“, забележува Лорел Рап, раководител на американската програма во лондонскиот тинк-тенк „Чатам Хаус“, во подкаст на 10 октомври.

Спротивно на тоа, Русија ужива економска поддршка од Кина и воена помош од Северна Кореја. Таа се спротивстави на неколку рунди невидени меѓународни санкции и не изгледа подготвена да прави компромиси.

Пораките од Кремљ продолжуваат да го туркаат наративот дека Русија победува на бојното поле, иако плаќа ужасна цена.

„Не мислам дека има многу пренесување од мировните напори на Блискиот Исток во Украина и Русија“, изјави Бен Фридман од тинк-тенкот „Приоритети за одбрана“ со седиште во Вашингтон за Радио Слободна Европа.

„Дури и ако ја убедат Русија дека ќе им воведат уште поголеми санкции, дека ќе извршат малку поголем притисок врз нив, тоа нема да направи голема разлика. Тешко е бидејќи веќе им воведовме толку строги санкции што нема многу преостанати можности“, додава тој.

Трамп предложи голем број чекори што САД и нивните сојузници би можеле да ги преземат за дополнително да го зголемат притисокот врз Москва, особено фокусирајќи се на мерки за ограничување на извозот на руска нафта.

Тој се закани со секундарни царини за земјите што увезуваат руска нафта и рече дека американската тарифа од 25 проценти за Индија е пример за ова што би можела да се примени на други места.

Но, Трамп, исто така, ги повика европските земји да го сторат истото и да престанат сами да купуваат руска нафта.

„Постојат речиси, не сакам да кажам неограничени опции, но секако има многу повеќе и многу последици од непостигнувањето мировен договор што би можеле да се применат против Русите“, изјави американскиот амбасадор во НАТО, Метју Витакер, за РСЕ на 10 октомври.

Но, тој го повтори ставот на Трамп дека европските земји исто така мора да сторат повеќе.

„Наместо да прашуваме што ќе прават Соединетите Држави, би сакал да прашам што ќе правиме сите ние, бидејќи Европа е консеквентна.“

Видете и ова: Украинците се подготвуваат за зимата додека Русија ги засилува нападите врз енергетската мрежа

Влијателниот републикански сенатор Линдзи Греам, кој долго време се залага за масовни секундарни царини за да ги осакати приходите на Русија од фосилни горива, на 12 октомври изјави дека американските испораки на крстосувачки ракети Томахавк за Украина се уште една карта.

„Сакам повеќе оружје во рацете на Украинците за да ги зголемам трошоците за војната за рускиот претседател Владимир Путин. Да ги погодиме неговите рафинерии. Да одиме длабоко во Русија“, изјави Греам за емисијата „Meet The Press“ на NBC.

Трамп неодамна зборуваше за ова како можност, но засега не даде јасен сигнал. Кремљ предупреди против ова, велејќи дека тоа би била голема ескалација што би предизвикала одговор.

Ова нагласува уште една разлика со процесот Израел-Газа, каде што Вашингтон не се соочува со ваков вид на отпор и каде што безбедносните влогови за Соединетите Држави се многу пониски.

Фридман вели дека, порано во конфликтот, Вашингтон наместо тоа, се обидел да ја искористи својата значителна моќ врз Украина за да изнуди отстапки од Киев.

Ова го направи најзабележително кога повлече витални воени разузнавачки информации и залихи, на кои Киев во голема мера се потпира, по огорчената средба меѓу Трамп и Зеленски во Белата куќа во февруари.

Но, двајцата лидери поминаа долг пат во подобрувањето на односите оттогаш, при што Зеленски го искористи повикот во пресрет на патувањето на Трамп на Блискиот Исток за да лобира и за ракетите Томахавк.

Самитот на Трамп со Путин во август дополнително ја промени динамиката во мировните напори. Путин беше топло пречекан од Трамп во Алјаска, но не направи никакви отстапки, па дури и одби средба со Зеленски.

Минатата недела, рускиот заменик-министер за надворешни работи Сергеј Рјабков истакна дека „моќниот моментум во корист на договорите е во голема мера исцрпен“ на состанокот во Анкориџ.

„Не мислам дека Путин навистина доби многу од тоа. Мислам, знаете, тоа некако ја сврте администрацијата на Трамп на крајот против него до одреден степен, целата таа низа настани“, рече Фридман.

„Ме разочара, навистина ме разочара“, рече Трамп за Путин за време на неговата државна посета на Велика Британија во септември.

Трамп доби пофалби за притисокот врз Израел и Хамас да го прифатат мировниот план од 20 точки за ставање крај на сегашната војна предизвикана од нападот на Хамас врз Израел на 7 октомври 2023 година, во кој загинаа повеќе од 1200 Израелци и беа земени околу 250 заложници.

Сега, тој се соочува со војна во Украина за која самиот рече дека може да биде најтешкиот меѓународен конфликт за решавање во светот.