Вести
Пристигна лекот Калидеко за пациентите со цистична фиброза

Пристигна лекот Калидеко за пациентите со цистична фиброза, информираа од Министерството за здравство
Од Министерството соопштија дека денеска на Клиниката за детски болести е дистрибуиран лекот Калидеко, терапија за пациентите со цистична фиброза кои се носители на III -klasa CFTR "gatting"мутација. Оваа терапија која ја набави Министерството за здравство е за тројца пациенти кои ја имаат оваа ретка болест, со што им обезбеди лек за цела година.
„Министерството за здравство почнувајќи од 2017 година е во редовна комуникација со здруженијата на пациентите со ретки болести, а со таквиот пристап значајно се зголемија буџетите во делот на ретките болести. После три години иницијални состаноци значајно е зголемен и бројот на лековите кои се вклучени во програмата за ретки болести и се бесплатни за овие пациенти“, соопштија од Министерството.
Со Ребаланс на Буџетот за 2021 година за третман на пациенти со ретки болести се обезбедени 580 милиони денари, што е значително повеќе, споредено со 2017 година, кога за буџетот на оваа програма биле издвоени 214 милиони денари.
Лекот за трите пациенти доцнеше три месеци. Пред еден месец заболени од болеста дадоа и изјави пред медиумите молејќи ги властите да го обезбедат лекот.
види ги сите денешни вести
Уапсениот студент од Нови Сад присуствуваше на погребот на својот татко врзан со синџир

22-годишен студент на Факултетот за технички науки во Нови Сад присуствувал на погребот на својот татко со врзани нозе во лисици и синџир.
Богдан Јовичиќ е во притвор во Нови Сад од средината на август, откако канцелариите на владејачката Српска напредна партија во градот беа демолирани за време на антивладиниот протест.
Фотографија од младиот човек на гробишта со врзани нозе предизвика јавно негодување, додека властите тврдат дека законот бил почитуван.
Управата за извршување на кривични санкции објави дека при отстранувањето од притвор биле почитувани безбедносни процедури за да се спречи бегството на лицето.
Адвокатот Никола Ковачевиќ изјави за РСЕ/РЛ дека секоја мерка на принуда, вклучително и врзување, треба да се користи само во обем потребен за постигнување на легитимна цел.
„Секоја непропорционална употреба на сила води кон понижувачки третман“, рече тој.
Тој оцени дека доведувањето на млад човек на погребот на неговиот татко со лисици и синџир може да биде „потенцијално непропорционален третман“.
За да се процени дали мерката била пропорционална, рече тој, потребно е да се знае дали лицето е осудено, како се однесува во притвор и како се однесува кон вработените во Управата за извршување на кривични санкции.
„Адвокатите на одбраната имаат право да побараат од Управата индивидуална проценка зошто биле преземени строги безбедносни мерки во многу чувствителен момент како што е погребот на неговиот татко, и врз основа на тоа да се види дали таа проценка била пропорционална или не“, вели Ковачевиќ.
Студентот обвинет за кривично дело насилно однесување на јавен собир штрајкуваше со глад на 12 септември откако му беше продолжен притворот.
Управата за извршување на кривични санкции објави дека Јовичиќ е префрлен во Специјалната затворска болница во Белград доцна попладнето на 17 септември.
Беше наведено дека тој е примен во болницата врз основа на лекарска одлука и со одобрение на судот.
Масовни антивладини протести, предводени од студенти во блокадата, беа започнати по уривањето на бетонскиот крошна на Железничката станица во Нови Сад, во која загинаа 16 лица, а едно беше тешко повредено.
Тие бараат одговорност од властите и распишување предвремени парламентарни избори, што властите го отфрлаат.
Управата за извршување на кривични санкции тврди дека Богдан Јовичиќ не бил подложен на понижувачки третман.
„Имајќи разбирање за загубата на најблискиот член на семејството, лисиците не беа употребени, како што бара постапката, туку само за нозете за да може да прима изрази на сочувство“, се вели во соопштението.
Во соопштението се вели дека членовите на Службата за обезбедување се должни да ги следат безбедносните процедури за време на отстранувањето на лицата од притвор, што вклучува врзување лисици и за рацете и за нозете за да се спречи бегство.
„Доколку не го сторат тоа на пропишан начин, тие би биле предмет на дисциплинска одговорност, што при такво отстапување од безбедносните процедури за време на отстранувањето на лицата би значело губење на нивните работни места“, се додава.
Уредбата за мерки за одржување на редот и безбедноста во установите за извршување на кривични санкции наведува дека „врзувањето на нозете се врши само по исклучок кога е експлицитно наведено во наредбата за извршување“.
Управата за извршување на кривични санкции не одговори на прашањето на РСЕ/РЛ дали ризикот од бегство можел да се спречи во чувствителна ситуација како што е погреб на друг начин, особено ако притворениот немал криминално досие.
Адвокатот Срѓан Ковачевиќ, кој го застапува притворениот студент, за РСЕ/РЛ изјави дека Управата изјавила дека нивните службеници би биле дисциплинирани доколку му ги тргнеле лисиците, напоменувајќи дека тие дури и не му ги ставиле на рацете.
Барања студентот да се брани од слобода
Речиси 300 вработени на Техничкиот факултет во Нови Сад покренаа „Апел за одбрана на правата, слободата и достоинството“, барајќи студентот Богдан Јовичиќ да биде бранет од слобода.
„За какво дело и да е обвинет, ваквиот третман кон млад, паметен, образован човек, иден академик и интелектуалец, не им доликува на властите на земја во срцето на Европа во 21 век“, беше објавено.
Неформалната мрежа на професори, Академски пленум, ја повика јавноста во Србија да користи „секојдневен силен притисок“ за да му дозволи на студентот Богдан Јовичиќ, приведен за напад врз просториите на Српската националсоцијалистичка партија, да се брани од слобода.
Во соопштението, тие предупредија дека Јовичиќ е во притвор „иако не повредил никого“ и дека „сторителите кои му нанеле сериозни телесни повреди на студентот на Академијата за уметности се на слобода“.
Студентот Богдан Јовичиќ во писмо до јавноста, кога штрајкуваше со глад, изјави дека бара од институциите да дејствуваат во согласност со законот, а не со наредбите на режимот.
„Бидејќи очигледно сакаат да ме претстават како еден од најголемите непријатели на оваа земја, сметав дека ова е единствената форма на борба што ми преостанува“, изјави Јовичиќ.
Неговиот адвокат поднесе жалба на 17 септември против продолжувањето на неговиот притвор, а Вишиот суд во Нови Сад има четири часа да одлучи по неа.
ЕУ објави план за нови царини и санкции против Израел

Европската Унија во среда го откри својот најстрог план досега за притисок врз Израел да ја прекине војната во Појасот Газа, каде што Палестинците се принудени да бегаат од тенкови, беспилотни летала и израелски трупи кои напредуваат подлабоко во крајбрежната енклава разорена од војна.
Каја Калас, шефицата за надворешна политика на ЕУ, ги повика 27-те земји-членки да ги зголемат царините за одредени израелски производи и да воведат санкции врз 10 лидери на Хамас, израелски доселеници и двајца членови на кабинетот на израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху: министерот за национална безбедност Итамар Бен-Гвир и министерката за финансии Безалел Смотрич.
Хамас е прогласен за терористичка организација од ЕУ, како и САД.
„Ние не ги предлагаме овие мерки за да го казниме Израел или израелскиот народ, туку да извршиме притисок врз израелската влада да го промени курсот и да ги прекине страдањата на народот во Газа“, рече Калас.
„Војната мора да заврши, страдањата мора да престанат и сите заложници мора да бидат ослободени“, додаде таа.
Санкциите би вклучувале замрзнување на средствата на поединци во Европа и забрана за нивно патување во рамките на ЕУ.
ЕУ е најголемиот трговски партнер на Израел, па затоа царините би можеле да имаат значителни последици за израелската економија, која веќе се опоравува од трошоците за долготрајна војна.
Околу 32 милиони евра билатерални фондови под контрола на Европската комисија ќе бидат веднаш суспендирани. Комисијата, исто така, обезбедува поддршка за Палестинската самоуправа.
Израел негира дека има недостиг од храна во Газа и вели дека дозволува доволно хуманитарна помош.
Израелскиот министер за надворешни работи, Гидеон Саар, испрати писмо до претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, ветувајќи дека Израел нема да се поклони пред европската кампања.
„Притисокот преку санкции нема да функционира. Државата Израел е горд и суверен народ и ние нема да се поклониме пред заканите додека безбедноста на Израел е во опасност“, напиша тој во писмото.
Поделени мислења во рамките на ЕУ
Европската унија, која има 27 члена, беше поделена во текот на изминатите 23 месеци војна во Појасот Газа.
Не е јасно дали мнозинството членови би поддржале воведување санкции и трговски мерки.
Крвопролевањето во Газа предизвика протести во голем број европски градови, од Амстердам до Барселона, и ги засили критиките кон бирократијата во Брисел за нејзината наводна неспособност да изврши вистински притисок врз Израел да ги запре воените операции и да дозволи прилив на поголема хуманитарна помош.
Бројот на жртви во Газа надмина 67.000 Палестинци од почетокот на војната на 7 октомври 2023 година, според здравствените службеници во енклавата.
Војната започна по офанзивата предводена од Хамас во јужен Израел, во која милитантите убија околу 1.200 луѓе и киднапираа 251, според израелските службеници.
„Предложеното делумно суспендирање е промислен одговор на сè поитната ситуација“, рече Марош Шефчовиќ, трговски претставник на Европската комисија.
Што содржи предлогот?
Доколку доволен број земји-членки на ЕУ го поддржат предлогот, тој ќе воведе царини во вредност од околу 230 милиони евра за 37 проценти од израелските производи увезени од ЕУ, во вкупна вредност од 15,9 милијарди евра, рече Шефчовиќ. Во моментов, ЕУ не воведува царини за оваа категорија израелски производи благодарение на Договорот за асоцијација.
Анализата на дипломатскиот кор на ЕУ во јуни покажа дека Израел ја прекршил компонентата за човекови права од договорот, позната како Член 2.
Европските критичари на израелската политика побараа трговскиот договор целосно да се суспендира поради војната во Газа.
Засега, Европската комисија предлага да се укине преференцијалната нулта царина за одредени израелски производи и да се применат царини на Светската трговска организација, кои се движат од 8 до 40 проценти, во зависност од видот на производот.
„Не предлагаме да се суспендира трговијата со Израел, туку да се суспендираат трговските преференции“, изјави висок европски функционер задолжен за комуникации со Европската комисија, кој не беше овластен јавно да зборува во согласност со политиката на Комисијата.
Предлогот следува по најавата на Урсула фон дер Лајен минатата недела дека ќе бара санкции и делумно суспендирање на трговијата со Израел поради неговата воена кампања во Газа, што е отстапување од нејзиниот претходен произраелски став.
Ново обвинение за Мерко за злоупотреби при осветлувањето на Црн Дрим

Основното јавно обвинителство Струга денеска поднесе обвинителен предлог против струшкиот градоначалник Рамис Мерко.
Тој е осомничен дека од 1 април 2021 година до 27 јуни 2022 година како градоначалник ги пречекорил службените овластувања и склучил договор за изведување на осветлувањето на дел од речното корито на Црн Дрим, без претходно да обезбеди водостопанска согласност од Министерството за животна средина и просторно планирање.
„Со тоа овозможил на избраната фирма-изведувач да постави светлосни тела во водите на реката во должина од по 900 метри од двете страни на коритото, иако обвинителството во текот на постапката презеде повеќе дејствија и обезбеди вештачење согласно кое таквата инсталација од 300 светлински арматури негативно влијаела на режимот на водите, морфологијата на водното тло и хидро-биолошкиот систем во реката“, соопшти Јавното обвинителство.
За изведба на проектот на правно лице од струшкото село Мислодежда му биле исплатени 6.763.722 денари и за тој износ бил оштетен буџетот на Општина Струга.
Во јуни 2023 година, градоначалникот Рамиз Мерко заврши на црната листа на САД, а како причина за одлуката беше наведена негова вмешаност во корупција, мешање во судски и други јавни постапки, со што ја наришил довербата во демократските институции на Северна Македонија.
Во јуни годинава, Мерко доби ослободителна пресуда во предметот што се водеше против него за наводна злоупотреба на службената положба при набавката на службен автомобил „ауди“ во вредност од 67 000 евра.
Мерко е обвинет и за незаконски поставување на директори на училишта и други институции, како и за поставување на спомен обележје – плоча на влезот на општинската зграда, со кое поттикнал етничка омраза и раздор меѓу жителите на Струга.
Трамп пречекан во замокот Виндзор од кралот Чарлс и високи членови на кралското семејство

Претседателот на Соединетите Американски Држави, Доналд Трамп, пристигна во Велика Британија на својата втора државна посета, која започна со формален пречек во замокот Виндзор.
Посетата е обележана со раскошни церемонии, најстроги безбедносни мерки и протести.
Трамп и првата дама Меланија беа пречекани во Виндзор од кралот Чарлс и кралицата Камила.
Во поворката со кочии низ кралскиот имот, со нив се возеа принцот Вилијам и принцезата Катерина, како и принцот и принцезата од Велс.
Поворката беше придружувана од почесна гарда и изведба на американските и британските национални химни.
Трамп и кралот Чарлс влегоа во замокот Виндзор на приватен ручек по церемонијалната поворка. Остатокот од денот ќе биде одбележан со заедничко прелетување на британските и американските воздухопловни сили.
После тоа, американскиот претседател ќе положи венец на гробот на кралицата Елизабета II во капелата „Свети Ѓорѓи“, а вечерта е планиран државен банкет во големата сала на „Свети Ѓорѓи“ во замокот Виндзор.
Британската влада објави дека ова ќе биде најголемиот воен церемонијален прием за државна посета во живо сеќавање.
Трамп, обожавател на кралското семејство, не го криеше своето задоволство што не само што е првиот американски лидер, туку и првиот избран политичар поканет на две посети од британски монарх.
„Го сакам кралот Чарлс“, напиша тој на својот профил на социјалните мрежи Truth Social во февруари.
Премиерот Кир Стармер се надева дека ќе го искористи тоа чувство во корист на Велика Британија, бидејќи неговата влада се стреми да ја искористи посетата за да го зацврсти „специјалниот однос“ меѓу двете земји, да ги продлабочи економските врски, да обезбеди милијарди долари инвестиции, да разговара за тарифите и да изврши притисок врз американскиот претседател во врска со Украина.
Веќе имаше големи најави од компании како што се Гугл и договор за нуклеарна енергија.
„Јас сум исто така таму за трговија. Тие сакаат да видат дали можат малку да го подобрат трговскиот договор. Добивме договор и тоа е одличен договор. И јас сум тука да им помогнам“, рече Трамп додека ја напушташе Белата куќа во вторник.
„Тие би сакале да видат дали можат да добијат малку подобар договор, па затоа ќе разговараме со нив“, рече тој.
Портпаролот на Стармер ја опиша државната посета како „историска можност“ што доаѓа „во клучно време за глобалната стабилност и безбедност“.
Кралското семејство ќе им покаже на претседателот и првата дама историски предмети од Кралската колекција поврзани со Соединетите Американски Држави, пред Трампови да ја посетат капелата „Свети Ѓорѓи“, последното почивалиште на кралицата Елизабета, која го угости Трамп за време на неговата прва државна посета во 2019 година, каде што ќе положат венец на нејзиниот гроб.
Потоа ќе следи прелет на воени авиони пред државниот банкет каде што кралот и претседателот ќе одржат говори.
Безбедноста е засилена, со голема полициска операција во Виндзор, додека 1.600 полицајци се распоредени во Лондон за справување со протестот „Коалицијата за стоп на Трамп“.
За самиот Чарлс, посетата би можела да предизвика мешани чувства. Тој очигледно има малку заедничко со Трамп, по 50 години застапување за животната средина и меѓуверската хармонија, но и неодамнешната силна поддршка за Канада, чиј официјално шеф на државата е.
Посетата исто така ќе му даде најголемо глобално внимание од неговото крунисување.
Во четврток, настанот ќе се пресели во селската резиденција на Стармер, Чекерс, каде што фокусот ќе биде на геополитиката.
Премиерот се надева дека кралската свеченост ќе помогне да се избегнат прашања како што се слободата на говорот во Велика Британија, која предизвика критики од американската администрација, или последиците од отстранувањето на Питер Манделсон од функцијата амбасадор на Велика Британија во Вашингтон.
Манделсон беше отстранет поради неговите врски со осудениот сексуален престапник Џефри Епштајн, а тоа би можело да покрене непријатни прашања за Стармер и Трамп, чиј однос со него исто така е предмет на критика.
Советот на министри на БиХ повторно не успеа да го усвои планот потребен за повлекување на пари од ЕУ

Советот на министри на Босна и Херцеговина не ја усвои реформската агенда, што е еден од предусловите за БиХ да добие средства од Планот за раст на Европската унија за Западен Балкан, на својата седница на 17 септември.
Рокот за поднесување на конечната верзија на реформскиот план истече минатата година, по што износот планиран за БиХ беше намален за десет проценти, а новиот рок што го постави Европската комисија е 30 септември.
Доколку не го достават навреме, БиХ би можела да изгуби дополнителни 100 милиони евра од фондот што првично изнесуваше речиси милијарда евра за БиХ.
„Сè уште сум оптимист во врска со усвојувањето на Нацрт-агендата за реформи, иако документот денес не ја доби потребната поддршка“, изјави Борјана Кришто, претседателка на Советот на министри на Босна и Херцеговина по седницата.
Кришто рече дека надлежните институции имаат 772 коментари за кои треба да се постигне согласност.
„Мене ми е неверојатно што некој е против ова, а не ми е неверојатно што СНСД (Сојуз на независни социјалдемократи, предводен од Милорад Додик) е против ова. Единствената причина зошто некој урива е тоа што не сака напредок за БиХ. Не станува збор само за спречување на напредокот, туку за држење на сите граѓани како заложници“, рече Един Форто, министер за транспорт и врски на БиХ по седницата.
Форто оцени дека политиката на СНСД, која има двајца министри од српскиот народ во државната влада и каде што барем еден мора да гласа за секоја одлука, „не може да се објасни поинаку освен дека сите работат за еден човек“.
„Тој се обидува да ја уценува целата држава и меѓународната заедница за укинување на санкциите. Тој не бара подобар статус за РС, туку подобар статус за себе“, додаде Форто, кој е претседател на владејачката Наша странка.
Министерот за надворешна трговија Сташа Кошарац, кадар на СНСД, рече дека „потребно е повеќе време за да се договорат уште некои елементи“ и дека „мора да се обезбеди видливоста на институциите на Република Српска во сите процеси“.
„Секако, видливоста на институциите на РС во спроведувањето на чекорите од Агендата за реформи е важна за нас. Мислам дека затоа е донесена таква одлука во првиот круг од гласањето. Имаме и втор круг“, рече Кошарац, кој гласаше против усвојувањето на агендата за реформи.
БиХ изгуби 108 милиони евра во јули бидејќи не ги исполни роковите. Тие пари беа пренасочени кон други земји во регионот.
Иако Советот на министри ја усвои Нацрт-агендата за реформи на крајот на јуни, оттогаш, властите на сите нивоа не направија ништо за да ја усвојат.
Властите во БиХ не беа во можност да се договорат за план за реформи речиси две години, бидејќи ентитетите и кантоните се расправаат за надлежностите, законите и реформите во неколку сектори, како што се образованието, социјалната политика и пазарот на трудот. Владите се расправаат и за новиот закон за државниот суд и обвинителство и Уставниот суд на БиХ.
Властите во Босна и Херцеговина планираа да номинираат инфраструктурни проекти во вредност од повеќе од 2,3 милијарди евра.
Со пари од ЕУ, БиХ планираше да ги заврши работите на паневропскиот Коридор 5Ц, кој би го поврзал хрватското пристаниште Плоче со Будимпешта.
Исто така, планирана е модернизација на железничката мрежа, а номинирани се и важни енергетски проекти и реконструкција на преносната мрежа, како и дигитализација на земјата.
Планот за раст на Европската Унија за Западен Балкан содржи вкупно шест милијарди евра, од кои четири милијарди се меки заеми, додека две милијарди се грантови. Парите од овој фонд се исплаќаат двапати годишно.
Србија веќе повлече над 110 милиони евра, Албанија 65 милиони, а Црна Гора 27 милиони евра.
Сите проекти од Планот за раст мора да бидат завршени до крајот на 2027 година, и нема да има продолжувања.
Уставниот суд не поведе постапка за Правилникот на ДИК

Уставниот суд на денешната седница донесе одлука да не поведе постапка за Правилникот за регулирање на постапката за собирање потписи за поддршка на кандидатските листи поднесени од група избирачи и начинот на определување на нотарите, донесен на 17 август годинава од Државната изборна комисија.
Подносители на иницијативата до Уставниот суд беа Здружението „Светски македонски конгрес” од Скопје застапувано од претседателот Тодор Петров и Стевче Стојанов.
Во иницијативата поднесена од Здружението „Светски македонски конгрес”, се наведува дека со донесување на оспорениот Правилник е напрaвена повреда на неколку членови од Изборниот законик и Уставот.
Подносителот тврди дека иако изборните рокови се во тек, ДИК постапила надвор од своите овластувања и со подзаконски акт пропишала услови за остварување на избирачко право на граѓаните да учествуваат во вршење на јавни функции.
Во иницијативата поднесена од Стевче Стојанов е наведено дека со оспорениот Правилник, ДИК уредила норма за поддршка на кандидатска листа за членови на совет, односно листа на кандидат за градоначалник поднесени од „група избирачи” која треба да биде потпишана од најмалку двајца избирачи и со тоа уредување, ДИК излегла надвор од законските рамки и се ставила во улога на законодавач.
Претседателот на Уставен суд, Дарко Костадиновски на седницата рече дека е добро што има дискусија и оти предметот е важен. Смета дека пополнувањето на правни празнини е многу важна тема и во уставното и во регуларното судство и воопшто во правото. Појасни дека кога во околности се укинати некои одредби или поништени одредби, тогаш и право и должност на законадавецот е да ги полни тие правни празнини.
„Што правиме кога правната празнина не ја пополнува законодавецот? Која порака тој ја праќа спрема сите останати? Оваа одлука што денес ќе ја донесе Уставниот суд, како што рече, е многу важна и затоа јас лично се определувам за мериторна одлука. Со тоа Уставниот суд кажува дека кога во услови кога законадавецот не е уставно дисциплиниран, тоа е негова желба или определба, тогаш уставните празнини ќе се попополнуваат и ова е еден од начините на пополнување. Дали има основа ДИК? Има, и тоа како има“, смета Костадиновски.
Судијата Јадранка Дабовиќ - Анастасовска рече дека е убедена дека ДИК не постапувале спротивно закон и Устав., додека судијата Добрила Кацарска смета дека овој Правилник е спротивен на закон и рече дека тој не е објавен во Службен весник.
„Ние не можеме да ги затвориме очиме пред нешто што е незаконито. Станува збор за судии на Уставен суд“, рече Кацарска.
Со Правилникот кој го донесе ДИК, се овозможи само со два потписи од двајца избирачи да бидат потребни за да можат независните кандидати за советници и градоначалници да учествуваат на претстојните локални избори кои треба да се одржат во октомври.
Јавен обвинител изврши увид по пожарот во Трубарево

Обвинител од Скопското јавно обвинителство и увидни екипи на МВР денеска извршија увид на лице место по неодамнешниот пожар во Трубарево. Увидот е во однос на настанувањето на пожарот и на складирањето на отпадот на предметната локација. Беше извршено фотографирање и дронско снимање на локацијата.
„Со оглед на затрупувањето на локацијата од безбедносни причини, увидните дејствија на терен се отежнати. По наредба на јавен обвинител, локацијата ќе остане обезбедена и во наредниот период за потребите на постапката. Таму ќе продолжат да се вршат дополнителни мерења на загадувањето од Министерството за животна средина, а на терен ќе излезе и вешто лице од областа на екологијата“, соопштија од обвинителството.
Од обвинителството соопштија дека на местото на пожарот се уште има и противпожарна екипа, бидејќи на дел од локацијата и понатаму се јавуваат повремени чадења и постои опасност од ново разгорување.
Основниот кривичен суд Скопје денеска им го продолжи притворот за нови 48 часа на четворицата опфатени во постапката во врска со пожарот.
Се работи за 56-годишен управител и сопственик на две правни лица, 22-годишна управителка на трето правно лице, 42-годишник во својство на раководител на подружница и 59-годишник вработен во правно лице.
Пожарот избувна во саботата на 13 септември околу 14 часот во складиште за рециклирање отпад во Трубарево. Институтот за јавно здравје соопшти дека нема опасни нивоа на тешки метали во почвата и радиокативност во водата. На местото каде гореле батерии има зголемено присуство на бакар и цинк.
Данска ќе купи оружје со долг дострел за да се спротивстави на руските закани

По години кратења на својот воен буџет, Данска ќе набави прецизно оружје со долг дострел, за да се спротивстави на заканата што ја претставува Русија за Европа, дури и кога немаше непосреден ризик од напад врз нордиската земја, изјави премиерката Мете Фредериксен.
Данска оваа година го зголеми својот воен буџет за да се справи со акутните недостатоци по целосната инвазија на Украина од страна на Русија во 2022 година.
„Нема сомнение дека Русија ќе биде закана за Европа и Данска во годините што доаѓаат“, изјави Фредериксен за новинарите во среда (17 септември), додавајќи дека нема непосреден ризик од напад врз Данска.
Набавката може да вклучува ракети и беспилотни летала способни да погодат цели на непријателска територија, најави министерот за одбрана Троелс Лунд Поулсен.
Тој не кажа колку ќе потроши владата за овој напор, ниту пак прецизираше кое оружје ќе го купи.
Војната во Украина „покажува колку е важно да се има способност за возвратен удар или удар во длабочина, како и да се има интегрирана слоевита воздушна одбрана заедно со копнена воздушна одбрана“, потенцираше Поулсен.
Членката на НАТО минатата недела изјави дека ќе потроши 58 милијарди дански круни (9,20 милијарди долари) за системи за воздушна одбрана произведени во Европа, што е нејзина најголема набавка на оружје досега.
Речиси 16500 лица ширум Европа починале како последица на жешкото време

Климатските промени и растот на температурите предизвикани од човечкиот фактор се одговорни за смртта на околу 16500 лица во Европа во текот на ова лето, се наведува во студија на група британски истражувачи на климата и здравјето.
Врз основа на истражување на климатскиот модел во 854 европски градови, научници од Империјалниот колеџ во Лондон и епидемиолози од Лондонската школа за хигиена и тропска медицина, утврдиле дека како резултат на глобалното затоплување температурите во Европа во периодот јуни-август биле за 2,2 степени Целзиусови повисоки во однос на просекот за тој период од годината.
Според нив, во посочениот период бројот на починати лица во тие градови бил за околу 24400 поголем од просечниот, но дека сите тие смртни случаи не се последица на зголемените температури. Сепак, глобалното затоплување, како што се оценува во студијата, е одговорно за речиси 70 отсто од „вишокот“ смртни случаи или за смртта на околу 16500 лица.
Научниците посочуваат дека до овие резултати дошле врз основа на истражувачкиот модел и дека не се базираат на вистинските бројки на смртни случаи во европските градови во текот на ова лето, бидејќи „на повеќето земји им треба долго време да ги објават тие податоци“. Сепак, тие нагласуваат дека нивните проценки се во „реалната рамка“ на смртни случаи.
Во студијата се проценува дека бројот на смртни случаи за време на топлотните бранови е значително потценет, бидејќи дел од официјално наведените причини за смрт, како срцеви, респираторни или други здравствени проблеми, бележат раст со зголемувањето на температурите.
Во земјите најтешко погодени од топлотниот бран - Романија, Бугарија, Грција и Кипар, каде температурите беа и до шест степени Целзиусови повисоки од просекот, во периодот од 21 до 27 јули се проценува дека имало 950 „вишок“ смртни случаи како последица жештините или околу 11 смртни случаи дневно на еден милион луѓе.
Според истражувањето, најмногу проценети смртни случаи како резултат на климатските промени – 835 имало во Рим, по што следуваат Атина со 630 и Париз со 409. Повеќе од 85 отсто од проценетите „вишок“ починати биле луѓе на возраст од 65 години, а околу 40 проценти постари од 85 години.
Но, во истражувањето се посочува и дека причината за зголемената смртност ова лето, покрај на зголемените температури, се должи и на подготвеноста на градовите да реагираат на екстремните жештини, демографската структура на населението, како и на загадувањето на воздухот.
Истражувачите посочуваат и дека изнесените бројки во студијата не се целосни, бидејќи со анализата не биле опфатени некои региони во Европа, како на пример делови од Балканот.
Во слична студија на „Нејчр Медисин“ за летото 2023 година, беше проценето дека растот на температурите резултира со над 47000 „вишок“ смртни случаи во Европа.
Оваа 2025 година беше регистрирано четвртото најжешко лето во Европа откако се води евиденција за температурите.
Сопругата на рускиот опозициски лидер Навални тврди дека тој бил отруен

Сопругата на рускиот опозициски лидер Алексеј Навални, Јулија изјави дека лабораториската анализа на шверцувани биолошки примероци покажала дека тој бил убиен со труење додека бил затворен во арктичкиот затвор во февруари 2024 година.
Навални, најголемиот критичар на претседателот Владимир Путин со години, почина во мистериозни околности додека отслужуваше 19-годишна затворска казна по низа обвиненија што се сметаат за одмазда за неговата кампања.
Пред да биде погребан, неговата сопруга Јулија Навалнаја рече дека неговите сојузници „успеале да добијат и безбедно да пренесат биолошки примероци од Алексеј во странство“.
„Лабораториите во две земји дојдоа до заклучок дека Алексеј е убиен. Поточно: отруен“, рече таа во видео објавено на социјалните мрежи.
Навалнаја не откри дополнителни детали за тоа кои примероци се добиени, ниту за резултатите од анализата, но ги повика лабораториите независно да ги објават своите резултати и да наведат кој отров веруваат дека е употребен.
Навални, харизматичен активист против корупцијата, собра стотици илјади луѓе низ Русија на протести против Кремљ додека ги разоткриваше наводните нелегално стекнати придобивки од внатрешниот круг на Путин.
Претходно беше отруен во 2020 година додека водеше кампања во Сибир и беше префрлен во Германија со итен лет за евакуација, каде што помина месеци на закрепнување.
Затворен по враќањето во Русија во јануари 2021 година, тој беше осуден по низа обвиненија, вклучително и „екстремизам“.
Од зад решетки, тој продолжи да води кампања против Путин и се изјасни против неговата инвазија на Украина.
Руските власти соопштија дека тој починал ненадејно на 16 февруари 2024 година, откако се разболел додека шетал надвор по ручекот во неговата затворска колонија.
По смртта на Навални, службениците со денови одбиваа да го предадат неговото тело на неговите роднини, предизвикувајќи сомнежи кај неговите следбеници.
Навалнаја отсекогаш тврдеше дека нејзиниот сопруг е убиен по наредба на Путин. Кремљ ги негира обвиненијата.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете