За прв пат се пронајдени докази дека киднапираните украински деца биле користени од Русија за склопување воена опрема, според раководителот на тим од Универзитетот Јеил, кој ја истражува судбината на речиси 20.000 малолетници, за кои се вели дека биле киднапирани или насилно раселени.
„Ова е прв пат да видиме таков опис на деца вклучени во изработка на уреди за воени операции“, изјави за РСЕ Натаниел Рејмонд, раководител на Лабораторијата за хуманитарни истражувања на Јеил.
Рејмонд рече дека неговиот тим видел документи од руската влада во кои детално е опишано како деца на возраст од 13 до 17 години имале часови за склопување беспилотни летала и друга воена опрема во април минатата година.
Инцидентот, споменат во новиот извештај на тимот на Рејмонд, се случил во камп на плажа на Црното Море наречен „Промена“.
Фотографија од „граѓанско-патриотско образование“ од веб-страницата на „Промена“
Воден од руското Министерство за образование, кампот наводно бил домаќин на најмалку четири групи од околу 300 украински малолетници помеѓу 2022 и 2025 година.
Една од овие групи била вклучена минатата година во „производство на воена опрема, вклучувајќи беспилотни летала, детектори за мини и во основа брзи полнења, кои се парчиња метал за брзо полнење на автоматска пушка“, рече Рејмонд.
„Предводник на образованието во децата“
„Доколку ова се потврди, тоа претставува шокантна нова ескалација“, изјави за РСЕ Дарија Херасимчук, советничка за правата на децата на украинскиот претседател Володимир Зеленски.
„Ја повикуваме меѓународната заедница да ги третира овие откритија со сериозноста што ја заслужуваат“.
На својата веб-страница, кампот „Промена“ се опишува себеси како „предводник на образованието и рекреацијата во детството во Русија“ со „24-часовна заштита“ од „војници на Националната гарда“.
Веб-страницата, исто така, ги потврдува наодите во истражувањето на Јеил дека милитаристичката младинска организација наречена Јунармија, за која известуваше РСЕ во декември, организира настани во „Промена“. Исто така, ја наведува Јунармија меѓу своите партнерски организации.
Извештајот на Јеил вели дека Јунармија одржала годишен настан наречен ЈуНТЕКх помеѓу 2022 и 2025 година, на кој присуствувале киднапираните украински деца.
Веб-страницата на „Промена“ не споменува производство на беспилотни летала или автоматски пушки. Но, нејзината листа на активности за оваа година го вклучува ЈуНТЕКх.
„Целта на програмата: да се развие модел на современ специјалист на руските вооружени сили преку практично решавање проблеми“, се вели во неа, додавајќи дека програмата била за деца на возраст од 14 до 17 години.
Овогодинешниот ЈуНТЕКх се одржа од 14 април до 27 април. Извештајот на Јеил содржи сателитски фотографии од кампот „Промена“, датирани од 16 април, на кои се чини дека се прикажани луѓе како вежбаат во организирани формации на спортски терен и на друг отворен простор на локацијата.
Извештајот на Јеил содржи сателитски снимки од кампот, во кои се забележуваат „темни точки... кои наликуваат на индивидуален персонал во организирани формации“.
Меѓународна правда, но не и Меѓународен кривичен суд
Рејмонд рече дека наодите на неговиот тим им се понудени на Европол и на украинските власти за да им помогнат во истрагите за воени злосторства, но не и на Меѓународниот кривичен суд (МКС), кој е непризнаен од САД.
„Не знаеме дали поддршката на МКС за Украина е забранета според режимот на санкции на Трамп. Не знаеме. И затоа, во овој момент, сме конзервативни“, рече тој.
МКС би можел да го побара материјалот од Европол или Украина. Веќе издаде налози за апсење на рускиот претседател Владимир Путин и комесарката за права на децата во земјата, Марија Лвова-Белова, за воени злосторства поврзани со масовните киднапирања на деца.
Во секој случај, Рејмонд рече дека тимот на Јеил не открил официјална руска документација за своите тврдења, така што судовите ќе можат „да ги користат оригиналните извори што ги користиме со најмал ризик дека тие ќе бидат изменети или отстранети“.
Новото истражување, исто така, содржи дополнителни детали за тоа како руските кампови се користат за милитаризација на киднапираните украински деца.
Рејмонд ги наведе „застрашувачките“ сателитски снимки од летни кампови со ровови ископани во форма на буквата Z како начин за избегнување напади со беспилотни летала.
„Гледањето објекти за копање ровови на некои од овие локации за обука кои се во согласност со моменталните формации на ровови на фронтовската линија беше застрашувачки, бидејќи тоа беше најјасниот доказ што го имавме досега дека во овие објекти се обучуваат за моменталните услови на борбената линија“, рече тој.
Воени униформи во кампот „Промена“, на фотографија од нивната веб-страница
Украинската претседателска советничка Херасимчук рече дека ова се вклопува во документиран модел.
„Децата се сместуваат во таканаречени „патриотски“ програми за превоспитување, се обучуваат на воени вежби, се учат да користат оружје и се подготвуваат за идна служба во руските вооружени сили“, напиша таа во коментар, испратен до РСЕ.
Претходно, РСЕ, исто така, известуваше за напорите за индоктринација на украински деца.
Тимот на Јеил вели дека мапирал најмалку 210 објекти низ Русија и подрачјата на Украина окупирани од Русија каде што се однесени украински деца, од кои 156 беа новоидентификувани во нивниот последен извештај.
„Она што го откривме е дека 50 проценти од сите објекти беа директно инкорпорирани од руската федерална влада... директно во рамките на командната линија на Кремљ. И тоа е важен пробив“, рече Рејмонд.
„(Претходно) немавме конкретни докази во форма на документи за инкорпорирање што директно ги поврзаа овие објекти со Кремљ“, додаде тој.