Резиме
- Прелиминарните резултати од локалните избори во Косово создадоа нова политичка рамнотежа, со речиси еднаква распределба на моќта меѓу главните политички партии.
- Аналитичарите проценуваат дека резултатите не донесоа апсолутни победници; локалната самоуправа, според нив, станува сè пофрагментирана.
- Само 32 проценти од граѓаните учествуваа во вториот круг од гласањето, што се толкува како знак на недоверба во политичките понуди и предупредувачки сигнал за партиите пред можните парламентарни избори.
Прелиминарните резултати, објавени од Централната изборна комисија (ЦИК) за вториот круг избори во 18 општини во Косово, одржан на 9 ноември, создадоа нова локална рамнотежа меѓу политичките партии - со речиси еднаква распределба на моќта.
Врз основа на двата круга гласање за градоначалници на 38 општини, Движењето Самоопределување (ЛВВ) и Демократскиот сојуз на Косово (ЛДК) освоија по седум општини.
Демократската партија на Косово (ПДК) освои шест, додека Алијансата за иднината на Косово (ААК) го задржа своето водство во пет општини.
Социјалдемократската иницијатива, Турската демократска партија на Косово (КДТП) и иницијативата на Рамиз Ладровци освоија по една општина. Српската листа ја задржа контролата во сите десет општини со српско мнозинство.
Политички фрагментиран резултат
Социологот и политички аналитичар Артан Мухаџири за Радио Слободна Европа оценува дека овие резултати не донесоа јасен победник или губитник на партиско ниво.
„Општо земено, зборуваме за многу разновидна распределба на победниците - што логично не дозволува постоење на апсолутен победник или губитник. Сепак, партиите ќе го толкуваат тоа како што им одговара“, вели тој.
Слично мислење има и политикологот Дритеро Арифи, кој истакнува дека Движењето Самоопределување покажа поширока географска распределба отколку на претходните избори, иако третата политичка сила останува на ниво на собрание.
„Тоа е интересен баланс. Со собранијата, Движењето Самоопределување е на третото место, но во однос на бројот на општини (градоначалници) е подобар отколку пред четири или осум години. Би рекол дека сме сведоци на фрагментација на локалната самоуправа - со мал пад на ПДК на чело на општините, но не и на ниво на собрание“, објаснува Арифи за Радио Слободна Европа.
Фокус на главните центри
Според Мухаџири, партиите ќе го мерат својот успех врз основа на победите во главните урбани центри.
„Демократскиот сојуз на Косово ќе се потпре на победата во Приштина, но треба да се земе предвид дека изгуби две од своите традиционални упоришта: Косово Поле и Обилиќ. Од друга страна, Самоопределување постигна значителен напредок, особено со победата во Јужна Митровица“, вели Мухаџири.
Тој додава дека Демократската партија на Косово не постигнала добар резултат на овие избори, но успеала да го задржи Призрен - една од најважните општини во земјата.
Алијанса за иднината на Косово ги задржа сите општини што претходно ги управуваше, што, според Мухаџири, е стабилен резултат.
Видете и ова: По изборите, без еуфорија на северот на Косово: „Само да имаме мир и слобода“Последици на националната сцена
Локалните избори се одржаа во време на политичка неизвесност на централно ниво, додека останува прашањето дали Косово ќе добие нова влада или ќе оди на предвремени парламентарни избори.
Ова ќе биде разјаснето до 19 ноември, кога истекува рокот за претставникот на Самоопределување Глауко Коњуфца, да ја формира и презентира владата во Собранието.
Аналитичарите велат дека локалните избори им нудат на партиите јасна слика за подготовка за евентуални национални избори.
Арифи истакнува дека само две општини - Приштина и Јужна Митровица - имаат вистинска тежина кога станува збор за мерење на политичката сила на партиите.
„Победата во Приштина му дава мала предност на Самоопределување, но тоа не е апсолутна победа, бидејќи излезноста беше мала, а многу гласачи не припаѓаат на Демократскиот сојуз на Косово. Сепак, само градоначалникот и вториот круг не се добар показател. Тоа често може да биде погрешно“, вели Арифи.
Во иста насока, тој додава дека во Јужна Митровица, каде што Фатон Пеци од Самоопределување го победи Аријан Тахири од ПДК, општинското собрание остана фрагментирано - што ја одразува сложеноста на локалното гласање.
Според Мухаџири, резултатите од локалните избори покажуваат дека не се очекуваат големи промени на националната политичка сцена, освен ако партиите не го променат својот пристап.
Доколку партиите продолжат во истиот стил, Самоопределување ќе „остане во популизмот“, додека другите ќе страдаат од „недостаток на креативност и храброст за промени“, вели тој.
„Доколку оваа ситуација се „копира“ на централно ниво, нема да имаме големи разлики во споредба со сегашната ситуација“, додаде Мухаџири.
Вашиот пребарувач не подржува HTML5
„Кршење на мразот“: Жените ја предизвикуваат доминацијата на мажи во трката за градоначалници во Косово
Пад на излезноста - сигнал за партиите
Излезноста на изборите беше ниска: околу 40 проценти во првиот круг и само 32 проценти во вториот круг.
Според Арифи, ова покажува дека граѓаните се разочарани од политичките понуди, кои продолжуваат да се фокусираат на основни прашања, како што се канализацијата и водоснабдувањето.
„Не сум видел ниту еден кандидат кој навистина инвестирал многу во визија или програма што би можела да се постигне во следните четири години. Сè уште зборуваме за канализација и вода во 2025 година“, вели Арифи.
Мухаџири го гледа падот на излезноста како недостиг на мотивација и предупредувачки сигнал за партиите пред можните парламентарни избори.
„Гласачите имаат реални и прецизни критериуми. Тие не видоа убедлива понуда. Пораката е јасна: потребна е рационална и помалку поларизирачка политика“, заклучува Мухаџири.