Вести
Напади со беспилотни летала на руското пристаниште Приморск
Во нападот со беспилотни летала во петок (12 септември)врз северозападното руско пристаниште Приморск, недалеку од Санкт Петербург, биле запалени брод и бензинска пумпа, објави регионалниот гувернер.
Ова е првиот пријавен напад со беспилотни летала врз еден од најголемите терминали за извоз на нафта и гориво во земјата, објави Ројтерс.
Од почетокот на август, Украина ги засили нападите врз руската енергетска инфраструктура, вклучувајќи ги рафинериите и нафтоводите. Мировните преговори сѐ уште се во застој.
Други пристаништа, вклучувајќи ги блиските Уст-Луга и Новоросијск на Црното Море, беа постојано цел на напади во последните месеци.
Русија го ревидираше својот план за извоз на сурова нафта од западните пристаништа за септември на 2,1 милиони барели дневно, што е зголемување од 11 проценти од првичниот распоред, бидејќи нападите со беспилотни летала врз домашните рафинерии ја намалија локалната побарувачка за сурова нафта.
Гувернерот Александар Дрозденко изјави дека пожарот на бродот во Приморско е изгаснат и дека нема ризик од истекување на нафта.
„Повеќе од 30 беспилотни летала се уништени над овој регион“, додаде тој во објава на Телеграм, без да ја спомене војната во Украина.
Приморск се наоѓа на Финскиот Залив во близина на Санкт Петербург. Руската агенција за воздушен транспорт Росавијација соопшти дека аеродромот Пулково во Санкт Петербург ги прекинал операциите неколку часа во петок наутро.
Руската војска соопшти дека нејзините системи за воздушна одбрана пресретнале и уништиле 221 украински беспилотни летала преку ноќ, вклучувајќи девет над Московскиот регион.
Поради барањето за коментар, портпаролот на украинскиот Генералштаб рече дека војската нема непосредни информации.
види ги сите денешни вести
Трамп најави средба со кинескиот претседател Си Џинпинг
Американскиот претседател Доналд Трамп најави дека ќе се сретне со кинескиот претседател Си Џинпинг оваа есен на самитот за Азиско-пацифичката економска соработка (АПЕК) во Јужна Кореја.
Трамп го објави ова преку својот профил на социјалните мрежи Трут, откако претходно имал телефонскиот разговор со Си. Тој рече дека ќе патува во Кина на почетокот на следната година и оти очекува Си Џинпинг да ги посети Соединетите Држави во соодветно време.
„Тукушто завршив многу продуктивен разговор со кинескиот претседател Си. Постигнавме напредок по многу важни прашања, вклучувајќи ја трговијата, фентанилот, потребата од прекин на војната меѓу Русија и Украина и договорот со Тик-ток“, напиша Трамп.
„Исто така, се согласив со претседателот Си дека треба да се сретнеме на самитот на АПЕК во Јужна Кореја и дека ќе ја посетам Кина во првата половина од следната година. Претседателот Си, исто така, ќе дојде во Соединетите Држави кога ќе биде соодветно“, додаде Трамп.
Трговските активности помеѓу САД и Кина моментално се замрзнати. Тоа започна во април кога двете земји се заканија дека ќе воведат царини од повеќе од 100 проценти за увоз на стоки.
Во август, Трамп потпиша извршна наредба со која го продолжи замрзнување до 10 ноември. Пекинг го следеше американскиот пример.
Трамп и Си се сретнаа неколку пати за време на првиот мандат на американскиот претседател. Тие се сретнаа во Осака, Јапонија, во 2019 година, а претходно во 2017 година Си го посети имотот на Трамп, Мар-а-Лаго.
Во телефонскиот разговор, според кинеската државна новинска агенција Синхуа, Си рекол дека САД треба да избегнуваат еднострани трговски ограничувања, за да не го загрозат досегашниот исход од консултациите меѓу двете страни.
Си ги опиша разговорите како „позитивни и конструктивни“.
Оваа недела претставниците од САД и Кина одржаа нова рунда разговори во Мадрид, Шпанија, којашто беше четврта откако трговските спорови ескалираа оваа пролет.
Потпретседателот на Република Српска ги презема овластувањата од Додик
Потпретседателот на Република Српска, Давор Прањиќ, го потпиша указот за изменување на Законот за полиција и внатрешни работи, кој на 19 септември беше објавен во Службениот весник на овој ентитет во Босна и Херцеговина.
Во пракса, ова значи дека Прањиќ ги презема претседателските должности од Милорад Додик, кому на 18 август му беше одземен мандатот како претседател на ентитетот. Одземањето на мандатот следуваше по конечната пресуда за непочитување на одлуките на високиот претставник од страна на Додик.
Сепак, не е познато кога Додик официјално ги пренел своите овластувања на Прањиќ.
Досега, Додик и раководството ја отфрлаа пресудата на судот на БиХ и одлуките на Централната изборна комисија со кои му беше одземен мандатот и останаа на ставот дека тој е сè уште претседател на Република Српска.
Додик продолжи да носи одлуки како претседател на ентитетот дури и по одземањето на неговиот мандат, а на 23 август го назначи Саво Миниќ за нов мандатар за формирање на влада на Република Српска, иако ова е во спротивност со Уставот на ентитетот.
Република Српска има двајца потпретседатели, но тие не можат да ги преземат претседателските должности во случај ентитетот да нема претседател, како што е случај сега.
Тие можат да ги преземат само привремено, и само ако претседателот им дозволи.
Последниот пат кога имаше сличен ваков случај беше кон крајот на 2024 година, кога Додик ги префрли своите должности на Прањиќ поради операција.
Република Српска моментално нема претседател, а се очекува да добие нов на 23 ноември, кога се закажани предвремени избори за оваа позиција.
По пожарот во Трубарево во воздухот имало големо количество на тешки метали
По пожарот во простории на фабриката за електричен и електронски отпад, Ф Групација, во скопското село Трубарево, во воздухот биле измерени големи количини на ПМ 10 честички и тешки метали, покажаа резултатите што попладнето на 19 септември ги објави Министерството за животна средина и просторно планирање.
Станува збор за мерења што биле направени денот на пожарот – 13 септември и следниот ден – 14 септември.
„По пожарот е регистрирано значително надминување на дозволените граници за ПМ 10, олово, кадмиум и арсен. Беа измерени високи концентрации на честички и тешки метали, но тековните мерења покажуваат дека состојбата на воздухот е стабилизирана и во рамките на дозволените граници“, соопштија од Министерството.
Конкретно мерењата на 13 и 14 септември покажале дека ПМ 10 честички ги има во количина од 92,65 микрограми на кубен метар (дозволената граница е 50), олово имало 0,75 (границата е 0,5), додека кадиумот бил 59,1 нанограми на кубен метар (границата е 5), а арсенот 8,9 (границата е 6).
Никелот бил 6,4 нанограми на кубен метар што е во дозволените граници – под 20.
Претходно во текот на денот, од Министерството објави резултати од мерења направи вчера и денеска (18 и 19 септември) за ПМ 10 честички, според кои, тие сега се во рамки на дозволеното.
Естонија објави дека руски авиони влегле во нејзиниот воздушен простор
Естонија соопшти дека три руски борбени авиони МИГ-31 влегле во нејзиниот воздушен простор на 19 септември, неколку часа откако Европската комисија го презентираше 19-тиот пакет санкции против Москва поради нејзината целосна инвазија на Украина.
Министерството за надворешни работи во Талин соопшти дека авионите останале во естонскиот воздушен простор 12 минути.
„Русија веќе го наруши воздушниот простор на Естонија четири пати оваа година, што само по себе е неприфатливо. Но, денешниот упад, во кој учествуваа три борбени авиони кои влегоа во нашиот воздушен простор, е невидено дрзок“, рече министерот за надворешни работи Маргус Цахна.
Естонија е членка на НАТО и на Европската Унија. НАТО соопшти дека нејзините авиони направиле пресретнување на руските.
Инцидентот следува по неодамнешните упади на руски беспилотни летала во Полска и Романија, кои се исто така членки на двете организации.
Истрага за пустошење шуми кај Берово, 15 осомничени
Вкупно 15 лица, меѓу кои и полициски началник и директор на подружницата „Малешево“ во „Национални шуми“, се осомничени во истрага за пустошење шуми кај селото Двориште на територијата на Берово.
Меѓу осомничените се и други вработени во Министерството за внатрешни работи, „Национални шуми“, како и во Министерството за земјоделство, шумарство и водостопанство.
Според информациите од обвинителството и од МВР, опустошени се шест илјади хектари шумска површина, односно исечени се 1,5 милиони кубни метри дрва чија вредност е над сто милиони евра.
За основачи на групата која се занимавала со овој бизнис се наведени три лица, од кои едниот е полицаец. Според обвинителството, групата извршила нелегална сеча на дрва кои потоа биле транспортирани и продавани како легални.
Тие добивале поддршка и од полицајци кои не преземале никакви мерки и ги информирале кога се планираат полициски патроли.
Обвинителството тврди дека осомничениот директор од „Национални шуми“ ја одобрувал нелегалната сеча, а началник од полицијата во Делчево ги прикривал сторителите.
„Првоосмничениот, во името и за сметка на осомниченото правно лице, во август и септември 2025 година му дал паричен подарок на директорот на ЈП ’Национални шуми‘, во вкупен износ од 6100 евра со цел да дозволи нелегална сеча на дрвна маса, и тоа пред да биде објавен јавен повик за опожарена дрвна маса“, велат од Јавното обвинителство.
Оттаму тврдат дека припадниците на групата вршеле нелегална сеча и во текот на вчерашниот ден, 18 септември, па осомничениот полициски началник ги известил дека ќе има акција, за потоа информацијата да биде пренесена до остатокот од групата со цел да го „расчистат“ теренот.
За сите 15 осомничени, обвинителството бара да се одреди притвор.
Сите се гонат за две кривични дела – злосторничко здружување и пустошење шуми, додека на шестмина им се става на товар и делото злоупотреба на службена положба и овластување. Првоосмничениот – еден од организаторите на групата, се сомничи и за давање поткуп, додека друго лице за примање поткуп.
ЕУ ги претстави новите санкции и ја обвини Русија за кршење на меѓународното право
Европската Унија (ЕУ) го претстави новиот пакет санкции против Русија во кој, меѓу другото, Брисел бара целосна забрана за увоз на руски течен природен гас (LNG) до почетокот на 2027 со што се забрзуваат претходните планови кои предвидуваа постепено укинување на увозот до крајот на истата година.
Плановите, кои мора едногласно да бидат одобрени од земјите-членки, исто така, бараат ставање на црна листа на дополнителни 118 бродови од руската „флота во сенка“, која се користи за заобиколување на досегашните ограничувањата за извоз на нафта, како и санкции против оние кои се вклучени во индоктринацијата на украинските деца киднапирани од Русија.
„Во текот на изминатиот месец, Русија покажа целосен степен на непочитување кон дипломатијата и меѓународното право“, изјави претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, во видеообраќање објавено на 19 септември.
Наведувајќи ги масовните напади со беспилотни летала и ракети на Русија врз Украина, во кои беше погодена и мисијата на ЕУ во Киев, како и руските упади со беспилотни летала во земјите-членки на ЕУ, Полска и Романија, таа додаде:
„Постојано, претседателот Путин ја ескалира ситуацијата, а Европа одговара со зголемување на притисокот. Затоа денес го презентирам 19-тиот пакет санкции“.
Главната цел на новиот предлог-санкции е да се намалат приходите на Русија од продажба на фосилни горива, што ги користи за финансирање на војната во Украина, рече фон дер Лајен.
„Време е да се затвори славината“, рече таа, истакнувајќи дека сега под санкции се 560 бродови од руската „флота во сенка“.
Таа, исто така, најави целосна забрана за сите трансакции со руските енергетски гиганти Роснефт и Газпром-Нефт, со што ќе се укинат исклучоците што беа направени со претходните пакети санкции.
Притисок од Трамп
Овие потези од Брисел доаѓаат во период кога ЕУ е под притисок од американскиот претседател Доналд Трамп дополнително да го засили притисокот врз Русија, како услов Вашингтон да преземе казнени мерки како што се санкции или зголемување на царините, во обид да го принуди рускиот претседател Владимир Путин да преговара.
Трамп конкретно ги повика европските земји да престанат да увезуваат руска нафта. Само Унгарија и Словачка сè уште го прават тоа. Ниту една од нив не покажа подготвеност да престане, но сегашните планови на Унијата налагаат забрана за увоз на руска нафта на ниво на цела ЕУ до 2027 година.
Ова би се постигнало со користење на правилата за внатрешен пазар, што значи дека одлуката не може да се блокира со вето.
Предлозите презентирани на 19 септември бараат едногласна поддршка. Претходните пакети санкции беа изменети неколку пати, бидејќи Унгарија, која има блиски врски со Русија, се обиде да ги ублажи.
„Нашите санкции функционираат. Тие имаат видливо влијание врз јавните финансии и економскиот раст на Русија. Европската Унија мора да ги засили овие напори заедно со своите партнери додека не се постигне мир“, изјави шефицата за надворешна политика на ЕУ, Каја Калас на 19 септември.
Клучните точки на новите предложени санкции вклучуваат целосна забрана за трансакции со руски банки и финансиски институции, вклучително и оние што работат во трети земји, забрана за инвестиции во руските специјални економски зони поврзани со војната и дополнителни мерки против кинеските актери што ја поддржуваат руската воена индустрија.
„Овие нови санкции дополнително ќе го ограничат пристапот на Русија до технологии, вклучително и вештачка интелигенција и геопросторни податоци, како и клучни ресурси што се користат за производство на оружје. Ова ги вклучува и оние ресурси што Русија ги добива од странски добавувачи, вклучително и Кина и Индија“, рече Калас.
За прв пат, ЕУ, исто така, ќе ги санкционира дигиталните платформи и ќе воведе забрана за трансакции со криптовалути.
Путин „нè завлекува“
Неколку часови пред објавувањето на пакетот, шефот на британската разузнавачка агенција МИ6, Ричард Мур, изјави дека Русија нема желба за мир во Украина.
Мур, кој се повлекува од функцијата на крајот на септември, зборуваше на темата во британскиот конзулат во Истанбул.
Тој рече оти „апсолутно нема докази“ дека рускиот претседател Владимир Путин сака вистински преговори и дека досегашното вклучување на Кремљ во разговорите било „завлекување“ додека тој продолжува со својата агресија против Украина.
„Сржта на проблемот е, и отсекогаш била, суверенитетот. Путин го негира суверенитетот на Украина и нејзиното постоење како држава и нација“, предупреди Мур.
Тепачка пред болницата во Прилеп, приведени 13 лица
Вкупно 13 лица се приведени по тепачка помеѓу две групи пред градската болница „Борка Талески“ во Прилеп, информираа од полицијата на 19 септември.
За да се смири ситуацијата, еден од полицајците со пиштол испукал и еден куршум во воздух.
Од Основното јавно обвинителство Прилеп веќе постапуваат по предметот и според информациите оттаму, пресметката помеѓу двете групи почнала изутрината во селото Бела Црква, општина Кривогаштани. Потоа, тепачката се префрлила пред градската болница.
Од Итната медицинска помош информираа дека пред да се појават групите пред болницата, три лица побарале лекарска помош. Тие имале лесни телесни повреди, главно од тупаници и не биле во никаква животна опасност. Сепак биле пратени на натамошно лекување во хируршкото одделение во болницата.
По лицата кои барале лекарска помош, веднаш се појавиле двете групи кои физички се пресметувале.
Според информациите од Секторот за внатрешни работи (СВР) Битола, во тепачката лицата користеле и дрвени и други предмети.
„На местото се испратени полициски службеници, но лицата не постапиле по нивните наредби да престанат, по што еден од нив испукал неколку истрели во воздух од службениот пиштол“, изјави портпаролката на СВР Битола, Сања Стаматова.
По документирање на случајот, од полицијата најавуваат дека ќе поднесат и пријави за учесниците во физичката пресметка.
Мицкоски: Нема да одиме на предвремени парламентарни избори
Премиерот Христијан Мицкоски порачува дека по локалните, нема да се оди на предвремени парламентарни избори. Тој смета дека Владата е стабилна и кохерентна и е уверен дена владината коалиција, во која со ВМРО-ДПМНЕ се и коалицијата ВЛЕН и партијата ЗНАМ, ќе победат на локалните избори.
На средба со новинарите, Мицкоски потенцираше дека Владата има мандат од четири години, период за кој планира да ги реализира ветените проекти, а предвремените парламентарни избори, како што кажа, ќе значат само нивно одложување за најмалку шест месеци.
„Како ВМРО-ДПМНЕ можеби би ни одговарале предвремени парламентарни избори, но ние не ги гледаме работите партиски, туку државнички. Ако одиме на избори сите проекти кои треба да ги имплементираме би имале стагнација од најмалку шест месеци“, вели Мицкоски.
Опозициската ДУИ и нејзината коалиција Европски фронт, пак, постојано бараат избори обвинувајќи ја актуелната власт за неуспех, но и за тоа дека ВЛЕН освоил помалку гласови од нив и не треба да ги претставува Албанците во Владата.
Во СДСМ, пак, велат дека се подготвуваат за избори кога и да се.
„Јас како шеф на централниот изборен штаб и како генерален секретар сум сигурен дека СДСМ е во кондиција и дека СДСМ е спремна за избори кога и да бидат, сега се локалните, независно дали ќе има предвремени парламентарни избори. Но, гледајќи ги ситуациите во државата и целата нефункционалност на системот по сите нивоа без да кажуваме дали имаме очекувања, можам само да кажам дека сериозно се подготвуваме на избори кога и да бидат“, рече генералниот секретар на партијата Александар Саша Димитиревиќ во интервју за Радио Слободна Европа минатата недела.
Последните парламентарни избори во Северна Македонија се одржаа на 8 мај 2024 година. Тогаш се гласаше и во втор круг на претседателските избори. На 19 октомври ќе се одржи првиот круг од локалните избори. Во општините каде нема да се избере градоначалник во првиот, ќе се гласа во втор круг на 2 ноември.
Министерство за животна средина: Нема надминување на ПМ 10 во Трубарево
Министерството за животна средина тврди дека испитувањата на воздухот покажале нема загаденост ПМ 10 честички во Трубарево каде на 13 септември избувна пожар во простории на фабрика за електричен и електронски отпад на фирмата Ф Групација.
„Според добиените резултати, просечните концентрации на ПМ 10 честички се во рамките на дозволените граници и не е евидентирано надминување на граничните вредности“, велат од Министерството.
Оттаму посочуваат дека резултатите покажале дека просечната концентрација на овие честички е 9,8 микрограми на кубен метар, максималната измерена била 43,3, додека моменталната вредност е 8,2 микрограми на кубен метар.
Резултатите се за мерења направи во период од 24 часа односно од 11 часот на 18 септември до 11 часот на 19 септември.
Од Министерството велат дека ќе продолжат со редовно следење на квалитетот на воздухот.
Претходно од овој ресор тврдеа и оти нема загадување со тешки метали на водата и почвата, како и дека нема радиоактивност.
Причините за пожарот во Трубарево сè уште не се познати. Увидот на лице место беше направен на 17 септември, а истрагата треба да одговори од што настанал пожарот.
Израелската армија соопшти дека ќе употреби „невидена сила“ во градот Газа
Израелската војска денеска (19 септември) предупреди дека ќе делува со „невидена сила“ во градот Газа, повикувајќи ги жителите да бегаат кон југ, додека истовремено објави затворање на привремената евакуациска рута отворена пред 48 часа.
Обидот на Израел да го заземе градот Газа предизвика меѓународен гнев, со оглед на тоа што територијата е веќе уништена од речиси двегодишната војна и погодена од глад.
Ова се случува во пресрет на планираниот потег на неколку западни земји, меѓу кои Франција и Британија, да ја признаат палестинската држава следната недела на самит на ОН.
Обединетите Нации проценија на крајот на август дека околу еден милион луѓе живеат во градот Газа и околината. Израел тврди дека стотици илјади од нив веќе избегале од најголемиот град во Појасот Газа.
Во објава на „Х“ упатена до жителите на Газа, воениот портпарол Авихај Адраи,на арапски јазик изјави:
„Од овој момент, патот Салах ал-Дин е затворен за патување кон југ. Израелските одбранбени сили ќе продолжат да делуваат со невидена сила против Хамас и другите терористички организации.“
Тој додаде дека единствената можна рута кон југ е преку улицата Ал-Рашид и ги повика жителите да „ја искористат оваа можност и да им се придружат на стотиците илјади жители на градот кои се преселија на југ во хуманитарната зона“.
Израел во средата објави „привремена“ нова рута за жителите да избегаат од градот Газа, откако започна интензивна копнена офанзива и масовно бомбардирање на главниот град на палестинската територија, по речиси две години разорна војна.
Војската соопшти дека транспортната рута преку улицата Салах ал-Дин ќе остане отворена само 48 часа од пладне.
Салах ал-Дин е главниот пат кој се протега од север кон југ низ Појасот Газа.
Офанзивата врз градот Газа, поддржана од Соединетите Држави, започна во вторникот, во исто време кога истрага на Обединетите Нации го обвини Израел за извршување на „геноцид“ во Појасот Газа, тврдејќи дека премиерот Бенјамин Нетанјаху и други високи функционери го поттикнале злосторството.
Израел ги отфрли наодите и ги нарече „искривени и лажни“.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете