Вести
По разговорите во Вашингтон, Русија спроведе масовни воздушни напади врз Украина
Руската армија во раните утрински часови на 19 август изврши една од најголемите воздушни офанзиви овој месец, користејќи 270 дронови и 10 ракети, соопштија Украинските воздухопловни сили.
Од нив биле соборени 230 дронови и шест ракети. Сепак, удари биле регистрирани на 16 локации со четири ракети и околу 40 дронови.
Локалните власти соопштија дека централниот украински град Кременчук бил сериозно погоден, оставајќи стотици корисници во Полтавска област без електрична енергија.
„Токму во моментот кога Путин му зборуваше на Трамп по телефон дека сака мир, неговата армија започна нов масовен напад врз Кременчук. Светот повторно виде дека Путин не сака мир – тој сака уништување на Украина“, изјави градоначалникот Виталиј Малецки.
Гувернерот на Полтавска област, Володимир Когут, потврди дека биле погодени административни згради на еден локален енергетски објект и дека околу 1500 домаќинства и 119 деловни објекти останале без струја.
Русија, пак, соопшти дека украински дронови предизвикале пожари во нафтена рафинерија и на покрив на болница во Волгоградска област.
Од почетокот на војната, и Киев и Москва редовно напаѓаат клучна инфраструктура на другата страна.
види ги сите денешни вести
Пожарот во главната нафтена рафинерија во Унгарија е локализиран
Пожарот што синоќа изби во главната унгарска рафинерија за нафта е ставен под контрола, соопшти компанијата МОЛ.
Пожарот изби синоќа во погон за преработка на сирова нафта Дунав, јужно од Будимпешта.
Сѐ уште не е познато дали во несреќата има повредени луѓе. Причината за инцидентот се истражува.
МОЛ соопшти дека погоните што не биле зафатени од пожарот повторно работат.
Снабдувањето со гориво во Унгарија е безбедно, изјави унгарскиот премиер Виктор Орбан, додека МОЛ соопшти дека ќе се фокусира на обезбедување на домашните резерви на гориво, а можно е и да се искористат државните резерви.
Властите соопштија дека квалитетот на воздухот во околината на рафинеријата постојано се следи и оти не е над дозволените параметри.
Рафинеријата Дунав, што почна со работа во 1965 година, може годишно да преработува 8,1 милиони тони сурова нафта. Заедно со втората рафинерија на МОЛ во Словачка, таа главно се снабдува со руска нафта преку јужната гранка на нафтоводот Дружба.
По веста за пожарот, акциите на МОЛ се намалија за 1,7 отсто.
Замрзнат имот во Србија и Македонија од осомничен за злоупотреби во РЕК Битола
Српските власти го прифатија барањето на Основното јавно обвинителство Битола, преку Канцеларијата за поврат на имот во Јавното обвинителство на РСМ, за замрзнување имот – 10 нови товарни и приклучни возила набавени во 2025 година за правно лице со седиште во Белград за кое е утврдено дека има сопственичка поврзаност со лице осомничено за злоупотреби во РЕК Битола против кое беше поведена истрага на 9 октомври.
„Од српските органи беше побарано да забранат на правното лице од Белград, на неговиот управител или на друго лице во нивно име да ги отуѓува, оптоварува или да располага со моторните возила за кои постои сомнение дека се набавени и претставуваат посредна имотна корист од кривичните дела за кои е отворена истрага“, соопшти Јавното обвинителство.
Дополнително, од српските власти било побарано да се обезбеди и да се отвори сеф за кој е утврдено дека осомничениот го поседува во една српска банка со цел да се провери неговата содржина.
Поднесените барања српското обвинителство ги прифатило и издало наредба за замрзнување на наведениот имот.
„Освен ова, од сметките на осомничениот и неговата фирма во државава, која исто така е опфатена со истрагата, по барање на обвинителството се замрзнати околу 30 милиони денари, а обвинителството побара да се забрани и располагање на дополнителен движен и недвижен имот во државава – три стана во Скопје, парцела градежно неизградено земјиште и гаража стекнати во 2024 година, како и три товарни и едно патничко возило набавени во 2025 година, за кои постои сомнение дека претставуваат принос од казниво дело, односно имот кој во иднина може да е предмет на конфискација поради сторените кривични дела кои се опфатени со истрагата“, се наведува во соопштението од ЈОРСМ.
Основното јавно обвинителство Битола на 9 октомври отвори истражна постапка против осум физички и едно правно лице за продолжени кривични дела поврзани со јавни набавки во РЕК Битола, меѓу кои и за Борче Марковски, сопственик на „Марковски компани“.
Петмина службени лица во РЕК Битола, меѓу кои тогашниот директор на Комбинатот и четворица раководители и директори во ПЕ Рудници во РЕК Битола, се сомничат дека во текот на 2023 година како соизвршители сториле продолжено кривично дело „злоупотреба на службената положба и овластување“ така што не ја извршиле својата службена положба и овластување со намера на друг да му прибават корист, а да го оштетат комбинатот, односно спротивно на основниот рударски проект и на потребите на рудникот „Живојно“ организирале и реализирале јавна набавка за дислокација на погонски станици од рудникот „Осломеј“ во ПЕ Рудници – РЕК Битола.
Правното лице, сопственикот/управител и уште едно лице вработено во правното лице ДТПУ Марковски Компани се сомничат дека иако биле свесни дека работите не се извршени, доставувале фактури врз основа на кои од РЕК Битола незаконито наплатиле 106.200.000 денари со вклучен ДДВ, со што сториле продолжено кривично дело „злоупотреба на постапката за јавен повик и јавно-приватно партнерство“.
За сомнителните тендери на Марковски компани пишуваше и Радио Слободна Европа во истражувањето насловено Марковски компани: Тајните релации Битола-Белорусија виа Белград.
Оваа компанија во последните неколку години од државата има добиено најскапи тендери според цената на услугите. Фирмата редовно, во изминативе десетина години добивала работа од „Електрани на Северна Македонија“ (ЕСМ) и подружницата „Рударско енергетскиот комбинат - Битола“ (РЕК – Битола) и за пет години склучиле 66 договори кои чинат 141 милион евра, а фирмите подизведувачи го поврзуваат со семејството на поранешниот премиер Зоран Заев.
Сопственикот Борче Марковски од 2016 година е и почесен конзул на Белорусија поради „добрите економски релации со оваа земја“.
Поранешниот француски претседател Саркози влезе во затвор
Поранешниот француски претседател Никола Саркози денеска (21 октомври) почна да ја отслужува петгодишната затворска казна откако беше прогласен за виновен за криминална завера со Либија околу нелегално финансирање на кампања.
Седумдесетгодишниот поранешен конзервативен претседател го напушти својот дом и пристигна во затворот, држејќи ја сопругата Карла Бруни, додека поддржувачите го бодреа со скандирања „Никола, Никола“ и ја пееја француската химна.
Саркози, кој беше осуден минатиот месец, е првиот поранешен француски лидер кој е затворен од времето на нацистичкиот соработник маршал Филип Патен од Втората светска војна.
Кратко откако се упати кон затворот, Саркози објави долга порака на X тврдејќи дека е жртва на одмазда и омраза.
„Сакам да му кажам(на францускиот народ), со непоколебливата сила што ја имам, дека не е поранешниот претседател на Републиката тој што беше затворен утрово - тој е невин човек“, напиша Сакрози.
Осудата на Саркози стави крај на долгогодишните правни битки околу обвинувањата дека неговиот изборен штаб зел милиони во готово од либискиот лидер Моамер Гадафи, кој подоцна беше соборен и убиен за време на Арапската пролет, во 2007 година.
Иако Саркози беше прогласен за виновен за заговор со блиски соработници за организирање на шемата, тој беше ослободен од обвинението за лично примање или користење на средствата.
Тој цврсто негираше дека го прекршил законот и тврди дека случајот е политички мотивиран.
Неговите адвокати изјавија дека поднеле барање за предвремено ослободување, во исчекување на почетокот на неговата жалбена постапка, и очекуваат тоа барање да биде разгледано за околу еден месец. Тие рекоа дека се надеваат дека Саркози ќе биде условно ослободен до Божиќ.
Саркози веројатно ќе биде задржан во изолациската единица на затворот Ла Санте, каде што затворениците се сместени во ќелии со една соба и се одделени за време на активностите на отворено од безбедносни причини.
Условите се слични како и во остатокот од затворот: ќелиите се со големина од девет до 12 квадратни метри и по реновирањата, сега имаат тушеви.
Саркози ќе има пристап до телевизор за месечна претплата од 14 евра и фиксен телефон.
Саркози за весникот „Ле Фигаро“ изјави дека ќе понесе три книги со себе за првата недела зад решетки, вклучувајќи ја и „Грофот Монте Кристо“ од Александар Дима - приказна за човек неправедно затворен кој планира одмазда против оние што го предале.
Одлуката за затворање на поранешниот претседател предизвика негодување кај политичките сојузници на Саркози и крајната десница.
Пресудата одразува промена во пристапот на Франција кон таканаречениот криминал на „белите јаки“. Во 1990-тите и 2000-тите, многу осудени политичари целосно го избегнуваа затворот.
Претседателот Емануел Макрон, кој имаше топли односи со Саркози и Бруни, во понеделник изјави дека се сретнал со Саркози. Министерот за правда, Џералд Дарманен, рече дека ќе го посети во затвор.
Тоа ги налути политичарите од левицата кои рекоа дека Макрон и Дарманен ја кршат независноста на судството.
Саркози, син на унгарски имигранти, стана претседател во 2007 година, ветувајќи дека ќе ги промени работите со реформи што ќе ја оживеат стагнирачката економија на Франција и ќе ја подигнат земјата.
Овие напори беа брзо попречени од економската криза од 2008-2009 година, додека гласачите му дадоа мало признание за зголемувањето на возраста за пензионирање од 60 на 62 години и олабавувањето на правилата што бараат максимално 35-часовна работна недела.
Затворска казна од 21 година за напаѓачот на словачкиот премиер Фицо
Судот во Словачка денеска (21 октомври) пресуди дека човекот кој минатата година пукаше и го рани премиерот Роберт Фицо е виновен за тероризам и го осуди на 21 година затвор.
Словачкиот премиер Роберт Фицо беше тешко ранет кон средината на мај 2024 година во обид за атентат во градот Хандлови.
Пресудата изречена денеска на напаѓачот на словачкиот премиер може да се обжали до Врховниот суд на земјата.
Словачкиот премиер Роберт Фицо беше застрелан додека се движел меѓу толпа луѓе во градот Хандлова откако претходно бил одржан состанок на владата на 15 мај, минатата година. Тој беше погоден со неколку куршими. Му беа извршени две операции.
Министерството за внатрешни работи инцидентот го квалификуваше како „обид за атентат“, а осомничениот беше приведен веднаш по инцидентот.
Москва тврди дека нема план за средба меѓу Лавров и Рубио
Можната средба на рускиот министер за надворешни работи Сергеј Лавров и американскиот државен секретар Марко Рубио бара претходни подготовки, изјави денеска заменик министерот за надворешни работи на Русија Сергеј Рјабков.
„Не можеме да одложиме нешто што не е договорено. Не го потврдивме она што го пишуваа некои западни извори вчера. Немавме јасно дефинирано ни време ни локација за таква средба. Постои само идеја за одржување на оваа средба“, рече Рјабков.
Тој нагласи дека се работи на подготовките за средбата на Лавров и Рубио и потврди дека шефот на руската дипломатија вчера разговарал со својот американски колега на таа тема.
Тој во понеделникот изјави дека на можната средба на Лавров и американскиот државен секретар на дневен ред се очекува да бидат украинското прашање, билатералните односи и економската агенда.
Трамп минатата недела ги засили напорите за посредување во прекин на огнот, откако оствари телефонски разговор со Путин и средба со украинскиот претседател Володимир Зеленски во Белата куќа.
Разговорите со Зеленски изгледаа во голема мера неубедливи.
Зеленски и високи претставници на Европската Унија постојано изразуваат сомнежи во подготвеноста на Путин да ја заврши војната и објавија заедничка изјава на 21 октомври во која го нагласуваат ова.
„Тактиките на одложување на Русија покажаа одново и одново дека Украина е единствената страна што е сериозна во врска со мирот“, се вели во изјавата, потпишана од Зеленски, британскиот премиер Кир Стармер, германскиот канцелар Фридрих Мерц, италијанската премиерка Џорџија Мелони, шефицата на ЕУ Урсула фон дер Лајен и други.
Зеленски рече дека е „подготвен“ да седне на мировни преговори во унгарската престолнина, иако изборот на место беше критикуван од Европската Унија, со оглед на тоа што против Путин е издадена потерница од Меѓународниот кривичен суд.
Санае Такаичи избрана за прва жена премиер на Јапонија
Јапонскиот парламент официјално ја избра Санае Такаичи за премиерка, со што стана првата жена на оваа позиција во историјата на Јапонија.
Такаичи, 64-годишна ултраконзервативна политичарка, ја презеде функцијата откако нејзиниот претходник Шигеру Ишиба поднесе оставка.
Такаичи беше избрана откако нејзината партија, Либерално-демократската партија (ЛДП), формираше коалиција со десничарската Јапонска партија за иновации (Ишин но Каи), обезбедувајќи го потребното мнозинство за избори.
Таа доби 237 гласови во Долниот дом на парламентот и 125 во Горниот дом, победувајќи ја својата противничка од опозицијата, Јошихико Нода.
Такаичи е долгогодишна политичарка позната по своите тврдокорни ставови, вклучувајќи ја поддршката за зајакнување на војската на Јапонија, ревидирање на пацифистичкиот устав, спротивставување на истополовите бракови и промена на законот за презимиња на брачните парови.
Таа е штитеничка на покојниот премиер Шинзо Абе, а претходно ја извршуваше функцијата министер за внатрешни работи, економска безбедност и родова еднаквост.
Првата жена шеф на јапонската влада ја презема функцијата во време на длабока политичка нестабилност. Откако е избрана за премиерка, таа се соочува со низа сериозни предизвици што ќе го тестираат нејзиното лидерство и способноста да ја консолидира власта, пишуваат медиумите.
Нејзината партија, ЛДП, неодамна го загуби својот долгогодишен коалициски партнер Комеито, што дополнително ја ослабна политичката позиција на владата. Причината за распуштањето на коалицијата беа скандалите со фондовите и внатрешните конфликти што ја потресоа партијата и ја поткопаа јавната доверба.
Меѓу најитните задачи што ја чекаат новата премиерка се борбата против растечката инфлација, враќањето на довербата на граѓаните во институциите и подготовката за претстојната средба со претседателот на Соединетите Држави, Доналд Трамп. Средбата ќе биде клучна за редефинирање на односите меѓу Токио и Вашингтон, кои беа под притисок во последните години.
Такаичи влегува на функцијата премиер со големи очекувања, но и со предизвици што би можеле да го обликуваат не само нејзиниот мандат, туку и иднината на јапонската политика.
Радев побара од Унгарија да ги убеди македонските власти за уставни измени
Бугарскиот претседател Румен Радев ја повика Унгарија да ги убеди властите во Скопјe дека вклучувањето на Бугарите во уставот на Република Северна Македонија и отсуството на притисок врз Бугарите се неопходни услови за мекдонскиот евроитнегративен пат, односно за продолжување на преговорите за членство во Европската Унија.
„Односите меѓу Унгарија и Бугарија се пример за примерно партнерство“, рече Радев по средбата со унгарскиот претседател Тамаш Сујок. Тој и Сујок разговараа и за ситуацијата во регионот на Западен Балкан и за процесот на проширување на Европската Унија.
Радев изјавил дека историски и културни врски меѓу Унгарија и Македонија се одлична можност за продолжување на конструктивниот дијалог по однос на ова прашање.
„И токму затоа го повикав претседателот Шујок и унгарската страна, која има пријателски односи со нашите браќа во Република Северна Македонија и растечки економски односи со РСМ, да ѝ помогнат на оваа земја со тоа што навистина ќе ги убедат нашите браќа дека прифаќањето и вклучувањето на Бугарите во уставот, почитувањето на европскиот консензус и отсуството на притисок и дискриминација врз Бугарите во Северна Македонија се неотповиклив услов за започнување преговори за членство во Европската Унија“, изјавил Радев.
За време на средбата во Софија, двајцата претседатели, меѓу другото, разговарале за ситуацијата на Западен Балкан и за проширувањето на Европската Унија. Во оваа смисла Радев нагласил дека Бугарија ги поддржува своите соседи на европскиот пат, но инсистира проценката за пристапување да се прави врз основа на заслуги.
Северна Македонија и Бугарија од 2017 година имаат меѓусебен Договор за пријателство, добрососедство и соработка.Сепак, во ноември 2020 Софија стави вето за почеток на пристапните преговори на Скопје поради спор околу јазикот, историјата и бугарското малцинство.
Со посредство на европските партнери, беше пронајден компромис за преговарачката рамка на Северна Македонија која прифати во Преамбулата од Уставот, покрај постоечките, да се додаде и бугарската заедница, но од друга страна, се задржа чистата формулација за македонскиот јазик со тоа што Бугарија даде унилатерална изјава во која го изрази својот став за ова прашање.
По постигнатото решение, Северна Македонија на 19 јули 2022 година ја одржа Првата меѓувладина конференција со ЕУ во рамки на пристапниот процес. За да се одржи втората и да почнат да се отвораат поглавјата македонскиот парламент треба да изгласа уставни измени со кои Бугарите ќе ги вметне во Преамбулата на Уставот.
Вучиќ најави нова средба со Орбан
Српскиот претседател Александар Вучиќ на 20 октомври објави дека ќе замина на работна посета на Будимпешта каде ќе се сретне со унгарскиот премиер Виктор Орбан. Вучиќ ја најави средбата со Орбан во петок, кога рече дека ќе разговараат за важни теми.
„Ќе разговарам со Орбан за сè, од енергија до сите видови соработка меѓу Србија и Унгарија. Имаме одлични односи и сакаме да ги продлабочиме“, рече Вучиќ на 17 октомври.
Ден претходно, Вучиќ разговараше по телефон со Орбан, на кого рече дека му честитал за претстојната средба на претседателите на САД и Русија, Доналд Трамп и Владимир Путин, во Будимпешта.
Орбан се сретна со Вучиќ во Белград во мај, за време на работната посета на унгарската делегација на Србија.
Тогаш беше објавено дека претставниците на двете земји разговарале за геополитичката ситуација и надворешната политика, економијата, соработката во областа на одбраната и безбедноста и воено-индустриското производство.
Унгарската влада, предводена од Орбан, е политички сојузник на српскиот претседател Александар Вучиќ.
Според изјавите на српските и унгарските функционери, сегашните односи меѓу Србија и Унгарија се на највисоко ниво во историјата.
Србија и Унгарија имаат Договор за стратешко партнерство од 20 јануари 2023 година, кој е прецизиран во договорите и проектите, вклучувајќи ја изградбата на нафтовод меѓу Нови Сад и Унгарија, трговијата со гас, изградбата на патна инфраструктура и соработката во земјоделството.
Двете влади одржаа шест заеднички седници од јули 2014 година, на кои ја потврдија својата посветеност на зајакнување на соработката во сите области.
Со повеќе од две милијарди евра годишна трговија, Унгарија е трет најголем трговски партнер на Србија, зад Германија и Италија.
На предлог на Орбан, на Вучиќ му беше доделено највисокото државно одликување, „Голем крст на унгарскиот орден за заслуги со огрлица и ѕвезда со златни зраци“, во Будимпешта на 17 февруари 2025 година.
На 16 септември 2022 година, Вучиќ му го додели на Орбан „Орденот на Република Србија со голема огрлица“ за, како што беше најавено, исклучителни заслуги во развивањето и зајакнувањето на соработката и пријателските односи.
Приведен 15 годишно момче за убиство на врсник во Софија
Петнаесетгодишно момче е притворено за убиството на свој врсник во трговски центар во Софија од недела навечер(19 октомври). Ова го објави портпаролката на Обвинителството на градот Софија, Десислава Петрова.
Од досега објавените информации, јасно е дека жртвата и наводниот сторител се познавале, а убиството настанало по физичка пресметка.
Во недела навечер во трговски центар во Софија, малолетник со нож прободел во градниот кош свој 15 годишен врсник. По инцидентот повреденото момче било однесено во софиската болница во критична состојба. Подоцна, болницата соопшти дека момчето им подлегнало на повредите и набрзо по приемот починало.
Портпаролката на бугарското обвинителство Петрова изјави дека момчето за кое се верува дека е сторител на убиството веќе е обвинето и дека му е одреден притвор од 72 часа.
Дополнително, извршени се претреси и пронајдено е оружјето за кое се верува дека е употребено за извршување на кривичното дело.
Началникот на Полициската управа во Софија, главниот комесар Љубомир Николов, изјави дека осомничениот претходно учествувал во кражби и разбојништва. Тој е сместен и во дом за малолетници.
„Ваквите трагедии нè потсетуваат колку е кревко чувството за безбедност, особено кога станува збор за нашите деца. Во последната година, Општина Софија, заедно со полицијата и трговските установи, вложи сериозни напори за подобрување на видео надзорот, контролата и спречувањето на агресијата на јавни места“, напиша градоначалникот на Софија, Васил Терзиев.
Во последниве години, случаите на тепачки, кражби и други кривични дела извршени од групи млади станаа почести. Во ноември 2024 година, група млади претепаа обезбедувач во еден од трговските центри во главниот град.
Во тоа време, самите раководства на трговските центри објавија дека ќе го зголемат нивото на безбедност.
Бугарија може да му дозволи прелет на Путин за средба со Трамп во Будимпешта
Авионот на рускиот претседател Владимир Путин би можел да добие право за прелет над Бугарија за да одржи средба со американскиот претседател Доналд Трамп во Будимпешта, јавува бугарскит сервис на Радио Слободна Европа повикувајќи се на изјава на бугарскиот министер за надворешни работи Георг Георгиев, објавена од бугарското државно радио на 20 октомври.
„Доколку се направат напори за постигнување мир, ако условот за ова е да има средба, тогаш најлогично е средба од ваков вид да се олесни на остварлив начин“, изјавил Георгиев.
На прашањето дали ова значи дека Бугарија ќе му обезбеди на рускиот претседател воздушен коридор, Георгиев одговори кусо.
„А како треба да се одржи состанокот ако еден од учесниците не може да дојде?“, изјави министерот, јавува бугарскиот сервис на Радио Слободна Европа.
Во петокот, РСЕ/РЛ го праша Министерството за надворешни работи дали Бугарија ќе обезбеди воздушен коридор за Путин за неговата евентуална средба со Трамп во Будимпешта, но не доби одговор.
Веста доаѓа по неколку дена откако Трамп најави претстојна билатерална средба со Путин во Будимпешта по двочасовниот телефонски разговор меѓу нив двајца, кој се одржа на барање на лидерот на Кремљ.
Една можна патека за летање од Москва до Будимпешта лежи над Црното Море, Бугарија и Србија, но бугарскиот воздушен простор е затворен за руски авиони од целосната инвазија на Украина во февруари 2022 година.
Други рути лежат на север - над Белорусија и Полска или над Балтичкото Море, Германија и Чешка, јавува ДПА.
Во четврток, Трамп објави на својата социјална мрежа „Truth Social“ дека советници на високо ниво ќе се состанат за да договорат средба со Путин.
„Претседателот Путин и јас потоа ќе се сретнеме на договорена локација, Будимпешта, Унгарија, за да видиме дали можеме да ја завршиме оваа „неславна“ војна меѓу Русија и Украина“, додаде тој, без да даде датум.
Трамп и Путин последен пат се сретнаа во Алјаска во август.
Европската Унија и украинскиот претседател Володимир Зеленски изразија сомнежи во врска со подготвеноста на рускиот претседател Владимир Путин да ја заврши повеќе од тригодишната војна во Украина, додека се наѕира можноста за самит во Будимпешта со американскиот претседател Доналд Трамп.
Зеленски рече дека е „подготвен“ да седне на мировни преговори во унгарскиот главен град, место кое е критикувано од Европската Унија со оглед на тоа што против Путин е издадена потерница од Меѓународниот кривичен суд.
Шефицата за надворешна политика на Европската Унија, Каја Калас, на 20 октомври изјави дека, иако мировните напори на Трамп се добредојдени, „не гледаме дека Русија навистина сака мир“.
Во последните денови, претседателот Трамп ги обнови своите критики кон Украина. Тој ја најави претстојната средба со Путин еден ден пред да го пречека украинскиот претседател Володимир Зеленски во Белата куќа.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете