Вести
Минск или Варшава за одржување на разговори Украина – Русија

Кремљ денеска соопшти дека предлага разговорите со Украина да се одржат во главниот град на Белорусија, Минск, откако Украина рече дека е подготвена да разговара за прогласување статус на неутралност, но украинските власти предлагаат Варшава да биде местото на средба, пренесува Ројтерс.
Портпаролот на Кремљ, Дмитри Песков соопшти дека сојузникот на Путин, белорускиот авторитарен лидер Александар Лукашенко, рекол дека ќе создаде услови за таков самит.
Песков вели дека Украинците зеле, како што рече, прилично долг тајм-аут и дошло до „пауза“, во контактите. За време на таа пауза, вели Песков, украинските „националисти“ распоредиле ракетни системи во станбени области во големите градови. Тој сепак не даде докази за ова тврдење, но рече дека тоа е многу сериозен развој на случувањата.
Од украинска страна засега нема коментар на изјавата на Песков, пренесува Ројтерс.
Руските сили ја нападнаа Украина рано на 24 февруари.
види ги сите денешни вести
30 лица уапсени на антимигрантски протест во Холандија

Триесет лица беа уапсени, а полицијата употреби солзавец и водени топови за да ги растера антиимиграциските протести во Хаг на 20 септември.
Околу 1.500 лица блокираа автопат, полициско возило беше запалено, а двајца полицајци беа повредени во судирите со демонстрантите.
Илјадници се придружија на протестот организиран од десничарски активист, барајќи построги миграциски политики и репресија врз барателите на азил. Земјата треба да одржи избори за нешто повеќе од еден месец.
Локалните медиуми објавија дека демонстрантите, исто така, скршиле неколку прозорци во седиштето на централно-левичарската партија Д66, која многумина од крајната десница ја сметаат за служба на прогресивната елита.
„Ако мислите дека можете да нè заплашите, немате среќа. Никогаш нема да дозволиме екстремистичките бандити да ни ја одземат нашата прекрасна земја“, напиша лидерот на Д66, Роб Јетен, на Платформа X.
Антиимиграцискиот популист Герт Вилдерс, кој победи на претходните холандски избори и моментално води во анкетите за јавното мислење пред изборите на 29 октомври, беше поканет да зборува на протестот, но не присуствуваше. На платформата X, тој го осуди насилството, велејќи дека употребата на сила против полицијата е „целосно неприфатлива“.
Холандската влада се распадна во јуни откако Вилдерс ја повлече својата крајно десничарска партија ПВВ од владејачката коалиција поради спор околу миграцијата.
Спорот настана откако Вилдерс побара десет дополнителни мерки за азил, вклучувајќи замрзнување на апликациите, запирање на изградбата на прифатни центри и ограничувања за повторно обединување на семејствата. Владејачката коалиција беше на власт помалку од една година.
Трамп му се закани на Авганистан ако не ја врати воздухопловната база Баграм

Американскиот претседател Доналд Трамп се закани дека „ќе се случат лоши работи“ ако Авганистан не ја врати воздухопловната база Баграм на САД, што Талибанците претходно одбиваа да го сторат.
„Ако Авганистан не ја врати воздухопловната база Баграм на луѓето што ја изградија, на Соединетите Американски Држави, ќе се случат лоши работи“, рече Трамп во објава на платформата Truth Social на 20 септември.
На прашањето на новинарите во Белата куќа дали би размислил за испраќање војници за повторно преземање на базата, Трамп рече: „Нема да зборуваме за тоа“.
„Сега разговараме со Авганистан и го сакаме назад, го сакаме назад наскоро, веднаш. И ако не го сторат тоа, ќе дознаете што ќе правам“, им рече Трамп на новинарите.
Коментарите доаѓаат откако американскиот претседател изјави на 18 септември дека се обидуваат да ја вратат воздухопловната база Баграм од Талибанците во Авганистан, наведувајќи ја потребата на екстремистичката група за американска помош и близината на базата до кинеските нуклеарни постројки.
„Се обидуваме да го вратиме затоа што [на Талибанците] им требаат работи од нас“, рече Трамп за време на заедничката прес-конференција со британскиот премиер Кир Стармер во Лондон.
„Но, една од причините зошто ја сакаме таа база е, како што знаете, дека е на еден час од местото каде што Кина произведува нуклеарно оружје. Значи, се случуваат многу работи“, додаде Трамп.
Талибанците, погодени од природни катастрофи, немири, сиромаштија и терористички напади, се обидуваат да ги подобрат односите со глобалната заедница, иако Русија е единствената земја што досега воспостави дипломатски односи со нив.
Западните земји рекоа дека земјата прво мора да го подобри својот статус во однос на човековите права, особено кога станува збор за третманот на жените и девојчињата.
„Волстрит џурнал“ објави на 19 септември, повикувајќи се на извори запознаени со ситуацијата, дека американските претставници разговарале со Талибанците.
Во извештајот се вели дека американските претставници и Талибанците разговарале за тоа да ѝ дозволат на американската војска да го користи Баграм како „лансирна рампа“ за мисии против тероризмот.
Експертите велат дека дури и ако лидерите на Талибанците дозволат присуство на САД во Баграм, базата ќе треба да се брани од заканите од Ал Каеда и терористичката група Исламска држава, кои сè уште се активни во Авганистан.
Баграм, кој се наоѓа на околу 25 милји северно од Кабул, првично бил изграден од Советскиот Сојуз во 1950-тите, но бил значително надграден и проширен од американската војска. Тоа беше најголемата американска база во Авганистан и служеше како централна команда за време на дведецениската окупација на земјата.
Базата беше предадена на претходната авганистанска влада во јули 2021 година, само неколку недели пред хаотичното повлекување на американските трупи и конечното враќање на Талибанците на власт.
Откако Талибанците ја презедоа власта во земјата, Вашингтон одржува минимален јавен ангажман со Авганистан, ограничувајќи го на преговори за заложници. Авганистан е во голема мера изолиран на глобалната сцена, а економијата на земјата се бори да привлече странска поддршка и приватни инвестиции.
Талибанските претставници го отфрлија предлогот на Трамп дека САД би можеле да ја вратат контролата врз Баграм, но ја оставија отворена можноста за разговори за подобрување на односите.
„Без американското воено присуство во Авганистан, и Авганистан и САД треба да соработуваат едни со други и можат да имаат политички и економски односи засновани на меѓусебно почитување и заеднички интереси“, изјави на социјалните мрежи Закир Џалали, функционер на Министерството за надворешни работи на Талибанците.
Сиљановска-Давкова во САД на 80. Генерално собрание на ОН

Претседателката Гордана Сиљановска-Давкова денеска заминува во работна посета на Соединетите Американски Држави, каде што ќе учествува на 80. Сесија на Генералното собрание на Обединетите Нации во Њујорк.
Сиљановска-Давкова ќе се обрати на генералната дебата и ќе учествува на повеќе самити, лидерски форуми и состаноци на високо ниво што се одржуваат во рамки на Генералното собрание.
Предвидена е и средба со генералниот секретар на ОН, Антонио Гутереш, како и билатерални средби со светски лидери.
Годинашната сесија се одржува под мотото: „Подобро заедно: 80 години и повеќе за мир, развој и човекови права“.
За време на посетата на САД, претседателката ќе го посети и градот Детроит.
Зеленски бара „силни“ мерки од САД против Русија

Украинскиот претседател Володимир Зеленски го повика Вашингтон да воведе „силни“ мерки против Русија откако Европската Унија се приближи кон заострување на санкциите врз Кремљ и поради зголемените тензии на небото над источното крило на НАТО.
Зеленски, исто така, на 20 септември изјави дека очекува да се сретне со претседателот Доналд Трамп на маргините на Генералното собрание на ОН следната недела. Средбата сè уште не е потврдена во Вашингтон.
„Оваа недела нè доближи до финализирање на деветнаесеттиот пакет санкции [на ЕУ] против руската агресија; очекуваме наскоро одобрување. Енергетските ресурси на Русија се ограничуваат“, рече Зеленски.
„Благодарен сум што голем број предлози од Украина се земени предвид во пакетот санкции на ЕУ. Сега очекуваме и силни санкции од Соединетите Американски Држави - Европа го прави својот дел.“
„Очекуваме санкции [на САД] ако нема состанок меѓу лидерите или, на пример, прекин на огнот“, додаде Зеленски.
Зеленски, исто така, ја повтори својата подготвеност да се сретне со рускиот претседател Владимир Путин. Путин отфрли состанок на неутрален терен.
„Подготвени сме да се сретнеме со Путин. Разговарав за тоа. И билатерално и трилатерално. [Путин] не е подготвен“, додаде Зеленски, осврнувајќи се на можна тројна средба на која би учествувал и Трамп.
Трамп, кој претходно изрази восхит кон Путин, покажа зголемена фрустрација од одбивањето на лидерот на Кремљ да прифати прекин на огнот и неговото одбивање да одржи директни разговори со Зеленски.
Претседателот на САД, исто така, рече дека е „многу разочаран“ од Путин по неодамнешната серија засилени напади врз украинските градови. Ова го наведе да предложи нови санкции или царини против Русија, иако досега не се преземени никакви чекори.
Вашингтон и неговите европски сојузници веќе воведоа финансиски мерки врз Москва по нејзината инвазија на Украина во февруари 2022 година, со цел ослабување на руската економија, но Киев и неговите сојузници бараат дополнителни мерки.
Најновите коментари на украинскиот претседател доаѓаат во услови на зголемена дипломатска и воена активност, како во Украина и Русија, така и на небото над земјите од НАТО што граничат со двете завојувани страни.
Полските и другите авиони на НАТО полетаа на 20 септември откако Русија започна уште еден масовен напад со беспилотни летала и ракети врз Украина.
Операцијата, која траеше околу 90 минути, го нагласи зголеменото ниво на готовност во земјите на НАТО по руските упади.
Новата серија ноќни напади се случи кратко откако земјите на НАТО изразија негодување поради руското упаѓање во естонскиот воздушен простор еден ден претходно, како и неодамнешните руски упади со беспилотни летала во Полска и Романија.
Чешкиот претседател Петр Павел на 20 септември изјави дека НАТО мора енергично да одговори на руските прекршувања, вклучително и можноста за соборување на руски авиони, според Чешката новинска агенција.
„Русија многу брзо ќе сфати дека направила грешка и ги преминала прифатливите граници. За жал, ова е на работ на конфликт, но попуштањето пред злото едноставно не е опција“, рече Павел.
По упаѓањето на руските авиони МиГ-31 во естонскиот воздушен простор, што Кремљ го негира, Естонија соопшти дека побарала консултации според Член 4 на НАТО, што ја поттикна воената алијанса да свика состанок на Северноатлантскиот совет следната недела.
Пожар над Батинци, Ангелов: Имаме целосна контрола, постојат сомнежи за подметнување

Попладнево избувна силен пожар над селото Батинци, општина Студеничани, кој предизвика паника кај локалното население поради сомнежи дека повторно гори депонијата „Дрисла“.
Директорот на Дирекцијата за заштита и спасување (ДЗС), Стојанче Ангелов, од терен изјави дека пожарот е ставен под целосна контрола.
„Имаме целосна контрола врз пожарот над селото Батинци. Се работи за силен пожар за кој има индиции дека е намерно подметнат, бидејќи одеднаш се разви поголема линија во долот,“ рече Ангелов.
Пожарот избувнал околу 13 часот, а поради силниот ветер брзо се проширил. Скопската противпожарна бригада интервенирала со неколку возила, а во акцијата биле вклучени и два пинцгауери на ДЗС, управувани од полицајци од ЕБР.
„Бидејќи пожарот се движеше кон Батинци и постоеше опасност да биде зафатено и самото село, по барање на директорот на ЦУК, Муахмед Али, испративме и еден хеликоптер на МВР, како и два ер трактори на Дирекцијата. Тие помогнаа брзо да воспоставиме контрола. Сè уште има горење во долот, но продолжуваат со дејство ер тракторите и хеликоптерот. Верувам дека набргу ќе биде ставен под апсолутна контрола, а потоа и целосно изгаснат,“ изјави Ангелов.
Тој додаде дека истрагата треба да утврди кој стои зад, како што рече, „намерното подметнување на пожарот“.
Филипче бара оставки поради труењето во Трубарево, ВМРО-ДПМНЕ со контраобвинувања

По пожарот во фабриката за електричен и електронски отпад на компанијата „Ф Групација“ во скопското село Трубарево, во воздухот биле измерени високи количини на тешки метали и ПМ 10 честички, покажаа податоците на Министерството за животна средина.
Претседателот на СДСМ, Венко Филипче, денеска изјави дека „се потврдило труењето во Трубарево“ и ја обвини Владата за, како што рече, лаги и задоцнета реакција.
Тој побара оставки од министрите за внатрешни работи и здравство, како и од директорот на ЦУК Стојанче Ангелов, а од обвинителството – итна истрага.
„Владата на ВМРО-ДПМНЕ лажеше дека воздухот во Трубарево не е загаден и не презеде итни мерки за заштита на граѓаните. Властите се директно одговорни за труењето на луѓето“, изјави Филипче.
ВМРО-ДПМНЕ возврати со критики, обвинувајќи го Филипче за „лажна загриженост“.
„Наместо да глуми грижа, Филипче треба да им се извини на граѓаните за хаосот во здравствениот систем во негово време, за жртвите во корона кризата, недостатокот на медицинска опрема и пожарот во модуларната болница“, соопштија од партијата.
Мерењата направени на 13 и 14 септември регистрирале значително надминување на дозволените граници:
ПМ 10 честички изнесувале 92,65 микрограми на кубен метар (границата е 50), олово било 0,75 (граница 0,5), кадиум 59,1 нанограми (граница 5) и арсен 8,9 (граница 6). Единствено никелот бил во рамките на дозволеното. Според поновите мерења од 18 и 19 септември, состојбата на воздухот е стабилизирана.
Хитроу, Брисел и Берлин погодени од кибернапад врз системите за пријавување

Кибернапад врз системите за пријавување и качување го наруши работењето на неколку големи европски аеродроми, вклучувајќи ги Хитроу, Брисел и Берлин, предизвикувајќи одложувања и откажувања на летови.
Колинс Аероспејс, која обезбедува системи за пријавување и качување за неколку авиокомпании на повеќе аеродроми низ целиот свет, се соочува со технички проблем што може да предизвика одложувања за патниците што заминуваат, соопшти во саботата на 20 септември лондонскиот аеродром Хитроу, предупредувајќи на одложувања на летови.
Нападот ги оневозможи автоматизираните системи, оставајќи само можно рачно пријавување и качување, соопшти аеродромот во Брисел на својата веб-страница.
„Ова има големо влијание врз распоредот на летовите и за жал ќе предизвика одложувања и откажувања. Давателот на услуги активно работи на решавање на проблемот и се обидува да го реши што е можно побрзо.“
На патниците со летови закажани за сабота на засегнатите аеродроми им се советува да го потврдат своето патување со своите авиокомпании пред да се упатат кон аеродромот.
„Поради технички проблем со давателот на систем кој работи низ цела Европа, има долго чекање при пријавувањето. Работиме на брзо решение“, се вели во пораката на веб-страницата на аеродромот во Берлин.
Воена парада во Белград, истовремено мирен собир за поддршка на армијата

Во српскиот главен град Белград денеска (20 септември) се одржува воена парада под слоганот „Моќта на единството“. Во исто време, група граѓани, на повик на студентите кои учествуваат во блокадите, дојдоа на мирен собир „во поддршка на армијата“.
Најавено е дека повеќе од 10.000 учесници ќе маршираат на парадата, заедно со над 2.500 парчиња оружје и воена опрема.
Настанот се одржува во време на масовни антивладини протести во Србија, кои беа предизвикани пред десет месеци кога загибаат 16 лица во несреќа на железничката станица во Нови Сад.
ДНајвисоките функционери на српското државно раководство, на гостите од странство и граѓаните им презентираа повеќе од 600 воени возила, 70 авиони и 20 водни пловила.
За време на воздушната претстава, заедно со српските „МиГ“, летаа и француските „Рафали“
Меѓу презентираните единици беше и одредот на воената полиција „Кобра“, кој демонстрираше како ги брани заштитени лица.
Членови на оваа единица беа пронајдени во август во просториите на владејачката Српска напредна партија во Нови Сад, во ноќта кога демонстрантите ги демолираа просториите на СНС во тој град.
Меѓу странските гости што присуствуваа на парадата беа претседателот на Обединетите Арапски Емирати, Мохамед бин Зајед, член на кралското семејство на Бахреин, Насер бин Хамад, поранешниот претседател на босанскиот ентитет Република Српска Милорад Додик и холивудскиот актер Стивен Сигал.
На 20 септември, српскиот претседател Александар Вучиќ оцени дека тоа е „гордост на Србија“.
„Ова е и опстанок и победа на Србија, која сака мир и просперитет и знае како да го зачува своето достоинство, територија и иднина“, напиша Вучиќ на Инстаграм, веднаш по завршувањето на парадата.
Недалеку од местото на настанот, група граѓани се собраа на покана на студентите кои учествуваат во блокадите да „ѝ дадат поддршка на армијата“ и да изразат незадоволство од нејзината „политизација“.
Во поканата објавена на Инстаграм страницата „Студенти во блокадата“ се наведува дека „сегашната влада активно го нарушува интегритетот, угледот, независноста и аполитичната природа на нашата армија во изминатите 13 години“.
За време на митингот, полицијата и кордоните на жандармеријата не им дозволија на граѓаните и студентите да влезат во просторот каде што се одржуваше парадата.
Митингот помина мирно, со повремени мали судири со полицијата, а граѓаните се разотидоа по официјалното завршување на настанот.
Граѓаните постојано им кажуваа на полицијците дека не сакаат конфликт, дека „не ги делат граѓаните“ и дека сакаат да ја поздрават армијата, со оценки дека парадата не е парада на српскиот претседател Александар Вучиќ.
Воената парада се одржа во време на масовни антивладини протести во Србија, кои беа предизвикани од смртта на 16 лица во несреќа во Нови Сад пред десет месеци.
Поради оваа причина, дел од опозициската јавност ја критикуваше организацијата на таков настан, оценувајќи дека владата има намера да „демонстрира сила“ во време на голема поларизација во општеството.
Од друга страна, владини претставници изјавија дека причината за парадата е национален празник - Денот на српското единство, слобода и национално знаме.
Како дел од подготовките за парадата, тенкови и војници со денови беа на улиците на Нов Белград, а дел од таа белградска општина е затворен за сообраќај од 9 септември.
Тројца загинати и десетици повредени во руски напад врз Украина

Русија изврши голем напад со беспилотни летала и ракети врз Украина преку ноќ, при што загинаа најмалку три лица, а десетици други беа повредени, изјави претседателот Володимир Зеленски во саботата.
Во изјава на Телеграм, Зеленски рече дека Русија лансирала околу 580 беспилотни летала и 40 ракети.
Дроновите и ракетите биле насочени кон украинската инфраструктура, компаниите за цивилно производство и станбените области во различни региони низ целата земја.
Активност на беспилотни летала беше пријавена и во Русија на руските и украинските канали на Телеграм.
Тие наводно биле насочени кон регионите Саратов, Ростов и Волгоград, како и Крим окупиран од Русија.
Трамп најави средба со кинескиот претседател Си Џинпинг

Американскиот претседател Доналд Трамп најави дека ќе се сретне со кинескиот претседател Си Џинпинг оваа есен на самитот за Азиско-пацифичката економска соработка (АПЕК) во Јужна Кореја.
Трамп го објави ова преку својот профил на социјалните мрежи Трут, откако претходно имал телефонскиот разговор со Си. Тој рече дека ќе патува во Кина на почетокот на следната година и оти очекува Си Џинпинг да ги посети Соединетите Држави во соодветно време.
„Тукушто завршив многу продуктивен разговор со кинескиот претседател Си. Постигнавме напредок по многу важни прашања, вклучувајќи ја трговијата, фентанилот, потребата од прекин на војната меѓу Русија и Украина и договорот со Тик-ток“, напиша Трамп.
„Исто така, се согласив со претседателот Си дека треба да се сретнеме на самитот на АПЕК во Јужна Кореја и дека ќе ја посетам Кина во првата половина од следната година. Претседателот Си, исто така, ќе дојде во Соединетите Држави кога ќе биде соодветно“, додаде Трамп.
Трговските активности помеѓу САД и Кина моментално се замрзнати. Тоа започна во април кога двете земји се заканија дека ќе воведат царини од повеќе од 100 проценти за увоз на стоки.
Во август, Трамп потпиша извршна наредба со која го продолжи замрзнување до 10 ноември. Пекинг го следеше американскиот пример.
Трамп и Си се сретнаа неколку пати за време на првиот мандат на американскиот претседател. Тие се сретнаа во Осака, Јапонија, во 2019 година, а претходно во 2017 година Си го посети имотот на Трамп, Мар-а-Лаго.
Во телефонскиот разговор, според кинеската државна новинска агенција Синхуа, Си рекол дека САД треба да избегнуваат еднострани трговски ограничувања, за да не го загрозат досегашниот исход од консултациите меѓу двете страни.
Си ги опиша разговорите како „позитивни и конструктивни“.
Оваа недела претставниците од САД и Кина одржаа нова рунда разговори во Мадрид, Шпанија, којашто беше четврта откако трговските спорови ескалираа оваа пролет.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете