Вести
Оставка од владата е побарано на едни од најголемите протести во Бугарија
Илјадници бугарски граѓани протестираа во неколку градови низ земјата и бараа оставка од владата.
Причината за незадоволството со денови беше предлог-буџетот за 2026 година и обидот на претставниците на ГЕРБ, БСП, ИТН и „ДПС-Нов почеток“ да го задржат, иако рекоа дека ќе го повлечат.
Сепак, незадоволството прерасна во барање за оставка од владата и беше насочено конкретно против лидерите на „ДПС-Нов почеток“ и ГЕРБ - Делјан Пеевски и Бојко Борисов.
Во Софија, протестот беше најголем. Различни медиуми и активисти споделија информации за за присуство меѓу 30.000 и 100.000 луѓе. Ова беше сигурно еден од најголемите протести од 1989 година и најголем во последната деценија.
Луѓето го блокираа просторот пред поранешниот Дом на партијата, во кој сега се наоѓа Народното собрание.
Тие скандираа „Мафија“, „Оставка“ и носеа транспаренти против Пеевски и Борисов.
Подоцна, маршот се упати кон седиштето на ГЕРБ и „ДПС – Нов почеток“.
Кај канцелариите на „ДПС – Нов почеток“ на улицата „Врабча“, десетици мажи и млади момчиња облечени во темна облека и со маски се придружија на протестот.
Тие фрлаа петарди и други предмети кон зградата на партијата и кон органите за спроведување на законот. Од другите демонстранти беа идентификувани како провокатори кои немаат никаква врска со протестните акции.
Избувнаа судири меѓу мажите во црно и полицијата. Имаше повредени и приведени лица, беа искршени полициски автомобили и дел од локалната инфраструктура.
Исто така беше демолиран и клуб на ГЕРБ на булеварот Дондуков во Софија, во областа на Англиската гимназија.
За време на ексцесите во областа на седиштето на „ДПС – Нов почеток“ и клубот на ГЕРБ, пасивното однесување на полицијата беше чудно. Таа не презеде никаква решителна акција за да ги растера агресивните мажи во црно и со тоа да ги заштити самите униформирани полицајци.
Во последниве години, во други ситуации против многу помалку провокации, полицијата дејствуваше брутално.
Поради однесувањето на полицијата, партијата ПП-ДБ, на Кирил Петков, побара оставка од министерот за внатрешни работи Даниел Митов.
Претседателот Румен Радев ги сметаше ексцесите како провокација од страна на мафијата и побара оставка од владата и предвремени избори.
Делјан Пеевски, кој беше санкциониран за корупција и против кого беа насочени најмногу скандирања на протестот, ги обвини Радев и ПП-ДБ за ексцесите во Софија.
Протести надвор од Софија
Имаше илјадници луѓе на протести и во многу други места во Бугарија. Во Пловдив, илјадници луѓе се собраа на плоштадот Соединение, а подоцна ги блокираа клучните булевари во градот за време на поворката.
Илјадници беа и на протестот во Варна. Таму, граѓаните побараа и оставка од владата и повлекување на нацрт-буџетот.
Протести со скандирања „Оставка“ и „Мафија надвор“ се одржаа и во Бургас, Плевен, Велико Трново, Стара Загора, Благоевград, Сливен, Јамбол, Добрич, Гоце Делчев и други.
Бројни истовремени протести во градовите надвор од Софија не се одржани од 2020 година, кога граѓаните побараа оставка од последната влада со премиерот Бојко Борисов и тогашниот генерален обвинител Иван Гешев.
Опозициските партии и други организации велат дека протестираат против плановите на владата, со буџетот за 2026 година, да ги зголеми придонесите за социјално осигурување и даноците на дивиденди за финансирање на повисоките трошоци, како и против државната корупција. Истовремено е предвидено зголемување на платите на државните службеници.
Околу половина од Бугарите се и против усвојување на еврото, што стартува од наредниот месец, плашејќи се дека тоа ќе влијае на суверенитетот на земјата и дека трговците на мало ќе го искористат преминот од националната валута лев во евро за да ги зголемат цените.
види ги сите денешни вести
Виткоф кај Путин, Зеленски гледа најголема шанса за завршување на војната досега
Претседателот, Володимир Зеленски изјави дека постои поголема шанса од кога било за постигнување договор за завршување на војната на Русија против Украина, откако специјалниот пратеник на Соединетите Американски Држави (САД), Стив Виткоф, пристигна во Кремљ за разговори за американскиот предлог за мировен договор.
Виткоф и зетот на американскиот претседател Доналд Трамп, Џаред Кушнер допатуваа на 2 декември во Москва за да се сретнат со претседателот Владимир Путин и руските преговарачи, откако првичниот американски предлог од 28 точки, кој главно се сметаше за усогласен со руските цели на инвазијата на Украина беше „преработен“ на 19 точки по разговорите меѓу американската и украинската делегација минатата недела.
Сепак, неколку клучни прашања, вклучувајќи ја судбината на делови од Донбас, стремежите на Украина кон НАТО и можно ограничување на големината на украинските вооружени сили, остануваат нерешени.
„Сега повеќе од кога било постои шанса да се заврши оваа војна“, рече Зеленски на прес-конференција во Даблин по средбата со премиерот на Ирска, Михаел Мартин на 2 декември.
„Нашата заедничка задача е да ја завршиме војната, а не само да постигнеме пауза во непријателствата. Потребен е достоинствен мир. За тоа навистина да се случи, сите мора да бидат на страната на мирот.“
Виткоф на 2 декември влезе во комплексот на Кремљ во придружба на Кирил Дмитријев, специјален пратеник на Путин за инвестиции и економска соработка, кој ја води преговарачката делегација во име на Москва. Ова ќе биде шести состанок на Виткоф со Путин од јануари.
Украина отворено изрази загриженост дека Вашингтон и Москва би можеле да постигнат договор за завршување на најголемиот и најсмртоносниот конфликт во Европа од Втората светска војна.
Трамп во кампањата за 2024 тврдеше дека може да ја реши војната за 24 часа, но постигнувањето договор за завршување на руската инвазија започната во февруари 2022 година се покажа како тежок предизвик.
Трамп повеќе пати ја изразуваше својата фрустрација кон двете страни, бидејќи преговорите со месеци стагнираа, сѐ додека во последните недели повторно не се интензивираа.
Москва повеќе пати истакна дека мора да го контролира целиот Донецк, еден од петте украински региони кои Путин без основа ги смета за руски. Предавањето на територијата која украинските сили ја бранеа со големи жртви би претставувало огромна отстапка за Киев и би можело да има политички последици за Зеленски.
Украина стравува дека некои од условите на предлогот би можеле да ја остават земјата ранлива на евентуална окупација од страна на Русија, иако Соединетите Американски Држави предложија и десетгодишна безбедносна гаранција за Киев.
Порано, на 2 декември, Русија тврдеше дека го зазела клучниот град Покровск во украинскиот Донбас, кој Киев со месеци се обидува да го задржи.
Источниот команден центар на украинската армија ја отфрли таа изјава во објава на социјалната мрежа Фејсбук, наведувајќи дека руските сили искористиле лоши временски услови за да постават свое знаме во еден дел од Покровск за пропагандни цели, обидувајќи се да докажат дека ја презеле контролата над целиот град.
„Потоа побегнале во брзање“, се додава во соопштението.
Путин изјави дека е подготвен да разговара за мир, но дека, ако Украина го одбие договорот, руските сили ќе напредуваат понатаму и ќе заземат уште украински територии.
Некои од претходните активности на Виткоф предизвикаа загриженост меѓу набљудувачите, кои се плашат дека тој е подложен на манипулација или дека не ја разбира длабоко вкоренетата историска сложеност на војната.
Виткоф за разговорите со Путин и другите официјални лица се потпираше на преведувачи кои ги обезбеди Кремљ, наместо на преведувачи одобрени од американската амбасада.
По последниот состанок на Виткоф со Путин во август, американските и европските официјални лица рекле дека пратеникот погрешно ги интерпретирал географските позиции на украинските региони на кои Путин тврди дека има право.
Неколку медиуми пренеле изјави на извори дека Виткоф и Кушнер би можеле да се сретнат со Зеленски по разговорите во Кремљ.
„Зеленски порачал дека очекува повратни информации од американскиот тим веднаш по московските преговори и дека останува подготвен да се сретне со Трамп, во зависност од исходот на разговорите на 2 декември.“
Уапсена Федерика Могерини под сомнение за измама
Поранешната шефица на надворешната политика на Европската унија (ЕУ), Федерика Могерини беше приведена во вторникот додека полицијата спроведуваше рации во истрага за сомнителна измама поврзана со обука на европски дипломати, пишува АФП.
Могерини, која беше висок претставник за надворешни работи од 2014 до 2019 година, сега раководи со постдипломската академија Европски колеџ, чии простории беа претресени заедно со канцелариите на ЕЕАС – Европската служба за надворешни работи.
Могерини (52) беше уапсена во Брисел заедно со заменик-директорот на школата за обука и со Стефано Санџино, висок функционер на ЕУ кој беше генерален секретар на ЕЕАС од 2021 до 2024 година, според извор близок до случајот.
Европското јавно обвинителство соопшти дека претреси биле извршени во Европскиот колеџ во белгискиот град Бриж и во просториите на Европската служба за надворешни работи во Брисел.
„Тројца осомничени се приведени“ во врска со рациите „како дел од истрага за сомнителна измама поврзана со обука на млади дипломати финансирана од ЕУ“, се наведува во соопштението од Обвинителството.
Претресите, кои ги спроведе белгиската федерална полиција на барање на Европското јавно обвинителство, ги опфатија и домовите на осомничените, додадоа обвинителите.
Станува збор за деветмесечна програма за обука на млади дипломати од земјите на ЕУ, позната како Европска дипломатска академија.
Програмата ЕЕАС беше доделена на Европскиот колеџ во периодот 2021–2022, а истрагата е фокусирана на тоа дали постапката на тендерот била наместена во корист на академијата.
Могерини е на чело и на Европскиот колеџ и на Европската дипломатска академија.
„Постојат сериозни сомнежи дека доверливи информации поврзани со тековната постапка за јавна набавка биле споделени со еден од кандидатите кој учествувал на тендерот“, наведува Европското јавно обвинителство.
Европската комисија потврди дека рациите се спроведени.
„Можеме да потврдиме дека полицијата денеска беше во зградите на ЕЕАС и тоа е дел од истрагата за активности што се случувале во претходниот мандат“, изјави портпаролката на Комисијата, Анита Хипер.
Европското јавно обвинителство соопшти дека побарало и добило укинување на имунитетот за неколку осомничени пред претресите.
Ако се потврдат, обвиненијата „би можеле да претставуваат измама при јавни набавки, корупција, судир на интереси и прекршување на професионалната тајна“, наведе обвинителството.
„Истрагата е во тек за да се разјаснат фактите и да се утврди дали е сторено кривично дело“, се додава во соопштението.
Почнува запирањето на работата на рафинеријата на НИС во Панчево
Нафтената индустрија на Србија (НИС) соопшти на 2 декември дека започнала обврската за запирање на работата на производствените постројки на Рафинеријата во Панчево, откако претседателот, Александар Вучиќ изјави дека не пристигнала одлуката од САД за продолжување на лиценцата за работа на таа компанија, која е под американски санкции поради мнозинското руско сопствеништво.
Вучиќ на прес-конференција по состанокот со тимовите задолжени за енергетска стабилност и безбедност на земјата рече дека „Русите не сакаат да го продадат својот удел во НИС“.
„Не се во прашање парите, туку политиката“, рече Вучиќ.
НИС соопшти дека започнала обврската за запирање на работата на производствените постројки на Рафинеријата за нафта, поради недостиг на сурова нафта за преработка, како последица на санкциите што ги воведе Министерството за финансии на САД кон таа компанија.
„Активностите во Рафинеријата во Панчево за време на процесот на запирање на работата на постројките се организирани на тој начин што рафинериските постројки ќе бидат подготвени за старт веднаш штом се создадат услови за тоа, односно веднаш штом биде добиена информација за достапноста на суровата нафта“, наведе НИС во соопштението.
Вучиќ наведе оти нема индиции дека САД ќе ја продолжат лиценцата на НИС.
Тој рече дека е 54-тиот ден од кога санкциите кон НИС се воведени и дека нема проблеми со снабдувањето со гориво, што покажува колку државата е сериозна и колку пари се вложени во резерви на нафта и нафтени деривати.
Американскиот Стејт департмент до 1 декември нема одговорено на прашањето на Радио Слободна Европа (РСЕ) дали Канцеларијата за контрола на странски средства (OFAC) при Министерството за финансии на САД донела одлука во врска со барањето на НИС и кога таа би можела да се очекува.
Владата на Србија на седницата одржана на 25 ноември, на која присуствуваше и Вучиќ, усвои одлука со која ѝ се дава рок од 50 дена на Русија да најде купувач за својот удел, по што државата ќе воведе своја управа во НИС и ќе ѝ понуди на руската страна „највисока можна цена“ за таа компанија.
Ниту американската ниту руската страна не излегоа јавно со информации за текот на преговорите, а граѓаните добиваа информации за тоа од српските официјални лица, најмногу од претседателот на Србија Александар Вучиќ.
Владата го повлече буџетот поради кој Бугарите масовно излегоа на протести
Советот на министри на Бугарија го повлече буџетот за 2026 година на 2 декември, по ескалацијата на масовните протести во земјата, поради буџетот со кој се предвидува приватниот сектор да плаќа повеќе даноци и придонеси за социјално осигурување, а државата да добие повеќе пари.
Оставка на владата и предвремени избори побара претседателот Румен Радев, вечерта на 1 декември откако протестите во Софија ескалираа.
Властите информираа за најмалку 10 приведени, како и за двајца повредени полицajци.
Причина за незадоволството што трае со денови беше нацрт-буџетот за 2026 година и обидот на претставниците на владејачките партии ГЕРБ, БСП, ИТН и „ДПС-Нов почеток“ да го задржат, иако претходно рекоа дека ќе го повлечат.
Демонстрантите бараат буџетот да биде повлечен, бидејќи значително ги зголемува платите на државната администрација, Министерството за внатрешни работи, армијата и правосудството, а истовремено го оптоварува приватниот сектор со повисоки придонеси за социјално осигурување и двоен данок на дивиденди.
Во соопштението на владината прес-служба испратено до медиумите на 2 декември се наведува дека кабинетот му предложил на Народното собрание да донесе одлука за повлекување на Законот за државен буџет за 2026 година.
Со истата одлука се повлекуваат и нацрт-законите за буџетите на Националниот фонд за здравствено осигурување и државното социјално осигурување.
Владината одлука веќе е испратена до Народното собрание. По одлуката на парламентот, кабинетот ќе започне нова буџетска постапка, наведе прес-службата.
Освен во главниот град на Бугарија, протести против буџетот имаше и во други градови низ земјата. Тие се одвиваа мирно и без ескалација.
Меѓутоа, во Софија незадоволството прерасна во барање за оставка на владата и беше особено насочено против лидерите на ДПС-Нов почеток и ГЕРБ – Делјан Пеевски и Бојко Борисов.
Во Софија протестот беше најголем. Според наводите на медиумите што Радио Слободна Европа не можеше да ги потврди, на протестот имало од 30.000 до 100.000 луѓе. Ова несомнено беше еден од најголемите протести од 1989 година и најголемиот во последната деценија.
Луѓето го блокираа просторот пред поранешниот Партиски дом, каде што сега се наоѓа Народното собрание. Скандираа „Мафија“, „Оставка“ и носеа плакати насочени против Пеевски и Борисов.
Подоцна поворката се упати кон седиштата на партиите ГЕРБ и ДПС – Нов почеток.
Протести надвор од Софија
И надвор од главниот град беа забележани илјадници демонстранти.
Во Пловдив, илјадници луѓе се собраа на плоштадот, а подоцна ги блокираа клучните булевари во градот за време на поворката.
Протестот во Варна исто така собра илјадници луѓе. Таму граѓаните исто така побараа оставка од владејачката партија и повлекување на нацрт-буџетот.
Масовни протести со повици „Оставка“ и „Мафија надвор“ се одржаа и во Бургас, Плевен, Велико Трново, Стара Загора, Благоевград, Сливен, Јамбол, Добрич, Гоце Делчев и други места.
Вакви масовни и истовремени протести во градови надвор од Софија не биле одржани од 2020 година, кога граѓаните ја бараа оставката на последната влада со премиер, Бојко Борисов и тогашниот главен обвинител, Иван Гешев.
Истот ден, градоначалникот на Варна, Благомир Коцев, се врати во општината на својот прв работен ден по неколку месеци поминати во притвор.
Првпат јавно ги потврди наводите дека пред апсењето, од него било барано да премине во друга партија. Подоцна истиот ден, тој им се придружи на протестите на своите сограѓани кои бараа оставка на владата.
Истот ден, Европското јавно обвинителство поднесе тужба против претходникот на Коцев на местото градоначалник на Варна, Иван Портних од ГЕРБ.
Тој е обвинет за измама со средства од ЕУ во вредност од 3,4 милиони евра.
Извор: Бугарска редакција на Радио Слободна Европа
Обвинетите за пожарот во „Пулс“ не се чувствуваат виновни
Сите 35 обвинети физички лица и претставниците на трите фирми за пожарот во дискотеката „Пулс“ во Кочани се изјаснија дека не се чувствуваат виновни за кривичните дела што им се ставаат на товар.
На денешното рочиште, многумина од нив изразија сочувство кон семејствата на загинатите и посакаа брзо оздравување на повредените.
Првообвинетиот и сопственик на „Пулс“, Дејан Јованов рече дека го разбира обвинението што му се става на товар и дека не се чувствува виновен.
„Јас како човек и како родител, каде што се собираа сите млади и моите деца да бидам способен да дозволам да фали нешто. Зарем сериозно мислите дека доколку би знаел дека фали нешто, не би презел се за да се отклони навреме. Во тој клуб, на тоа место има пораснато десетини генерации. Сите што ме познаваат добро знаат колку и како се грижев за безбедноста на сите гости во клубот. Од срце и од душа сакам да изразам сочувство на сите фамилии што имаат починати а на повредените опоравување“, рече Јованов.
На претходното рочиште, семејства на оштетените од пожарот се приклучија на кривичниот прогон кон обвинетите. Законските застапници на дел од семејствата кажаа дека се приклучуваат на кривичниот прогон, додека оштета ќе бараат да им се исплати преку граѓанска судска постапка.
На првото рочиште на 19 ноември, судот одлучи да се спојат судските постапки за два предмети за пожарот во „Пулс“. Кон првичниот со 34 обвинети лица и три фирми, беше додаден и процесот против газдата на агенцијата „Рубикон“ која била задолжена за обезбедување на дискотеката.
Тогаш обвинителството направи промена поднесувајќи интегрален обвинителен акт и ревидирана листа на докази.
Воведните зборови ги даде кочанскиот обвинител Борче Јанев, кој рече дека „катастрофата што се случи во дискотеката „Пулс“ во Кочани не настана само од пропусти на една човечка рака“. Овој настан, како што рече, не е несреќа или случајна игра на судбината туку „се работи за цел сплет и низа на надоврзани пропусти, синџир од замижувања“.
Судењето се одвива под засилени безбедносни мерки, со присуство на роднини на жртвите, обвинителството и јавноста.
Судскиот процес за пожарот во дискотеката „Пулс“ во Кочани, во кој загинаа 63 лица, а 200 беа повредени почна по осум месеци од трагедијата. Вкупниот број на обвинети во судскиот процес е 35 лица и три фирми. Меѓу нив се поранешни министри за економија, бивши градоначалници на Кочани, инспектори и други службеници.
Комитет за надворешни работи на ЕП: Проширувањето е геостратешка инвестиција во безбедноста
Руската агресија врз Украина сериозно го дестабилизира источното соседство на ЕУ, предизвикувајќи ефекти на прелевање во Западниот Балкан, кои се закануваат да ги забават реформите и да поттикнат антиевропски наративи, па затоа проширувањето на ЕУ претставува геостратешка инвестиција во регионалната безбедност и стабилност.
Како што јави МИА, ова се наведува во Извештајот за заедничката надворешна и безбедносна политика на ЕУ за 2025 година, што денеска, 2 декември го усвои Комитетот за надворешни работи на Европскиот парламент (АФЕТ) со 42 гласа „за“ и 14 „против“.
„Од Украина до Кавказ, од Блискиот Исток до Сахел, Арктикот и пошироко, околу Европа се формира лак на нестабилност, што е пример за радикалната неизвесност во која функционира ЕУ“, се наведува во Извештајот.
Во документот се повикуваат земјите членки на „поголема и потранспарентна употреба на конструктивната воздржаност“ при одлучувањето во согласност со член 31 став 1 од Договорот за Европската Унија, во случаи кога „не можат да поддржат одлука, но не сакаат да го блокираат колективното дејствување на ЕУ“.
„Ваквиот пристап ја зајакнува способноста на ЕУ брзо и кохерентно да реагира на меѓународни кризи, почитувајќи го националниот суверенитет, а исто така покажува и дека е можна поголема ефикасност во заедничката надворешна и безбедносна политика и без промена на Договорот“, посочуваат членовите на Комитетот за надворешни работи.
Во извештајот се изразува поддршка за „дипломатско решение за војната во Украина“, но се предупредува дека секој договор наметнат од страна на Русија или со кој ќе биде „наградена“ нејзината агресија, би ја поткопало европската безбедност. Европратениците ги повикуваат земјите членки на ЕУ да продолжат да ја снабдуваат Украина со оружје и муниција, особено со системи за противвоздушна одбрана и со капацитети со голем дострел.
Комитетот предупредува дека „минилатералните“ формати сè повеќе ризикуваат да ги фрагментираат глобалните норми, па оттаму за решавање на конфликтите и за глобалното управување клучна улога мора да имаат мултилатералните организации, особено Обединетите нации. За зајакнување на улогата, ефикасноста и демократската застапеност на ОН, во извештајот се повикува и на сеопфатни реформи на Организацијата.
По повод усвојувањето на Извештајот, претседателот на АФЕТ, германскиот европратеник Дејвид Мекалистер изјави дека документот, усвоен со „големо мнозинство“, утврдува јасна и стратешка ориентација за надворешната политика на ЕУ во време на сè поголема нестабилност.
„Се соочуваме со растечки авторитарен притисок, ослабен мултилатерален систем и растечка глобална конкуренција. Европската Унија мора да одговори со поголемо единство, отпорност и капацитет за дејствување. Централен приоритет останува одбраната на меѓународниот поредок базиран на правила, вклучувајќи ја нашата непоколеблива поддршка за Украина и цврстиот став против секој обид за поткопување на суверенитетот, територијалниот интегритет или меѓународното право. Од витално значење останува кохерентниот европски пристап кон другите тековни кризи, вклучително и на Блискиот Исток, бидејќи само кредибилна дипломатија и одржлив ангажман можат да обезбедат трајна стабилност“,рече Мекалистер.
Извештајот ќе биде ставен на усвојување од страна на Европарламентот за време на неговата пленарна сесија во јануари 2026 година.
Русија тврди дека го освоила Покровск
Русија тврди дека го зазела Покровск, стратешки град во украинскиот регион Донбас. Соопштението дојде пред критичниот состанок на Кремљ со американски претставници во посета на земјата, во обид да се финализира мировен договор.
Украинските претставници го негираа тврдењето, упатено од врвниот воен командант на Русија до претседателот Владимир Путин во видео објавено на 1 декември.
Украинскиот воен корпус кој се бори во Покровск за Ројтерс изјави дека украинските сили го држат северниот дел од градот, додека вршат напади на југ, каде што преовладуваат руските трупи.
Путин требаше да го прими специјалниот претставник на Белата куќа, Стив Виткоф, подоцна на 2 декември, во услови на наплив на напори за наоѓање решение за ставање крај на речиси четиригодишната војна на Русија против Украина.
Средбата (шеста на Виткоф со Путин од јануари) следеше по објавувањето на мировниот план подготвен од САД, кој се сметаше за многу поволен за Русија. Украинските претставници се сретнаа со врвни американски претставници во Женева и се обидоа да ги ублажат руските тврдокорни позиции.
Во видеото објавено од Кремљ, врховниот воен командант на Русија, генерал Валериј Герасимов, беше прикажан како детално ги опишува неодамнешните успеси на руските сили на бојното поле.
Со месеци, Украина се бори да ги задржи руските трупи, особено околу градовите Купјанск, на север и Покровск, на југ.
Користејќи го старото руско име за Покровск, Герасимов тврдеше дека руските сили конечно го освоиле градот.
„Сакам да ви се заблагодарам за резултатите од вашата работа во врска со Красноармејск, и вам и на целата команда и персонал на борбената група“, му рече Путин на Герасимов.
Нивната средба наводно се одржала на 30 ноември, но видеото беше објавено на 1 декември - во пресрет на посетата на Виткоф.
Русија прогласува клучни победи на бојното поле во Украина, тврдења кои се покажаа како или прерани или целосно лажни. Герасимов неодамна изјави дека Русија ги опколила силите во Купјанск, нешто што не беше точно.
Една од главните украински единици што го бранат Покровск, 7-миот корпус за брза реакција на Силите за воздушен напад, изјави дека трупите на Киев „продолжуваат да ја спречуваат“ руската офанзива.
Претходно на 1 декември, претседателот Володимир Зеленски, на состанокот во Париз со францускиот лидер Емануел Макрон, го призна рускиот напредок.
„Секако, Русија напредува, секако дека спроведува неколку офанзивни акции и операции. Но ниту една од овие операции не беше успешна“, рече тој на прес-конференција и додаде:
„Во Покровск и во други области се водат тешки битки. На пример, нашите момци имаат поголем успех во областа Купјанск. Иако Русија тврди дека го освоила Купјанск, ние ги исчистивме речиси сите од градот“.
Исчезна новинарка од сибирски затвор, тврди нејзината адвокатка
Новинарката и поранешна соработничка во Радио Слободна Европа, Ника Новак, која беше осудена на затвор минатата година од руски суд за извршување на професионални должности, исчезна од сибирска поправна колонија, изјави нејзиниот адвокат.
Јулија Кузнецова во објава на социјалните мрежи изјави дека се чини дека Новак бил префрлен од Казнената колонија бр. 11 во селото Бозој во регионот Иркутск, иако нејзината дестинација е непозната.
„Оваа недела, еден мој колега адвокат се обиде да ја посети Ника, но му беше одбиен влез“, напиша Кузнецова.
„Тој забележа гласна бучава и голем број службеници на Истражниот комитет во колонијата. Персоналот на затворот не објаснува што точно се случило,“ додаде таа.
Кузнецова рече дека се јавила во колонијата на 30 ноември за информации за Новак, но била одбиена и ѝ било кажано да поднесе барање, што подоцна го сторила.
На Новак ѝ беше изречена четиригодишна казна по судење зад затворени врати за „доверлива соработка со странска држава, меѓународна или странска организација“ - казна што таа и организациите за човекови права ја сметаат за неправедна.
Таа била префрлена во Казнената колонија бр. 11 на 1 март, каде што се пожалила на услови слични на тортура пред да штрајкува со глад.
Таа изјави дека била ставена во самица затоа што одбила да дава интервјуа за медиумите за тоа како „сè е во ред во колонијата и затворениците се среќни“ и затоа што одбила да работи како шивачка.
Претседателот на Радио Слободна Европа/Радио Либерти, Стив Капус, ги повика руските власти да ја ослободат Новак, велејќи дека нејзината пресуда за „политички мотивирани обвиненија има за цел да ги замолчи и застраши поединечните новинари“.
Пред нејзиното апсење, Новак работела за „ЧитаМедиа“ ( ChitaMedia ) и била главен уредник на веб-страницата заб.ру (Zab.ru). Таа придонесувала за програмите на Радио Слободна Европа на руски јазик во 2022 година.
Случајот на 33-годишната жена е првпат новинар да биде осуден според член 275.1, кривично дело кое беше воведено дури во 2022 година во месеците откако Русија ја започна својата целосна инвазија на Украина.
Експертите за права ја критикуваа концепцијата и формулацијата на законот, додека Хјуман рајтс воч го нарече законодавството „потсетува на забраната за контакти со странци од советската ера“ во својот Светски извештај за 2023 година.
На 22 јули 2024 година, водечката руска група за човекови права „Меморијал“ ја призна Новак како политички затвореник.
Нејзиното притворање беше осудено и од Комитетот за заштита на новинарите, Коалицијата за жени во новинарството и Меѓународниот институт за печат, кои рекоа дека пресудата на Ника е „овозможена поради континуираната инструментализација на сопственото законодавство од страна на Русија со цел потиснување на независните новинари и другите критички гласови“.
АХВ откри фекални бактерии во храна во едно од проверени девет училишта во Карпош
Во едно од девет основни училишта во општина Карпош каде што беше извршена вонредна контрола по сомнежите за труење со храна на десетина деца, од Институтот за јавно здравје (ИЈЗ) се пронајдени патогени бактерии.
Според соопштението на ИЈЗ само во основното училиште „Димо Хаџи Димов“ се пронајдени бактерии во храната и чешмите за вода кои се штетни по здравјето на децата. Агенцијата за храна и ветеринарство, заедно со претставници на ИЈЗ направија вонредна контрола во девет основни училишта во рамките на општина Карпош. Оттаму велат дека по направените анализи во испитуваните примероци од осум училиште, не се докажани патогени бактерии.
„Освен во едно од училиштата каде на две површини е докажано присуство на ентеробактерии, што е индикатор на недоволна хигиена“, појаснија од ИЈЗ, додавајќи дека информациите поврзани со резултатите од ОУ „Димо Хаџи Димов”, се веќе доставени до надлежните.
По последниот случај при што неколку деца беа хоспитализирани, додека друг дел беа на домашно лекување поради повраќање, болки во стомак и дијареа, од Институтот најавија системски промени во правилниците за храна во училиштата.
ИЈЗ најави дека ќе предложи иницијатива измени во Националната годишна програма за јавно здравје, одредени правилници, законски и подзаконски акти, што се во насока на подобра хигиена во училиштата, градинките, како и побезбедна храна, вода во истите што ќе значи унапредување на теми поврзани со јавното здравје.
Од друга страна пак, во последната објава од минатата година за безбедност на храната во земјава, Организацијата за храна и земјоделство (ФАО), специјализирана агенција на Обединетите нации, забележа институционални пропусти. Станува збор за непостоењето на официјален план за следење и оценување на стандардите за исхрана. Во објавата е посочено дека во земјава има упатство за кои методи да се користат при подготовка на храна и предвидени неделни менија за појадок и ручек за децата, но не е спроведена специфична обука со училишни готвачи или угостителски услуги во врска со овие стандарди.
Ова беше втор случај на сомнеж за труење со храна на ученици во општината Карпош.
Претходно во 2023 година, најмалку девет деца беа заразени со салмонела во три основни училишта во општината Карпош, каде што со храна се снабдуваат од приватната компанија „Ванила Фуд“ чии централен магацин се наоѓа во училиштето „Димо Хаџи Димов“.
Тогаш, по извршените контроли Агенцијата за храна и ветеринарство (АХВ) беше соопштено дека резултатите од земените мостри од храна од училишните кујни во општина Карпош биле уредни.
Агенцијата за храна во последните контроли спроведени во училиштата и околу нив, заплени и уништи стотици килограми небезбедна храна.
На почетокот на учебната година во септември, по инспекциска контрола на 90 градинки и 23 училишта, запленила и уништила 83 килограми небезбедна храна од само три градинки и една училишна менза.
Најчестите пропусти кои ги забележале инспекторите од Агенцијата се несоодветно чување на храната, неспроведен задолжителен здравствено- санитетски преглед на вработените кои работат со храна, без задолжителна дезинфекција, дезинсекција и дератизација во објектите каде се подготвува храната како и недостиг на основни техничките услови за производство на храна.
За овие пропусти, Агенцијата изрекла казни на 77 оператори со храна во вкупна вредност од 36 илјади евра, издала и стотина наредби за отклонување на пропустите и 23 опомени.
Во Северна Македонија, дел од училиштата обезбедуваат само ужинка, други само топол оброк, а некои и двете. Не сите училишта во земјава имаат кујна каде може да се подготвува храната.
Според праксата што ја посочуваат и од училиштата и родителите, најчесто во оние школи каде не се готви, фирмата што ја доставува храната претходно ја подготвува во кујна во друго училиште каде истата фирма го има добиено тендерот.
Посериозен проблем со труење со храна беше забележан и лани, во општината Аеродром. Околу 140 ученици од вкупно 360 кои се хранат во целодневна настава во „Ѓорѓија Пулевски“ во Аеродром во септември 2024 година имаа симптоми на труење, по што кујната таму беше затворена.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете