Министерството за култура треба да изработи нова национална стратегија за 2023-2027 година за развој на културата и да обезбеди соодветен буџет. Годишниот буџет за културата се намалува постојано во последните три години, а одложени се и реформите по препораките од функционалната анализа на Министерството за култура, се вели во извештајот на Европската комисија за напредокот на државава.

Со заклучок дека Северна Македонија е умерено подготвена во областа на културата, ЕК препорачува Министерството за култура и другите релевантни институции да ги зајакнат своите капацитети за креирање и управување со културни политики засновани на здрави принципи на јавната администрација.

Видете и ова:

ЕК сериозно загрижена за судството и корупцијата

Се укажува и дека културното наследство на земјата не е доволно заштитено и дека се потребни дополнителни напори за зајакнување на институционалниот одговор и меѓуинституционалната соработка за негова заштита и спречување дивоградби.

Рибниот фонд во Охридското Езеро во голем дел е на удар на рибокрадци, кои на секаков начн се обидуваат да заработат благодарение на високата цена на ендемичниот вид охридска пастрмка.

Се посочува заштитата на локалитети од културното наследство кои се од особена важност, како Охридското Езеро и Старата скопска чаршија.

Видете и ова:

Владата одлучи да ги спроведува препораките од УНЕСКО за Охридскиот регион

Во извештајот нотирано е и дека продолжува учеството на државава во програмата „Креативна Европа“ и задоволителен останува бројот на нејзини корисници, како и тоа дека се направени измени на националното законодавство со цел усогласување со Директивата за аудиовизуелни медиуми од 2018 година, што е предуслов за континуирано учество на земјата во оваа програма.

Во периодот на кој се однесува извештајот е подготвена националната стратегија за млади за 2023-2027 година, која допрва треба да се усвои.

Во центарот на Белград, група граѓани ја блокираа улицата „Кнез Милош“ на 2 ноември, со цел да оддадат почит со 16 минутен молк за 16-те жртви од падот на настрешницата на железничката станица во Нови Сад, пред една година.

Тие се собраа и во поддршка на Дијана Хрка, мајка на една од жртвите од падот на настрешницата, која за време на протестот ден претходно, на 1 ноември, објави дека денеска (2 ноември) ќе штрајкува со глад пред Собранието.

Улицата е блокирана во близина на Парламентот на Србија и кампот на поддржувачи на владата, познат како Чациланд, кој моментално е чуван од полициски кордон.

Меѓу собраните е и Дијана Хрка, која носи маица со натпис „Мајка против машинеријата“, икона и фотографија од нејзиниот син.

На комеморативниот собир во Нови Сад на 1 ноември, десетици илјади луѓе им оддадоа почит на жртвите од падот на настрешницата на железничката станица во Нови Сад.

Една година по смртта на 16 лица никој не е прогласен за виновен.

Во раните утрински часови на 1 ноември, граѓа цвеќиња и свеќи, а во 11:52 часот, кога се сруши настрешницата, беше одржано 16-минутно молчење во спомен на жртвите.

Дијана Хрка, чиј син е меѓу жртвите, во говорот пред толпата на митингот на 1 ноември рече дека ја започнува својата борба и најави штрајк со глад пред Градското собрание на Белград.

„Морам да знам кој го уби моето дете, кој уби 16 лица. Некој мора да одговара за ова“, рече таа.

Видете и ова:

Една година по трагедијата, Србија се сеќава на жртвите во Нови Сад

Трагедијата во Нови Сад ја промени Србија - од едната страна е владата, отелотворена во популистичкиот лидер Александар Вучиќ, додека од другата страна се антивладините сили, предводени од студентското протестно движење.

Илјадници антивладини демонстранти се на улиците на Србија барајќи предвремени избори. Владата остава простор за предвремени избори, но одбива да ги распише.

Одзивот на гласачи до 11:00 часот изнесува 10,10 проценти, соопшти Државната изборна комисија (ДИК) на прес-конференцијата во 11:30 часот.

Излезноста на гласачите во Град Скопје до 11 часот изнесува 8,30 проценти, а податоци се добиени од 611 избирачки места или 89,20 проценти.

Видете и ова:

Гласање за градоначалник на град Скопје и на 32 општини

На вториот круг избори за градоначалници во 32 општини и град Скопје, најмала излезност има во општината Сарај - 1,86 отсто, а најголема излезност е регистрирана во општината Пробиштип, каде што гласале 22 отсто од избирачите.

Портпаролката на Државната изборна комисија (ДИК) Радица Тодорвска истакна дека гласањето се одвива непречено без поголеми проблеми, освен оној помал технички проблем во Дојран со УБИК апаратот, но проблемот е надминат и гласањето е продолжено на стариот начин на гласање со УВ ламба и спреј.

Од Министерството за внатрешни работи денеска известија за нарушување на изборниот молк во неколку подрачја.

„За време на предизборниот молк, во текот на 01.11.2025 до 07:00 часот на 02.11.2025, односно до отворање на избирачките места, регистрирани се 10 пријави за нарушување на изборниот молк од кои по три на подрачје на СВР Скопје и СВР Охрид, две на подрачје на СВР Штип и по една на подрачје на СВР Тетово и СВР Битола. По преземени мерки не се потврдени пријавите за шест настани.
Покрај ова, регистрирани се 19 објави на социјалните мрежи за време на изборниот молк кои се однесуваат на повик за гласање за одредени кандидати, како и објавени видеа и слики од партиски активности во штабови.

Во врска со гласањето, на 01.11.2025 регистриран е настан за фотографирање кочан со гласачките ливчиња во основното училиште „26 Јули” во општина Шуто Оризари, при што приведено е едно лице и се преземаат мерки за расчистување на настанот.
На сите подрачја гласањето на болни и изнемоштени лица и затвореници помина без нарушување на гласањето“, велат од министерството за внатрешни работи.

Косовските власти приведоа припадник на српската полиција на граничниот премин Јариње, кој ги поврзува двете земји, под сомнение за неовластен увоз на муниција и неовластено поседување оружје и експлозивни материјали.

Косовската полиција не го објави името на уапсениот маж, но рече дека тој е државјанин на Косово и Србија и дека бил уапсен утрото на 1 ноември.

Тој беше приведен додека властите истражуваат.

Во својот дневен извештај од 2 ноември, косовската полиција објави дека од автомобилот на осомничениот, со српски регистарски таблички, пронајдени се и земени 51 куршум, 9.900 евра во готово и 26.000 српски динари.

„Лични документи како што се лична карта заедно со значка на српската полиција, лична карта на синдикатот на српската полиција, лични карти на Србија и Косово, српски пасош, пар ракавици и USB-уред се земени од осомничениот“, се наведува во соопштението.

Видете и ова:

Дронови на небо, тензии на земја

Неговото апсење доаѓа неколку месеци откако Косово протера двајца припадници на Министерството за внатрешни работи на Србија во јуни под сомнение за нарушување на националната безбедност и им забрани влез во траење од пет години.

Канцеларијата на Владата на Србија за Косово тогаш објави дека Косово протерало вкупно 11 косовски Срби кои се дел од српската полиција. Сепак, косовските власти не открија колку членови на српското министерство за внатрешни работи се протерани досега.

Во меѓувреме, Србија уапси припадници на косовската полиција, а неодамна и полицаецот Арбнор Спахиу, кој е во притвор од 9 јуни во Суботица, град на север од Србија.

Србија го обвинува Спахиу за извршување на „тешко убиство“ во Бањска - северниот дел на Косово - каде што група вооружени Срби ја нападнаа косовската полиција во септември 2023 година, убивајќи го наредникот Африм Буњаку.

Сепак, косовската полиција потврди дека Спахиу не бил припадник на полицијата во тоа време.

Во канцеларијата на Народниoт правобранител денеска, 2 ноемрви, од 7 до 19 часот ќе функционира бесплатната телефонска линија: 0800-54321, на која што граѓаните ќе можат да пријават каква било повреда на избирачкото право.

Како што соопштуваат од канцеларијата на Омбудсманот, отворени за граѓаните (покрај главната канцеларија во Скопје) ќе бидат и подрачните канцелари на народниот правобранител во: Битола, Кичево, Куманово, Штип, Струмица во Тетово со цел да им се помогне во остварувањето и заштитата на нивните избирачки права.

„Покрај на бесплатната линија, граѓаните ќе можат за заштита на своите права да се јават и на следниве телефонски броеви: Тетово: 044 344-082, Кичево: 045 228-586, Битола: 047 242-310 и Куманово: 031 431-488,Струмица 034 329 -996 и Штип 032 389-700“, се наведува во соопштението од Омбудсманот.

Видете и ова:

Втор круг локални избори за градоначалници во 33 општини

Оттаму дополнуваат дека Народниот правобранител, правата на граѓаните ќе ги штити со преземање на итни мерки за ефективно постапување од странa на надлежните органи во изборниот процес и другите институции кои се должни да им обезбедат заштита на нивните загарантирани права.

„Избирачкото право е уставно загарантирано како еднакво, општо и непосредно и се остварува на слободни избори со тајно гласање и дека никој не смее да биде повикан на одговорност заради остварување на ова право, поради што не случајно повредата на слободата на определувањето на избирачите како и други повреди на избирачкото право се казниви дела. Исто така, народниот правобранител апелира до сите чинители во изборниот процес да ги почитуваат здравствените протоколи утврдени за начинот на гласање“, истакнуваат од Канцеларијата на Народниот правобранител.

Украинските воени власти соопштија дека нивните сили се држат во источниот град Покровск, на фронтовската линија, во услови на жестоки борби против 170.000 руски војници.

„Го држиме Покровск“, напиша на Фејсбук на 1 ноември врховниот командант на Украина, генерал Олександр Сирски.

„Сеопфатна операција за уништување и отстранување на непријателските сили од Покровск е во тек“, додаде тој еден ден откако украинскиот претседател Володимир Зеленски ја нарече борбата за претежно уништениот град „наш приоритет“.

„Русите сакаат да ја претворат целата наша земја во она што му го прават на Покровск, на Купјанск и на другите градови и заедници. Тие мора да бидат запрени таму каде што стигнале - и уништени таму“, рече Зеленски на 31 октомври.

Зеленски додаде дека руските сили собрале околу 170.000 војници во областа Покровск и дека претрпуваат големи загуби. Тој не зборуваше за нивото на украински војници или загубите.

Видете и ова:

Руските војници влегоа во Покровск, украинските сили се трудат да го одбранат градот

По извештаите на западните медиуми, Киев потврди дека специјалните сили се распоредени во стратешкиот град - кој пред војната имал околу 70.000 жители - бидејќи руските сили тврдеа дека ги опколиле украинските бранители таму.

Проценките покажуваат дека помеѓу 200 и 400 руски војници сега се распоредени во источните области на градот во регионот Донецк, користејќи урбан терен, подруми и цивилни маски за да избегнат откривање од страна на Украина.

Како и главните градови во регионот Краматорск и Славјанск, кои остануваат под украинска контрола, Покровск има значајна воена вредност, обезбедувајќи им на украинските сили витални патишта за снабдување.

Аналитичарите предупредуваат дека падот на градот би можел да отвори пат кон запад кон Дњепропетровск за руските сили, ставајќи ги во опасност јужните региони на Украина.

Сите избирачки места се навреме отворени, а гласањето тече во најдобар ред и без проблеми, соопшти Државната изборна комисија (ДИК) на првата прес-конференција на вториот круг од локалните избори за градоначалници.

Поради технички проблеми со уредот за биометриска идентификација имало мал застој во гласањето на избирачкото место 0385 во Дојран, но проблемот е решен и сега гласањето тече без проблем, уверуваат од ДИК.

Видете и ова:

ДИК: Без проблеми заврши гласањето на болните, немоќните и затворениците

Претседателот на ДИК, Борис Кондарко информираше дека до 9 часот гласале 22379 избирачи или 2,88 отсто.

Ова е мало намалување во споредба со првиот круг кога излезноста на ниво на државата до 9 часот изнесуваше 3, 05 проценти.

Кондарко најави дека претставници на ДИК ќе посетат некои избирачки места во текот на избрниот ден, како и по затворањето на гласачките кутии.

Израел на 2 ноември предупреди дека неговата војска ќе ги засили нападите против Хезболах во јужен Либан, еден ден откако либанското министерство за здравство објави дека четири лица се убиени во израелски воздушен напад.

И покрај прекинот на огнот со либанската милитантна група од ноември 2024 година, Израел одржува војници во пет области во јужен Либан и продолжува со редовните напади.

„Хезболах си игра со оган, а претседателот на Либан одолговлекува“, изјави министерот за одбрана Израел Кац.

„Обврската на либанската влада да го разоружа Хезболах и да го отстрани од јужен Либан мора да се спроведе. Максималното спроведување ќе продолжи, па дури и ќе се интензивира - нема да дозволиме никаква закана за жителите на север.“

Видете и ова:

Иран ги осуди израелските напади во Либан како „кршење на прекинот на огнот“

Илјадници Израелци кои живеат во близина на северната граница со Либан беа принудени да ги евакуираат своите домови со месеци откако Хезболах почна да испукува ракети кон Израел по избувнувањето на војната во Газа во октомври 2023 година.

Тоа предизвика конфликт што траеше повеќе од една година, а кој кулминираше со два месеци отворена војна пред да се договори минатогодишното прекин на огнот.

Милитантната група поддржана од Иран, која се спротивставува на Израел, е сериозно ослабена од војната, но останува вооружена и финансиски отпорна.

Во септември 2024 година, Израел го уби долгогодишниот водач на групата, Хасан Насрала, заедно со многу други високи лидери во текот на војната.

Видете и ова:

Смртта на Насрала ќе биде „голема загуба“ за Хезболах и Иран

Од прекинот на огнот, САД го зголемија притисокот врз либанските власти да ја разоружаат групата, план на кој се спротивставуваат Хезболах и неговите сојузници.

Десет лица од кои за деветмина се проценува дека имаат повреди опасни по живот се хоспитализирани по нападот со нож во возот на линијата Донкастер-Лондон Кингс Крос на 1 ноември.

Полицијата добила повици од патници во возот околу 19:40 часот, кои ги известиле за инцидентот, јавува Би-Би-Си.

Околу 21:45 часот, градоначалникот на Кембриџшир објави дека две лица се уапсени и се во притвор. Полицијата на Кембриџшир подоцна го потврди ова.

Британската транспортна полиција вели дека офицерите од антитерористичката служба учествуваат во истрагата додека „работат на утврдување на сите околности и мотивот за нападот“.

Сведок за Би-Би-Си изјави дека виделе човек со крвава рака како трча по вагонот викајќи „имаат нож“. Според друг очевидец полицијата го застрелала човекот на перонот со електрошок.

Премиерот Кир Стармер рече дека „ужасниот инцидент“ е „длабоко загрижувачки“ и ги повика луѓето да ги следат советите на локалните власти.

Железничката компанија LNER соопшти дека станува збор за нивен воз и ги предупреди патниците дека линиите се блокирани.

Заврши комеморативниот собир во Нови Сад во чест на жртвите од уривањето на настрешницата на железничката станица во градот.

На крајот од митингот, студентите спуштија транспарент од Петроварадинската тврдина со натпис:

„Се гледаме утре и секој втор ден, додека не се задоволи правдата.“

На собирот 16 фенери беа пуштени за 16-те жртви од уривањето на настрешницата.

Министерството за внатрешни работи тврди дека од 11:52 до 12:08 часот, во Нови Сад биле присутни околу 39.000 граѓани, кои пристигнале во Нови Сад од цела Србија.

Видете и ова:

Една година по трагедијата, Србија се сеќава на жртвите во Нови Сад

Министерството за внатрешни работи во соопштение наведува дека во Нови Сад се одржал нерегистриран јавен собир по повод годишнината од уривањето на настрешницата на железничката станица, кога загинаа 16 граѓани.

Сè уште нема независни проценки за бројот на собрани луѓе, а според медиумските извештаи, десетици илјади граѓани од цела Србија биле во Нови Сад за да им оддадат почит на жртвите.

Изминатата година беше обележана со протести и блокади низ цела Србија, каде што студентите и граѓаните бараа кривични пријави и политичка одговорност за трагедијата во Нови Сад.

Исто така, постојат повици за предвремени парламентарни избори, кои владата ги отфрла.

До денес, никој не е повикан на одговорност за смртта на 16 лица и сериозното повредување на едно лице во Нови Сад.

Делегацијата на ЕУ во Србија испрати сочувство и изјави дека ЕУ „внимателно ја следи ситуацијата“.

Во соопштение потпишано од сите земји-членки освен Унгарија, Делегацијата на Европската Унија во Србија изрази сочувство и солидарност со семејствата на 16-те лица кои ги загубија животите при уривањето на крошната.

„Оваа трагедија нè потресе сите и остави длабока рана во срцата на многумина во Србија и пошироко. На оваа тажна годишнина, апелираме до сите да ги оплакуваат жртвите со достоинство и мир“, се вели во соопштението.

Се додава дека ЕУ „продолжува внимателно да ја следи моменталната политичка ситуација во Србија“.

„Почитувањето на основните права и вредности, вклучувајќи ја слободата на мирно собирање и слободата на медиумите, се основни вредности на ЕУ што секој мора да ги заштити и поддржи.

Апелираме до сите да дејствуваат воздржано, да ги деескалираат тензиите и да избегнуваат насилство“, се вели во соопштението.

Како студентите и граѓаните пристигнаа во Нови Сад?

Во неколку колони од цела Србија, студентите и граѓаните пешачеа кон Нови Сад за да оддадат почит на Железничката станица на 1 ноември.

Неколку илјади од нив пешачеа стотици километри, а најдолгата рута од околу 400 километри ја поминаа студенти од Нови Пазар - 16 дена за 16 жртви.

Тие пристигнаа пеш, со велосипеди, со трактори.