Вести
Право на глас на локалните избори имаат 1,83 милиони граѓани

На локалните избори во Северна Македонија, што треба да се одржат во октомври, право на глас ќе имаат 1.832.415 граѓани, соопшти претседателот на Државната изборна комисија (ДИК) откако денеска беше заклучен избирачкиот список.
Меѓу вкупниот број државјани со право на глас се и 112.000 кои се на привремена работа или со престој во странство, како и 2.162 лица во затвор односно притвор и 450 избирачки од домовите за стари лица.
Локални избори ќе се одржат во сите 80 општини во државата и во Град Скопје. Вкупно ќе има 3.480 избирачки места.
На локалните избори ќе се гласа на 3.480 избирачки места.
Бројот на набљудувачи, пак, сè уште не е заклучен. Досега до ДИК се поднесени четири барања за набљудување и тоа од Центарот за развој, реформи и обуки за изборни системи – Грузија, од Амбасадата на Република Словачка во земјава, Централната изборна комисија на Украина и Здружението Институт за истражување и аналитика на политика Ромалитико – Скопје.
На изборите за сите градоначалнички места вкупно има 303 кандидати за градоначалници, а ќе се бираат и нови советници.
Кампањата официјално ќе започне во понеделник, 29 септември.
Првиот круг од гласањето ќе се одржи на 19 октомври, додека вториот ќе биде две недели подоцна, на 2 ноември.
Во првиот круг треба да бидат избрани новите состави на општинските совети, додека за градоначалник ќе се смета дека е избран оној кој освоил 50 отсто плус еден глас под услов на гласање да излегле барем една третина од гласачите запишани во Избирачкиот список во конкретната општина. Според правилата, ако ниту еден од кандидатите не го исполни потребниот услов, се одржува и втор круг во кој граѓаните бираат меѓу двајца кандидати кои освоиле најголем број гласови.
Претстојните ќе бидат осми по ред локални избори од осамостојувањето на државата во 1991 година.
види ги сите денешни вести
Иако најави бојкот, партијата на Додик ќе учествува на претседателските избори во Република Српска

На 29 септември, главниот одбор на Сојузот на независни социјалдемократи (СНСД) едногласно одлучи да излезат на предвремени избори за претседател на Република Српска, откако шефот на таа партија, Милорад Додик, беше осуден и разрешен од оваа позиција.
СНСД претходно повика на бојкот на изборите, свика референдум во Народното собрание на овој ентитет со цел да се отфрли пресудата против Додик и го повика да продолжи да ја извршува функцијата претседател на ентитетот, а потоа, исто така, со заклучок во собранието ги повика партиите „да одлучат за сопственото учество“.
„СНСД треба да оди на предвремени избори за претседател со цел да се спречи обид за уништување и дестабилизација на РС“, рече Додик на седницата на Главниот одбор на партијата одржана во Бања Лука.
Тој најави дека ќе се одржи седница на Народното собрание на РС „на која ќе биде назначен вршителот на должноста претседател на Република Српска“.
Денес е крајниот рок за регистрација на политичките партии, а СНСД не објави кој ќе биде нејзин кандидат.
Српската демократска партија (СДС) го номинираше Бранко Блануша, кој смета на поддршката од целата опозиција.
Лидерот на опозициската Партија за демократски напредок и градоначалник на Бања Лука, Драшко Станивуковиќ, на 29 септември објави дека нема да се регистрира за изборите и дека нема да биде кандидат, но дека е „отворен за разговори“ со другите опозициски партии.
Република Српска нема претседател од август, кога беше потврдена пресудата на Додик за непочитување на одлуките на високиот претставник. Тој беше осуден на една година затвор, а тој дел од казната го отплати за околу 18 000 евра, и на шестгодишна забрана за вршење јавна функција.
Претседателот на РС има значителни овластувања. Тој предлага премиер и членови на Уставниот суд на Република Српска, може да свикува седници на Владата, но и да го разрешува премиерот без гласање во Собранието.
Венс: САД размислуваат за ракети „Томахавк“ за Украина

Соединетите Држави го разгледуваат барањето на Украина за купување ракети со долг дострел „Томахавк“ за одбрана од Русија, изјави американскиот потпретседател Џеј Ди Венс.
Украинскиот претседател Володимир Зеленски побара од САД да им продадат „Томахавк“ на европските земји, кои потоа ќе ги испратат во Украина.
Венс за „Фокс њуз“ изјави дека претседателот Доналд Трамп ќе ја донесе „конечната одлука“ дали да го дозволи договорот.
„Секако разгледуваме голем број барања од Европејците“, рече Венс.
Ракетите „Томахавк“ имаат дострел од 2500 километри, што би ја ставило Москва во дострел на арсеналот на Украина доколку Киев ги добие тие ракети. Русија речиси сигурно би го сметала таквиот потег како ескалација на војната во Украина.
Трамп претходно ги отфрли барањата на Украина за употреба на ракети со долг дострел, но е сè повеќе фрустриран од одбивањето на рускиот претседател Владимир Путин да се согласи на мировен договор.
Специјалниот претставник на САД за Украина, Кит Келог, изјави дека Трамп посочил дека Киев сега може да извршува напади со долг дострел против Русија.
„Мислам дека, читајќи го она што тој (Трамп) го кажа и читајќи го она што го кажа потпретседателот Венс, одговорот е да. Искористете ја можноста да удрите длабоко“, изјави Келог за Фокс њуз подоцна во неделата (28 септември).
Русија ја почна целосната офанзива врз Украина на 24 февруари 2022 година.
На средба со Нетанјаху, Трамп ќе се обиде да го протурка договорот за Газa

Американскиот претседател Доналд Трамп денеска (29 септември)ќе се сретне со израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху во Белата куќа на разговори со „високи влогови“ со цел да го протурка мировниот план за Газа.
Трамп вели дека договорот за прекин на речиси двегодишната војна во Газа, ослободување на заложниците што ги држи Хамас и разоружување на палестинската радикална група, која САД и ЕУ ја сметаат за терористичка организација, е практично постигнат по разговорите со арапските лидери минатата недела.
Тој навести на можен пробив во неделата, и на својата социјална мрежа „Truth Social“ напиша:
„Сите се согласуваат за нешто посебно, за прв пат досега. Ќе го направиме тоа!!!“
Сепак, Нетанјаху даде малку причини за оптимизам во последните денови.
Во пркосното обраќање пред ОН во петокот, тој вети дека ќе го „заврши договорот“ со Хамас и вети дека ќе ја блокира палестинската држава, неодамна призната од клучните западни земји.
Израелскиот премиер, исто така, се чини дека не е подготвен да ја запре воената офанзива во градот Газа, која принуди стотици илјади луѓе да избегаат во последните недели.
Ова ќе биде четврта посета на Нетанјаху на Белата куќа откако Трамп се врати на власт во јануари, додека американскиот претседател се обидува да стави крај на конфликтот за кој рече дека би можел да го реши во рок од неколку дена.
Вообичаено верен сојузник на Нетанјаху, Трамп неодамна покажа знаци на фрустрација.
Минатата недела, тој го предупреди Нетанјаху да не го анексира Западниот Брег, бидејќи некои членови на израелскиот кабинет инсистираат на тоа дека е премиер, а исто така се спротивстави и на неодамнешниот напад на Израел врз членови на Хамас во клучниот американски сојузник Катар.
Двајцата лидери ќе се обратат на заедничка прес-конференција во понеделник во 13:15 часот по источно време (19:15 часот по средноевропско време).
Минатата недела, Трамп изрази зголемен оптимизам во врска со изгледите за договор по средбата со арапските и муслиманските лидери на маргините на Генералното собрание на ОН.
Наводниот договор од 21 точка, на кој работат САД, почна да се оформува во последните денови и предвидува разоружување на Хамас, ослободување на сите заложници и прекин на огнот.
Поранешниот британски премиер Тони Блер беше споменат во некои медиумски извештаи дека, според предлогот на САД, тој ќе биде можен лидер на преодната влада во Појасот Газа.
Телото „Меѓународна преодна власт за Газа“ би работело со поддршка на ОН и земјите од Заливот пред конечно да ја предаде контролата на реформираната Палестинска власт (ПА).
Нетанјаху, за време на својот говор во ОН, цврсто ја отфрли идејата дека Палестинската власт со седиште во Рамала има улога во управувањето со Појасот Газа, што го правеше сè додека Хамас не ја презеде власта во 2007 година.
Во неделата, тој изрази длабоки сомнежи дека Палестинската самоуправа може да се реформира.
Војната во Појасот Газа започна со напад на Хамас на 7 октомври 2023 година, кога, според израелските податоци, околу 1200 луѓе беа убиени, додека 251 лице беше земено како заложник.
Повеќе од 65.549 Палестинци се убиени во последователните израелски офанзиви во Појасот Газа, според здравствените власти на територијата контролирана од Хамас.
Почна кампањата за Локалните избори, ќе трае до 17 октомври

Партиите и независните кандидати денеска (29 септември) започнуват со официјалните претставувања пред гласачите. Изборната кампања почнува денеска и ќе трае до 17 октомври на полноќ по што следува 24-часовен молк пред гласањето на 19 октомври (втор круг 2 ноември). Освен на терен меѓу и со поддржувачите, кампањата е веќе започната и на социјалните мрежи.
ВМРО-ДПМНЕ и коалицијата изборната кампања за Локалните избори 2025 ја започнуваат вечер во Скопје на голем настан на кој ќе го промовираат кандидатот за градоначалник на Град Скопје Орце Ѓорѓиевски. Претставувањето на сите кандидати за градоначалници и носители на листите за советници се одржа во саботата во Штип.
Централниот настан на СДСМ и коалицијата вечер е во Крушево каде кандидат за градоначалник е Томе Христоски, а претходно нивниот изборен караван ќе биде во Демир Хисар и Могила. Тие вчера имаа претставување на сите кандидати на коалицијата што ја предводи опозициската партија.
Кандидатот за градоначалник на Град Скопје, проф. Горан Марковски, поддржан од граѓанско-политичката платформа Независни заедно кампањата ќе ја почне со прес-конференција на Љубљанска во Карпош.
Централниот настан за претставување на кандидатите за градоначалници ВРЕДИ ќе го одржи во вторник во Скопје, а денеска свое претставување ќе има кандидатот за градоначалник на Чаир и вицепремиер Изет Меџити и советничката листа за оваа скопска општина на плоштадот Скендербег.
Демократската унија за интеграција (ДУИ) централниот настан за претставување на кандидатите за градоначалници го одржа синоќа во Скопје.
Вчера претставување на своите кандидати за градоначалници и советници организираше и коалицијата „Искуство за успех“ што ја сочинуват ЛДП, ГРОМ, Интегра и ПЦЕР.
Претставувања на кандидатите за градоначалници и совети ќе има и во други општини.
Како што е предвидено во Изборниот законик (член 69а) за изборна кампања се смета јавно собирање и други јавни настани организирани од страна на учесникот во изборната кампања, јавно истакнување на плакати, видео презентации на јавни места, изборно медиумско и интернет претставување, дистрибуирање на печатени материјали и јавно претставување на потврдените кандидати од надлежните изборни органи и нивните програми.
Локалните избори 2025 се осми од независноста на државата, а четврти на кои се избираат градоначалници и советнички листи во 80 општини и Градот Скопје. Ќе се гласа на 3480 избирачки места за 309 кандидати за градоначалници и 576 кандидатски листи за членови на општинските совети или за вкупно 10 490 кандидати.
На изборите учествуваат 22 партии, 19 коалиции и 119 групи на избирачи односно независни кандидатури.
Најмногу кандидати за градоначалници има за Градот Скопје - 16.
Според Изборниот законик, локалните избори се одржуваат на секои четири години во втората половина на октомври. Локалната самоуправа е организирана во 80 општини и Градот Скопје како посебна единица на локалната самоуправа.
Бранко Блануша-кандидат на опозицијата за претседател на Република Српска

Бранко Блануша е кандидат на Српската демократска партија(СДС), најголемата опозициска партија во Република Српска(РС), за претседател на РС на предвремените избори закажани за 23 ноември.
Ова го одлучи Главниот одбор на СДС на седница во Бања Лука на 28 септември, потврди Александра Пандуревиќ од оваа политичка партија за Радио Слободна Европа.
Одлуката, како што рече, е донесена едногласно.
Блануша е член на Српската демократска партија во Градскиот комитет на Бања Лука.
Главните опозициски партии во Република Српска остануваат на ставот дека сакаат да одат заедно со еден кандидат што треба да го даде Српската демократска партија, која меѓу нив има најмногу пратеници во собранието на ентитетот.
Само Партијата за демократски напредок, предводена од градоначалникот на Бања Лука, Драшко Станивуковиќ, не ја изрази својата поддршка.
РС нема претседател од 18 август, кога Судот на Босна и Херцеговина го потврди одземањето на мандатот на Милорад Додик, откако беше потврдена неговата едногодишна затворска казна и шестгодишна забрана за вршење јавна функција поради непочитување на одлуките на Кристијан Шмит, висок претставник на меѓународната заедница во Босна и Херцеговина.
Од 25 до 29 септември продолжува регистрацијата на политички партии за предвремените избори за претседател на Република Српска од редовите на српскиот народ.
Регистрацијата на коалиции ќе биде можна на 6 и 7 октомври, а предизборната кампања ќе трае од 8 до 22 ноември.
Предвремените избори во БиХ ќе го чинат ентитетот околу 3,3 милиони евра, а парите ги обезбеди државното Министерство за финансии.
Виетнам евакуира илјадници луѓе и затвора аеродроми поради тајфунот Буалој

Виетнам ги затвори аеродромите и евакуираше илјадници луѓе во областите под закана од бура во недела, 28 септември, додека засилувачкиот тајфун Буалои се приближуваше кон земјата, неколку дена откако предизвика најмалку десет смртни случаи и широко распространети поплави на Филипините, јави Ројтерс.
Тајфунот генерираше ветрови со брзина до 133 км/ч (83 милји на час) до 10 часот по Гринич и се предвидува дека ќе стигне до копното во централен Виетнам околу 1 часот по полноќ во понеделник, забавувајќи се додека се приближува кон брегот, објави државниот весник „Тан Ниен“.
„Ова е брзо движечка бура - со брзина речиси двојно поголема од просечната - со силен интензитет и широка област на влијание. Способен е да предизвика повеќе природни катастрофи истовремено, вклучувајќи силни ветрови, обилни дождови, поплави, ненадејни поплави, лизгање на земјиштето и крајбрежно поплавување.“, соопшти Националната агенција за временска прогноза.
Властите во централната провинција Ха Тин почнаа да евакуираат повеќе од 15.000 луѓе, соопшти Владата, додавајќи дека илјадници војници се во готовност.
Жителите во Вин, главниот град на провинцијата Нге Ан, каде што се очекува тајфунот да стигне до копното, брзаат да ги обезбедат домовите, да врзат чамци и да редат вреќи со песок или вреќи полни со вода на покривите.
„Веќе претрпевме загуби од неодамнешниот тајфун Каџики оваа година и сè уште не сме заздравеле“, рече Буи Ти Тујет, 41-годишен жител. „Во последните 20 години живеејќи тука, не сум се чувствувал толку исплашен поради бури.“
Виетнам ги прекина операциите на четири крајбрежни аеродроми, вклучувајќи го и меѓународниот аеродром Да Нанг и го прилагоди времето на полетување на неколку летови, соопшти Управата за цивилно воздухопловство.
Училиштата во погодената област од тајфунот ќе бидат затворени во понеделник, а затворањето е можно да се продолжи доколку е потребно.
Со долга крајбрежна линија свртена кон Јужното Кинеско Море, Виетнам е подложен на тајфуни кои често се смртоносни. Минатата година, тајфунот Јаги уби околу 300 луѓе и предизвика материјална штета од 3,3 милијарди долари.
Над 66.000 Палестинци убиени во војната меѓу Израел и Хамас, според Министерството за здравство на Газа

Повеќе од 66.000 Палестинци се убиени во војната меѓу Израел и Хамас, соопшти Министерството за здравство на Газа на 28 септември, јави АП.
Министерството во својот дневен извештај соопшти дека бројот на жртви се искачил на 66.005, со дополнителни 168.162 повредени по нападот на Хамас на 7 октомври 2023 година.
Меѓу загинатите имало 79 лица кои биле донесени во болници во последните 24 часа, соопшти Министерството.
Израелската војска продолжи со својата офанзива во Газа додека премиерот Бенјамин Нетанјаху беше во Вашингтон и планираше да се сретне со американскиот претседател Доналд Трамп во понеделник. Израелската офанзива уништи огромни области на Газа, расели околу 90% од населението и предизвика катастрофална хуманитарна криза, а експертите велат дека населението во градот Газа се соочува глад.
Министерството, кое е дел од администрацијата предводена од Хамас, организација означена за терористичка од страна на САД и ЕУ, не прави разлика помеѓу цивили и милитанти во бројот на жртви, но соопшти дека жените и децата сочинуваат околу половина од загинатите.
Нивните бројки се сметаат за веродостојна проценка од страна на Обединетите нации (ОН) и многу независни експерти.
НАТО го зголемува своето присуство на Балтикот откако беа видени беспилотни летала во Данска

НАТО „ја зголеми будноста“ во Балтикот по она што Копенхаген го нарече упад на несакани беспилотни летала во данскиот воздушен простор, изјави портпаролот на алијансата Мартин О'Донел на прес-конференцијата во текот на ноќта меѓу саботата и неделата, 28 септември.
„Зголемените мерки вклучуваат повеќе платформи за разузнавање, надзор и извидување и најмалку една фрегата за воздушна одбрана во регионот западно од Русија“, рече О'Донел.
Тој рече дека високите претставници на НАТО биле во постојан контакт со данските лидери во врска со инцидентите со беспилотни летала, најновите во низата нарушувања на воздушниот простор на алијансата.
Видувањата на мистериозни беспилотни летала низ Данска и Норвешка од понеделникот доведоа до затворање на неколку аеродроми, а Данска алудираше на можна руска вмешаност.
Неколку земји-членки на НАТО велат дека руски борбени авиони и беспилотни летала го нарушиле нивниот воздушен простор во Европа во последните недели, обвинувајќи ја Москва дека ја тестира Алијансата.
Москва во четвртокот ги отфрли сите сугестии дека стои зад беспилотните летала, а министерот за надворешни работи Сергеј Лавров во саботата предупреди дека НАТО ќе ризикува „решителен одговор“ доколку покаже „каква било агресија против мојата земја“.
Русија изврши голем напад врз Украина, Полска ги крена борбените авиони

Русија лансираше стотици беспилотни летала и ракети кон Киев и други делови од Украина рано во неделата (28 септември) при што загинаа најмалку четири лица и беа повредени десетици, во еден од најдолготрајните напади врз главниот град откако започна целосната војна, јави Ројтерс.
Соседна Полска го затвори својот воздушен простор во близина на два југоисточни града, а нејзините воздухопловни сили ги кренаа авионите како одговор сè додека опасноста не помине.
Украинската војска соопшти дека Русија ноќта лансирала 595 беспилотни летала и 48 ракети, а нејзината воздушна одбрана соборила 568 беспилотни летала и 43 ракети.
Во соопштението се наведува дека главната цел на нападот бил главниот град Киев.
Претседателот на Украина, Володимир Зеленски, рече дека нападот траел повеќе од 12 часа и предизвикал голема штета на кардиолошка клиника, фабрики и станбени згради.
Тој ги обнови повиците до меѓународната заедница да дејствува решително за да ги прекине приходите од енергија на Русија што ја финансираат нејзината инвазија. Украина досега не успеа да го убеди американскиот претседател Доналд Трамп да воведе санкции врз Москва.
„Времето за решителна акција е одамна задоцнето и сметаме на силен одговор од САД, Европа, Г7 и Г20“, напиша Зеленски на Телеграм.
Зеленски рече дека нападот бил насочен кон неколку региони на север, центар и југ, вклучувајќи го и јужниот град Запорожје, каде властите соопштија дека најмалку 16 лица се повредени.
Снимките објавени на социјалните мрежи покажаа дека неколку згради се тешко оштетени и се во пламен во Запорожје.
Службите за итни случаи соопштија дека најмалку четири лица се убиени, додека локалните власти пријавиле дека 67 лица се повредени низ целата земја.
Од полноќ почнува кампањата за локалните избори

Од денеска, 28 септември, на полноќ почнува кампањата за локалните избори 2025 што ќе се одржат на 19 октомври (втор круг на 2 ноември).
Кампањата ќе трае 20 дена.
На изборите има вкупно 309 кандидати за градоначалници и 576 кандидатски листи за членови на општинските совети со вкупно 10. 490 кандидати.
Државната изборна комисија(ДИК) на седница во петокот го заклучи Избирачкиот список ва кој се запишани вкупно 1.832.415 избирачи.
Претседателот на ДИК Борис Кондарко, информираше дека согласно евиденцијата на надлежните органи право на глас имаат вкупно 112.000 избирачи кои се на привремена работа или престој во странство, 2.162 избирачи кои се на издржување казна затвор или се во притвор и 450 избирачи од домовите за стари лица.
Во државата се констатирани 3.480 избирачки места, од кои во 132 избирачки места се потпишани помалку од десет избирачи, на кои гласањето ќе биде спроведено на најблиското избирачко место.
Вкупниот буџет за одржување на локалните избори 2025 изнесува 9 милиони 760 илјади евра, од кои две третини се пари наменети за медиумите и платеното политичко рекламирање. Дополнително на овие пари е и сумата за надоместоците на членовите на избирачките одбори(ИО) и транспортот и дистрибуцијата на членовите на ИО и избирачкиот материјал од општинските изборни комисии до избирачките места каде ќе се гласа, бидејќи тие ги обезбедуваат локалните самоуправи.
Според Изборниот законик, локалните избори се одржуваат на секои четири години во втората половина на октомври. Локалната самоуправа е организирана во 80 општини и Градот Скопје како посебна единица на локалната самоуправа. Во состав на Градот Скопје функционираат 10 општини, кои имаат поделени надлежности со Градот.
Локални избори во Северна Македонија се одржаа во 1996, 2000, 2005, 2009, 2013, 2017 и 2021 година.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете