Ноќта помеѓу 2 и 3 јули, полицијата интервенираше на неколку локации во Белград и Нови Сад каде што се собраа граѓани и студенти и поставија блокади на патиштата.
Пред Правниот факултет во Белград интервенираше жандармеријата, а припадници на таа единица, како што може да се види на видеата објавени на социјалните мрежи, стигнаа до вратите на Правниот факултет.
Студентите на Правниот факултет во блокадата објавија дека полицијата се обидела да влезе во зградата на тој факултет и со тоа ја нарушила автономијата на универзитетот.
Новинарот на неделникот „Радар“, Вук Цвијиќ, бил сведок на полициската акција пред тој факултет. Како што изјавил тој за Н1, студентите ја блокирале улицата и одеднаш полицијата дошла со возила и ги нападнала студентите за да ги претепа.
„Се повлекоа кон факултетот, а потоа дури дојдоа и на факултетот, додека командантите викаа, не влегувајте“, вели Цвијиќ.
Тој сведочи дека во таа пригода имало неколку апсења.
Според соопштението на Министерството за внатрешни работи, уапсени се 23 лица.
Полициски интервенции имаше и пред полициската станица Врачар на улицата Радослав Грујиќ и околните улици.
Во текот на вечерта, таму беа собрани граѓани и студенти, чекајќи полицијата да ослободи неколку приведени лица, меѓу кои и малолетници, кои беа уапсени порано навечер на блокади на улицата Његошева и во близина на Правниот факултет.
Откако уапсените малолетници беа ослободени, возрасните кои беа приведени, како што им беше кажано на собраните, беа однесени кај дежурниот судија во Судот за прекршоци во Устаничка. Откако биле однесени, припадници на жандармеријата ја турнале толпата пред станицата, која во еден момент интервенирала посилно користејќи палки.
Слични полициски интервенции имаше и во други делови од Белград каде што граѓаните се собираа и блокираа раскрсници.
Блокадите на раскрсниците во Нови Сад, кои започнаа синоќа по 18 часот, продолжија во текот на целата вечер.
На 2 јули, студенти и граѓани се собраа во центарот на Белград за да протестираат против претепувањето на студент од страна на полицијата.
Тие прво се собраа на платото пред Филозофскиот факултет, а потоа излегоа на протестна прошетка.
Студентите во блокада на Филозофскиот факултет во Белград на 2 јули објавија дека нивниот колега, новинарот и фотограф Алекса Станковиќ, бил претепан од униформирани припадници на полицијата.
„Прво му се заканија поради објавувањето на видео на кое јасно се слушаат припадници на полицијата како упатуваат несоодветни коментари кон жена која поминувала, а потоа физички го нападнаа, кршејќи му ја SD картичката, за која веруваа дека содржи снимка од тој настан“, соопштија студентите во блокада од Филозофскиот факултет.
Тие додадоа дека ова не е прв случај на полициски напади врз студенти и новинари.
„Ова е важен пример за бруталноста на бранителите на режимот што никогаш не смееме да го заборавиме“, објавија студентите на Филозофски за време на блокадата.
По состанокот, граѓаните се прошетаа по улицата Васа Чарапиќа, улицата Тадеош Кошќушка, улицата Поп Лукина, а накратко ја блокираа и улицата Бранкова во близина на Бранков мост, кој ги поврзува стариот и новиот дел од Белград.
Колоната продолжи кон Зелениот венец, а потоа кон Палатата на правдата. Таму тие одржаа 16 минути молчење, во спомен на жртвите од трагедијата во Нови Сад, а потоа продолжија кон улицата „Кнежа Милоша“.
За време на прошетката, демонстрантите носеа контејнери на улица и градат барикади, но не остануваат на едно место, туку го продолжија маршот.
Во еден момент, дел од толпата ги ишкрта просториите на владејачката Српска напредна партија во белградската општина Савски венец.
Кои се пораките од протестите?
Студентот Алекса Станковиќ, обраќајќи се пред насобраната публика, рече дека добил поддршка од својот матичен Филозофски факултет, како и од бројни колеги новинари.
„Ме прашаа дали чувствувам страв кога ме удрија. Стравот беше моментален, но кога знам колку луѓе ја следат мојата работа, ме поддржуваат, колку луѓе ме повикаа да ме прашаат како сум и дали ми треба помош, тие тепања и тие удари се само минливи, додека оваа поддршка останува засекогаш“, рече Станковиќ.
Тој додаде дека не е заплашен и дека ќе продолжи да ги следи блокадите и протестите.
Зорица Шаљиќ, професорка на Филозофскиот факултет во Белград, во обраќањето пред насобраната толпа рече дека апсењата на студенти се интензивирале. Таа додаде дека Алекса Станковиќ, студент на Филозофскиот факултет, претрпел физичко насилство во полициската станица додека бил на фоторепортерска задача.
„Во последните неколку дена, нашите студенти се чувствуваат многу несигурно да ја напуштат оваа зграда и другите факултети, бидејќи не знаат што ги чека на улица. Пријавени се за попречување на сообраќајот, во земја каде што ништо не функционира“, рече Шаљиќ.
Таа рече дека „одговорите на овој режим на барањата на студентите беа сведени на заплашување, закани и уцени“.
Оливера Милошевиќ, потпретседателка на Здружението на новинари на Србија (УНС), истакна дека новинарството е една од најзагрозените професии во Србија. Таа потсети дека до денес никој не е одговорен за убиствата на новинарот Дада Вујасиновиќ и новинарите Славко Ќурувија и Милан Пантиќ.
Сања од Белград изјави за РСЕ дека дошла на протестот за да поддржи студентка која била изложена на насилство. Како што вели тој, на улиците има сè повеќе насилство.
„Во овој момент, граѓанската непослушност е единствениот начин. Мирните протести се, ми се чини, единствениот одговор на нивното насилство. Ми се чини дека ниту едно од барањата нема да бидат исполнети, бидејќи ако имаа намера, досега ќе го беа направиле тоа“, вели таа.
Без коментар од Министерството за внатрешни работи
Министерството за внатрешни работи на Србија (МВР) не одговори на прашањата на Радио Слободна Европа (РСЕ) во врска со наводите на студентите на Филозофскиот факултет за претепувањето на нивниот колега.
Алекса Станковиќ за Телевизија Н1 изјави дека полицајците го претепале во полициско возило, и дека му рекле дека причината е тоа што пред неколку дена објавил видео од полицајци на должност како ги навредуваат жените на улица и ги нарекуваат со погрдни имиња.
„Бев на раскрсницата на Кралица Марија и Рузвелт за да ја фотографирам блокадата и видов помеѓу четири и шест полициски автомобили како излегуваат, од кои полицијата излегуваше да ги брка демонстрантите. Луѓето избегаа, а еден полицаец ми рече да одам со него. Ми наредија да го исклучам снимањето и ме фрлија во возилото. Потоа почнаа да ме навредуваат и да велат дека сум им предизвикал огромен проблем“, изјави Станковиќ, меѓу другото, за Н1.
Потоа, изјави Станковиќ, почнале да го удираат и дека тортурата траела десет минути.
„Прв ме удри еден полицаец кој имаше маска на лицето. Другиот, кој не беше маскиран, исто така ме удираше шлаканица. Се менуваа и ми наредуваа да ја извадам картичката од фотоапаратот што ја скршиле. После тоа, ми ја зедоа главата, неколку пати удрија во прозорецот на полициската станица. Избројав барем до десет“, изјави, меѓу другото, Станковиќ.
Тој додаде дека на крајот го прашале за лична карта и му рекле „да се изгуби, да не го видат повторно“.
Обвинителство: Блокадите на сообраќајот се спротивни на Уставот
Вишото јавно обвинителство во Белград на 2 јули објави дека блокадите на јавниот сообраќај се спротивни на Уставот на Србија и законите, наведувајќи дека поради ова, надлежните органи, пред сè полицијата, се овластени да реагираат на таквото „неуставно и незаконско однесување на поединци“, односно дека „не ги пречекорила своите овластувања, ниту употребила несоодветна сила“.
Во соопштението на својата веб-страница, Обвинителството се повика на Законот за полиција, додавајќи дека во него се наведува дека полициските должности вклучуваат активности насочени кон безбедносна заштита на животот, правата и слободите на граѓаните, заштита на имотот и поддршка на владеењето на правото.
Меѓу нив, како што додава обвинителството, се одржување на јавниот ред и мир, спречување на криминал и одржување на безбедноста во заедницата, откривање и расветлување на прекршоци и кривични дела и апсење на сторители.
„Овие дејствија полицијата ги презема целосно независно, односно не им е потребна претходна консултација со судиите на судот за прекршоци или јавното обвинителство“, тврдат од полицијата.
Како што додадоа, истиот Закон предвидува посебни мерки и дејствија, како и посебни мерки за обезбедување на јавен ред и мир, кои ги предвидуваат овластувањата на министерот за внатрешни работи.
Според обвинителството, полициските овластувања можат да се применат врз лице или лица кои го нарушуваат јавниот ред и мир - од предупредувања и наредби, па сè до утврдување на неговиот идентитет ако, според законот, тоа лице претставува опасност што бара полициска акција.
„Полицијата може привремено да ја ограничи слободата на движење и престој на одредено подрачје и да отстрани лица од тоа подрачје - додека причината за таквата ситуација трае преку употреба на разни средства за присилба против група лица, како што се физичка сила, прскалки со иритирачки ефект, електромагнетни средства, службени палки, средства за врзување, службени кучиња и коњи, специјални возила, употреба на водни млазници и хемиски средства“, се вели во соопштението на обвинителството.
Полициски службеници со фантомки
Граѓанските улични блокади продолжија во Србија на 2 јули со барање за распишување предвремени избори, ослободување на уапсените студенти и отстранување на шаторската населба во Белград што владата на Српската напредна партија ја постави помеѓу Претседателството и зградите на Народното собрание.
Академската организација „Студенти во блокада“ повика на граѓанска непослушност по митингот на 28 јуни во Белград.
Мнозинството студенти побараа нови избори во мај, откако организираа големи демонстрации и блокади на факултетите низ целата земја, барајќи кривична одговорност од властите за смртта на 16 лица при падот на настрешницата на главната железничка станица во Нови Сад на 1 ноември.
Владата во Србија, предводена од СНС и нејзиниот доскорашен претседател и сегашен шеф на државата Александар Вучиќ,постојано најавуваше дека нема да дозволи блокади.
На запирањата во сообраќајот реагира полицијата, во повеќето случаи маскирани „фантоми“, и жандармеријата, која ги пробива блокадите и ги отстранува пречките, како што се контејнери за ѓубре, стар мебел и бела техника, бетонски плочи и камења.
Од 1 ноември, кога се случи смртта во Нови Сад и првите масовни демонстрации, десетици студенти во Србија се уапсени.
Во последните неколку месеци, Обвинителството издаде наредба за апсење на голем број академици под обвинение за „насилно уривање на уставниот поредок“.
Студентите во блокадата ги негираа обвинувањата и ја обвинија владата предводена од СНС и претседателот Александар Вучиќ за прекумерна употреба на сила.
Невладината организација Белградски центар за човекови права (BCBP) на 30 јуни објави дека поднела кривични пријави против неколку полицајци од НН за прекумерна употреба на сила против демонстрантите.
