Видеото почна да циркулира на почетокот на август, главно на каналите на Телеграм, кои беа познати по руските националистички и провоени чувства.
Женски глас со ехо раскажува, додека пикселизираните, тонирани слики од економскиот хаос на Русија од 1990-тите се претвораат во царски и црковни симболи, и во катедралата Свети Василиј на Црвениот плоштад.
„Драги сонародници што живеете надвор од Русија, ви се обраќаме“, вели нараторот. „Дојде вашето време да станете хероји и да влезете во историјата! Пишете ни и ние ќе ви помогнеме да го одбраните вашето право на живот, слобода и иднина. Ќе ви помогнеме да ја одбраните татковината!“
„Со почит“, заклучува видеото, „Воено разузнавање на вооружените сили на Руската Федерација“, потоа ги насочува гледачите кон бот за регрутирање -- автоматизирана програма во рамките на Телеграм.
Со месеци, западните разузнавачки и полициски службеници предупредуваат на алармантен тренд: случајни луѓе - „фриленсери“, „полномошници“, „агенти за еднократна употреба“ - регрутирани, обично преку Телеграм, обично несвесно, за да извршуваат разни прикриени, понекогаш деструктивни задачи: надзор, палење, саботажа, ширење дезинформации.
Агенциите што вршат регрутирање и вработување, велат властите, честопати се директно или индиректно поврзани со Русија. Тоа вклучува „Воено разузнавање на вооружените сили на Руската Федерација“, познато како ГРУ.
„Гледаме сè поголем број [луѓе] кои би ги опишале како „посредници“ се регрутирани од странски разузнавачки служби“, рече командантот Доминик Мерфи од британската Метрополитенска полиција во изјава од 18 септември, објавувајќи го апсењето на двајца мажи кои наводно биле регрутирани да запалат магацин поврзан со Украина.
Мажите наводно биле регрутирани, соопшти полицијата, од страна на Вагнер групата, полунефункционалната руска платеничка компанија чии операции сега се во голема мера се контролирани од Министерството за одбрана.
Зад видеото „Одбрани ја татковината“ и ботот за регрутирање стои единица поврзана со ГРУ позната како Центар за разузнавање Мелодија. Центарот продуцираше слично видео во 2024 година кое го вклучуваше фиктивното Око на Саурон од филмовите „Господар на прстените“.
Новите откритија од Система, руската истражна единица на РФЕ, за прв пат ги поврзуваат видеата и ботовите за регрутирање - автоматизирани програми во рамките на Телеграм - директно со ГРУ.
Човекот зад двете видеа е заменик-шефот на Мелодија, кој е исто така озлогласен руски неонацистички блогер и платеник кој се борел во Украина, го прославил роденденот на Адолф Хитлер, повикал на кастрација на Украинците и го опишал војувањето како сексуално искуство.
„Кога маж оди во војна, тоа е сексуална желба“, вели Евгениј Расказов, во видео интервју емитувано во 2021 година, околу шест месеци пред руската инвазија на Украина. „Тоа е исто толку пожелно како желбата за жена. Кога убиваш [непријател], уживаш во фактот дека неговата сопруга останува вдовица. Уживаш како плачат како семејство, како тој се враќа дома во ковчег. И добиваш ерекција!“
Од пепелта на Вагнер
Во октомври 2023 година, генерал-полковник Владимир Алексеев, втор функционер на ГРУ, им додели медали на мажите кои се бореле во битката за освојување на украинското упориште Бахмут. Платеници - и ослободени затвореници - кои се бореле со групата Вагнер одиграле клучна улога во освојувањето на градот околу пет месеци претходно.
Меѓу оние што добиле награди, според видео на Телеграм, бил Михаил Турканов, поранешен борец во мешани боречки вештини и тврдокорен навивач на фудбалскиот тим Зенит од Санкт Петербург. Турканов е исто така ветеран на ентитет поврзан со ГРУ наречен Еспањола, десничарска организација формирана во 2022 година, која произлезе од екстремистички фудбалски навивачки клубови познати како „ултраси“.
Членовите на Еспањола, од кои многумина се поранешни фудбалски ултраси, го прифаќаат нацистичкиот симболизам: бројот на бригадата е 88, што означува нацистички поздрав: осмата буква од азбуката двапати, HH за Хајл Хитлер. Самиот Турканов беше казнет во 2019 година за јавно прикажување тетоважи со свастика и нацистичкиот слоган „14/88“. Јавното прикажување на нацистички симболи е нелегално во Русија.
Членови на Еспањола се убиени и борејќи се во војната во Украина.
Еспањола е номинално независна, но всушност е дел од Волонтерскиот корпус, лабаво поврзана, таинствена мрежа од неофицијални милиции, волонтерски организации и паравоени единици, со меѓусебно поврзани врски - и со самата ГРУ.
Некои од субјектите вклучуваат делови од групата Вагнер, која во голема мера беше распуштена по смртта на нејзиниот основач, Евгениј Пригожин, а остатоците од неа беа инкорпорирани во Министерството за одбрана или на друго место.
Голем дел од регрутирањето и координирањето за овие групи го спроведува Редут, тајна компанија формирана од ГРУ во месеците што доведоа до смртта на Пригожин во август 2023 година.
Алексеев, генералот на ГРУ, е наречен еден од основачите на Вагнер. Нему му се припишува и заслугата за осмислување на системот за регрутирање „Редут“.
На почетокот на 2024 година, службеници во Еспањола формираа полутајна група наречена „Мелодија“, во која се вработени специјалисти за комуникации, службеници за сајбер-разузнавање и други. Нејзин заменик-шеф е Расказов, кој го користи воениот прекар „Топаз“.
Влијателни лица на Телеграм
Кампањата за регрутирање на Телеграм ги вознемири западните и украинските разузнавачки служби делумно поради тоа колку е тешко да се следи и открива - и колку е тешко да се спречат потенцијални заговори.
„Не станувајте агент за еднократна употреба“, се вели во необичното соопштение објавено на 2 септември од германската полиција.
Создадени од единици поврзани со ГРУ како Мелодија, кампањите циркулираат делумно поради сојузнички или истомислечки поединци и „влијателни лица“.
Еден пример е Алексеј Живов, блогер на Телеграм со повеќе од 110.000 претплатници кој е поврзан со Еспањола. На 26 ноември 2024 година, откако навивачите на второлигашкиот англиски фудбалски тим ја повикаа Русија да испали нуклеарни ракети кон нивните ривали, Живов ја засили објавата од X.
Тој објави порака за регрутирање, на англиски јазик, барајќи од луѓето да се приклучат на Еспањола и вклучи линк до ботот Eye of Sauron со натпис: „[Линк] за оние кои сакаат да ѝ помогнат на Русија на континуирана основа“.
Друг пример е канал на шпански јазик наречен Los Sombreros Blancos - Белите капи - со околу 33.000 претплатници. Каналот, кој рутински објавува антиглобалистички, проруски пораки, на шпански, ја објави објавата Eye of Sauron во февруари 2025 година.
Los Sombreros Blancos е дел од мрежа од околу 200 идеолошки слични веб-страници и канали наречени Portal Kombat - игра на името на популарна, крвава видео игра. Мрежата повторно објавува материјали од руските државни медиуми и про-Кремљ каналите на Телеграм на француски, германски, англиски, шпански и други јазици, вклучувајќи го и романскиот, кој е доминантен во Молдавија.
Повеќето веб-страници тврдат дека ги добиваат своите информации од нешто што се нарекува Правда Мрежа, која рутински шири антизападни наративи.
Два Телеграм канали, Selsky Rozum на чешки и Olej w Gwovie на полски, беа создадени на истиот ден - 13 март 2022 година. Каналите имаат речиси идентични аватари. И двата го објавија линкот „Окото на Саурон“ на истиот ден, 25 април 2025 година, во рок од неколку минути еден од друг, околу 14:10 часот по московско време.
Друга сметка на Телеграм што брзо го објави повторно видеото „Заштитете ја татковината“ беше онаа на Расел Бентли, Американец кој се борел во украинскиот Донбас заедно со руските паравоени сили уште во 2014 година, првата година од војната таму. Познат како Донбаскиот каубој, Бентли доби голем број следбеници на интернет на YouTube и на други места. Тој беше убиен во Украина во април 2024 година.
Не е јасно кој постхумно го објавил видеото од профилот на Бентли.
Русија и нејзините нацисти
Роден во регионот Донецк во Украина, Расказов беше радикализиран во 2014 година, околу времето кога Русија започна војна во Донбас - регионите Донецк и Луганск во Украина - против владините сили.
Тој се приклучи на десничарска паравоена единица наречена Русич, предводена од Алексеј Милчаков, Русин кој отворено се фалеше со своите нацистички симпатии и расистички идеологии.
Русич и самиот Милчаков се веродостојно поврзани со злосторствата во Украина и Сирија, а во 2022 година беа прогласени за „глобална терористичка“ организација од страна на Соединетите Американски Држави.
Расказов повторно се приклучи на борбите во Украина, веднаш откако Русија ја започна целосната инвазија во февруари 2022 година. „Во моментов, дојдов да убивам Украинци. Тоа е во основа сè“, изјави тој во едно интервј.
Во последниве години, Расказов се чини дека има помек тон во јавните настапи во последниве години. Тој учествуваше на состаноците на рускиот парламент за заштита на семејството, според „Новаја Газета“ - во согласност со тврдењето на претседателот Владимир Путин дека Русија е заштитник на она што тој го нарекува традиционални вредности.
Минатиот февруари, Расказов и неколку членови на „Еспањола“ разговараа со ученици во едно московско училиште, каде што „ветераните разговараа со децата за важноста на образованието, темите за љубовта и татковината и ги споделија своите животни искуства и погледи на светот“.
Бројот на училиштето каде што се одржа говорот беше 88 - нумеричкиот код за нацистичкиот поздрав.
Не е јасно дали Расказов самиот ги продуцираше или ги режираше видеата.
Разговор со „ГРУ“
Кликнувањето на врската во објавата на Телеграм „Одбрана на татковината“ води до бот наречен ГРУ. Кликнете на ботот и ќе бидете замолени да изберете префериран јазик - руски или англиски - а потоа краток прашалник: име; адреса; занимање; причини за желба за приклучување.
Дописник на РСЕ, кој се претстави како жител на Рига, го поднесе прашалникот во текот на работната вечер. „Вашата порака е испратена до ГРУ“, одговори ботот, а одговорот пристигна во рок од три минути од она што изгледаше како човечко суштество.
„Добро вечер. Драго ни е што сè уште има руски патриоти. Како можете да ни помогнете?“ напиша лицето.
На прашањето од РСЕ што би било од интерес, лицето веднаш одговори: „Украински камиони за гориво. Дали знаете каде да ги најдете?“
Лицето потоа додаде: „Во пристаништето [во Рига]. Тие се цивили. Треба да знаеме каде се и да направите фотографија.“
Кога дописникот на РСЕ праша за плаќањето, лицето проколна и одговори луто.
„Гонете се!“ напиша лицето. „Парите се непотребни. Љубовта кон татковината треба да ве стопли и храни. Сакате пари за фотографии, сериозно? Само во Рига има десетици како вас. Никој не помислил да побара пари за фотографии. Збогум!“
Тоа беше крајот на разговорот.
